Nguyễn Quang Thiều – Chúng ta hận thù đến bao giờ ?

 

Nếu bạn hỏi tôi : Ai là kẻ thù của dân tộc Việt Nam ? Thì tôi sẽ trả lời : Trước hết là những kẻ mang quân xâm lược đất nước này.

Đó là Phong kiến Trung Hoa, quân Nguyên Mông, đó là quân đội Pháp, Mỹ, Nhật, Pol Pot và gần đây nhất là năm 1979 với quân đội Trung Quốc.

Vì sao tôi dùng từ "trước hết" ? Vì có những kẻ thù ở nhiều nghĩa và ẩn danh. Ví dụ như sự hận thù và ngu dốt là một kẻ thù kinh khủng.

Hồi chiến tranh, nhiều người Việt Nam trong đó có tôi nghĩ không bao giờ Việt Nam và Mỹ có thể là bạn. Nhưng năm 2023, cố tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đón tổng thống Joe Biden và ký kết hiệp ước đối tác chiến lược toàn diện với kẻ thù "không đội trời chung" là Mỹ. Đây là mức quan hệ cao nhất giữa hai quốc gia.

Ngày 22/09/2024 tại New York, theo đề nghị của Hội Nhà văn Việt Nam, tổng bí thư Tô Lâm, lúc đó kiêm Chủ tịch nước đã ký và trực tiếp trao tặng Huân chương Hữu nghị cho hai lính Mỹ đã từng cầm súng xâm lược Việt Nam. Thay mặt người Việt Nam, ông đã trao tặng Huân chương Hữu Nghị cho những người từng là "kẻ thù không đợi trời chung" của dân tộc Việt Nam. 

 

Mấy năm trước, tôi đã đưa nhà thơ, cựu binh Mỹ Bruce Weigl đến thăm nhà văn, người lính giải phóng Trúc Phương. Họ đã uống rượu và đọc thơ cho nhau nghe. Cả hai đều nói về chiến tranh với những nỗi buồn riêng. Trong chiến tranh mỗi người đều tìm cách tiêu diệt người khác. Chiến tranh đã dạy cho họ nhiều điều. Nhưng tôi nghĩ, hoà bình còn dạy cho họ nhiều hơn thế.

Nếu chúng ta tiếp tục hận thù thì chúng ta sẽ mãi đi lòng vòng trong đầm lầy. Và hận thù nếu không được giải thoát khỏi con người nó sẽ trở thành căn bệnh " ung thư tâm hồn" của một người hay của cả một dân tộc.

Thời gian đã thắp sáng con đường mỗi dân tộc đang đi và hướng về phía trước, trong khi một số kẻ vẫn chìm trong bóng tối u mê.

NGUYỄN QUANG THIỀU 02.12.2025