Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Đang gọi "ĐƯỜNG" (Nam âm) đâu ra đó, mắc gì sửa thành "PHỐ" (không thuộc Nam âm), trục xuất tiếng thuần Việt!
1/ Nói ngay, "đường" ở đây là "con đường", có nhiều thứ "đường" lắm. Bên tiếng Anh gọi street, road, boulevard. "Đường" (con đường), xin chú ý, là tiếng thuần Việt (Nam âm)!
Có con đường hai bên là nhà ở, có con đường buôn bán lủ khủ tiệm này kia..., nhưng hết thảy đều gọi " Đường ". Vì sao? Vì chúng ta là người Việt, thành thử cần phải nói theo tiếng Việt!
1/ Trong từ điển Oxford, chữ “diva” được mượn từ tiếng Ý, ban đầu nghĩa là “nữ thần" để gọi những những nữ danh ca opera, đặc biệt cho giọng hát soprano. Còn nam danh ca opera giọng tenor thì được gọi là “divo”.
Nhưng về sau "diva" đã trở thành một danh từ dùng để dè bĩu đối với loại phụ nữ ngạo mạn, "thượng đội hạ đạp" - ("diva is a woman regarded as temperamental or haughty” (một người đàn bà bị xem là có tính nết cáu kỉnh hay ngạo mạn, khinh rẻ nhân gian).
Chưa hết, tiếng lóng ở các đô thị nói tiếng Anh còn dùng chữ “diva” với một nghĩa rất ư kinh khủng. Urban Dictionary định nghĩa “diva” là “female version of a hustler,” nghĩa là… gái điếm!
Ngày 31/10, "All Hallows Eve" = Ngày vọng Lễ Các Thánh. Nên cẩn thận với "Halloween" biến tướng: Mở cánh cửa tâm hồn/linh hồn rước quỷ vào, mà không hay biết!
1/ Trong tiếng Anh cổ thì "Hallows" là "Saints" (các Thánh). "All Hallows Eve" => "Hallowe'en" - The eve of All Saints' Day (ngày vọng/ ngày hôm trước của Lễ Các Thánh).
"All Hallows Eve" (Halloween) được mừng cách đây khoảng 1.200 năm, nằm trong chuỗi "Tam Nhựt" trong Ki-tô giáo: Halloween (31 tháng 10) - ngày Lễ Các Thánh (1 tháng 11) - ngày Lễ các linh hồn (2 tháng 11).
1/ Một người tôi quen ở ngoài Hà Nội, có lần thắc mắc, "Bấy lâu nay cứ gọi "mì chính". Nhưng, "mì"? Đây đâu phải bánh mì cũng chẳng phải sợi mì. Tôi thưc sự không hiểu".
Này, "mì-chính" là tiếng Tàu, ồ, bây giờ gọi ... "tiếng Trung"!
Chất monosodium glutamate (gọi tắt MSG), người Trung Quốc chuyển dịch thành 味 精 (âm Hán-Việt "vị tinh") => Tiếng Hoa Bắc Kinh đọc /wèi jīng/. hao hao "wầy-chíng", tiếng Hoa Quảng Đông đọc /mì-chíng/!
(Nhằm ngày 6 tháng Hai âm lịch năm 2024, cách đây 1981 năm Hai Bà Trưng tuẫn tiết: 6 tháng Hai âm lịch, năm 43)
1/ Hôm 8 tháng Ba (ở nước Việt Nam đời nay gọi là mừng ngày Quốc tế phụ nữ), tôi cảm thấy nặng lòng. Chuyện gì nên nỗi? Rảo trên mạng, trên Facebook, tôi thấy những dòng viết như sau: "Kỷ niệm ngày Hai Bà Trưng nổi lên khởi nghĩa: 8 tháng 3 năm 40"!
Thấy gì? Hậu quả nhãn tiền của việc lắp ghép "Kỷ niệm 8/3 với Khởi nghĩa của Hai Bà Trưng", trộn lại với nhau.
Ta nói, ở Sài Gòn này, gặp khá nhiều bùng binh.
Như bùng binh hằm giữa hai đại lộ Nguyễn Huệ - Lê Lợi, bùng binh ngã sáu Phù Đổng, bùng binh chợ Bến Thành, bùng binh Cây Gõ, bùng binh trước bưu điện Chợ Lớn, bùng binh ngã bảy Lý Thái Tổ, bùng binh ngã tư giữa đường Hùng vương (trước 75: Hồng Bàng) và đường Châu Văn Liêm (trước 75: Tổng đốc Phương) v.v...
"Bùng binh" là gì vậy?
1/ Nhiều người từng biết đến câu chuyện về Bùng binh Bồn Kèn, vào thập niên 20 và 30 của thế kỷ XX. Bùng binh này nằm phía trước Tòa Thị chính (nay là UBND TPHCM), giữa hai đại lộ Charner (sau đổi tên: Nguyễn Huệ) và Bonard (sau này: Lê Lợi).
Tôi thường chú tâm vào những chữ nghĩa nào gây hiểu lầm về căn tính của TIẾNG VIỆT. Thỉnh thoảng, mới đưa lên mấy chữ đi quá xa của sự khôi hài, gọi là giải sầu chơi. Như cái chữ "chuẩn đoán".
(1) Tôi nghe đồn rằng có tour du lịch này kia ghi hai chữ "thăm quan", cứ nghĩ chuyện hài hước, nói dóc chơi. Trên mạng, phần lớn ghi "tham quan" (không "thăm").
Ai dè, ngay Hà Nội kinh kỳ, lại rất "kỳ" bởi cách dùng chữ thật "kinh": xe buýt to đùng treo băng-rôn ghi "... khách THĂM QUAN Hà Nội"!
Ai muốn học thứ tiếng, thứ chữ gì, thuộc quyền cá nhân, đây không bàn.
Nhưng có những kẻ biện minh cho thói tôn sùng "chữ Hán", "tiếng Hoa" như ri: Hiện tại người Hàn, Nhật vẫn sử dụng chữ Hán song song với hệ thống chữ viết của họ sáng tạo ra / ở Malaysia, quốc ngữ hiện tại của họ là tiếng Hoa, Anh, Hindu...
Ai biểu nói ra (đại loại như trên), nên thiên hạ biết tỏng là "dốt mà đòi nói chữ"!
Cần phải phân định "văn tự chính thức" dùng ở cấp quốc gia, với tiếng nói / chữ viết của các tộc người sống ở quốc gia đó.
Ở Việt Nam chúng ta nghe quá nhàm tai trước việc khua chiêng gióng trống học “tiếng Trung” - tức là tiếng nước Giữa (trung quốc).
Bao đời nay, người Việt gọi một cách bình thường như "phố Tàu", có ai nói "phố Trung" không? Không. Gọi "món ăn Tàu", có ai nói "món ăn Trung" không? Cứ nói giản dị là "Tàu", và ngôn ngữ của người Tàu, ta gọi là tiếng Tàu.
Luận điệu gióng trống khua chiêng cho rằng “tiếng Trung là một ngôn ngữ toàn cầu” (?). Đây là cách giải thích rất hàm hồ. Xin mời đọc thủng thẳng phần giải ảo dưới đây.
(Xin mượn chuyện trong nhà tôi để nói lai rai nhiều thứ khác)
Con gái tôi hiện nay đã đi làm cho một công ty nước ngoài. Trước đây cháu theo học trường RMIT (The Royal Melbourne Institute of Technology), điểm IELTS 8.0, ghi vậy để biết cháu không xa lạ gì với việc nói năng bằng tiếng Anh.
Một lần, cách đây mấy năm, khi tôi hỏi: "Con học ngành design thấy sao...". Chưa hỏi dứt câu thì nó nói ngay: "Ba, nói tiếng Việt đi ba! Sao ba không nói "thiết kế" mà phải chêm tiếng Anh "design" vô làm gì?". May là bị con gái mình sửa lưng, chớ không phải người ngoài, nên tôi cũng đỡ "quê".
Nhưng kể từ đó trở đi, tôi ráng rèn giũa ý thức về tiếng Việt: người Việt thì phải hiểu, phải biết tiếng Việt!
Nhiều người ở ngoài Bắc, hoặc các em các cháu sinh ở miền Nam sau 1975 đã KHÔNG biết sự thật như sau:
Ở Miền Nam Việt Nam trước 1975, trên phần lớn báo chí đều DÙNG TIẾNG VIỆT, không chêm tiếng Anh ngang xương. Nên nhớ: miền Nam hồi đó người Mỹ, lính Mỹ đầy nhóc - NHƯNG chớ hề "hội nhập" theo kiểu lai căng, ba rọi như hiện nay!
Hiện nay, thấy gì? Nói, viết một câu, một đoạn tiếng Việt thể nào cũng phải "chêm" vài chữ tiếng Anh. Cái lối chêm như rứa, người miền Nam, người Sài Gòn trước 1975 gọi là "Anh ba rọi", "Mỹ bồi".
Mọi khẩu hiệu “cao đẹp” sẽ trở thành giả nhân giả nghĩa nếu không bảo đảm quyền được sống của cả một dân tộc.
/I/ "WE STAND BY ISRAEL" אנחנו עומדים לצד ישראל
Giáo sư Alan Dershowitz thuộc Đại học Havard, nổi tiếng xuất chúng khi trở thành giáo sư ngành luật lúc mới 28 tuổi (năm 1967), một trí thức gạo cội từng ủng hộ Obama tranh cử tổng thống vào năm 2012, ủng hộ Hillary Clinton vào năm 2016. Tuy nhiên, sau đó giáo sư Alan đã gây bất ngờ khi ông lên tiếng ủng hộ tổng thống Trump – lúc đương nhiệm - trong chính sách bang giao với Israel.
Dân miền Nam nói chung, và đặc biệt là dân Sài Gòn hồi trước, có ba món bất ly thân: bóng tròn, nhựt trình, cải lương.
Sáng sáng nơi quán cà phê hẻm, cà phê lề đường, vừa uống ly xây chừng vừa đọc nhựt trình, mới đúng điệu.
Giấc tối, dắt gia đình đi coi hát cải lương.
* Cái gọi là "tập tục" phóng sinh, như đang thấy ở Việt Nam, kỳ thực không phải là tập tục bản địa của người Việt! Về thực chất, việc này mang lại cái chết của chúng sinh (hằng hà sa số chim, cá...).
* "Được phước", chỉ là cảm giác mình tự lừa mình.
Thượng tọa Thích Chơn Không đã minh giải như sau (trích từ bài gốc trên website Phật giáo, quý bạn có thể đọc đối chiếu:
1) Quý bạn có biết: tục thờ "vía Thần Tài" là tục của Tàu Bắc Kinh, diễn ra vào mùng 5 Tết. Ở đây, tôi không bàn tục lệ này, gọi là tôn trọng phong tục mỗi dân tộc.
Đây, không đề cập những năm trước, mà nói ngay năm nay 2022 cho "nóng": Một số tờ báo trong nước đăng là ngày vía Thần Tài có sự xê dịch, rơi vào mùng 10 Tết (?).
Một sự láo toét không thể tưởng! Tôi đăng kèm đường link về ngày vía Thần Tài (god of wealth) tại China năm 2022, quí bạn vào đọc sẽ thấy: vẫn đúng răm rắp theo thông lệ là mùng 5 Tết (ngày 5 tháng 2 năm 2022)!
Triều Tiên trước áp lực của Bắc Kinh: KHÔNG VÌ "ĐỒNG THUẬN Ý THỨC HỆ" MÀ NHƯỢNG LÃNH THỔ
Hàn Quốc - Triều Tiên: QUYỀN LỢI DÂN TỘC ĐƯỢC ĐẶT CAO HƠN SỰ ĐỐI NGHỊCH CHIẾN TUYẾN
1
Bình Nhưỡng nhận sự chi viện dồi dào của Bắc Kinh trong cuộc chiến hai miền Bắc Nam 1950-1953. Ồ, ai ai cũng từng được nghe tuyên truyền rằng Bắc Kinh có "tinh thần quốc tế vô sản trong sáng".
Não trạng thủ cựu, cổ hủ luôn luôn tìm cách che đậy bằng cụm chữ "giữ gìn truyền thống". Rất tai hại, và cản trở tốc độ phát triển của một quốc gia. Tham khảo câu chuyện của Nhựt Bổn, ắt phải kinh ngạc, nể phục.
CHỌN THỦ PHỦ CỦA "BÊN THUA CUỘC" LÀM THỦ ĐÔ CẢ NƯỚC, THAY CHO "KINH ĐÔ NGHÌN NĂM"!
Nhựt hoàng Minh Trị (Meiji) nổi tiếng với công cuộc Duy Tân giúp nước Nhựt vươn mình mạnh mẽ. Một trong những bằng chứng về tầm viễn kiến duy tân của ông là quyết định không đặt cung điện Hoàng Gia tại Kyoto (nghĩa là Kinh Đô) mà dời về Edo (đổi tên thành Tokyo: nghĩa là Đông Kinh) vào năm 1869!
* Là người tin vào Chúa Jesus, nhưng Yuri Gagarin bị báo đài xô-viết xuyên tạc là "phủ nhận Chúa Trời".
1) Thời Liên bang Xô viết còn hộ khẩu trên cõi đời, báo đài không ít lần tuyên truyền câu chuyện phi hành gia Yuri Gagarin khi bay lên vũ trụ đã nói rằng: "Tôi chẳng thấy ở trên này có Chúa nào hết". Nói thực, đọc thấy câu nói trên, tôi đã phải phì cười: Gagarin là một phi hành gia tài ba, nhưng cái trí hiểu về tôn giáo sao còn ấu trĩ, thô thiển đến vậy!
Coi đi, nhiều phi hành gia Mỹ họ không chỉ bay ra ngoài không gian bao quanh Trái Đất, họ còn bay tới và hạ cánh xuống Mặt Trăng. Họ thờ phượng, tôn cao Chúa Trời, đâu ai hiểu "the Heaven" (Trời) theo nghĩa là bầu trời mà đó là một ý niệm trừu tượng, thuộc về tâm linh tôn giáo huyền nhiệm!
Hồi nẳm, cũng lâu rồi, khi còn làm ở báo Tuổi Trẻ, một hôm tôi được nhắn qua phòng Tổng Biên tập gấp.
Lúc bấy giờ tôi đang phụ trách hai trang Văn hóa - Nghệ thuật trong mỗi số báo (giao/duyệt đề tài của phóng viên, đặt bài cộng tác viên, và biên tập), mỗi tuần ba số (Tuổi Trẻ lúc đó còn ra cách nhựt, hai ngày một số, sau này mới trở thành nhựt báo).
Sếp nói có điện thoại từ Ban Văn hóa Tư tưởng Thành Ủy (VHTT, sau này đổi thành Ban Tuyên giáo) gọi xuống.
Một chị năm nay cỡ 60 tuổi, sinh ra và lớn lên ở miền Bắc, vào sống ở Sài Gòn (đổi tên thành TPHCM) được hơn mười năm. Tôi gặp chị trong một trung tâm Anh ngữ (có người nước ngoài giảng dạy).
Chị nói chị công tác trong một cơ quan cấp sở. Và trong câu chuyện kể lể về quá khứ, chị chép miệng mà nói: “Anh ở trong Nam, đâu phải chịu bom rơi, đâu trở thành nạn nhân chiến tranh”.
Tôi nghe xong, lặng người đi, buồn rười rượi. Phải chi hồi năm 1976, lúc đó chị còn nhỏ, không biết gì, không trách. Sao bây giờ, 60 tuổi rồi, vô Nam sống cũng mươi năm rồi, mà chị vẫn chưa đủ trí khôn hay sao?
