Võ Xuân Sơn - Lập đàn cầu mưa

 

Từ trước giờ tôi vẫn nghĩ có gì đó không ổn trong giới trí thức ở Việt Nam. Nhưng tôi không biết là gì.

Hôm nay, đọc được một văn bản của ông Tiến sĩ Giám đốc trung tâm Dịch thuật và Khoa học Công nghệ, trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, tôi mới sáng tỏ được chút ít.

Đó là công văn số 242024/CV-CTCS ngày 02/04/2024, gởi Chi cục Thủy lợi TP HCM. Công văn này giới thiệu một người có khả năng cầu mưa cho các tỉnh phía Nam. Ngoài việc giới thiệu nhân vật có khả năng đặc biệt này, công văn nhiều lần khẳng định là họ chưa kiểm chứng khả năng đó, không khẳng định, và không phủ định rằng người họ giới thiệu có khả năng cầu mưa.

Võ Xuân Sơn - Thắc mắc 45 năm

 

Hôm nay là ngày 17/2. Bốn mươi lăm năm trước, Trung Quốc tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới. Nhiều người đã nói đến những tội ác của quân Trung Quốc xâm lược, những vụ thảm sát dân ta ở khu vực biên giới của chúng.

Có thể nói, khi Trung Quốc đánh vô biên giới Việt Nam, mới thấy trình độ chiến đấu của quân Trung Quốc rất tệ. Hàng trăm lính Trung Quốc chết, số lớn khác bị thương, tiêu tốn không biết bao nhiêu đạn dược, vũ khí mà chỉ có thể tấn công thành công khi cả đội dân quân với vài người cùng những khẩu súng thô sơ của phía Việt Nam hết đạn. Đó là hình ảnh rất thường thấy ở tất cả các cứ điểm dọc theo biên giới.

Hôm rồi, khi Hamas tấn công Israel, ai cũng cảm thấy bất ngờ khi Mossad không dự đoán được trận tấn công ấy. Hồi đó, vụ Trung Quốc tấn công biên giới Việt Nam cũng vậy. Nếu như Bắc Việt Nam đã cài được người vào tận các cơ quan đầu não của Việt Nam Cộng Hòa, hầu hết các vụ ném bom lớn của Mỹ đều được biết trước… thì Việt Nam hoàn toàn bị bất ngờ khi Trung Quốc tấn công.

Võ Xuân Sơn - Rộn ràng những nỗi đau, nghẹn ngào những nỗi vui

 

Phải nói là kiến thức của tôi về thế giới mạng, thế giới quan chức... rất hạn hẹp.

Thế cho nên tôi hoàn toàn bất ngờ với phản ứng của thế giới mạng đối với việc ông Nguyên Công Khế và ông Nguyễn Quang Thông, hai cựu Tổng Biên Tập của Báo Thanh Niên, bị bắt.

Một người bạn trên Facebook của tôi, là cựu nhà báo của Báo Thanh Niên, anh Huỳnh Ngọc Chênh, là một KOL trên mạng. Anh gặp vấn đề với một KOL khác xung quanh vụ mấy ông này bị bắt, chỉ vì anh buông một chữ "buồn" trong một status sau khi hai ông nói trên bị bắt. Thì ra tầm ảnh hưởng của các ông này (có lẽ chủ yếu là ông Khế) lớn thật.

Võ Xuân Sơn - Sẽ đi về đâu ?

 

Mấy hôm nay, tàu Hướng Dương Hồng 10 của Trung Quốc quấy nhiễu chúng ta ở Bãi Tư Chính. Phản ứng của người dân trên mạng xã hội thật là yếu ớt, nếu so sánh với hồi Hải Dương Thạch Du 981 xâm phạm lãnh hải Việt Nam.

Không biết các nhà lãnh đạo của chúng ta cảm thấy như thế nào khi người dân thờ ơ với việc Trung Quốc xâm phạm bờ cõi của chúng ta?

Nếu chiếu theo những gì trước đây họ hành xử khi người dân phản ứng với Hải Dương Thạch Du 981, thì có thể họ sẽ mừng. Người dân không còn quan tâm lắm đến những chuyện liên quan đến Trung Quốc nữa. Còn tôi thì thực sự lo lắng cho vận mệnh của dân tộc.

Võ Xuân Sơn - Nghệ sĩ chửi khán giả

 

Tôi không xem Táo quân từ khi họ đưa hình ảnh một bác sĩ như người máy. Sau lần đấy, tôi hiểu chương trình này tầm thường và rẻ tiền đến thế nào.

Một vài năm sau đó, thỉnh thoảng tôi vẫn phải ngó qua, vì mẹ tôi còn xem chương trình này, mà tôi thì phải vấn an mẹ ngày Tết. Bà đã quá quen với đài truyền hình quốc gia, với những chương trình được cho là “chính thống”. Mà thực ra, thì đa số người dân lớn tuổi đều nghĩ rằng những chương trình của đài này đều là chủ trương của đảng. Nhưng 2, 3 năm nay, có vẻ như mẹ tôi quên luôn trên đời này có cái chương trình gọi là Táo quân.

Năm nay, cho đến tận hôm nay, tôi mới biết là cái chương trình tầm thường và rẻ tiền ấy vẫn còn tồn tại. Tôi biết nó tồn tại không phải vì tôi xem thấy nó, hay nghe người ta nói về nó. Gần như các bạn bè tôi chẳng còn ai nói đến cái chương trình Táo quân cả. Tôi biết đến nó khi người ta bình luận về việc nghệ sĩ Xuân Bắc chửi người xem khi họ chê chương trình này.

Võ Xuân Sơn - Dư âm một trận bóng đá

Một số bạn cho rằng đội bóng đá Việt Nam thắng Malaysia 3-0 là do Malaysia có nhiều cầu thủ bị nhiễm virus Vũ Hán.

Công bằng mà nói thì đúng là Malaysia có bị ảnh hưởng bởi dịch viêm phổi Vũ Hán, và mấy ông bình luận viên ở VTV nổ quá trời, làm nhiều người khó chịu. Thế nhưng, dịch viêm phổi Vũ Hán đâu chỉ tác động lên có một mình Malaysia. Tác động của dịch lên Việt Nam còn dữ dội hơn nhiều. Việt Nam đã từng xếp thứ 121/121 về khả năng phục hồi sau dịch mà.

Bây giờ, bạn cứ thử "quẳng ra" bốn cầu thủ bất kỳ của đội tuyển Việt Nam, rồi cho số còn lại đá với tuyển Malaysia tối hôm qua, xem kết quả thế nào.

Võ Xuân Sơn - Sự cố đi tàu

 

Người Việt Nam khi đến Nhật, một trong những cái khó khăn là việc đi tàu.

Có lẽ tàu (hiểu theo nghĩa là xe chạy trên đường rầy) ở Nhật nó nhiều và dày đặc nhất thế giới. Và nó cũng cực kỳ phức tạp. Tất cả đều là tàu chạy điện cả, nên nói tàu điện theo tiếng Việt thì dễ hiểu sai, vì nó bao gồm cả tàu cao tốc xuyên nước Nhật.

Có rất nhiều hãng tàu ở Nhật. Có lẽ lớn nhất là JR (Japan Railway). Hãng này có hai hệ thống tàu tách biệt, chạy trên đường ray riêng, có nhà ga riêng. Đó là hệ thống tàu cao tốc Shinkansen, và hệ thống tàu thường. Có nhiều loại tàu Shinkansen, tàu dừng ít ga hơn, tàu dừng nhiều ga hơn. Cũng có nhiều loại tàu thường, chậm, nhanh...

Võ Xuân Sơn - Chuyên nghiệp

 

Một bác sĩ đàn anh thường xuyên mổ những ca khó, khi đứng trước một ca mổ đơn giản lại hay phạm phải những cái lỗi rất ngớ ngẩn. Phần vì các bác sĩ đàn anh thường phải để cho các đàn em xử lý những ca dễ, để các đàn em có thể lên tay.

Nhưng quan trọng hơn, khi giải quyết những ca mổ khó, các đàn anh tiếp cận với ca mổ theo một cách khác, so với khi giải quyết các ca dễ. Đôi khi, họ tính toán quá cao siêu, đề cao quá mức những chi tiết quá nhỏ, dẫn đến sự đánh giá không đúng tình hình.

Tuy nhiên, đó là đối với những đàn anh đi lên từ kinh nghiệm, hoặc đề cao chủ nghĩa kinh nghiệm. 

Võ Xuân Sơn - Hồn nhiên vô tội

Nhiều người bức xúc với việc cô hoa hậu nào đó chơi đàn t’rưng bài Cô gái vót chông cho các khách Mỹ nghe, trong khi họ hỗ trợ chúng ta hơn 20 triệu liều vaccin. Có bạn còn nặng lời theo kiểu cô ấy làm vậy là vô văn hóa.

Thực ra thì cô hoa hậu đâu có ý gì đâu mà các bạn phê phán cô ấy. Giặc Mỹ cọp beo thì đã sao nào? Xiên thây quân cướp thì đã sao nào? Cô hoa hậu chỉ chơi một bản nhạc.

Tôi cá là cô ấy còn chẳng nhớ hết được lời bài hát “Cô gái vót chông” đó, cũng như cô ấy chẳng thể tưởng tượng là có những cô gái ngoài đời thực có thể ngồi vót những cái chông nhọn hoắt để xiên người, và reo vui mừng khi mũi chông của cô ta xiên được ai đó.

Võ Xuân Sơn - Thuốc không phải là kẹo

Đọc tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung, có câu chuyện anh chàng kia trúng độc, thấy mình không sống được, nên quyết định tự tử. Anh ta ăn một loại lá cực độc, không ngờ, đó lại chính là thuốc giải cho cái thuốc độc mà anh ấy bị trúng. Thế là anh ấy không những không chết, mà còn hết bệnh.

Có thể nói, đa phần các loại thuốc của chúng ta đều là thuốc độc. Nó có thể tốt ở liều lượng này, tốt khi dùng cách này, nhưng lại có thể là rất độc, thậm chí gây chết người, khi dùng theo cách khác, hoặc dùng với liều lượng khác, hoặc kể cả thời điểm dùng thuốc cũng vậy.

Thuốc không phải là kẹo, nó là con dao hai lưỡi. Nếu dùng đúng cách thì nó cứu giúp chúng ta, nếu dùng sai cách, thì nó gây hại cho chúng ta.

Võ Xuân Sơn - Liệu cơm gắp mắm

 

Ông bà ta có câu, liệu cơm gắp mắm. Tức là xem trong chén mình còn bao nhiêu cơm, để gắp thức ăn cho vừa đủ, chứ đừng phóng tay mà ăn mặn quá, lên tăng xông, đứt gân máu, không chết cũng xụi lơ.

Nhớ cái hồi nào ông Giám đốc HCDC nói, rằng nếu số F0 vượt lên trên 10.000 là quá sức chịu đựng của y tế thành phố. Mà sau đó thì đúng thế thật. Con số nhiễm mới vừa vượt qua 10.000 là vỡ trận. Chính quyền thì lúng túng. Người dân thì hoảng loạn. Từ chỗ sợ bị cách ly chuyển sang tâm trạng sợ không được vô bệnh viện. Chết quá trời.

Rất nhiều người, trong đó có cả tôi, đều đề nghị, hãy dừng việc cách ly tập trung F1, để F0 không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ tại nhà. Đó là việc mà chúng ta cần làm, cần liệu sức mình để đưa ra biện pháp hiệu quả nhất, tránh thiệt hại nhất. Còn nhớ, tôi và nhiều bạn đã phân tích, nếu cứ tiếp tục cách ly F1 tập trung, thì sẽ đến lúc cả thành phố này là F1. Làm sao cách ly cho nổi.

Võ Xuân Sơn - Có thực dân Đà Lạt kỳ thị dân Sài Gòn ?

 

Trên mạng, có nhiều người chia sẻ, rằng nhiều quán xá, cửa hàng, cửa hiệu ở Đà Lạt trưng biển không tiếp người Sài Gòn, không tiếp khách du lịch... Nghe thật buồn.

Tuy nhiên, suốt thời gian dịch vừa qua tôi ở tại Đà Lạt, cũng sinh hoạt như người dân tại chỗ, chỉ khác là đi đâu cũng bằng cái xe mang biển số Sài Gòn. Tuy nhiên, tôi không thấy bất kỳ sự kỳ thị nào từ phía người dân, và chính quyền địa phương, kể cả các trạm kiểm soát trong thời gian dịch cao điểm tại Sài Gòn. Duy chỉ có cái trạm kiểm soát ở Đèo Chuối là hơi phiền phức.

Khi nhận thấy UBND tỉnh Lâm Đồng đăng tin truy tìm những người đến địa điểm này địa điểm kia ở Đà Lạt, tôi đã không xuống xe khi mua đồ.

Võ Xuân Sơn - Đồng bào

 

Hôm nay, Sài Gòn tưởng niệm đồng bào đã vĩnh viễn ra đi vì dịch viêm phổi Vũ Hán. Thấy có Hà Nội tham gia, có lẽ là cả nước.

Còn nhớ, tôi đã có đề nghị, cần có Quốc tang cho đồng bào mất vì dịch. Theo tôi biết, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh đã gởi đề xuất này cho Chính phủ. Vừa qua, trong chương trình họp Quốc hội, hình như vấn đề này không được nhắc đến.

Hôm nay, đọc những khẩu hiệu về tưởng niệm, tôi nghĩ rằng có lẽ sẽ khó để có được một quốc tang cho những đồng bào của chúng ta đã không may tử vong vì dịch viêm phổi Vũ Hán.

Võ Xuân Sơn - Nhân viên y tế phường xã xin nghỉ việc giữa mùa dịch

Sáng nay, tôi vừa từ chối một khách hàng yêu cầu chúng tôi đến nhà lấy máu để làm xét nghiệm, nhưng lại yêu cầu nhân viên của chúng tôi phải làm test nhanh trước mặt họ, để họ xác nhận thực sự là âm tính, mới cho vô nhà lấy máu.

Có lẽ sẽ có nhiều nhà kinh doanh phê phán tôi, rằng như vậy là tôi tự ái quá, rằng tôi cần thông cảm cho sự lo lắng của khách hàng... Tuy nhiên, tôi không thể chấp nhận việc nhân viên của tôi bị coi thường, bị cho là gian dối, để đến mức mà người ta phải tự xác định mới tin được.

Cũng sáng nay, thông tin về việc nhiều nhân viên y tế cấp phường, xã, xin nghỉ việc, giữa lúc dịch bệnh đang căng thẳng.

Võ Xuân Sơn - Hình ảnh về một giám đốc bệnh viện

 

Sau khi tôi viết bài bênh vực ông giám đốc Bệnh viện Bạch Mai trong việc cải tổ bệnh viện, một người bạn rất rành rẽ những điều "thâm cung bí sử" cho tôi biết những câu chuyện đằng sau sự việc đó.

Lúc đó, tôi còn được cho biết, ông giám đốc này, cùng vài ông giám đốc nữa, trong đó có giám đốc Bệnh viện Quận Thủ Đức, sẽ bị bắt trong thời gian tới. Chuyện đó cũng đã lâu rồi, đến mức mà tôi quên bẵng đi, mãi cho đến khi tôi nhận được tin nhắn về thời điểm sẽ bắt ông giám đốc Bệnh viện Bạch Mai. Và sau đó là bắt thật.

Tôi không quen biết ông giám đốc Bệnh viện Bạch Mai. Tôi cũng có nghe kể đôi điều về ông từ một vài đồng nghiệp. Thú thực là tôi chưa nghe đồng nghiệp nào khen ông giỏi chuyên môn, như những gì truyền thông, và nhiều người khẳng định trên mạng xã hội. Các đồng nghiệp kể cho tôi nghe về một góc khác của con người này.

Võ Xuân Sơn - Người giàu nhận trợ cấp

 

Trong đợt dịch vừa qua, nói là nhà nước không cứu trợ cho dân thì không đúng, bởi vì một số người bạn, người quen của tôi có nhận được trợ cấp.

Tuy nhiên, hầu hết những người bạn, người quen của tôi nhận được trợ cấp nhiều lần đều là người không nghèo. Trong khi một nhân viên của tôi gia đình khá khó khăn, ở trong một khu cực kỳ khó khăn - toàn là dân lao động nghèo, có số người nhiễm rất cao, và số người chết cũng rất nhiều - thì chỉ nhận được cứu trợ của chính quyền có một lần duy nhất. Mà là cứu trợ tính trên những người bị nhiễm (F0).

Tại sao lại có việc cứu trợ không đúng chỗ như vậy ? Qua nhiều lần làm công tác cứu trợ, tôi thấy rằng, việc đồ cứu trợ đến tay người dân còn phụ thuộc vào sự nhiệt tình của chính quyền địa phương.

Võ Xuân Sơn - Chuyện đêm 30 Tết

 

Tối nay nếu có ai gọi là tối 30 Tết thì cũng không sai. Chúng ta đang bước ra khỏi sự ngu muội, để bước sang một giai đoạn hành xử trí tuệ hơn. Sự ngu muội đã giết chết nhiều người trong số gần 2 vạn người chết trong mấy tháng qua.

Tôi vừa nghe một bản tin, trong đó có nói, lãnh đạo Hà Nội đề ra một số biện pháp, trong đó có một biện pháp, là không để cho F0 nào phải điều trị tại nhà. Có thể sự ngu muội vẫn còn ngự trị, có thể những lợi ích có được trên xương máu đồng bào vẫn chi phối những chính sách, ở các cấp độ khác nhau, nhưng ít nhất thì một Sài Gòn đã nhìn ra vấn đề, đã có một hướng đi tiệm cận với sự đúng đắn.

Nhiều người vẫn còn e ngại dịch bùng phát trở lại. Tôi thì không ngại. Ngay cả khi mỗi ngày, Sài Gòn có 30.000, hay 50.000 người nhiễm mới, cũng chẳng có gì đáng ngại cả. Bảo tồn hệ thống y tế tối đa. Quản lý F0 ngay tại nhà bởi các cơ sở y tế đóng trên địa bàn. Củng cố các đội phản ứng nhanh, kịp thời cấp cứu các ca F0 tại nhà trở nặng, kịp thời cho nhập viện những ca cần phải nhập viện.

Võ Xuân Sơn - Chờ đón ngày 1/10

 

Ai cũng náo nức chuẩn bị cho ngày 1/10 này dỡ bỏ phong tỏa. Riêng tôi, mặc dù chấp nhận nguy cơ phải ăn bờ ở bụi để về thành phố, chuẩn bị cho việc mở lại phòng khám vào 1/10 này, nhưng tôi không dám hứa với bất cứ ai. Chỉ nói khi nào nhà nước bỏ phong tỏa sẽ mở cửa phòng khám trở lại.

Sở dĩ tôi dè dặt, vì càng ngày, ai đó càng hành xử một cách không thể dự đoán được. Lúc này thì tôi thông cảm cho các bạn anti-Trump ở Mỹ khi Trump mới lên làm Tổng thống. Phải đến gần cuối nhiệm kỳ của Trump, người ta mới thấy logic, và tính nhất quán trong các chính sách của Trump là chống Trung cộng, triệt hạ Trung cộng. Hy vọng ai đó không bị ngược lại.

Cho nên, cứ phập phồng lo sợ. Nhiều bạn bảo, thế nào cũng phải mở cửa, vì các doanh nghiệp nước ngoài đã dọa rút khỏi Việt Nam. Chưa chắc nhé. Các doanh nghiệp Âu Mỹ có thể rút đi, thì đã có các doanh nghiệp “xoong thủng chảo thủng” trám chỗ.

Võ Xuân Sơn - Ai cứu người dân Sài Gòn ?

 

Tôi biết anh 6 năm trước, khi có người thuê tôi khám cho một bệnh nhân ở Cần Thơ. Anh ấy đại diện cho nhóm từ thiện để đi cùng tôi. Thật tiếc là bệnh nhân ấy không muốn chữa bệnh. Bệnh nhân muốn để tình trạng bệnh tật để còn dễ… xin tiền, nên chỉ chấp nhận cho các bác sĩ điều trị nửa vời.

Thế rồi tôi bắt đầu để ý đến anh ấy. Cứ cuối tuần là anh ấy đi. Hết miền Đông đến Miền Tây, hết Sài gòn đến miền Trung… Anh chuyển tiền, gạo, đồ ăn, thuốc men… mà các nhà hảo tâm nhờ anh tặng cho những mảnh đời bất hạnh. Thường thì anh gặp họ, rồi đăng lên, và các nhà hảo tâm nhờ anh chuyển. Cứ thế, đã 6 năm nay, tuần nào tôi cũng thấy anh đi như vậy.

Thế rồi dịch đến. Khi thấy mình ở Đà Lạt, mà bà con Sài Gòn không thể mua được rau. Tôi đã mua rau chuyển xuống. Anh là người tôi nghĩ đến đầu tiên. Không ngờ, anh không làm như xưa nữa. Anh đi hàng ngày, và anh lo cho hàng mấy trăn người dân Vĩnh Lộc, từ ăn sáng, ăn trưa, ăn chiều, từ bánh mì, đến gạo, nước mắm, nước tương, cá, rau…

Võ Xuân Sơn - Tráo trở

“Nếu Thành phố Hồ Chí Minh mà không có lực lượng quân đội giúp sức, không giãn cách triệt để hơn, không có 20.000 bác sĩ và nhân viên y tế với những trang thiết bị máy móc tối tân nhất của cả nước chi viện thì tôi đảm bảo trên 1/3 dân số bị lây nhiễm và gần nửa triệu người tử vong rồi”.

Trên đây là phát biểu của một người, có vai vế trong ngành y nhà nước, có vai vế trong bộ máy truyền thông nhà nước. Thì ra người dân TPHCM phải cám ơn nhà nước này đã cứu vớt họ, và phải câm mồm lại khi phê phán việc xét nghiệm vô tội vạ của họ. Xin cho phép tôi nói một tiếng Đan Mạch nó.

Thành phố Hồ Chí Minh bị rơi vào khủng hoảng chính là do sự yếu kém và chính sách chống dịch cực đoan của chính quyền này. Tất cả những khủng hoảng đó đã được cảnh báo, nhưng chính quyền cứ nhắm mắt làm ngơ. Và khi khủng hoảng xảy ra, lại còn bao biện, rằng nếu không làm như vậy, nếu nghe theo những ý kiến đề nghị, thì bây giờ tình hình còn tệ hơn.