Huỳnh Ngọc Chênh – Nhập tỉnh, xóa thành phố gây rối loạn việc xác định địa điểm

 

Qua các đợt bão lũ vừa rồi, thấy việc xóa cấp huyện và nhất là xóa tên các thành phố thuộc tỉnh là một việc rất thất sách.

Tui luôn bảo lưu quan điểm xóa cấp xã phường và giữ lại cấp huyện, thành nhưng thu nhỏ lại. Các thành phố thuộc tỉnh không chỉ là địa danh quan trọng có truyền thống lịch sử, mà còn là cột mốc xác định vị trí địa lý cho cả khu vực.

Ví dụ nói đến xã A nào đó thì ít ai biết ở đâu, nhưng nói xã A cách Nha Trang 20 km về phía tây là mọi người hình dung ra nhanh địa điểm của nó. Bây giờ Nha Trang cũng không còn, thì không biết xác định vị trí A như thế nào để mọi người dễ hình dung ra được.

Đỗ Trung Quân - Sài Gòn có còn trữ tình trong thơ nhạc ?

 

Đừng hỏi tôi câu với mệnh đề tu từ "Có yêu Sài Gòn không ?". Nói không đã dở, nói có càng dở hơn. Một người sống gần hết đời ở Sài Gòn. Cười và im lặng thôi.

Nhân các ông nhạc sĩ Phú Quang, giờ là Trần Tiến nhận giải thưởng Bùi Xuân Phái về tình yêu Hà Nội qua tác phẩm của mình. Các ông ấy dù thường sống ở Sài Gòn nhưng luôn yêu Hà Nội. Thơ nhạc luôn da diết, tưng bừng.

Thế Sài Gòn không có gì để "Thơ nhạc" lập giải thưởng về tình yêu Sài Gòn à ? Tình yêu thì có nhưng nay cũng khó.

Khuyết danh - Ngọc Hoàng cũng chào thua

Sau khi vào đất liền Quảng Ninh, bão số 3 gọi về Thiên Đình xin chỉ thị xem đi hướng nào cho hợp phong thủy. Ngọc Hoàng chỉ thị :

- Đi vào Thái Bình ngay.

Bão lòng vòng một lúc rồi báo gấp về :

- Bẩm Anh Hoàng chúng em không thấy tỉnh Thái Bình đâu cả.

Nguyễn Văn Mỹ - Sợ lắm "Sắp xếp lại giang sơn"

 

Tôi đang ở cồn Tân Phong, hôm kia còn là xã Tân Phong huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang. Nay thành xã Hiệp Đức, tỉnh Đồng Tháp.

Xã cù lao Tân Phong rộng gần 25 km2, rộng hơn gấp đôi đặc khu Lý Sơn (10,39 km). Xã Hiệp Đức rộng gần 46 km2.

Ngủ trên thuyền ở "chợ nổi", gió mát rượi nhưng cứ nghĩ bao đồng. Tôi ủng hộ mọi thay đổi và mong thay đổi nhiều hơn nữa. Đúng, sai; hiệu quả cần có thời gian. Vẫn tốt hơn là sợ sai không dám thay đổi. Có điều lăn tăn là sao không giữ lại tên Lục tỉnh Nam Kỳ gồm Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên - những tên gọi rất Việt Nam. Cần Thơ và Cà Mau là tiếng Khmer.

Hoàng Linh - TPHCM sáp nhập 3 tỉnh thành, báo chí "hết cửa" dồn sự xấu xa khốn nạn lên Sài Gòn

 

Địa danh Sài Gòn với tư cách là một thành phố đã không còn. Thế nhưng cái gì tệ nạn thì báo chí lại xuyên không réo tên Sài Gòn, còn điều tốt đẹp thì gọi đúng tên TPHCM.

Giờ sáp nhập 3 tỉnh thành để coi báo chí dồn sự "thù hận" cho Sài Gòn kiểu gì?

Sài Gòn với tư cách là một xã hội, một cộng đồng văn minh, hào sảng vẫn còn đó.

Lê Học Lãnh Vân – Để Sài Gòn vào kỷ nguyên mới (2) : Thương hiệu Sài Gòn

Xin thưa với anh chị, dù lòng tôi mang đầy tình thương yêu hai chữ Sài Gòn, những dòng này không được viết vì tình yêu của riêng mình, mà vì giá trị kinh tế của thương hiệu Sài Gòn.

Với hiểu biết và kinh nghiệm của tôi khoảng trên 20 năm trước, các bạn quốc tế có tầm nhìn xa trọng rộng về kinh doanh luôn tiếc thương hiệu Sài Gòn. Lúc đó, những cái tên thương hiệu như Microsoft, Boeing, General Electric, DuPont được định giá khoảng vài trăm tỉ cho tới tám chín chục tỉ đô-la Mỹ. Lúc đó Việt Nam đang có đà tiến mạnh và cũng được giới kinh doanh quốc tế trông chờ cất cánh theo hướng rồng bay !

Lúc ấy, có hai dự án làm ra sản phẩm của một tập đoàn đa quốc gia rất lớn dành cho thị trường Đông Nam Á. Có hai địa điểm sản xuất được đưa vào chung cuộc, Thái Lan tại vùng Bangkok, và Việt Nam, tại vùng phát triển kinh tế phía nam, vùng Sài Gòn. Trong các tiêu chuẩn đưa ra để chọn lựa nơi đặt nhà máy như mức thuế, mức ưu đãi, luật kinh doanh, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, có tiêu chuẩn giá trị thương hiệu địa phương.

Lê Học Lãnh Vân – Để Sài Gòn vào kỷ nguyên mới (1)

Tôi nhìn sự “sắp xếp lại giang san” này, theo cách viết của báo Thanh Niên, như một cuộc cách tân can đảm.

Thực sự, tôi mong một cuộc sắp xếp mạnh hơn, đưa Việt Nam thành liên bang với khoảng sáu bảy hay một chục bang, không chỉ sắp xếp về địa lý mà còn cách tân dứt khoát về triết lý và phương cách quản trị quốc gia, xã hội.

Mong muốn đó là chưa thể được trong điều kiện hiện nay, cho nên có thể coi sắp xếp này là một bước trung gian không ?

Mai Bá Kiếm – Từ ngày 1/7, đọc báo phải kèm nghị quyết 60-NQ/TW năm 2025

Tuổi Trẻ đặt tựa "Gió lớn, dông mạnh, ai đi tắm biển Lâm Đồng, An Giang cần chú ý".

Khó tưởng tượng Lâm Đồng, An Giang là tỉnh cận duyên, độc giả phải lấy Nghị quyết 60 xem Lâm Đồng và An Giang nhập với tỉnh duyên hải nào, mới biết Bình Thuận nhập vô Lâm Đồng ; Kiên Giang nhập An Giang.

Từ đó suy ra, Bình Thuận có bãi Phan Thiết biển mặn trên môi và Mũi Né ; Kiên Giang có bãi Hà Tiên mến yêu.

Trung Dũng - Phan Thiết giờ đã Lâm Đồng rồi ư ?

 

Cháu về Bình Thuận thăm ông

Nhà ta giờ đã Lâm Đồng mù sương

Cồn Chà: bến cảng, ngư trường...

Phú Trinh: cái rẫy, cái nương xanh rì

         Đi Đà Lạt tắm Cà Ty

         Về Phan Thiết ngắm Đam Ri tuôn trào

Nguyễn Ngọc Chính - Tái cấu trúc giang sơn

 

Kể từ ngày 01/07/2025, nước ta từ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã sáp nhập còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 28 tỉnh và 6 thành phố. Về mặt chính quyền, có thể mệnh danh đó là khát vọng đi kèm tham vọng phát triển quốc gia với mục đích đưa đất nước đi lên trong thời đại mới!

Theo thừ tự từ Bắc xuôi Nam ta có các tỉnh mới:

- Tỉnh Lào Cai (gồm 2 tỉnh cũ Yên Bái và Lào Cai hợp lại), có diện tích tự nhiên 13.256,92 km2, quy mô dân số 1.778.785 người.

Nguyễn Văn Tuấn - Kiên Giang ơi, ta mất người như người đã mất tên

 

Từ ngày 01/70, tỉnh Kiên Giang sẽ hợp nhứt với tỉnh An Giang thành một tỉnh mới có tên là An Giang. Do đó, mượn một ca khúc nổi tiếng của Nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn tôi cũng có thể nói "Kiên Giang ơi, ta mất người như người đã mất tên".

Tôi là người sanh ra và lớn lên ở Kiên Giang. Ba tôi vào Kiên Giang từ thập niên 1940s nên cũng xem đó là quê hương. Ông ngoại cũng vào Kiên Giang khá lâu (không biết rõ năm nào nhưng chắc phải thập niên 1930). Bà ngoại và bà cố tôi cũng là người Kiên Giang. Thành ra, nghe tin Kiên Giang sáp nhập với An Giang, tôi hồi hộp theo dõi không biết rồi đây cái tên Kiên Giang sẽ biến mất?

Thật ra, việc "mất tên" không phải là điều gì mới. Trong lịch sử hình thành miền Nam, sách sử đã ghi lại nhiều trường hợp một địa danh bị đổi hay mất, do sự thay đổi cơ cấu hành chánh và sáp nhập các địa phương. Để hiểu vấn đề, cần phải tìm hiểu tổ chức hành chánh thời Nhà Nguyễn: Trấn, Đạo, Huyện, Hạt (Quận).

Cù Mai Công - Những tên gọi đã thành lòng người khó mất lắm

 

Đúng 49 năm trước, ngày 02-07-1976, thành phố Sài Gòn - Gia Định chính thức trở thành TPHCM.

Trước đó, ngay sau 1975, ba xã của quận Tân Bình tách khỏi quận, thành quận mới: Phú Nhuận, Tân Sơn Hòa và Tân Sơn Nhì.

Ngày 02-07-1976, quận Phú Nhuận giữ nguyên (cho tới trước 01-07-2025), hai quận Tân Sơn Hòa và Tân Sơn Nhì nhập trở lại Tân Bình, chia thành nhiều phường. Quận Tân Sơn Hòa (từ sau 30-04-1975 đến trước 02-07-1976) gồm nhiều phường, sau đó sáp nhập, chia tách nhiều lần, trước 01-07-2025 là bảy phường: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

Thái Vũ - Thế là phường "Hố Nai" đã sáp nhập để thành phường "Long Bình"

Từ xưa cho đến giờ, cứ thấy thằng nào con nào khoe khoang khoác lác, nói "một tấc đến giời", ta gọi là "nổ" thì sẽ bị kết luận là "thằng này, con này là dân Long Bình". 

Không phải dân Long Bình có tính nổ mà là vì nó có cái kho bom của Mỹ, sau 1975, vixi phá vài khu vực bằng cách cho nổ vài vị trí kho bom, trời long đất lở những ngày đó. Thế là thành ngữ địa phương : "Nổ như kho bom Long Bình" chỉ những kẻ khoác lác ra đời từ đó.

Thực ra địa danh Hố Nai là một khu vực rất rộng lớn, từng là khu vực 100 % dân Công Giáo Di Cư. Từng gần như là khu tự trị, việt cộng nằm vùng rất hiếm, sau 1975 này, lớn lên, tôi để ý tim hiểu lắm cũng chỉ biết có hai người là vixi nằm vùng.

Nguyễn Anh Huy – Dâu bể

 

Hôm qua, chỗ ấy là đáy đại dương. Ngày nay, hóa thành đảo quốc. Hôm qua, vùng đất ấy thuộc dân tộc này. Ngày nay, nó thuộc về dân tộc khác.

Như cả cái miền Nam nước Việt ngày xưa thuộc Vương quốc Phù Nam. Người Chân Lạp (Khơ - me) chiếm và xóa sổ biến thành của Chân Lạp. Về sau, nội chiến Chân Lạp. Một phe cầu viện chúa Nguyễn. Một phe cầu viện Xiêm La. Bên chúa Nguyễn thắng nên Chân Lạp cắt đất trả công, dần dần thành của Việt Nam.

Cứ thế, cái thành phố này hôm nay mang tên này. Vài trăm năm sau sẽ khoác lên mình mình danh từ khác.

Võ Khánh Tuyên – Xếp tàn y lại để dành hơi

Như vậy chỉ còn ít tiếng đồng hồ nữa, hiệu lệnh "khắc nhập" có hiệu lực.

Nhiều tỉnh thành sẽ lui vào dĩ vãng, chỉ còn trong hoài niệm của chí ít là thế hệ đang sống.

Tuy nhiên, nghe đâu những tên Tỉnh Thành cũ đã bị sáp nhập có thể vẫn còn tồn tại đường hoàng trên giấy tờ trong 6 tháng nữa, đến tận 31/12/2025.

Hiệu Minh - "Tuyên giáo" AI ngày sáp nhập

Nhân chuyện hôm nay sáp nhập chính thức, các địa phương trên toàn quốc công bố bộ máy lãnh đạo mới, tôi nhờ trợ lý Artificial Intelligence (AI - Trí tuệ nhân tạo) cung cấp thông tin về sự kiện quan trọng này.

Câu 1 : Hỏi ý nghĩa của việc sáp nhập.

AI trả lời : Việc sáp nhập các tỉnh ở Việt Nam là một phần của chương trình cải cách hành chính sâu rộng của chính phủ nhằm hướng tới một hệ thống quản lý nhà nước hiệu quả, tinh gọn và năng động hơn. Có nhiều lý do chính thúc đẩy quá trình này :

Hoàng Nguyên Vũ - Tạm biệt những thành phố, thị xã, thị trấn với những tên gọi chứa chan kỷ niệm

"Thành phố Hạ Long", "Thành phố Hội An", "Thị xã Sơn Tây"..., những cái tên từng thân quen, từ ngày mai, sẽ là quá khứ. Sẽ còn lại chỉ là tên phường hay tên xã, đủ để không quên, nhưng nhớ thì thiếu thiếu.

Từ ngày mai, "em ở thành phố này của tỉnh này", "anh ở thị trấn nọ của huyện nọ" gần như sẽ khác. Mà, ta cũng nên quen dần với mọi thay đổi. Cái gì cũng có thể khác. Chỉ có kỷ niệm là không thể khác.

Sẽ thương, sẽ nhớ nhiều đấy.

Tiểu Vũ – Buổi chiều mất tên quê nhà

Ngày xưa, lúc mười mấy tuổi, tôi từng buồn suốt cả buổi chiều chỉ vì một chuyện tưởng chừng nhỏ xíu : cái tên Quảng Nam - Đà Nẵng bị xé đôi. Không phải chiến tranh, không phải di dân, mà chỉ là một cuộc phân chia hành chính.

Rứa mà trong lòng đứa trẻ như tôi hồi nớ, hắn giống như một cuộc chia ly. Hai nhà chỉ cách nhau một bờ ruộng, sau một đêm thức dậy, người này thành dân Quảng Nam, người kia về Đà Nẵng. Cái tình làng nghĩa xóm bị vạch một đường ranh vô hình, mà ai cũng thấy thật.

Tôi nhớ những sáng đi học qua cánh đồng còn đẫm sương. Cô bạn thân đứng bên kia ruộng vẫy tay chào. Hôm trước còn chung xã, chung lớp chung trường, hôm sau cô bạn của tôi đã là "dân thị thành"... còn tôi đứng lại làm cậu nhà quê đang học trường làng.

Tiểu Vũ – Tạm biệt Quảng Nam

Trong giấy khai sinh của tôi, quê quán được ghi là Quảng Nam. Sau năm 1975, tỉnh Quảng Nam mang tên mới là Quảng Nam Đà Nẵng.

Vậy là từ thuở nhỏ, tôi đã mang một danh xưng có hai thành tố, sống giữa một vùng đất chưa kịp định hình căn cước hành chính, nơi người ta gọi tên quê hương bằng thói quen nhiều hơn là bằng quy định. Mà thật ra, cũng chẳng mấy ai trong chúng tôi để tâm mình đang ở Quảng Nam hay Đà Nẵng. Đất vẫn vậy, người vẫn vậy, mùa vẫn luân phiên, cuộc sống vẫn trôi qua từng ngày như sông Thu Bồn dằng dặc xuôi về biển.

Đến năm 1997, tỉnh chia tách. Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Tôi, theo hộ khẩu, lại quay về làm người Quảng Nam như chưa từng có cuộc chia ly.

Hoàng Nguyên Vũ - Địa danh có chữ số : Nên thay đổi vì còn kịp

Hội An giữ nguyên tên, chuyển xuống cấp phường, dân vui, nước cũng vui, di sản được tôn trọng.

Hà Nội giữ một số tên cũ hoặc nếu phường mới thì gọi bằng những tên cổ : sâu sắc, gìn giữ.

Thành phố Hồ Chí Minh có hẳn các phường mang tên Sài Gòn, Gia Định, Chợ Lớn. Có vài tên mới, ví dụ phường Xuân Hòa ở quận 3, thì ra trước đây là làng cổ Xuân Hòa thời cha ông, có đình Xuân Hòa còn đó.