Trần Trung Đạo - Tóm tắt chính sách đối ngoại của tổng thống Ronald Reagan

 

Ronald Wilson Reagan, tổng thống thứ 40 của Mỹ, sinh ngày 6 tháng 2, 1911 và qua đời ngày 5 tháng 6, 2004. Ông xuất thân là một xướng ngôn viên cho các chương trình thể thao tại Iowa, trước khi di chuyển đến California để bắt đầu nghề nghiệp đóng phim.

Ronald Reagan nguyên là đảng viên đảng Dân Chủ và xem tổng thống (TT) Franklin D. Roosevelt như một anh hùng của nước Mỹ trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế và Thế Chiến Thứ Hai. Ông ủng hộ TT Harry Truman trong chiến dịch tái tranh cử tổng thống 1948. 

Năm 1962 ông thay đổi từ đảng Dân Chủ sang đảng Cộng Hòa và ủng hộ các chiến dịch tranh cử tổng thống của Dwight Eisenhower, 1952 và Richard Nixon 1960.

Trần Trung Đạo - “A nice ocean”

Trong buổi họp gay gắt hôm qua có một chữ tổng thống Zelensky dùng đã làm tổng thống Trump tức, cho là Zelensky nói khích: “Trong chiến tranh, ai cũng có vấn đề, kể cả nước Mỹ. Quý vị có một đại dương đẹp đẽ và không thấy có vấn đề bây giờ, nhưng quý vị sẽ cảm nhận được nó trong tương lai.”

(During the war, everybody has problems, even you. But you have a nice ocean and don't feel [it] now, but you will feel it in the future.)

Ý của ông là nếu nhân nhượng Putin, một ngày nào đó Putin sẽ tấn công Mỹ dù đại dương có đẹp thế nào.

Trần Trung Đạo - Huy Đức vẫn đi trên con đường sự thật

Tôi đọc Huy Đức trước đó khá lâu qua Internet nhưng chỉ biết anh khoảng 2012. Qua trung gian một người em ở Pittsburgh, hai anh em chúng tôi gặp nhau.

Hôm đó tôi đi đón Huy Đức về nhà nghỉ ngơi, sau đó sẽ đưa anh vào một căn phòng ở Harvard. Huy Đức sẽ ở đó một thời gian khá dài để tu nghiệp theo học bổng báo chí của Nieman Foundation. Vợ tôi gọi về nhắc tôi hỏi Huy Đức cần gì khi dọn vào chỗ ở mới. Ý của vợ tôi là chén bát, nồi niêu, xoong chảo v.v...

Huy Đức bảo chưa cần gì chỉ cần đôi giày vì đôi giày đang mang bị rách. Trời Boston dù mùa nào ban đêm cũng se lạnh và ẩm ướt. Tôi đưa Huy Đức sang tiệm Burlington bán đồ rẻ bên kia đường mua đôi giày mới.  Tôi có ý định mua tặng Huy Đức đôi giày đó nhưng anh nhất định muốn trả tiền.

Trần Trung Đạo - Tác hại của tuyên truyền và lý do ủng hộ Ukraine

Hôm nay, nếu phải trả lời câu hỏi ai là người châm ngòi nổ cho Thế Chiến Thứ Hai, gần như mọi người đều trả lời đó là Adolf Hitler. Chính ông ta đã phát động cuộc chiến tranh tàn phá nhất trong lịch sử nhân loại từ trước tới nay bắt đầu với việc xâm lăng Ba Lan ngày 1 tháng 9, 1939. 

Thế nhưng cũng câu hỏi đó nếu đặt ra vào ngày 31 tháng 8, 1939 hay ngay trong ngày 1 tháng 9, 1939 khi Hitler tung 1,5 triệu quân xâm lăng Ba Lan không cần tuyên chiến người hỏi có thể sẽ nhận một câu trả lời khác, không phải Đức mà chính Ba Lan xâm lăng Đức, Đức chỉ phản công. 

Mở ngoặc, năm 1979, khi đánh Việt Nam, Đặng Tiểu Bình đưa ra khẩu hiệu “Chiến tranh đánh trả tự vệ trước Việt Nam” (对越自卫还击战 Đối Việt tự vệ hoàn kích chiến). Đánh Việt Nam chẳng qua là một cách tự vệ mà thôi.

Trần Trung Đạo - Thân phận nhược tiểu

Khái niệm “bán đứng” (sold out) được dùng trong nhiều lãnh vực và thường dùng trong thì quá khứ để chỉ một sự kiện đã rồi.

Trong chính trị học, “bán đứng” được dùng một cách khá lỏng lẻo để chỉ hành động phản bội, bỏ rơi, đổi chác hay có khi thông đồng giữa hai thành phần đối nghịch trên sự thiệt hại của thành phần thứ ba yếu hơn vốn là một đồng minh của một trong hai thành phần đối nghịch.

Lịch sử để lại nhiều bài học về thân phận đắng cay của các quốc gia bị “bán đứng” đã phải mất lãnh thổ, mất hàng triệu người dân vô tội trong cuộc chiến và mất quyền quyết định vận mệnh của chính mình khi cần quyết định. Bài này giới thiệu cả bốn trường hợp, “bỏ rơi”, bán đứng”, “đổi chác” “và “thông đồng”.

Mỹ “bỏ rơi” Việt Nam Cộng Hòa

Trần Trung Đạo - Hoàng Sa sẽ trở về với dân tộc Việt Nam

Ba điều kiện tiên quyết để một dân tộc tồn tại và phục hồi những lãnh thổ đã bị xâm chiếm bằng võ lực bởi một nước mạnh láng giềng là :

(1) Niềm tin vào sự trường tồn của lịch sử dân tộc, (2) Phát huy nội lực và (3) Tận dụng mọi cơ hội quốc tế thuận tiện để giành lại chủ quyền. Đó không phải là những lời an ủi suông mà là những yếu tố quyết định.

Nhờ nuôi dưỡng ý chí và đấu tranh cho lý tưởng phục hưng dân tộc mà thế giới ngày nay có thêm những nước thịnh vượng như Ba Lan, Tiệp Khắc, Latvia, Estonia, Litva, Phần Lan, Thổ Nhĩ Kỳ và khá nhiều quốc gia khác.  Những quốc gia này thoạt nghe tưởng đã có mặt từ xa xưa lắm. Không, dân tộc họ có từ mấy ngàn năm nhưng chỉ chính thức hiện diện như những nước cộng hòa sau khi Đế quốc Nga, Đế quốc Đức và Đế quốc Ottoman tan rã.

Trần Trung Đạo - Cách dùng chữ trong ba văn bản ngoại giao

Đó là : Thông Cáo Chung Thượng Hải giữa Nixon và Chu Ân Lai 1972, Thông Cáo Chung giữa Jimmy Carter và Đặng Tiểu Bình 1979, và Công Hàm đơn phương của Phạm Văn Đồng gởi Chu Ân Lai 1958

Trong tiểu luận quan trọng “Á Châu Sau Việt Nam” (Asia After Vietnam) đăng trên tạp chí Foreign Affairs tháng 10, 1967, Richard Nixon biện hộ cho chính sách đối ngoại sắp tới của ông ; rằng song song với việc giải quyết chiến tranh, phát triển kinh tế trong khu vực cũng quan trọng không kém.

Theo Richard Nixon, nói đến Á Châu không thể bỏ qua vai trò của bốn quốc gia ảnh hưởng gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hoa Kỳ (cường quốc Thái Bình Dương). Tất cả nên được bắt đầu bằng việc thiết lập quan hệ với Trung Cộng. (Foreign Affairs, Vol. 46, No. 1, Oct., 1967).

Trần Trung Đạo - Chế độ nô lệ hiện đại

Giới thiệu: Sau 7 giờ tối ngày 25 tháng 12, 1991, chế độ cộng sản toàn trị (totalitarianism), một hệ thống nhà nước bằng phương tiện bạo lực để kiểm soát tuyệt đối và đặt ra ngoài vòng pháp luật mọi hình thức đối lập, tại Liên Xô chính thức cáo chung. Nhưng cũng từ đó, một chế độ toàn trị công nghệ (techno-totalitarianism) ra đời.

Chế độ toàn trị mới mang đầy đủ các đặc tính toàn trị cổ điển cộng với các tiến bộ kỹ thuật sau cách mạng tin học đầu thập niên 1990. Tương tự, chế độ nô lệ cổ điển trên danh nghĩa đã bị hủy bỏ tại Mỹ và các nước Châu Âu sau thế kỷ 18. Tuy nhiên, trên nhiều phần của thế giới, chế độ nô lệ không hoàn toàn bị hủy bỏ mà chỉ biến thể không chỉ nô lệ thân xác mà còn nô lệ tư tưởng.

Nhiều thư viện Mỹ còn giữ một lá thư đầy tranh cãi của Willie Lynch đọc bên bờ sông James, tiểu bang Virginia, năm 1712. Lá thư nhằm cố vấn cho các chủ nô da trắng những cách để kiểm soát nô lệ da đen.

Trần Trung Đạo - Thành kính biết ơn và tưởng nhớ tổng thống Jimmy Carter (1924 – 2024)

Năm 1978, tổng thống thứ 39 của Hoa Kỳ Jimmy Carter chỉ thị cho hải quân Hoa Kỳ đang tuần hành trên Thái Bình Dương cứu vớt thuyền nhân Việt Nam đang lênh đênh trên biển.

Tổng thống tuyên bố mỗi tháng Hoa Kỳ sẽ nhận gấp đôi số người tị nạn từ 7.000 người lên đến 14.000 người. Với chính sách đó, ông cũng nhằm thúc đẩy các quốc gia khác gia tăng con số người tị nạn được cho phép định cư.

Hành động của tổng thống Carter lúc đó không được dân chúng Mỹ đồng tình.

Trần Trung Đạo - Sài Gòn

 

Sáng sớm hôm qua, với người em đi bộ quanh công viên Sài Gòn (SaiGon Park) ở thành phố Mississauga, Ontario, Canada và chụp một số ảnh. Trời lạnh dưới 0 độ C.

Một bức ảnh có đàn chim bay đi và hồ nước đông đá thành hình trái tim người ở lại. Trên cây vài chiếc lá cuối mùa thu chưa rơi hết như đang khóc cho cuộc chia ly sắp sửa phải xảy ra.

Chợt nhớ đến bài thơ viết về Sài Gòn lâu lắm bắt đầu với câu “Anh ra đi Sài Gòn xưa đã chết”. Thật ra “Đừng trở lại” vì “Sài Gòn xưa đã chết” chỉ là những lời trách móc. Sài Gòn chẳng bao giờ chết trong trái tim của mọi người, dù ở lại hay ra đi. Kể cả các em các cháu sinh ra sau 1975 rất xa, nhưng qua âm nhạc, qua sách vở và qua hình ảnh, vẫn mơ về một Sài Gòn ngày đó.

Trần Trung Đạo - Ai « ăn mày dĩ vãng » ?

Giới thiệu: Trong một bài viết ngắn trước đây trên Facebook, tôi giải thích lý do viết khá nhiều cho các thế hệ Việt Nam sinh ra sau cuộc chiến.

Tôi viết để hy vọng sáng mai đây khi bước ra đường, các em sinh ra và lớn lên ở miền Nam sẽ nhìn người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang lê lết chuỗi ngày tàn bằng cặp mắt khác hơn.

Các em, thay vì bước nhanh như hôm qua, sẽ ngồi xuống bên cạnh người lính miền Nam tàn phế kia và nghe ông kể lại những chặng đường bi tráng mà ông và đồng đội đã trải qua. Từ đó các em sẽ hiểu ra rằng cha chú các em đã sống và chiến đấu trong cuộc chiến tự vệ đầy chính nghĩa mà họ không có chọn lựa nào khác. Các em sẽ lớn lên trong tự tin và hy vọng thay vì mặc cảm “tội ác ba đời” mỗi khi đọc lại lý lịch mình.

Trần Trung Đạo - Tiếng hát Lộc Vàng

 

Giới thiệu: Giống như con người ở mỗi chặng đời có nét đẹp riêng, mùa thu Boston rất đẹp và cuối thu cũng đẹp. Tuần này, vài nơi ở ngoại ô Boston vẫn còn những con đường lá trút dày thành những thảm vàng rực rỡ trong nắng chiều. Cuối tuần quét lá chợt nhớ đến bài viết trước đây về một giọng ca tình cờ nghe trên YouTube: Tiếng hát Lộc Vàng.

Người viết chưa quen với nghệ sĩ Lộc Vàng dù ngoài đời hay qua internet, và có thể ông cũng chưa từng đọc bài viết này. Không sao, người viết chỉ ghi lại những cảm xúc khi đọc chuyện đời ông và các bạn của ông. Đất nước có một thời như thế, tiếc thay, thời như thế vẫn chưa qua mà chỉ thay hình đổi dạng ít nhiều để thích nghi với không gian mở của thời đại.

Boston, nơi tôi ở, trời đã cuối thu. Những cơn mưa đêm tuốt đi những chiếc lá cuối cùng. Lá rơi đầy trên những con đường trong xóm, trên mặt hồ và hàng cây trước mặt nhà chỉ còn những cành trơ trụi.

Trần Trung Đạo - Tất cả chính trị mang tính địa phương

Một câu nói quen thuộc trong sinh hoạt chính trị Mỹ: “All politics is local” (Tất cả chính trị mang tính địa phương).

Không ai xác định được tác giả đầu tiên mặc dù Tip O'Neill, cố Chủ tịch Hạ Viện Mỹ là người hay dùng câu nói đó. Vì ông muốn nhắc nhở các ứng cử viên quốc hội rằng mọi thành công hay thất bại trong cuộc chạy đua chính trị bắt đầu từ địa phương.

Trong một nghĩa rộng khác, chính sách của một dân biểu thành công hay thất bại đều do họ đáp ứng hay không đáp ứng được các ước vọng, mong muốn, đòi hỏi hay nói chung là ý nguyện của người dân tại địa phương. Một dân biểu hay nghị sĩ đáp ứng được nguyện vọng của người dân phải là người trưởng thành từ địa phương đó.

Trần Trung Đạo - BRICS và viễn ảnh đầy đe dọa của Thế chiến Thứ Ba

Jamie Dimon, MBA từ đại học Harvard, Tổng Giám Đốc Điều Hành (CEO) công ty tài chánh và ngân hàng lớn nhất thế giới JPMorgan Chase là người được cho có triển vọng trở thành Bộ trưởng Tài Chánh dưới thời tổng thống Mỹ 2024-2028, dù là cựu Tổng thống (TT) Donald Trump hay Phó Tổng thống Kamala Harris.

Mặc dù là nhà tài chánh nổi tiếng thế giới, quan tâm trước mắt của Tổng Giám Đốc Jamie Dimon hiện nay là Thế chiến Thứ Ba.

Thứ Năm tuần trước, 24 tháng 10, 2024, tại hội nghị hàng năm của Viện Tài Chánh Quốc Tế, Jamie Dimon cho rằng các đối thủ của Mỹ trong đó có Nga, Trung Quốc, Iran và Bắc Hàn, đang tìm cách tháo dỡ hệ thống kinh tế tài chính của Mỹ và Tây Phương đã được thiết lập từ sau Thế chiến Thứ Hai. Ông cảnh cáo “Thế chiến Thứ Ba đã bắt đầu” và “chúng ta đang phải đối phó với nhiều mặt trận được phối hợp bởi nhiều quốc gia”.

Trần Trung Đạo - Nhân ngày Quốc Khánh Đài Loan 10-10, đọc lại « Sáu Bảo Đảm » của tổng thống Reagan

Ngày Quốc Khánh Đài Loan (The Republic of China) là ngày 10 tháng 10, còn được gọi là ngày Song Thập, đánh dấu cuộc cách mạng Tân Hợi nổ ra tại Vũ Xương, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.

Ngày cách mạng bùng nổ, Tôn Trung Sơn, tức Tôn Dật Tiên hay Tôn Văn, không có mặt. Ông đang ở Hoa Kỳ để kêu gọi Hoa kiều ủng hộ cuộc vận động cách mạng lật đổ chế độ phong kiến Mãn Thanh. Tôn Trung Sơn về nước tháng 12 và được bầu làm tổng thống lâm thời của Trung Hoa Dân Quốc.

Dựa theo cách lý luận “năm hình thái” trong duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác, Trung Cộng công nhân ngày cách mạng mang tính tư sản này nhưng không tổ chức rình rang. Trước đó, Lênin công nhận cách mạng tư sản Nga 1905 và sau đó tương tự cộng sản Việt Nam cũng dựa theo lý luận Mác để công nhận cuộc khởi nghĩa Yên Bái, 1930, có khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản.

Trần Trung Đạo - Nguồn gốc khẩu hiệu "chung vận mệnh"

 

Khi Việt Nam chịu đựng cơn bão Yagi, một người bạn Facebook hỏi tôi về khái niệm và cũng là khẩu hiệu Chung Vận Mệnh.

Trung Cộng chẳng những không giúp đỡ nạn nhân như các quốc gia khác, mà còn tính xả lũ tối đa các đập thủy điện. Việt Nam “đề nghị” kịp thời nên“Trung Quốc giảm khối lượng xả tối đa từ 250 m3/s thành 200 m3/s”, chứ không phải là không xả (VnExpress 11/09/2024) . 

Trước cơn bão khá lâu, tôi có giải thích khái niệm gọi là “chung vận mệnh” này trong buổi thảo luận “bàn tròn” trên đài VOA.

Trần Trung Đạo - Trung Cộng, một cường quốc hèn mọn

Giới thiệu: Theo bản tin mới nhất sáng nay của TTXVN “Quốc tế hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả cơn bão số 3 và mưa lũ”, tính đến ngày 16 tháng 9, hàng loạt các quốc gia và các tổ chức thiện nguyện quốc tế đã hỗ trợ nạn nhân bão Yagi như Thụy Sĩ, Nam Hàn, Úc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Anh v.v…

Các cơ quan quốc tế “Save the Children”, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Trung tâm Điều phối ASEAN v.v… Hoa Kỳ tặng 1 triệu trong tổng số 7,7 triệu Mỹ kim trong 5 năm qua để phòng chống bão lụt dù thời gian đó không có bão lớn và không có quốc gia nào hỗ trợ.

Trong danh sách dài không có nước “cùng chung vận mệnh” Trung Quốc.

Trần Trung Đạo - Điều nên tránh trong những ngày tang chế

Tháng trước, Dũng, một người bạn trẻ, đến thăm nhà. Mấy mươi năm mới gặp lại nhau. Chàng thanh niên năng nổ ngày đó nay tóc đã ngả màu và ông anh thì dĩ nhiên tóc đã trắng phau.

Vừa bước vào nhà, sau những câu chào hỏi thường lệ, Dũng chợt hỏi “Linda khỏe không, chắc lớn lắm rồi?”  Linda tên của cơn bão lớn ở miền Trung Việt Nam hơn hai chục năm trước.

Khi nghe tin bão Linda, các bạn và tôi đứng ra tổ chức cứu trợ dưới hình thức một bữa cơm tại nhà hàng Chow Chow City. Chúng tôi không dùng tiền từ vé để lo cho chi phí tổ chức nên phải đi vận động nhiều nơi. Các Cha và các cộng đoàn Cộng Đoàn Công Giáo yểm trợ phần ca sĩ với Khánh Ly, Khánh Hà, Vũ Anh v.v… Các chùa giúp bán vé, tiếp tân, trang trí.

Trần Trung Đạo - “Chim sinh ra trong lồng nghĩ bay là bệnh”

 

Câu nói của một nam sinh “Cuối cấp 2 là tôi tiếp cận với văn hóa phương Tây cao trào nhất. Dần dần, tôi phát hiện những gì mình được học ở trường bấy lâu nay không hoàn toàn là sự thật, chỉ biết lừa gạt dân nên tìm mọi cách để sau này được sống ở nước ngoài” đang được nhắc đến nhiều.

Đó là một niềm vui. Một mảng xi-măng nhỏ vừa bị xói mòn từ bức tường dày. Em tặng chúng ta một niềm hy vọng. Khá nhiều người cũng đang nghĩ như em nhưng chưa dám nói.

Nhưng bên cạnh niềm vui cũng có những nỗi buồn. Em đang hứng chịu nhiều trận “đấu tố” trên báo chí và trên mạng. Báo chí nhà nước “đấu tố” em đã đành, không ít người có học, thầy giáo cũng hùa theo để “đấu tố” em.

Trần Trung Đạo - Đọc sách dưới chế độ cộng sản

 

Bài viết này không liên quan trực tiếp đến câu nói của cô hoa hậu Kỳ Duyên "chưa từng đọc hết một cuốn sách nào". Người viết chỉ mượn tin thời sự này để bàn chuyện đọc sách dưới chế độ cộng sản.

Lênin chủ trương cải hóa con người bằng cách nào?  Đọc sách.

Ông ta cũng có câu nói nổi tiếng “Học, học nữa, học mãi”, và nguồn chính của việc học vẫn là qua đọc sách.