Affichage des articles dont le libellé est Trần Trung Đạo. Afficher tous les articles
Affichage des articles dont le libellé est Trần Trung Đạo. Afficher tous les articles

jeudi 4 décembre 2025

Trần Trung Đạo – Kính tiễn nhà thơ và nhạc sĩ Đynh Trầm Ca

 

Nhận tin anh qua đời khi đang trong chùa lo Phật sự ở California, buồn quá nhưng không biết làm gì hay viết gì ngay lúc đó. Gia đình và thân hữu đều biết anh sẽ ra đi trong một hai hôm, nhưng khi anh thật sự ra đi mọi người vẫn buồn như chưa biết trước.

Hôm 13 tháng 11 anh còn ở bệnh viện. Thịnh, con trai anh, nhắn tin cho biết sức khỏe của anh đang suy sụp rất nhanh và ngày mai sẽ xuất viện về nhà chờ ngày đi. Cháu đưa phone để hai anh em chia tay nhau. Anh không nói được chỉ còn nhìn nhau.

Thật ngạc nhiên và hiếm hoi khi thấy anh mỉm cười. Dường như trong tầng đáy của tâm hồn anh vừa có một tiếng chuông báo thức vọng về từ thăm thẳm. Anh nhận ra tôi không, không quan trọng. Trong quan hệ con người có một sợi tơ vô hình thiêng liêng nối kết nhau dù trong nghìn trùng xa cách.

mercredi 17 septembre 2025

Trần Trung Đạo - Đốt xác lính trên núi Lão Sơn

“Chúng tôi không quan tâm đến sinh mạng của họ. Không một người nào trong nhóm lính này sống sót. Việt Nam chẳng còn đến thu hồi xác chết nữa. Trời đang là mùa hè. Nắng rồi mưa. Không ai có thể chịu được mùi xác chết. Chúng tôi buộc phải gởi các đơn vị chống hóa chất đến để đốt tất cả xác chết bằng những ống phun lửa.”

Giới thiệu:  Mấy hôm nay, việc nhà văn Chu Lai ngụy tạo cảnh lính Việt Nam Cộng Hòa đốt chết lính cộng sản đang gây phản ứng không chỉ những người sống và chiến đấu để bảo vệ tự do của miền Nam, mà còn gây công phẫn trong cả những người lính miền Bắc sống sót trong cuộc chiến.

Thật ra, hành động đốt xác, có thể trong đó có những người chưa chết hẳn, là hành động dã man của lính Trung Cộng diễn ra tại Lão Sơn trong chiến tranh Trung-Việt lần thứ hai năm 1984.

mardi 2 septembre 2025

Trần Trung Đạo – Những Brooks Việt Nam

 


Trong phim “Shawshank Redemption” có nhiều câu nói rất hay chứa đựng triết lý răn đời đáng học hỏi, nhưng có một đoạn phản ảnh gần sát với thực tế của không ít người Việt trong xã hội Việt Nam.

Đó là đoạn phim Ellis Boy "Red" Redding giải thích cho các bạn tù thế nào là bị "thể chế hóa” của tù nhân Brooks, người ở tù tròn 50 năm vì tội sát nhân.

Khi biết mình sắp được thả, Brooks, sau nửa thế kỷ sống trong tù, không muốn ra khỏi nhà tù.

lundi 25 août 2025

Trần Trung Đạo – Cuba nghèo, do Mỹ cấm vận hay cơ chế chính trị ?

 

Hai đảng cộng sản Việt Nam và Cuba là hai anh em từng chia ngọt sẻ bùi trong suốt thời kỳ Chiến Tranh Lạnh, từng đổ máu cho tham vọng của các đảng cộng sản đàn anh. Cuba đổ máu ở Angola, Nicaragua, cộng sản Việt Nam đổ máu ở Miên, Lào.

Ngày 28 tháng 9, 2009, ông Nguyễn Minh Triết, chủ tịch nước Việt Nam, thăm Cuba và tại đây ông phát biểu : “Việt Nam Cuba, như là trời đất sinh ra, một anh ở phía Đông, một anh ở phía Tây, chúng ta thay nhau canh giữ hòa bình cho thế giới. Cuba thức thì Việt Nam ngủ, Việt Nam gác thì Cuba nghỉ.” Nhiều người nghĩ ông Nguyễn Minh Triết ví von một cách vô duyên nên cười mai mỉa mà quên đi ý nghĩa rất thật trong câu nói của ông. Ông nói đúng.

Giờ đây trong cảnh chợ chiều, những tên lái buôn quốc tế đã phá sản hay bỏ đi, hai anh em canh cánh một mối lo cho tương lai chủ nghĩa xã hội còn xa hơn đường lên sao Hỏa. Nhìn lại hai đảng, thân thể già nua, bệnh hoạn, hai cánh tay tuyên truyền và trấn áp một thời gân guốc đang mỗi ngày thêm run rẩy và yếu dần. Trí nhớ còn tốt nhưng chỉ nhớ những chuyện đáng quên đi.

samedi 16 août 2025

Trần Trung Đạo - Để có một châu Âu và Ukraine hòa bình ổn định, Putin phải ra đi

 

Những điểm chính trong bài dài này :

- Lý lịch của Putin

- Giấc mơ của Putin về thời vàng son của Đế Quốc Nga

- Putin chiếm bán đảo Crimea chỉ là bước thăm dò

- Putin Và Nhóm Đặc Quyền Lợi Ích Nga (Russian Oligarch)

jeudi 24 juillet 2025

Trần Trung Đạo – Hun Sen : Lý lịch, lòng tham, sự tàn bạo và con cờ của Trung Cộng tại Đông Nam Á

 

Các điểm chính trong bài :

- Lý lịch và con người Hun Sen

- Hun Sen sau chiến tranh biên giới Tây Nam 1978

- Hun Sen đàn áp đối lập không nương tay

- Quan hệ giữa Hun Sen và các lãnh đạo Trung Cộng (ủng hộ chính sách Một Trung Quốc và chủ quyền của Trung Cộng trên Biển Đông)

- Hun Sen tham nhũng

- Trung Cộng dùng Hun Sen để bao vây và cô lập Việt Nam

jeudi 29 mai 2025

Trần Trung Đạo – Khói thuốc bay như mây trời phiêu bạt


Một ngày 23 năm trước, anh em chúng tôi có một sinh hoạt chung ở Dallas, Texas. Sáng sớm, khi bước xuống hành lang khách sạn chợt thấy anh đang ngồi bên ngoài phì phà điếu thuốc lào. Không biết anh mang theo hay làm sao có nhưng ống thuốc lào rất đẹp. 

Thấy tôi anh dừng lại nhưng tôi đưa tay cản : "Anh cứ hút tự nhiên để em chụp một tấm hình”. Anh mỉm cười đồng ý và hút một hơi dài. Tôi chụp một tấm hình kỷ niệm.

Làn khói trắng như mây trời đang bay trước khuôn mặt thật nghệ sĩ của anh. Tôi chợt nghĩ tới hai câu thơ có khói thuốc và con đường nay đã đổi thay tên ở Quê hương Quảng Nam chúng tôi :

samedi 26 avril 2025

Trần Trung Đạo – Việt Nam đã bị « Phần Lan hóa » qua mật ước Thành Đô


“Phần Lan hóa” (Finlandization) là gì ?

Một cách vắn tắt, “Phần Lan hóa” (Finlandization), có nghĩa “để trở nên Phần Lan”. Là một thuật ngữ chính trị để chỉ ảnh hưởng của một cường quốc trên các chính sách đối nội, đối ngoại và quốc phòng của một quốc gia láng giềng nhỏ, bị cô lập, không phải là thành viên của một liên minh quân sự và không nhận được sự bảo vệ của các cường quốc.

Thuật ngữ này bắt nguồn từ chính sách của chính phủ Phần Lan chấp nhận các yêu sách của Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh từ năm 1947 đến năm 1990 để đáp ứng với thực tế chính trị thời bấy giờ.

mercredi 23 avril 2025

Trần Trung Đạo - Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu và các áp lực trước hiệp định Paris

 

Những sự kiện được trình bày trong bài này:

- Tổng thống Nixon “Cắt Đầu ông ta [Thiệu] nếu cần”.

- Lập trường cứng rắn của tổng thốngThiệu cho tới những ngày gần ký kết Hiệp Định Paris.

- Chiến dịch dội bom Linebacker II

- Lý do tổng thống Thiệu phải ký hiệp định Paris

- Chuyện bên lề: Tổng thống Thiệu “thay chiếc ghế “ ở Midway 1969. 

mardi 11 mars 2025

Trần Trung Đạo - Tóm tắt chính sách đối ngoại của tổng thống Ronald Reagan

 

Ronald Wilson Reagan, tổng thống thứ 40 của Mỹ, sinh ngày 6 tháng 2, 1911 và qua đời ngày 5 tháng 6, 2004. Ông xuất thân là một xướng ngôn viên cho các chương trình thể thao tại Iowa, trước khi di chuyển đến California để bắt đầu nghề nghiệp đóng phim.

Ronald Reagan nguyên là đảng viên đảng Dân Chủ và xem tổng thống (TT) Franklin D. Roosevelt như một anh hùng của nước Mỹ trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế và Thế Chiến Thứ Hai. Ông ủng hộ TT Harry Truman trong chiến dịch tái tranh cử tổng thống 1948. 

Năm 1962 ông thay đổi từ đảng Dân Chủ sang đảng Cộng Hòa và ủng hộ các chiến dịch tranh cử tổng thống của Dwight Eisenhower, 1952 và Richard Nixon 1960.

samedi 1 mars 2025

Trần Trung Đạo - “A nice ocean”

Trong buổi họp gay gắt hôm qua có một chữ tổng thống Zelensky dùng đã làm tổng thống Trump tức, cho là Zelensky nói khích: “Trong chiến tranh, ai cũng có vấn đề, kể cả nước Mỹ. Quý vị có một đại dương đẹp đẽ và không thấy có vấn đề bây giờ, nhưng quý vị sẽ cảm nhận được nó trong tương lai.”

(During the war, everybody has problems, even you. But you have a nice ocean and don't feel [it] now, but you will feel it in the future.)

Ý của ông là nếu nhân nhượng Putin, một ngày nào đó Putin sẽ tấn công Mỹ dù đại dương có đẹp thế nào.

vendredi 28 février 2025

Trần Trung Đạo - Huy Đức vẫn đi trên con đường sự thật


Tôi đọc Huy Đức trước đó khá lâu qua Internet nhưng chỉ biết anh khoảng 2012. Qua trung gian một người em ở Pittsburgh, hai anh em chúng tôi gặp nhau.

Hôm đó tôi đi đón Huy Đức về nhà nghỉ ngơi, sau đó sẽ đưa anh vào một căn phòng ở Harvard. Huy Đức sẽ ở đó một thời gian khá dài để tu nghiệp theo học bổng báo chí của Nieman Foundation. Vợ tôi gọi về nhắc tôi hỏi Huy Đức cần gì khi dọn vào chỗ ở mới. Ý của vợ tôi là chén bát, nồi niêu, xoong chảo v.v...

Huy Đức bảo chưa cần gì chỉ cần đôi giày vì đôi giày đang mang bị rách. Trời Boston dù mùa nào ban đêm cũng se lạnh và ẩm ướt. Tôi đưa Huy Đức sang tiệm Burlington bán đồ rẻ bên kia đường mua đôi giày mới.  Tôi có ý định mua tặng Huy Đức đôi giày đó nhưng anh nhất định muốn trả tiền.

jeudi 27 février 2025

Trần Trung Đạo - Tác hại của tuyên truyền và lý do ủng hộ Ukraine

Hôm nay, nếu phải trả lời câu hỏi ai là người châm ngòi nổ cho Thế Chiến Thứ Hai, gần như mọi người đều trả lời đó là Adolf Hitler. Chính ông ta đã phát động cuộc chiến tranh tàn phá nhất trong lịch sử nhân loại từ trước tới nay bắt đầu với việc xâm lăng Ba Lan ngày 1 tháng 9, 1939. 

Thế nhưng cũng câu hỏi đó nếu đặt ra vào ngày 31 tháng 8, 1939 hay ngay trong ngày 1 tháng 9, 1939 khi Hitler tung 1,5 triệu quân xâm lăng Ba Lan không cần tuyên chiến người hỏi có thể sẽ nhận một câu trả lời khác, không phải Đức mà chính Ba Lan xâm lăng Đức, Đức chỉ phản công. 

Mở ngoặc, năm 1979, khi đánh Việt Nam, Đặng Tiểu Bình đưa ra khẩu hiệu “Chiến tranh đánh trả tự vệ trước Việt Nam” (对越自卫还击战 Đối Việt tự vệ hoàn kích chiến). Đánh Việt Nam chẳng qua là một cách tự vệ mà thôi.

lundi 17 février 2025

Trần Trung Đạo - Thân phận nhược tiểu

Khái niệm “bán đứng” (sold out) được dùng trong nhiều lãnh vực và thường dùng trong thì quá khứ để chỉ một sự kiện đã rồi.

Trong chính trị học, “bán đứng” được dùng một cách khá lỏng lẻo để chỉ hành động phản bội, bỏ rơi, đổi chác hay có khi thông đồng giữa hai thành phần đối nghịch trên sự thiệt hại của thành phần thứ ba yếu hơn vốn là một đồng minh của một trong hai thành phần đối nghịch.

Lịch sử để lại nhiều bài học về thân phận đắng cay của các quốc gia bị “bán đứng” đã phải mất lãnh thổ, mất hàng triệu người dân vô tội trong cuộc chiến và mất quyền quyết định vận mệnh của chính mình khi cần quyết định. Bài này giới thiệu cả bốn trường hợp, “bỏ rơi”, bán đứng”, “đổi chác” “và “thông đồng”.

Mỹ “bỏ rơi” Việt Nam Cộng Hòa

mardi 21 janvier 2025

Trần Trung Đạo - Hoàng Sa sẽ trở về với dân tộc Việt Nam

Ba điều kiện tiên quyết để một dân tộc tồn tại và phục hồi những lãnh thổ đã bị xâm chiếm bằng võ lực bởi một nước mạnh láng giềng là :

(1) Niềm tin vào sự trường tồn của lịch sử dân tộc, (2) Phát huy nội lực và (3) Tận dụng mọi cơ hội quốc tế thuận tiện để giành lại chủ quyền. Đó không phải là những lời an ủi suông mà là những yếu tố quyết định.

Nhờ nuôi dưỡng ý chí và đấu tranh cho lý tưởng phục hưng dân tộc mà thế giới ngày nay có thêm những nước thịnh vượng như Ba Lan, Tiệp Khắc, Latvia, Estonia, Litva, Phần Lan, Thổ Nhĩ Kỳ và khá nhiều quốc gia khác.  Những quốc gia này thoạt nghe tưởng đã có mặt từ xa xưa lắm. Không, dân tộc họ có từ mấy ngàn năm nhưng chỉ chính thức hiện diện như những nước cộng hòa sau khi Đế quốc Nga, Đế quốc Đức và Đế quốc Ottoman tan rã.

samedi 11 janvier 2025

Trần Trung Đạo - Cách dùng chữ trong ba văn bản ngoại giao

Đó là : Thông Cáo Chung Thượng Hải giữa Nixon và Chu Ân Lai 1972, Thông Cáo Chung giữa Jimmy Carter và Đặng Tiểu Bình 1979, và Công Hàm đơn phương của Phạm Văn Đồng gởi Chu Ân Lai 1958

Trong tiểu luận quan trọng “Á Châu Sau Việt Nam” (Asia After Vietnam) đăng trên tạp chí Foreign Affairs tháng 10, 1967, Richard Nixon biện hộ cho chính sách đối ngoại sắp tới của ông ; rằng song song với việc giải quyết chiến tranh, phát triển kinh tế trong khu vực cũng quan trọng không kém.

Theo Richard Nixon, nói đến Á Châu không thể bỏ qua vai trò của bốn quốc gia ảnh hưởng gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hoa Kỳ (cường quốc Thái Bình Dương). Tất cả nên được bắt đầu bằng việc thiết lập quan hệ với Trung Cộng. (Foreign Affairs, Vol. 46, No. 1, Oct., 1967).

jeudi 2 janvier 2025

Trần Trung Đạo - Chế độ nô lệ hiện đại

Giới thiệu: Sau 7 giờ tối ngày 25 tháng 12, 1991, chế độ cộng sản toàn trị (totalitarianism), một hệ thống nhà nước bằng phương tiện bạo lực để kiểm soát tuyệt đối và đặt ra ngoài vòng pháp luật mọi hình thức đối lập, tại Liên Xô chính thức cáo chung. Nhưng cũng từ đó, một chế độ toàn trị công nghệ (techno-totalitarianism) ra đời.

Chế độ toàn trị mới mang đầy đủ các đặc tính toàn trị cổ điển cộng với các tiến bộ kỹ thuật sau cách mạng tin học đầu thập niên 1990. Tương tự, chế độ nô lệ cổ điển trên danh nghĩa đã bị hủy bỏ tại Mỹ và các nước Châu Âu sau thế kỷ 18. Tuy nhiên, trên nhiều phần của thế giới, chế độ nô lệ không hoàn toàn bị hủy bỏ mà chỉ biến thể không chỉ nô lệ thân xác mà còn nô lệ tư tưởng.

Nhiều thư viện Mỹ còn giữ một lá thư đầy tranh cãi của Willie Lynch đọc bên bờ sông James, tiểu bang Virginia, năm 1712. Lá thư nhằm cố vấn cho các chủ nô da trắng những cách để kiểm soát nô lệ da đen.

lundi 30 décembre 2024

Trần Trung Đạo - Thành kính biết ơn và tưởng nhớ tổng thống Jimmy Carter (1924 – 2024)


Năm 1978, tổng thống thứ 39 của Hoa Kỳ Jimmy Carter chỉ thị cho hải quân Hoa Kỳ đang tuần hành trên Thái Bình Dương cứu vớt thuyền nhân Việt Nam đang lênh đênh trên biển.

Tổng thống tuyên bố mỗi tháng Hoa Kỳ sẽ nhận gấp đôi số người tị nạn từ 7.000 người lên đến 14.000 người. Với chính sách đó, ông cũng nhằm thúc đẩy các quốc gia khác gia tăng con số người tị nạn được cho phép định cư.

Hành động của tổng thống Carter lúc đó không được dân chúng Mỹ đồng tình.

lundi 16 décembre 2024

Trần Trung Đạo - Sài Gòn

 

Sáng sớm hôm qua, với người em đi bộ quanh công viên Sài Gòn (SaiGon Park) ở thành phố Mississauga, Ontario, Canada và chụp một số ảnh. Trời lạnh dưới 0 độ C.

Một bức ảnh có đàn chim bay đi và hồ nước đông đá thành hình trái tim người ở lại. Trên cây vài chiếc lá cuối mùa thu chưa rơi hết như đang khóc cho cuộc chia ly sắp sửa phải xảy ra.

Chợt nhớ đến bài thơ viết về Sài Gòn lâu lắm bắt đầu với câu “Anh ra đi Sài Gòn xưa đã chết”. Thật ra “Đừng trở lại” vì “Sài Gòn xưa đã chết” chỉ là những lời trách móc. Sài Gòn chẳng bao giờ chết trong trái tim của mọi người, dù ở lại hay ra đi. Kể cả các em các cháu sinh ra sau 1975 rất xa, nhưng qua âm nhạc, qua sách vở và qua hình ảnh, vẫn mơ về một Sài Gòn ngày đó.

mardi 3 décembre 2024

Trần Trung Đạo - Ai « ăn mày dĩ vãng » ?

Giới thiệu: Trong một bài viết ngắn trước đây trên Facebook, tôi giải thích lý do viết khá nhiều cho các thế hệ Việt Nam sinh ra sau cuộc chiến.

Tôi viết để hy vọng sáng mai đây khi bước ra đường, các em sinh ra và lớn lên ở miền Nam sẽ nhìn người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang lê lết chuỗi ngày tàn bằng cặp mắt khác hơn.

Các em, thay vì bước nhanh như hôm qua, sẽ ngồi xuống bên cạnh người lính miền Nam tàn phế kia và nghe ông kể lại những chặng đường bi tráng mà ông và đồng đội đã trải qua. Từ đó các em sẽ hiểu ra rằng cha chú các em đã sống và chiến đấu trong cuộc chiến tự vệ đầy chính nghĩa mà họ không có chọn lựa nào khác. Các em sẽ lớn lên trong tự tin và hy vọng thay vì mặc cảm “tội ác ba đời” mỗi khi đọc lại lý lịch mình.