Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Báo chí công bố ông Tô Lâm là Trưởng ban Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ông Phạm Minh Chính là Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Nhưng sao báo chí lại không công bố địa chỉ, số điện thoại văn phòng và email hai cơ quan này để doanh nghiệp khoa học công nghệ có thể kiến nghị/đề nghị các ý kiến có lợi cho quốc gia?
Thưa hai ông!
Lúc 7 giờ tối nay theo dõi cuộc phóng phi thuyền SpaceX vào trạm không gian. Phi thuyền chở 4 phi hành gia Kirill Peskov, Nichole Ayers, Anne McClain và Takuya Onishi (quốc tịch Nhật) để thay thế hai phi hành gia Mỹ Suni Williams và Butch Wilmore bị kẹt ở trạm không gian 9 tháng qua.
Hồi hộp theo dõi phi thuyền SpaceX đi vào quỹ đạo không gian và cầu nguyện ước mong họ được bình an chớ không nổ tung xác pháo như cách đây khoảng một tuần. Mấy phút đầu tiên khi phi thuyền vượt bầu khí quyển hay đang trở lại địa cầu, có nhiều ma sát là nguy hiểm nhứt, vì nhiều hỏa tiễn đã phát nổ trong giai đoạn này.
Tuy nhiên mọi diễn biến đã diễn ra suôn sẻ, một khoanh nhỏ của hỏa tiễn tách rời phi thuyền và chơi vơi trong không gian với nhiều mảnh vụn lơ lửng. Người ta gọi đó là “rác không gian” và nó bay với vận tốc của một viên đạn.
“Ông Tô Lâm Tổng Bí thư khác hẳn ông Tô Lâm Bộ trưởng công an!”. Đây là nhận xét của một doanh nhân sắp start-up lĩnh vực AI đồng thời cũng từng là một tù nhân lương tâm: Trần Huỳnh Duy Thức.
Nhận xét này khá khách quan khi anh Thức đặt ngay sau câu nói trên một mệnh đề: “Dù ở cương vị nào, lịch sử cũng sẽ phán xét công bằng ông ấy.”
Ngay sau câu nhận xét một tuần, thông tin chấn động nhất mà tôi nhận được là bỏ đơn vị hành chính cấp huyện và giảm số xã tại Việt Nam từ 10.500 xã xuống còn 2.500 xã.
Tổng bí thư Tô Lâm đang tập trung mọi nguồn lực cho khoa học công nghệ và AI.
Ông quan tâm tới nguồn nhân lực tài năng, ông đề nghị:”Nhà nước có thể chọn thí điểm một số viện, hoặc trường để mời chuyên gia ở bên ngoài làm lãnh đạo, nhất là trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.”
Ông không né tránh thực trạng: “Trước đây người ta không dám về là vì chúng ta chưa thật sự sẵn lòng, còn nhiều rào cản về hành chính và các quy định, rất khó điều hành. Nay mọi thứ sẽ thuận hơn rất nhiều".
Thời khắc cuối năm luôn là dịp để nhìn lại, đánh giá và chiêm nghiệm, với nhiều cuộc hội ngộ và gặp gỡ. Trong không gian thân tình, câu chuyện không chỉ dừng lại ở những tâm sự cá nhân hay hoạch định tương lai, mà còn hướng tới những vấn đề thời cuộc sâu rộng hơn.
Năm nay những cuộc trò chuyện lại càng sôi nổi hơn với những biến động hiếm thấy cả trong và ngoài nước, có ảnh hưởng tiềm tàng đến vận mệnh đất nước và xu thế toàn cầu.
Cảm nhận đầu tiên là một bầu không khí khá hồ hởi và phấn chấn. Sự chuyển giao quyền lực ở cấp cao nhất, dù ban đầu gặp nhiều hoài nghi, đã nhanh chóng nhận được nhiều thiện cảm. Chưa đầy nửa năm, người ta đã chứng kiến những bước đi táo bạo và những sách lược đổi mới được triển khai đồng bộ và gấp rút, khiến ngay cả những người hoài nghi nhất cũng phải thừa nhận họ thực sự bất ngờ.
Ở bên trời Mỹ, chánh phủ Trump, qua phát ngôn của ông Elon Musk, đang lên kế sách thu hút nhân tài khoa học trên thế giới.
Ở bên Tàu, chánh phủ không bàn nhiều; họ lập hẳn một chương trình thu hút nhân tài có tên là "Thousand Talents Plan". Hơn 20 năm rồi.
Ở trời Nam, ông tổng bí thư cũng nói về tầm quan trọng của khoa học và công nghệ. Ông tổng bí thư nói (và tôi trình bày lại cho dễ theo dõi) [1]:
“Cha đẻ” của AI, nhà khoa học máy tính Geoffrey Hinton, cảnh báo 10-20 % khả năng trí tuệ nhân tạo (AI) xóa sổ loài người trong ba thập kỷ tới.
“Bạn thấy đấy, trước đây chúng ta chưa bao giờ phải đối phó với những thứ thông minh hơn chính chúng ta”, giáo sư Hinton trả lời trên sóng chương trình Today của Đài BBC Radio 4.
Nhà khoa học máy tính người Canada gốc Anh cho biết con người chỉ giống như trẻ nhỏ mới biết đi, khi đặt lên bàn cân so sánh với các hệ thống AI cực kỳ mạnh mẽ.
1.
Việc Tổng bí thư Tô Lâm trực tiếp làm Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số là tín hiệu rất tích cực.
Khác với một số lãnh đạo trước đây đứng đầu các Hội đồng lý luận xa rời thực tiễn, chẳng những không đưa lại được lý luận gì mới có giá trị, cũng chẳng giúp ích được gì cho cuộc sống, mà còn mang đến sự cản trở tiến bộ. Tổng bí thư Tô Lâm đang tách khỏi lý luận viển vông để bước đến khoa học ứng dụng cho thực tiễn.
Tổng bí thư của Đảng đứng đầu Ban chỉ đạo Trung ương phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số quốc gia là trường hợp chưa từng có.
Trong bài báo "Chế độ ăn đặc biệt của phi công máy bay chiến đấu Việt Nam" có một câu chú thích ảnh :
"Theo quy định của Bộ Quốc phòng, đối với phi công lái máy bay siêu âm, định lượng khẩu phần ăn mỗi ngày là 4.860 calo, còn đối với phi công lái máy bay dưới siêu âm là 4.630 calo".
Không biết Bộ Quốc phòng dùng từ sai hay do phóng viên viết sai? Vì chỉ có máy bay siêu thanh (Supersonic aircraft) chứ không có máy bay siêu âm (Ultrasound aircraft).
Hôm qua tới nay, tôi gặp những tút đại để như “Gã đổ xăng đốt quán khiến 11 người chết ở thủ đô Hà Nội, gã ấy cười và hút thuốc khi tường thuật sự việc tại đồn công an!”.
Và một câu đáng chú ý: “Chẳng lẽ cái thuyết tiến hóa của ông gì đấy là thuyết về tiến hóa ngược: Người hóa thú. Từ bao giờ vậy???”
“Thuyết tiến hóa của ông gì đấy” hẳn nhiên nói về thuyết của Darwin rồi! Bài viết dưới đây không đề cập vụ án đốt nhà giết người, không nêu ý kiến về Thuyết Tiến Hóa Darwin.
(Kể về cô sinh viên Nguyễn Hoài Phương)
Từ lâu, một câu hỏi không chịu buông tha tôi: “Có số phận nào vInh quang mà không cay đắng không?”. Có khi, tưởng chừng tôi đã có câu trả lời, nhưng sự việc lại tuột đi.
Cuộc đời đưa đẩy tôi tới việc viết bài này. Một cách tình cờ, tôi nhận ra mình có lẽ là người duy nhất (?) có thể kết nối những mảnh hiểu biết của mỗi người trong cuộc. Tuy ở trong cuộc, nhưng chưa chắc họ đã nhận ra.
Chuyến tàu vũ trụ Apollo 8 đã chụp được hình Trái Đất “mọc” lên từ đường chân trời của Mặt Trăng. Điều này cũng giống như người trên Trái Đất thấy Mặt Trời mọc buổi sáng từ đường chân trời của Trái Đất.
Khi con người đứng trên Trái Đất, lấy Trái Đất làm trung tâm, nói kiểu Toán học là lấy Trái Đất làm gốc tọa độ, thì con người thấy Mặt Trời mọc, Mặt Trăng mọc.
Thời xưa, con người chưa đủ tiến bộ về khoa học, kỹ thuật để có thể bay lên Mặt Trăng. Khi con người lên tới Mặt Trăng, cái nhìn của người đứng trên Mặt Trăng phải khác cái nhìn của người đứng trên Trái Đất! Trái Đất đã mất vị trí độc tôn là gốc tọa độ rồi!
Trong số các tỉ phú Mỹ, có nhiều người rất đặc biệt. Mà nếu nói về tương đồng trong tính cách và sự táo bạo, cùng các cống hiến cho nhân loại thì có thể nói tới Howard Hughes (1905-1976) và Elon Musk.
Vắn tắt là hai cha này quá giỏi, đẹp trai lộng lẫy, đầu óc thiên tài. Luôn nghĩ ra các ý tưởng khùng điên không giống ai, thậm chí ban đầu bị cho là hoang tưởng, nhưng làm bằng được.
Hughes là con nhà danh giá, tiền xài thoải mái. Nhưng từ nhỏ ông đã thích mày mò nghiên cứu máy móc. Ông tự chế tạo đài phát thanh và thành lập một đài phát thanh khi mới 11 tuổi. Năm 12 tuổi, vì mẹ cấm ông đi xe máy, ông đã tự chế tạo một chiếc bằng cách lắp động cơ vào xe đạp của mình. Ở tuổi 12, ông đã lắp ráp được một chiếc mô tô, 14 tuổi làm ra máy bay nhỏ.
Tin về giáo sư (GS) Võ Tòng Xuân mất, được mọi người nhắc nhiều về việc ông tận tụy cống hiến cho cây lúa Việt Nam.
Bên cạnh những dòng tin tưởng nhớ, lại khiến tôi nhớ về GS Nguyễn Duy Xuân, con người đã sống với khoa học và hiến dâng trọn đời mình cho một miền Nam phát triển, với tên gọi Tây Đô.
Giáo Sư Nguyễn Duy Xuân là Tổng trưởng Văn hóa - Giáo dục - Thanh niên cuối cùng của chính thể Việt Nam Cộng Hòa. Và cũng là người phát hiện, và thuyết phục đưa chàng thanh niên Võ Tòng Xuân từ Phi Luật Tân trở về để phục vụ đất nước.
Chúng ta đang sống trong thời đại khủng khoảng về ý nghĩa. Có khi sinh học làm cho ý nghĩa của giới tính bị lu mờ, và trường hợp thi đấu Olympic gần đây là một ví dụ.
Câu chuyện hai lực sĩ đánh boxing Imane Khelif (Algeria) và Angela Carini (Ý Đại Lợi) là một minh họa cho sự lu mờ của giới tính.
Cả hai người thi đấu trong bộ môn dành cho nữ giới. Nhưng cô Angela Carini ngưng thi đấu sau 46 giây vì bị một cú đấm rất mạnh từ Imane Khelif. Cô Angela Carini mô tả rằng cô chưa từng bị một cú đấm nào mà mạnh như thế, và vì lợi ích của sức khỏe (hơn là tấm huy chương) nên cô ấy xin ngưng cuộc thi đấu.
Làng thể thao Olympic Paris hôm nay lại có những tranh cãi dữ dội sau trận boxing nữ giữa võ sĩ người Ý, Angela Carini, và võ sĩ người Algeria, Imane Khelif. Chỉ sau 46 giây của hiệp đầu tiên, võ sĩ người Ý đã chấp nhận thua cuộc và rời võ đài trong nước mắt.
Sự tranh cãi của kết quả này bắt nguồn từ việc “xác minh giới tính” của võ sĩ Imane Khelif, người đã từng bị loại trong giải boxing quốc tế năm 2023 sau khi bị phát hiện nhiễm sắc thể Y khi kiểm tra gene nhằm mục đích xác định giới tính. Ngoài ra lượng hormone nam testosterone của Imane cũng cao hơn người nữ bình thường.
Chuyện thi đối kháng phải chia “rõ ràng” nam và nữ, nhìn ở góc độ khoa học thì nó rất quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến sự công bằng.
Trong bài trước, mục này đề nghị đảng Cộng sản Việt Nam hãy chôn cất chủ nghĩa Mác - Lê nin. Hơn nữa, từ nay phải chấm dứt không tôn thờ một thứ chủ nghĩa hay lý thuyết kinh tế, chính trị nào nữa.
Đó là một căn bệnh tâm thần từ châu Âu lan ra thế giới từ thế kỷ 19, mà chính các nước Tây phương nay đã trị gần hết bịnh rồi.
Ông Nguyễn Phú Trọng phí bộ óc thông minh của mình cả đời cổ động cho lý thuyết chính trị lỗi thời của Karl Marx và Vladimir Lenin. Ông viết: “… điều hết sức quan trọng là phải luôn luôn kiên định và vững vàng trên nền tảng tư tưởng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin” (Trong bài “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam,” năm 2022.)
Hình trên là cái "chạn" hay còn gọi là cái "gác măng dê"… là một dạng tủ đựng thức ăn giống như tủ lạnh nhưng nó không lạnh.
Phải giới thiệu thế vì nhiều bạn trẻ có thể không biết nó là cái gì.
***
Có câu chuyện về một vị hiền triết Hy Lạp, ông chủ trương sống tối giản. Một hôm, cậu bé hàng xóm sang xin ông vài cục than nóng, ông vào bếp nhưng hỏi cậu bé: "Cháu không mang cái gì đựng thì làm sao mang than nóng về được?"
Gần đây, một ông thầy cúng nói một cách khẳng định rằng Đức Phật qua đời vì bệnh ung thư 'cuống bao tử' [1]. Thật vậy không? Bài này được viết từ 10 năm trước, nhưng nhân dịp này, xin có vài dòng cập nhựt để chia sẻ cùng các bạn về cái chết của Đức Phật.
Theo những gì được lưu truyền, Đức Phật tạ thế ở tuổi 80, trong thời gian 486-483 trước Công Nguyên [2]. Nơi Ngài tạ thế (nhập Niết Bàn) là Kushinagar, thuộc tiểu bang Uttar Pradesh, Ấn Độ. Kushinagar có thể xem là một trong những 'thánh địa' của Phật giáo, nơi mà Phật tử khắp thế giới ghé thăm hàng năm.
Theo truyền thuyết, tang lễ của Ngài diễn ra một cách trang trọng như là nghi lễ dành cho các vua chúa. Thi thể Đức Phật được hỏa táng, và hài cốt được các đệ tử 'san sẻ' nhau và chôn cất ở các đền đài.
Nếu mọi người nhớ lại cách đây chừng một năm, Vietecera từng bị chỉ trích dữ dội vì quan điểm liên quan đến phát triển, tiết kiệm, tiến bộ, và “cố gắng sẽ thành công” trong một podcast với TS Chi Nguyễn (The Present Writer).
Tựu trung, có thể nói suy nghĩ của TS Chi Nguyễn nằm ở phổ “tiến bộ”, “tự do” (liberal), và “tân tự do” (neo-liberal).
Mình nghĩ rằng video mới của Vietcetera với Giáo sư Phan Văn Trường có thể cũng sẽ gặp những phản đối tương tự, nhưng nội hàm thì khác. Nhìn tổng thể, hầu hết các đoạn đối thoại trong video cho thấy GS Trường vẫn có xu hướng giống với TS Chi, tức phần nào chú trọng vào khả năng vượt nghịch cảnh, nhấn mạnh vào cố gắng cá nhân. Tuy nhiên, khi nói về mối quan hệ với văn minh phương Tây, có thể nói GS Phan Văn Trường lại nằm ở phổ “truyền thống bản địa”, “hậu hiện đại”, và “hậu thực dân/giải thực dân” (post-colonial/de-colonial).
