Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Truyền thông thế giới đang lan đi bức hình lịch sử này.
Canada đón ông ngoại trưởng Mỹ qua dự họp nhóm G7. Ông đáp máy bay quân sự tới Quebec. Các giới chức Canada đón ổng bằng một tấm thảm đỏ ngắn ngủn, bé tí và ngay sau đó là vũng nước mưa.
Dân hai xứ đang thương chiến tơi bời sau khi bị phía Mỹ khơi mào. Dân Canada còn rất cú mèo vì bị ông Trùm nói là muốn sáp nhập thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ, và gọi thủ tướng Canada là thống đốc bang.
Đêm qua sau khi chứng khoán Mỹ rơi dữ dội, chỉ số DJ có lúc giảm khủng gần 700 điểm, thì cũng là lúc Canada và Mỹ hai bên tạm ngừng chiến tranh thương mại.
Vắn tắt sự việc là sáng thứ Hai, ông thủ hiến tỉnh bang Ontario của Canada ký quyết định tăng 25 % giá điện cho 1,5 triệu dân Mỹ ở ba bang vùng Đông Bắc đang mua điện giá rất mềm của bang ông. Cái này nằm trong quyền của Thủ hiến nên ổng ký cái rẹt. Thế là hóa đơn tiền điện của mỗi gia đình sẽ tăng thêm 69 usd tháng.
Ông thủ hiến này vốn là dân đảng bảo thủ của Canada, từng có 20 năm sinh sống ở Mỹ. Nhà ổng có nhiều công ty kinh doanh ở hai quốc gia nên tóm lại rất biết người biết ta và rất rắn. Canada nói là làm.
Trong tất cả những phát biểu ngổ ngáo về việc thu tóm chỗ này chỗ kia trên thế giới của Donald Trump, việc tuyên bố Canada trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ là phát biểu ngạo mạn nhất. Trump ép Canada phải quỳ gối dâng đất nước của họ cho Mỹ bằng chính sách áp thuế khắc nghiệt (bắt đầu áp dụng vào ngày 04-03-2025).
TÊN CÔN ĐỒ MAR-A-LAGO
Trong cuộc tuần hành “Canada First” tại Ottawa ngày 15-02-2025, lãnh đạo đảng Bảo thủ Canada Pierre Poilievre, người có khả năng ngồi ghế thủ tướng thay Justin Trudeau vào tháng 3-2025, nói rằng ý tưởng thôn tính Canada thành tiểu bang thứ 51 sẽ chẳng bao giờ có thể thành hiện thực, và rằng người dân Canada sẵn sàng bảo vệ đất nước bằng mọi giá.
Ông Trump bán golden visa giá 5 triệu đô, trong lúc nhiều người muốn qua Mỹ để: làm việc lương cao, an sinh xã hội tốt, giáo dục + y tế miễn phí...Túm lại, thường người ta muốn qua Mỹ để đổi đời, thì lệnh trục xuất người nhập cư trái phép và ý định bán thẻ vàng visa cho thấy, không có tiền thì đừng đến Mỹ nha.
Trump đang muốn người giàu qua Mỹ tạo việc làm cho dân Mỹ và giúp chính phủ Mỹ trả nợ.
Hiện nợ công ở Mỹ đạt 36,22 ngàn tỉ đô, chia ra dân số 355 triệu thì mỗi người dân Mỹ đang gánh 102 ngàn đô nợ công. Trong khi thực tế, người có tiền thường chỉ đến Mỹ chơi, đưa con đi du học, mua vài cái nhà, vô casino quánh bài, xong rồi ... về. Chỉ có mấy ông giàu sợ về nước bị bắt thì mới ở lại.
Trước và sau ngày 20/01/2025 khi ngài Tổng thống Donald Trump tái đắc cử và nhậm chức Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ lần thứ 47. Một ông già 78 cái xuân xanh, gần đất xa trời ngày càng có biểu hiện không bình thường.
Chính trị gia, thương gia, khoa học gia và cộng đồng thảo dân thế giới đang nhìn vào Mỹ quốc toàn cảnh đầy biến số khó bề đoán định.
Đêm qua, một quan chức Canada gọi về Hà Nội trao đổi tình hình Canada - Mỹ - Mexico và chính trường khu vực châu Mỹ, châu Âu và châu Á. Hắn và quý ngài là công dân Canada, cũng là người di dân như hắn nhưng ông học cao hiểu rộng và có hơn 40 năm làm công chức cho Chính phủ Canada tại thủ đô Ottawa.
Giao thừa đón Tân Niên Ất Tỵ cũng là lục thập hoa giáp của tôi. Xin đăng lại một bài viết cũ nói về món Phở của Bắc Kỳ di cư giờ lại là người Gia-nã-đại gốc Việt. Để nhớ về mảnh đất nơi tôi được sanh ra và sống hơn bốn mươi năm.
Đã có rất nhiều bài viết về phở. Từ cách nay gần trăm năm, các cụ Nguyễn Tuân, Thạch Lam, Vũ Bằng, Mai Khôi ... đã đưa phở vào trong văn chương.
Các cụ nâng tầm món phở của người Việt lên một đỉnh cao. Trên thực tế hiện nay, khi nói đến Việt Nam, người ngoại quốc đã quên đi một đất nước ảm đạm mùi khói lửa chiến tranh. Họ nhắc đến Việt Nam bằng một trong những món ăn Pho hay phở.
Năm nay tỉnh Québec, Canada, mất mùa lá đỏ! Mỗi năm vào Tháng Mười tôi đều trở lại Montréal coi “Rừng phong Thu đã nhuốm mùi quan san,” thơ Truyện Kiều.
Tôi đã sống ở đó 20 năm kể từ 1975 và mỗi lần trở về đều thấy đó là nơi đời sống ngoài phố xá bình an, vui, đẹp nhất, chưa kể cảnh tượng “Rừng Thu từng bước chen hồng” như Nguyễn Du tả. Nhưng năm nay vào đầu tháng Mười, tôi cùng mấy chục người bạn từ Mỹ về, sống ba bốn ngày trên một vùng đồi núi gọi là Làng Cây Phong mà không được thấy lá vàng, lá đỏ rực rỡ như các năm trước!
Các bạn tôi phần lớn ở California, nhiều người đến Làng Cây Phong lần đầu, có dịp thấy lối sống của người dân hai nước láng giềng khác hẳn nhau. Nói chung, dân Canada “hiền” hơn, người Việt tị nạn ở đó cũng vậy. Làm việc không hăng hái như người mình ở Mỹ, ít cạnh tranh nên vui vẻ, thanh nhàn. Họ ít mua súng, ít bắn súng. Nhưng họ cũng nghèo hơn; đi bộ cả ngày giờ thấy năm ba chiếc xe Mercedes hay Tesla, không nhiều bằng đi qua một quãng trên đường Bolsa! Phải công nhận hai xã hội giống nhau mà cũng khác nhau rất nhiều!
Tiếp sau Mỹ và châu Âu, hôm qua, Thủ tướng Canada đã ban hành đánh thuế 100 % lên xe điện Trung Quốc.
Ông khẳng định, Trung Quốc cố tình tiếp tay cho sự cạnh tranh thiếu công bằng. Đồng thời ông còn cho biết thêm sẽ sử dụng công cụ thuế để nhắm vào sản phẩm chip và năng lượng mặt trời của Trung Quốc
Phía Trung Quốc “phản đối kịch liệt” quyết định của Canada, gọi đó là “tạo ra sự bất công trong kinh doanh” và tuyên bố sẽ có biện pháp trả đũa.
Lễ Phục Sinh là mùa lễ trọng của Kitô giáo, bao gồm các nhánh chính là Công giáo Rôma, Tin Lành, Anh giáo, Chính Thống giáo, Ly giáo, và nhiều nhánh khác nữa, để tưởng niệm sự kiện Chúa Jesus bị đóng đinh trên cây thập giá và đón mừng Chúa từ cõi chết trở về.
Một mùa lễ mang đầy tính triết lý và hy vọng. Không phải vô cớ mà trùng vào khởi đầu của mùa xuân, khi băng giá tan dần dưới ánh mặt trời ấm áp, những cành cây đen đủi sau mùa đông chuẩn bị đâm chồi nảy lộc, thiên nhiên đang hồi sinh.
Dân tỉnh Québec (Canada), hậu duệ của người Pháp ngày xưa qua châu Mỹ khai phá, nổi tiếng là ngoan đạo. Cả Québec có trên dưới 1.500 nhà thờ lớn nhỏ, rất nhiều thị trấn, làng quê, đường phố mang tên các Thánh, mở đầu bằng chữ Saint (e).
Câu chuyện dài chưa tới một phút, được báo chí khắp thế giới tường thuật. Ông chủ tịch Trung Quốc ám chỉ là ông thủ tướng Canada không trung thực. Ông kia bèn dạy lại một bài học thế nào là trung thực...
Tập Cận Bình làm chủ 1,4 tỉ dân Trung Hoa lục địa, nói gì ai cũng phải nghe. Ông mang ảo tưởng mình có thể dạy dỗ cả thế giới. Justin Trudeau mới phá vỡ ảo tưởng đó.
Tới dự cuộc họp thượng đỉnh 20 nước kinh tế lớn nhất G20 ở Bali, Indonesia, ông Tập Cận Bình kéo thủ tướng Canada ra nói chuyện riêng. Ông trách ông Trudeau tiết lộ để cho báo chí loan tin về những đề tài họ đã bàn bạc. Ông Trudeau gật đầu công nhận, Tập Cận Bình bèn trách rằng không nên làm như thế; và “lên lớp” dạy: “Nếu ông trung thực thì khi chúng ta nói chuyện ông nên giữ thái độ kính trọng, nếu không sẽ gây những hậu quả khó lường.”
Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stéphane Lagarde gởi về bài tường trình :
Phiên tòa đã nhiều lần bị dời lại, dự kiến diễn ra ở Thượng Hải vào cuối tháng Sáu, theo trang web chính thức Sina Finance. Bị cáo có thể đã quyết định « hợp tác tích cực với cuộc điều tra » nên được trình diện trước tòa. Bởi vì từ 5 năm qua không hề có một tin tức nào.
Trước đó, hôm Chủ nhật, bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles tố cáo một máy bay tiêm kích J-16 Trung Quốc đã ngăn chận "một cách nguy hiểm" một phi cơ thám sát P-8 của Úc trên Biển Đông vào cuối tháng Năm.
Bắc Kinh nói rằng đã nhận diện được các phi cơ quân sự Úc và đã cảnh báo, sau khi Canberra cáo buộc hành động của máy bay Trung Quốc gây nguy hiểm cho phi hành đoàn. Hôm qua, 06/06, Trung Quốc còn đe dọa Úc nên "hành động thận trọng" để tránh những "hậu quả nặng nề". Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Triệu Lập Quân tuyên bố "không bao giờ cho phép bất kỳ quốc gia nào xâm phạm chủ quyền và an ninh của Trung Quốc với lý do thực hiện tự do hàng hải".
Dù thủ tướng Justin Trudeau đã dùng đến việc ban bố tình trạng khẩn cấp, những người phản đối các biện pháp chống dịch vẫn bám trụ trên đường phố. Đặc phái viên RFI tại Ottawa mô tả, tại một tiệm cắt tóc cách chiếc xe tải đầu tiên 100 mét, khách hàng không thể vào tiệm và nhiều người không muốn ra đường trong lúc này. Chủ tiệm, ông Walid với vẻ đầy nghi ngại nói rằng không ai biết chuyện gì diễn ra, chẳng biết làm gì và không ai có trách nhiệm, kể cả cảnh sát.
Thủ lãnh đảng Tự Do đã cho bầu cử trước thời hạn hơn một tháng, nói rằng để thăm dò người dân về cách phục hồi kinh tế sau đại dịch. Tuy nhiên các đối thủ cáo buộc Trudeau muốn giành được đa số tại Quốc hội, vì ông đang điều hành một chính phủ thiểu số. Rốt cuộc kết quả cuộc bầu cử không khác mấy so với Quốc hội đã bị giải tán hồi tháng Tám.
Theo thông tín viên RFI tại Montréal, sau 36 ngày vận động tranh cử, « mèo lại hoàn mèo ». Tuy Justin Trudeau không bị mất ghế vào tay đối thủ của đảng Bảo Thủ, nhưng tỉ lệ đại diện các đảng trong Quốc hội hầu như không thay đổi so với cách đây hai năm. Chỉ có điều, cuộc bầu cử làm tiêu tốn mất 400 triệu euro.
Thẩm phán Heather Holmes tuyên bố trước tòa thượng thẩm British Columbia rằng có thể trong phiên tòa ngày 21/10 sẽ cho biết thời điểm đưa ra phán, quyết. Nếu thẩm phán Holmes cho phép dẫn độ, quyết định cuối cùng thuộc về bộ trưởng Tư pháp Canada. Cả hai quyết định của tư pháp và chính quyền đều có thể bị đội ngũ luật sư hùng hậu của Mạnh Vãn Châu kháng án, và trong trường hợp này thủ tục pháp lý có thể kéo dài nhiều năm.
Bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou), 49 tuổi, con của nhà sáng lập tập đoàn Hoa Vi (Huawei), bị bắt hôm 01/12/2018 tại phi trường Vancouver theo yêu cầu của Washington để xét xử tội danh gian lận ngân hàng. Vài ngày sau, Trung Quốc bắt giam hai công dân Canada, gây khủng hoảng ngoại giao giữa Bắc Kinh và Ottawa.
Công dân Canada, Úc trong vòng xoáy « ngoại giao con tin » của Trung Quốc
Đăng ngày:
Le Figaro nhận định Trung Quốc dùng « vũ khí tư pháp để tấn công Canada ». Đối với Libération « Trước Canada, Trung Quốc coi thường công lý ».
Mọi việc bắt đầu từ ngày 01/12/2018, bà Mạnh Vãn Châu (Meng Wanzhou), giám đốc tài chính Hoa Vi (Huawei) bị cảnh sát Canada bắt giữ tại phi trường Vancouver theo yêu cầu của Hoa Kỳ, trong khuôn khổ hiệp định dẫn độ giữa hai nước. Bà Mạnh bị cáo buộc lừa đảo ngân hàng HSBC khi dối trá về việc làm ăn với Iran khiến ngân hàng này có nguy cơ bị trừng phạt vì vi phạm lệnh cấm vận. Thay vì đối đầu trực diện với Mỹ, Bắc Kinh tố cáo « thủ đoạn chính trị » của Ottawa, Global Times đe dọa trả đũa Canada nếu không thả Mạnh Vãn Châu.
Trong thông cáo, thủ tướng Trudeau tố cáo: « Bản án hôm nay cho ông Spavor sau hơn hai năm rưỡi giam cầm tùy tiện rất thiếu minh bạch trong tiến trình tố tụng, và đây là một phiên tòa thậm chí không đáp ứng được các tiêu chuẩn tối thiểu của luật quốc tế ». Từ Bắc Kinh, thông tín viên Liu Zhifan cho biết thêm chi tiết :
« Năm tháng sau một phiên tòa vội vã, doanh nhân Canada Michael Spavor đã biết được số phận của mình. Sáng thứ Tư, 11/08, ông bị tòa án Trung Quốc kết án 11 năm tù vì cáo buộc « làm gián điệp », « đánh cắp bí mật Nhà nước ».
Vào đầu những năm 2000, tập đoàn Nortel là tên tuổi lớn trong ngành viễn thông, có trên 90.000 nhân viên và giá trị chiếm đến 1/3 thị trường chứng khoán Canada. Theo tạp chí chuyên ngành Wired, Nortel kiểm soát thị trường chuyển giao dữ liệu bằng cáp quang, và phòng thí nghiệm thuộc loại hàng đầu thế giới đã sáng chế ra màn hình cảm ứng 10 năm trước iPhone, và sở hữu hàng ngàn bằng sáng chế về liên lạc không dây.
Tuy nhiên đến 2009 Nortel sụp đổ. Vào thời đó, người ta cho rằng Nortel phá sản là do cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tuy nhiên các chuyên gia về tình báo mạng đưa ra thêm một nhân tố khác. Trong 9 năm hoạt động từ 2000 đến 2009, tập đoàn này liên tục bị tấn công tin học. Chẳng hạn năm 2004, tài khoản email của tổng giám đốc và các nhà nghiên cứu chính của Nortel bị xâm nhập, 1.500 tài liệu siêu mật bị đánh cắp. Nhưng đang thành công rực rỡ, ông chủ tập đoàn không chú ý.
Manila cho rằng trên 200 tàu tại Đá Ba Đầu (Whitsun Reef) do lực lượng dân quân biển của Trung Quốc điều khiển. Cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng Jake Sullivan và đồng nhiệm Philippines, Hermogenes Esperon cùng nhất trí sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để đối phó với các hành động của Bắc Kinh.
Reuters dẫn lời ông Sullivan nhấn mạnh rằng « Hoa Kỳ sát cánh với đồng minh Philippines trong việc duy trì trật tự hàng hải quốc tế dựa trên luật pháp », và tái khẳng định thực hiện Hiệp ước phòng thủ chung giữa Mỹ và Philippines.
Biện pháp của Bắc Kinh nhắm vào hai thành viên ủy ban Mỹ về tự do tín ngưỡng quốc tế, Gayle Manchin và Tony Perkins, cùng với dân biểu Canada Michael Chong và một ủy ban Quốc hội Canada về nhân quyền. Tất cả bị cấm nhập cảnh vào Hoa lục, Hồng Kông, Macao, và không được giao dịch làm ăn với công dân cũng như các định chế Trung Quốc.
Theo bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hoa Kỳ và Canada trừng phạt « trên cơ sở tin đồn và thông tin bị bóp méo ». Các nhân vật bị Bắc Kinh cấm vận « phải chấm dứt xen vào chuyện nội bộ của Trung Quốc, nếu không họ sẽ phải hối hận ».
