Thỉnh thoảng tôi đọc được những bài viết, thơ văn, nói về người lính trẻ, bộ đội, của miền Bắc là thương binh hay chết trận.
Họ nằm lại dưới những nấm mồ dọc theo dãy Trường Sơn hay những bụi bờ triền sông miền Tây, ở Cổ thành Quảng Trị, những chiến khu, chiến trường, từ vĩ tuyến 17 trở vào miền Nam. Đài phát thanh của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa trước 1975 gọi họ là những người Sinh Bắc Tử Nam.
Trong những bài thơ văn ấy, họ được ca ngợi và tiếc thương như những anh hùng, mà thật ra phần lớn chính họ không hiểu thấu đáo vì sao họ bị thương bị giết, sự tổn thương và cái chết của họ thật sự mang lại điều gì cho dân tộc. Họ có niềm tin rằng họ vào Nam để chống Mỹ cứu nước, để giải phóng miền Nam. Trong số đó, có những người là bà con bên nội và bên ngoại của gia đình tôi.
