Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
1. Hoa Kỳ đã nhận được ranh giới đỏ của Ukraine cho các cuộc đàm phán hòa bình:
- Bất kỳ hạn chế nào về quy mô quân đội đều bị loại trừ.
- Việc gia nhập EU và NATO sẽ vẫn là quyết định có chủ quyền của Ukraine mà không ai có quyền can thiệp.
- Nga không nên có quyền phủ quyết đối với sự tham gia của Ukraine vào các tổ chức quốc tế.
2. Bồ Đào Nha xem xét hủy mua F-35 và chuyển sang máy bay chiến đấu Rafale của Pháp.
Không phải chỉ có người Việt Nam, mà ngay cả những học giả nước ngoài cũng có những sai lầm ấu trĩ về sự đóng góp của Mỹ vào Minh ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
NATO hiện thời có 32 quốc gia thành viên. Đa số đều cho rằng, chỉ một mình nước Mỹ mà phải đóng góp khoảng 66 % vào tổ chức này, thiệt tình là điều 100 % sai lầm. Việc này đến từ sự hiểu lầm (lẫn lộn) về "ngân sách hoạt động" của tổ chức NATO và "chi tiêu quốc phòng" cho mỗi quốc gia thành viên.
"Ngân sách hoạt động NATO" hàng năm là 4,6 tỉ đô la. Ngân sách này dùng để chi phí cho nhiều hoạt động: hoạt động quân sự (2,37 tỉ), hoạt động dân sự (483,3 triệu đô la) cùng một số hoạt động khác.
Báo chí Mỹ và Tây phương bàn tán về mục đích của tổng thống Trump khi ông ra chỉ thị ngừng giao vũ khí đồng thời ngưng cung cấp tin tức tình báo cho Ukraine. Hầu hết cho rằng Trump làm "sức ép" buộc Ukraine phải chấp nhận "plan" hòa bình của mình.
Theo tôi, như hôm kia đã có nhận định (rất) ngắn, mục đích của Trump là ép Zelensky nhận cục nợ 500 tỉ đô la, như đã từng nhiều lần nói trước đây. Con số 350 tỉ đô la là số nợ mà Trump nói lần cuối trước mặt Zelensky trong buổi họp tại Nhà Trắng (mà Zelensky bị Vance và Trump sỉ nhục).
Theo tôi, Trump muốn ép Zelensky phải chấp nhận nợ, đồng thời với việc ký hợp đồng khai thác khoáng sản, dầu khí, cảng biển v.v... Chuyện Zelensky phải chấp nhận "plan" hòa bình của Trump là bước tiếp theo.
(Đọc lại để hiểu vì sao Ukraine quyết chiến đến giờ. Đây là bài viết lúc cuộc chiến mới bắt đầu được 2 ngày).
Trong những ngày qua, nhiều người Việt lớn tiếng chỉ trích Ukraine là ngu dại, chọc ổ kiến lửa, chỉ thiệt thân.
Đồng thời anh em đưa ví dụ về sự “khôn ngoan” của Việt Nam đối với Trung Quốc. Một số anh em có hiểu biết hơn thì đưa ví dụ về Phần Lan. Vậy Ukraine có thực sự ngu dại, liệu họ có những lựa chọn khác thông minh hơn? Ở vị trí đó họ đâu lạ gì bài học Phần Lan?
Đầu tiên phải phân tích về các bài học của các nước có vị trí và lịch sử gần gũi nhất với Ukraine. Các nước có vị trí cùng là vùng đệm giữa Nga/Liên Xô và Tây Âu là Ba Lan, ba nước Baltic (Estonia, Latvia, Litva), Phần Lan và Belarus.
1. Phần đầu, tôi xin viết về bản thân, chính xác là những gì tôi đã làm từ khi cuộc chiến này bắt đầu.
Đồng thời, bài này tôi sẽ cố gắng viết thật KHÔ, vì sẽ có nhiều bạn viết những bài cảm xúc hay, nhưng để nhìn nhận tình hình thì không chắc đã có những nhìn nhận tỉnh táo. Bản thân tôi viết SẾN cũng là một thế mạnh, nhưng hôm nay tôi sẽ xin nhường việc đó cho người khác.
Ở đây còn có một con số 24 nữa, là chỉ cần thêm 24 trang A4 là những bài tôi viết tập hợp lại, đủ 4.000 trang. Ngày hôm nay tôi bắt đầu ở con số 3976.
Nếu nhớ lại những ngày đầu chiến tranh, thì tôi phải nhắc lại với quý độc giả rằng, đó là những tháng ngày lo lắng nhất. Tôi như bám lấy cái màn hình để xem livecam từ các thành phố Ukraine, theo dõi bọn Nga này bắn phá như thế nào, tấn công đến đâu. Mọi thông tin là mù tịt, chưa hề có các kênh nở rộ trên mạng xã hội như bây giờ.
Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố sẵn sàng rời khỏi vị trí tổng thống nếu Ukraine hòa bình hoặc được gia nhập NATO.
Theo UP, Tổng thống Ukraine Zelensky tại cuộc họp báo ngày 23 tháng 2, khi được hỏi liệu ông có sẵn sàng rời khỏi vị trí tổng thống nếu điều đó dẫn đến hòa bình cho Ukraine hay không ?
Zelensky đã ngay lập tức trả lời rằng "Nếu Ukraine được hòa bình, nếu các bạn thực sự cần tôi rời khỏi vị trí của mình, thì tôi đã sẵn sàng. Thứ hai - Tôi sẵn sàng trở thành dân thường để Ukraine được vào NATO, nếu được như vậy. Ngay lập tức tôi sẽ từ chức".
Có người bạn nói với tôi, tại sao lúc này đang bị ép như vậy mà Zelensky lại cứ gân lên với Trump? Tôi trả lời: như thế là mềm mỏng rồi, muốn thế nào nữa. Người ta giữ nguyên tắc thì lại bảo là “gân lên.” Với thể loại người như Trump, nếu cần giữ nguyên tắc thì phải giữ.
Đánh giá về những trò hề Trump đang diễn cùng Putler, tôi vẫn giữ nguyên ý kiến như trước đây: Người theo chủ nghĩa vô liêm sỉ. Trước đây, từ trước khi ông ta nhậm chức tôi đã dự đoán các khả năng, trong đó khả năng xấu nhất là ông ta bắt tay với Putler và luôn mong rằng nó sẽ không xảy ra (vì đó là một giải pháp quá ngu). Thế mà nó xảy ra thật, đau hết cả người.
Trong bài cách đây 2 ngày, tôi còn viết: Tất cả bây giờ mới chỉ là bắt đầu. Trump sẽ còn đi đến những hành động tệ hại hơn nữa. Hiện tại, những hành động đó còn chưa đến: Điều chúng ta chờ đợi là hắn cố gắng bỏ cấm vận cho Nga, có như vậy thì chuyện “các công ty Mỹ sẽ quay trở lại Nga” mới thành hiện thực.
Nếu không có Mỹ "chống lưng" liệu các quốc gia Châu Âu có thể đương đầu với Nga trong cuộc chiến Ukraine hay không ? Một bài viết trên BBC News Tiếng Việt hôm kia các chuyên gia có đặt vấn đề về khả năng này.
Theo tôi, điều đáng lo không phải là Mỹ sẽ tuyên bố "trung lập" đứng ngoài cuộc chiến. Tức là Mỹ sẽ chấm dứt mọi viện trợ quân sự và kinh tế cho Ukraine. Khả năng kinh tế và quốc phòng của các quốc gia Châu Âu có thể lấp đầy khoảng trống do Mỹ để lại.
Điều nên lo, thứ nhứt, là tổng thống (TT) Trump sẽ "bình thường hóa ngoại giao" với Nga. Tức là những lịnh trừng phạt của Mỹ áp đặt lên Nga có khả năng sẽ được gỡ bỏ.
Đã tới lúc châu Âu (EU) và NATO phải tỉnh lại sau cơn mê dài, sau những trù trừ không dứt khoát, nhất là sau những lời lẽ của tổng thống Mỹ hôm qua 19.2. Đừng để liên minh ma quỷ nó khinh mình, ám mình như vậy.
Gì thì gì, việc đầu tiên là coi lại những quy chế của khối, những điều đã lạc hậu, không còn phù hợp nữa thì bỏ, bỏ ngay.
Ngay lập tức kết nạp Ukraine làm thành viên (trước hết là thành viên EU, còn với NATO nếu Mỹ không đồng ý thì tính sau), đồng thời dứt khoát đuổi phắt hai thằng Hungary và Slovakia nội gián. Trên quả địa cầu này, chưa khi nào lại có tình trạng quốc gia làm gián điệp, công khai làm gián điệp, làm con ngựa thành Troy (Troia), giờ thì có, mà những hai ngựa.
Tôi không ngờ ông Trump, nguyên thủ của một quốc gia giàu mạnh nhất thế giới, mà nói năng tào lao, kém kiến thức như thế!
Ông ta đổ lỗi chiến tranh cho Ukraina! Vậy ai là người gây ra chiến tranh? Ai là kẻ xua quân sang nước khác ném bom tàn phá, giết chóc, chiếm đất? Chắc hẳn ông Trump không tối tăm đến mức không nhận ra!
Còn nói ý muốn của Ukraina gia nhập NATO, đưa lực lượng NATO đến sát biên giới Nga, đe dọa đến an ninh của Nga, là cái nguyên do để Nga tấn công tự vệ trước ư?
Nhiều người đang bị lên cơn sốt về vụ đàm phán ngưng bắn ở Ukraine và suy diễn lung tung, kết luận chắc nịch là thế này thế kia vì cảm tính ghét hay thích. Trong khi đó cuộc đàm phán dự tính ở Saudi (Trung Đông) chưa diễn ra và không biết thỏa thuận của các phe sẽ là gì.
Hiện nay dựa theo các bản tin của các hãng thông tấn có uy tín như AP, BBC, CNN, Fox v.v... thì cựu Tướng Keith Kellogg của phái đoàn đàm phán Hoa Kỳ nói rằng Ukraine sẽ được mời tham dự. Tuy nhiên tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine cho biết vẫn chưa được mời nên họ không có chương trình gởi phái đoàn đi tham dự cuộc đàm phán.
Một chi tiết quan trọng khác là NATO vốn là đồng minh của Hoa Kỳ đã trực tiếp yểm trợ Ukraine, sẽ không được tham dự cuộc đàm phán.
Bạn có đồng ý với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth rằng Ukraine không nên được cho phép gia nhập NATO không?
Đó là một điều hết sức ngu ngốc. Pete Hegseth là một kẻ ngốc! Ông ấy cho rằng NATO chỉ có thể tiếp nhận những quân đội sẵn sàng chiến đấu, vì vậy Ukraine sẽ không trở thành thành viên NATO.
Có thể ai đó giải thích giúp tôi làm thế nào mà một quân đội đã cầm chân Nga trong một thời gian dài như vậy lại bị coi là chưa sẵn sàng chiến đấu?
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng khả năng Kiev gia nhập NATO đã trở thành một trong những lý do dẫn đến cuộc xung đột ở Ukraine.
Ông nhấn mạnh: "Họ (người Nga) ngay từ đầu, từ lâu trước thời Tổng thống Vladimir Putin, nói rằng họ không thể để Ukraine gia nhập NATO. Họ đã tuyên bố điều đó rất kiên quyết. Tôi nghĩ đó là lý do bắt đầu cuộc chiến... Tôi nghĩ đó là một trong những lý do, một trong những cái cớ dẫn đến cuộc chiến này".
Sự thật không như ông Trump nói.
(Về cuộc chiến tranh của Pudog ở Ukraine – ngày 14/02/2025)
1. Hôm qua sau khi lên bài về cú điện thoại chết người của Trump cho Pudog, tôi nhận thấy có một sự xúc động trên quy mô lớn trong cộng đồng những người ủng hộ Ukraine.
Có vẻ các bác vừa ủng hộ Ukraine, vừa thần tượng Trump đang ở pha… lịm đi, dù trong bài hôm qua tôi có phân tích tính tích cực của hành động này của Trump rồi. Tất nhiên tính tích cực đó là dạng “trong họa có phúc” chứ nó không phải xuất phát từ một sự khôn ngoan nào đó của Trump, trái lại ngu xuẩn vẫn hoàn toàn là ngu xuẩn.
“Ngu xuẩn nhất nhì, là Tổng thống Mỹ” – nhà thơ Trần Đăng Khoa đâu rồi? Kỳ này bác Khoa xứng đáng giải thưởng thơ quốc gia 2025. Nói điều này chắc chắn những người tôn thờ Trump không vui vẻ gì, nhưng phải khẳng định rằng việc nỗ lực cho một thỏa thuận ngừng bắn chóng vánh, kiểu như tuyên bố trước đây “sẽ đạt được ngừng bắn trong 24 giờ”, là một việc làm không thể ngu ngốc hơn và chỉ dẫn đến thất bại.
Trump đã có cuộc điện đàm đầu tiên với Putin vào thứ Tư về tương lai của Ukraine. Cuộc trò chuyện kéo dài một tiếng rưỡi, nhưng không có nhiều nội dung quan trọng được đưa ra.
Điều khiến EU lo ngại hơn nữa là "lằn ranh đỏ" mà Bộ trưởng Quốc phòng củaTrump đã vạch ra cho Ukraine: Việc quay trở lại đường biên giới năm 2014 là "không thực tế". Điều đó có nghĩa là Kiev sẽ phải từ bỏ một phần lãnh thổ của mình; và không thể gia nhập NATO.
Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu và là người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas so sánh ngày nay với năm 1938, khi “Hiệp định Munich” dẫn đến việc nước Đức của Hitler sáp nhập một số phần của Tiệp Khắc. Bà cho biết "chính sách xoa dịu này không hiệu quả". Kallas cho biết vào thứ Năm rằng "Bất kỳ giải pháp nhanh chóng nào cũng tương đương với một thỏa thuận bẩn thỉu, giống như thỏa thuận mà chúng ta đã thấy ở Minsk". Và đối với bà, bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng không thể được tiến hành "sau lưng châu Âu và Ukraine", nếu không sẽ bị trừng phạt bằng "thất bại".
Hãy bình luận khách quan về những hành xử của Trump trong vài ngày qua (tất nhiên là trong bối cảnh của chiến tranh của Pudog, những chuyện khác không phải là đề tài quan tâm của tôi). Hai hành động chủ yếu, cụ thể hơn là một cú điện thoại và một phát biểu là:
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth ngày 12 tháng Hai tuyên bố sẽ là phi thực tế nếu muốn phục hồi biên giới lãnh thổ của Ukraine như trước năm 2014, và rằng chính quyền Trump không xem tư cách thành viên của Ukraine trong NATO là một phần của giải pháp cho cuộc chiến khơi mào bởi Nga xâm lược (nguồn VOA)
Gần như đồng thời, Donald Trump gọi dây nói cho Zelenskyy và Pudog. Trump ngày 12/02 loan báo ông và Tổng thống Nga đã nhất trí trong một cuộc điện đàm rằng sẽ “ngay lập tức” bắt đầu đàm phán với Tổng thống Ukraine để chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần ba năm (nguồn VOA).
1. Zelensky nói về tính hợp pháp cá nhân của ông với tư cách là tổng thống
Về tính hợp pháp của tôi, tôi được 73 % người dân Ukraine bầu chọn. Tôi luôn có cái nhìn cởi mở về cuộc bầu cử. Nhưng trong thời chiến, các cuộc bầu cử đòi hỏi phải sửa đổi hiến pháp và thay đổi lớn về mặt pháp lý. Vấn đề cốt lõi không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là vấn đề con người.
Những người lính trong chiến hào sẽ bỏ phiếu thế nào? Vậy còn hàng triệu người dân Ukraine ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng thì sao? Tiếng nói của họ không còn quan trọng nữa sao? Vậy còn 8 triệu người dân Ukraine phải lưu vong ra nước ngoài vì chiến tranh thì sao?
Cuộc bầu cử sẽ được tổ chức sau khi giai đoạn chiến tranh kết thúc và thiết quân luật chấm dứt.
Tổng thống Zelensky trong một bài phát biểu vừa rồi đã nêu ra một điểm mà tôi cho rằng đúng hoàn toàn. Ông nói: “Người châu Âu hiểu rằng, nếu không có sự đảm bảo an ninh từ Hoa Kỳ, từ Tổng thống Trump, thì điều này sẽ không đủ. Putin không sợ châu Âu. Thật đáng tiếc, điều này là đúng".
Đúng ở chỗ Châu Âu như cậu ấm, quen sống trong nhung lụa, được ông bố Hoa Kỳ nuông chiều che chở một cách quá đáng bao lâu nay. Giờ đứng trước gian nan thử thách thì không chịu được khổ cực hy sinh.
Zelensky đúng ở chỗ Putin hoàn toàn không sợ Châu Âu, hắn đi guốc trong bụng Châu Âu. Một tên đồ tể, một thằng lưu manh côn đồ, mần thịt người như giết gà, thử hỏi đứng trước một quý ông Châu Âu lịch lãm là đối tượng hắn cần cướp chút của cải, vậy hắn có sợ quý ông này không? Ngược lại, hoàn toàn ngược lại!
Một quốc gia thành viên NATO bị quân đội Nga xâm chiếm? Điều không thể tưởng tượng được cách đây một thập kỷ, nay lại trở thành kịch bản được các cơ quan tình báo phương Tây cân nhắc nghiêm túc.
Họ tin rằng, sau khi hoàn tất việc chia cắt Ukraine, Nga có thể kích hoạt “cuộc chiến tiếp theo”. Việc tấn công Estonia - một quốc gia thành viên NATO - hoặc Moldova - quốc gia đang mong muốn gia nhập NATO - không phải là một viễn cảnh phi lý. Chính vì lý do này, các nước Bắc Âu đã vội vã gia nhập NATO (Phần Lan năm 2023, Thụy Điển năm 2024).
Những điều này, tôi đã nhắc đến nhiều lần khi Nga đưa quân xâm lược Ukraine.
Chỉ còn ít ngày nữa, Trump sẽ chính thức lên nắm quyền. Tuy nhiên, đến hiện tại, chưa ai dám khẳng định chắc chắn rằng cuộc chiến Nga - Ukraine sẽ đi theo chiều hướng nào.
Dù Trump từng tuyên bố có thể chấm dứt chiến tranh trong 24 giờ, nhưng nhiều yếu tố cho thấy đó chỉ là một lời hứa tranh cử, hơn là một kế hoạch thực tế.
Mặt khác, có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga cũng không muốn dừng cuộc chiến. Cuộc chiến này gần như là cuộc chiến riêng của một kẻ độc tài - Putin. Đối với ông ta, thất bại đồng nghĩa với sự sụp đổ hoàn toàn, thậm chí là tự sát về mặt chính trị (hoặc cả sinh mạng). Bất kể nền kinh tế Nga lao dốc, quân đội chịu tổn thất nặng nề hay tình hình trong nước có ra sao, Putin vẫn nhất quyết không chấp nhận thất bại.
