Nguyễn Lương Thịnh – Từ chuyện Hữu Loan, nhớ Trịnh Công Sơn

 

Hôm trước trên đường lên đồi Nga Sơn, Thanh Hóa, viếng mộ Hữu Loan, Lê Học Lãnh Vân đã ghi hình đống đá này và đăng lên Phây. Chỉ vậy thôi mà làm mình mất ngủ...

Nhớ hồi sau 75, Tuyên giáo tỉnh Bình Trị Thiên phát động chiến dịch "đấu tố Trịnh Công Sơn". Cao trào là giăng biểu ngữ phát động chủ đề này tại các trường Đại học Huế.

"Tổ chức" phân công Hoàng Phủ Ngọc Tường "động viên" Trịnh Công Sơn viết bản "Tự kiểm điểm". Tác giả của các Ca khúc Da vàng, Kinh Việt Nam... phản ứng bằng thái độ im lặng.

Trần Văn Thọ - Dự đám giỗ cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt

Hôm kia (03/06/2025) có đám giỗ cố thủ tướng Võ Văn Kiệt tại nhà chị Hiếu Dân, ái nữ của ông. Ngẫu nhiên tôi đang ở Saigon nên được mời tham dự.

Khoảng 10 giờ 45 anh Phan Thanh Bình, nguyên Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM, đến khách sạn đón tôi cùng đi. Chúng tôi đến nơi mới 11 giờ 15 đã thấy nhiều ô-tô sắp thành hàng dài trên hai con đường baọ quanh khuôn viên nhà vườn rất rộng.

Trươc khi đi tôi có hỏi một bạn đã từng tham dự đám giỗ các năm trước là trường hợp nầy nên mang theo lễ vật gì. Bạn ấy bảo thông thường quan chức hay nhà doanh nghiệp thì mang hoa quả hoặc rượu đến, còn những người như tôi thì không mang theo gì cũng được. Tôi vừa phát hành cuốn sách Hồi ức đến tương lai nên mang theo 5-6 cuốn để tặng gia đình chị Hiếu Dân vài cuốn, còn lại tặng một số bạn.

Đỗ Trung Quân - Một cuộc gặp với ông Võ Văn Kiệt

 

Đấy là buổi tối nào đó của năm 2006, tôi được nhắn ăn tối trò chuyện thân mật với cụ Sáu Dân - Võ Văn Kiệt, mà Thanh niên xung phong thường gọi là Chú Sáu.

Tôi ngạc nhiên, nhưng người thu xếp nói cứ đến, anh là cựu thanh niên xung phong, không xa lạ gì với cụ Sáu.

Cuộc trò chuyện về vấn đề "Hòa giải - Hòa hợp" và nhiều vấn đề khác nữa, nhưng trời sinh tôi có một "ưu điểm" không bao giờ nhớ được chức danh các nhân vật từ thấp đến cao. Những vấn đề chính trị, kinh tế thường nghe tai này qua tai khác, hôm sau chỉ nhớ mang máng hoặc quên béng như con cọp quẹt tai vào lá.

Nguyễn Văn Tuấn - Đọc lại lá thơ của ông Võ Văn Kiệt về kỷ niệm ngày 30/4

Facebook nhắc lại lá thơ đề ngày 22/04/2005 (đúng 20 năm trước) của ông Võ Văn Kiệt gởi cho ông Sáu Phong (tức ông Nguyễn Minh Triết, lúc đó là Bí thơ TPHCM).

Lá thơ là vài góp ý nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày thống nhứt đất nước (30/4/1975). Người viết (ông Kiệt) bày tỏ suy nghĩ về việc tổ chức lễ kỷ niệm tại TPHCM.

Ông nhấn mạnh cần có cách tổ chức thiết thực, tránh hình thức, để tạo động lực cho sự phát triển xã hội và khơi dậy tinh thần yêu nước. Câu văn quan trọng nhứt là và ông nhấn mạnh (in đậm) là :

Huỳnh Ngọc Chênh - Khắc nhập khắc xuất

 

Không ngờ chuyện cổ tích “Cây Tre Trăm Đốt" kể chuyện khắc nhập khắc xuất có từ thời xa xưa, nghe cho vui, lại ám vào tình cảnh đất nước cho đến tận ngày nay.

Vua chúa thời xưa lần lượt sáp nhập Chiêm Thành rồi Chân Lạp vào Đại Việt. Rồi sau đó vào thế kỷ 17, chúa Nguyễn và chúa Trịnh lại tách nước ra làm hai: Đàng Trong và Đàng Ngoài.

Cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19, Nguyễn Huệ và Nguyễn Ánh lại nhập hai đàng vào thành Việt Nam. Rồi sau 1954, đất nước lại tách ra thành hai miền Nam-Bắc. Đến năm 1975 lại nhập vào thành một Việt Nam thống nhất trở lại.

Mai Quốc Ấn - Nói thật

 

Người cộng sản có nghe nói thật và làm theo lẽ đúng không? Xin thưa là có!

Thời ông Võ Văn Kiệt còn làm bí thư thành ủy TPHCM, ông từng nghe nhà thơ Nguyễn Duy đọc bài thơ Đănh thức tiềm lực vào năm 1982, lúc ông Kiệt sắp sửa rời ghế Bí thư Thành ủy TP.HCM để ra Hà Nội làm Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước.

Nghe xong, ông Sáu Dân như “vừa trải qua một cuộc tra tấn” vì nó khác hoàn toàn lối văn chương quốc doanh ca ngợi Đảng, tụng danh chế độ. Thái độ của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt trước điều trái tai là: “Cậu chỉ cần nói thật, không bình luận đúng sai.”  

Huy Đức - Ai « đưa cơm » cho người dám làm

 

+ “Đốt lò” phải song hành cùng cải cách. + Cần tách bạch hành pháp chính trị với hành chính công vụ ngay.

Hoàng Tư Giang vẫn là nhà báo hiếm hoi hiện nay đặt ra các vấn đề thiết thực ở tầm vĩ mô. Nhưng, khi nhắc tới “tinh thần Võ Văn Kiệt”, có lẽ, cũng cần tách bạch giữa hai vấn đề và hai giai đoạn.

Ông Võ Văn Kiệt có một câu nói nổi tiếng (với bà Ba Thi), “Chị cứ làm đi, miễn là không tư túi nếu có đi tù, tôi đưa cơm”. Câu nói được đưa ra ở thời kỳ “xé rào”, thời kỳ người dân không có quyền ngay cả quyền tự kiếm lấy ăn; thời kỳ “cơ chế” không chỉ trói buộc cán bộ mà trói buộc mọi nguồn lực trong đất nước.

Dương Quốc Chính - Ông Võ Văn Thưởng con ai ?

 

Hiện có tin đồn khá phổ biến là ông Võ Văn Thưởng là cháu ngoại của ông Võ Văn Kiệt và là con trai của ông Võ Trần Chí, nguyên bí thư thành ủy HCM. Mình tìm hiểu tiểu sử mấy người này thì thấy sai sai.

Con gái già nhất của ông Kiệt là bà Võ Hiếu Dân, sinh năm 1955, không thể sinh ra ông Võ Văn Thưởng sinh năm 1970. Về lý thuyết thì có thể, nhưng xác suất thấp. Năm 1970 cũng không tới mức lạc hậu đến nỗi sinh sớm vậy. Không rõ ông Kiệt còn con gái nào già hơn mà chưa công bố hay không?

Báo chí có nhắc tới một người con khác của ông (không chính thức) là Phan Thanh Nam, nhưng là con trai, sinh năm 1952 ở miền Bắc. Người con trai này đã được công bố công khai trên báo chí nên không có lý gì lại có người con gái khác không được công bố.

Lưu Trọng Văn - Thêm vài mẩu chuyện về Võ Văn Kiệt

 

Trong buổi kỷ niệm 100 năm ngày sinh thủ tướng Võ Văn Kiệt tại nhà giáo sư Tương Lai, một người quen của giáo sư nhầm gã là giáo sư triết Nguyễn Trọng Văn.

Nhà báo kỳ cựu Nguyễn Quốc Thái đang chuyện trò với cha Nguyễn Thái Hợp, nhà thơ Hoàng Hưng và gã về linh mục Alexandre De Rhodes mà ông Kiệt yêu cầu giữ lại tên phố ngay Dinh Độc Lập, bèn kể câu chuyện liên quan ông Kiệt và giáo sư Nguyễn Trọng Văn.

“Sau 30.04.1975, ông Kiệt khi là bí thư thành ủy TPHCM đã gặp các trí thức của Sài Gòn. Thấy nhiều trí thức vượt biên, ông Kiệt chân thành khuyên: “Đừng có vượt biên, nguy hiểm đến tính mạng, hãy chờ cho chúng tôi ba năm, nếu không tốt lên thì lúc đó các anh muốn đi đâu cứ đi.”

Lưu Trọng Văn - Chẳng qua vì ông thực sự thương dân

 

Nhà sử học Nguyễn Đình Đầu 103 tuổi kể: vừa rồi Hội Sử học Việt Nam tổ chức sinh nhật tôi và cụ Nguyễn Đình Tư, tôi bảo tên của tôi do ông bố mê hát cô đầu mà đặt tên là Đầu. Tôi cũng ngại cái tên ấy lắm, cho đến khi kết với nhà sử học Nguyễn Đình Tư thành “Đầu Tư”mới thấy êm.

Ông Võ Văn Kiệt do luôn suy nghĩ đầu tư cho trí thức nên kết với tôi. Hội nghị trí thức nào, tôi biết phận mình nên ngồi hàng dưới, thấy tôi, ông ngồi cùng không câu nệ gì. 

Một lần ông ghé tai tôi nói đến Hội thảo nhà Nguyễn ở Thanh Hóa, ông bảo TP Hồ Chí Minh nên đứng ra tổ chức hội thảo này, vì đất phương Nam trong đó có Sài Gòn có được hôm nay là nhờ công lao nhà Nguyễn.

Nguyễn Ngọc Chu - Độ trễ lịch sử

 

Đã hơn 14 năm kể từ ngày cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt tạ thế (11/06/2008). Trái với lẽ thường, càng cách xa ngày mất, không phải thêm nhạt đi, mà tầm vóc cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt dường như lại càng hiện ra lớn hơn.

Trong con người của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt tích hợp nhiều tính cách quý tạo nên tầm vóc to lớn của Ông. Có thể quan sát cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt từ nhiều phương diện. Dưới đây chỉ là một góc nhìn.

1. TẦM NHÌN SÁNG SUỐT

Huy Đức - Dám làm điều tốt cho dân

 

Sự kiện Novaland cắt giảm 50% nhân sự, hay Hòa Phát đóng 5 lò luyện thép chỉ là “phần nổi của tảng băng”.

Dân chúng vừa mất những khoản tiền chắt chiu nhiều năm lại đang bắt đầu đối diện với nạn thất nghiệp, với cơ hội mưu sinh dần dần thu hẹp. Doanh nghiệp, dân chúng không chỉ "mất thanh khoản", người dân đang mất niềm tin vào nhiều định chế.

Điều gì đang là thứ tự ưu tiên trong các quyết định ở tầm vĩ mô. Các nhà lãnh đạo, các nhánh quyền lực [theo Hiến định] có [xếp giáo gươm] đứng bên nhau để chia sẻ tình huống mà quốc gia đang phải đối diện: kinh tế suy thoái, đời sống xã hội diễn biến khó lường.

Bùi Chí Vinh - Đọc thơ đen cho ông Võ Văn Kiệt

 

Đọc báo thấy thiên hạ kỷ niệm ngày sinh ông Võ Văn Kiệt rùm beng.

Tôi không quan tâm đến những dòng tít dao to búa lớn, tôi chỉ biết vài lần gặp ông trong hoàn cảnh hết sức ngặt nghèo và bất khả kháng. Lần thì đi cùng nhà văn Sơn Nam đến nhà ông để Sơn Nam thăm đồng chí cũ thời kháng Pháp. Lần thì bị ông triệu hồi lên làm việc cơ mật...

ĐỌC THƠ ĐEN CHO ÔNG VÕ VĂN KIỆT

Hồi ông Võ Văn Kiệt còn làm Bí Thư Thành Ủy Sài Gòn, có người tâu hót với ông là ở Thành Đoàn có Bùi Chí Vinh chuyên làm thơ Đen. Lập tức ông kêu tôi lên nhân một cuộc tiếp xúc với giới văn nghệ và báo chí tại nhà riêng của ông.

Lê Học Lãnh Vân - Một chiều tháng Tư trời xanh nắng vàng

 

Đóng cửa phòng làm việc, bước ra đường. Tiếng ve âm âm, chiều cuối tháng Tư năm nay trời rất xanh và nắng rất vàng. Chị quét đường sạt sạt gom hoa điệp vàng, hoa phượng đỏ vào lề, xác con ve nằm giữa xác hoa…

Ồ, đã gần ngày 30 tháng 4, hổm rày đọc báo thấy người ta nhắc câu nói của cố thủ tướng Võ Văn Kiệt. Năm nào dịp này cũng nhắc. Triệu người vui, triệu người buồn. Ờ, ờ, câu nói hợp ý nhiều người vì mô tả đúng sự chia rẽ trong lòng dân. Người nói câu ấy không chỉ đề cập tới nỗi vui buồn của hai phe trong ngày lịch sử mà còn góp phần tạo nỗi vui, buồn đó. 

Hồi trước, kể từ ký hiệp định Geneva, Việt Nam chia làm hai phe, đúng ra là hai quốc gia tạm thời. Phe Hà Nội thuộc khối cộng sản và phe Sài Gòn thuộc khối tự do, chia cắt nhau bởi dòng sông Bến Hải.

Lưu Trọng Văn - Chính quyền các ông phải gồm những người giỏi và sạch sẽ nhất

 

Nguyên bộ trưởng Khoa học và Đầu tư Võ Hồng Phúc vừa ghi lại một số cuộc gặp gỡ ông Lý Quang Diệu.

Rất hay!

Rất cần khắc ghi nếu Việt Nam muốn thực sự phát triển.

Ông Võ Hồng Phúc kể:

Trương Nhân Tuấn - Đám tang Lê Khả Phiêu, hàn thử biểu đo lường quan hệ Việt-Trung ?

(Tác giả viết bài này lúc chưa có tin tổ chức quốc tang cho ông Lê Khả Phiêu trong hai ngày 14-15/08/2020.)

Không biết lễ tang của ông Lê Khả Phiêu sẽ được đảng Cộng Sản Việt Nam (CSVN) tổ chức thế nào? 

Đến lúc viết những giòng chữ này thì vẫn không thấy báo chí Việt Nam cho biết ông Phiêu có được "quốc táng", với nghi thức dành cho những người "có công" với "đảng" hay với "tố quốc" hay không ? Điều này cho thấy có sự "giằng co" các phe trong đảng CSVN. 

Dĩ nhiên phe thân Võ Văn Kiệt có lý do để phản đối một đám tang rình rang cho Phiêu. Làm sao những người thân ông Kiệt có thể quên lúc ông Phiêu "mắng" ông Kiệt là "người hai mặt".

Bùi Chí Vinh - Chuyến quá giang phi thuyền trước cảnh nhân dân đói khát

Bùi Chí Vinh ngồi cạnh ông Võ Văn Kiệt ở đầu bàn. Nhà văn Lê Dụng (con nhạc sĩ Hoàng Việt) ngồi cạnh. Ảnh của tác giả.

Bùi Chí Vinh : Nhân chuyện Phạm Tuân “nổ không ngượng miệng” ở chùa hú vong Ba Vàng rằng máy bay B52 của Mỹ dài đến 600 mét, tôi sực nhớ lại bài thơ ĐÓI từng đọc ở nhà ông Võ Văn Kiệt, Bí thư Thành ủy Sài Gòn, lúc ông mời tôi đến tư gia sau khi nghe đứa “ăng ten” điềm chỉ viên nào đó báo cáo tôi chuyên làm “thơ đen”. 

Trong bữa tiệc với một số văn nghệ sĩ thành phố, ông Kiệt sắp xếp tôi ngồi cạnh ông ở đầu bàn và bắt tôi phải đọc… thơ đen. Coi, tôi đứng lên đọc sang sảng một loạt thơ chống bất công xã hội, trong đó có bài SINH NGHI HÀNH, XÍCH LÔ HÀNH, ĐÓI, ĐÓI LIÊN TỤC… Tôi chỉ nhớ tôi đọc đến đâu, ông Kiệt lặng người đến đó, còn bàn tiệc thì im phăng phắc. 

Trong bài ĐÓI có nhắc đến chuyến quá giang vũ trụ vô bổ của Phạm Tuân trước cảnh đói khát của nhân dân. 

Chu Hảo - IDS: Chuyện bây giờ mới kể

(Viet-Studies 14/09/2019) Viện Nghiên cứu Phát triển (IDS) đăng ký hoạt động theo Luật Khoa học & Công nghệ (KH&CN) tại Sở KH&CN Hà Nội và được chấp nhận ngày 27 tháng 9 năm 2007.

Ngày 14 tháng 9 năm 2009 IDS tuyên bố tự giải thể để phản đối Quyết định số 97/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về việc Ban hành Danh mục các lĩnh vực cá nhân được thành lập tổ chức KH&CN, có hiệu lực từ ngay ngày hôm sau.

Mới đấy mà đã  hơn 10 năm IDS ngừng hoạt động, nhưng vẫn đang và sẽ còn để lại những dấu ấn đặc biệt trong quá trình phát triển đầy gian nan của Xã hội dân sự ở nước ta. Nhân dịp này, tôi xin kể lại một vài câu chuyện có liên quan mà còn ít người được biết. Mong được bạn đọc gần xa chia sẻ với tinh thần cởi mở.

Tâm Chánh - Sĩ quan hay chiến binh ?

Đọc thấy tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát động thanh niên phải là những chiến binh khởi nghiệp. Lại đọc thấy tin Bulgaria tuyển 50.000 lao động VN, lao động xếp hàng xuất khẩu sang Lào, CPC...Chợt nghĩ, không biết các bạn trẻ đang thực sự muốn nghe các chính trị gia nói với mình điều gì?

Ở tại thời điểm này, giữa nói về một nền giáo dục không còn những cái tát với hô hào khởi nghiệp thì thanh niên sẽ khoái nghe cái nào hơn?

Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt là một nhà lãnh đạo có tài truyền cảm hứng cho thanh niên. Có lẽ bởi ông biết gọi dậy những điều trăn trở trong lòng họ.

Huy Đức - Ông Võ Văn Kiệt & Hà Nội

Quy họach đô thị vệ tinh Hòa Lạc. Ảnh VnExpress

Ngày 5-5-2008, đúng ngày Quốc hội họp bàn việc mở rộng Thủ Đô, ông Võ Văn Kiệt cho công bố trên báo Tuổi Trẻ một bài viết. Ông cho rằng: "Hà Nội không nhất thiết phải lựa chọn mô hình đầu tàu kinh tế, việc mà nhiều địa phương có nhiều thuận lợi và có khả năng làm tốt hơn Hà Nội nhiều...". 

Ông đề nghị Quốc hội nghiên cứu: “Một mô hình đô thị không cần nhiều đất đai mà cần nhiều hơn những giá trị đạo đức, nhân văn, nhân tài và chất xám".