Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
1. Thủ tướng Phạm Minh Chính có cuộc chuyện trò thân mật với nguyên phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình, cháu ngoại nhà cách tân vĩ đại Phan Châu Trinh.
Bà Bình ở tuổi gần 100, nhưng vẫn rất tinh tế, uyên thâm và đau đáu sự thay đổi thời cuộc. Bà từng rất nổi tiếng trong giới trí thức phản biện khi hỏi nhà văn Nguyên Ngọc câu hỏi đau đớn nhất đối với cuộc đời làm cách mạng của bà:
“Chúng ta sai từ lúc nào?“
Những ai mê tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung, đọc Thiên Long Bát Bộ đều yêu quý Tiêu Phong (Kiều Phong) như một trong những đại anh hùng xuất chúng. Tiêu Phong là người dân tộc Khiết Đan, ngày nay tuy là một dân tộc lớn nhưng lại KHÔNG có tên trong số 56 dân tộc Trung Quốc. Họ đã hoàn toàn bị xóa sổ.
Không chỉ là một dân tộc lớn, một thủ lĩnh bộ lạc tên là Gia Luật A Bao Cơ đã thống nhất các bộ lạc Khiết Đan vào năm 916, ông dựng nên nước Khiết Đan, tới năm 947 đổi quốc hiệu là Đại Liêu. (Hồi nhỏ đọc Ngũ hổ Bình Tây, Địch Thanh đi đánh Tây Liêu, lại thương nước đó vô cùng mà không ưa Địch Thanh).
Trong thời kỳ cường thịnh nhất, vương triều Đại Liêu từng chiếm một nửa giang sơn Trung Quốc.
Truyền thông thế giới đang lan đi bức hình lịch sử này.
Canada đón ông ngoại trưởng Mỹ qua dự họp nhóm G7. Ông đáp máy bay quân sự tới Quebec. Các giới chức Canada đón ổng bằng một tấm thảm đỏ ngắn ngủn, bé tí và ngay sau đó là vũng nước mưa.
Dân hai xứ đang thương chiến tơi bời sau khi bị phía Mỹ khơi mào. Dân Canada còn rất cú mèo vì bị ông Trùm nói là muốn sáp nhập thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ, và gọi thủ tướng Canada là thống đốc bang.
Từ khi ông Trump xuất hiện trên chính trường Hoa Kỳ, tôi luôn quan sát ông vì biết cách hành xử và các chính sách của ông ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp trên Việt Nam.
Cũng xin nói thật, ngay những lần ông xuất hiện tranh chiếc vé đại diện đảng Cộng Hòa tranh cử Tổng thống nhiệm kỳ 45, tôi đã không đồng cảm với ông. Đó là do cách phát biểu, cách ứng xử, tác phong chung của ông mang một tinh thần không phù hợp với các giá trị cốt lõi tôi tôn trọng. Tôi không xa lạ gì với các giá trị cốt lõi của Mỹ nói riêng và của Phương Tây nói chung, và yêu quý chúng. Càng yêu quý các giá trị đó, càng không đồng cảm được với ông Trump!
Ông Trump có những tuyên bố, hành xử thoạt nghe, nhìn thì khó đoán, tuy nhiên, không lâu về sau, người chú ý có thể đoán trước được. Ấy là bởi cái TÔI của ông quá lớn, chỉ cần dựa vào cái tôi đó mà đoán thì xác suất trúng không thấp. Với người khác, cái TÔI cũng có thể lớn, nhưng người ấy còn tuân thủ luật pháp, tuân thủ các giá trị hay quy cách được xã hội đồng thuận tôn trọng từ lâu. Ông Trump ít tuân thủ những điều đó.
Lúc trước, khi lên tiếng về vụ Hoàng Sa, Trường Sa và chỉ trích nhà nước Việt Nam nhu nhược trước Trung Quốc, tôi từng bị người quen, bạn bè trong nước “mắng” là phản động, là kích động chiến tranh với một cường quốc.
Thậm chí có người nói, bạn ở nước ngoài, khiêu khích Trung Quốc, nếu Việt Nam bị Trung Quốc đánh, con cái bạn đâu phải nhập ngũ và cầm súng để có thể bị chết. Chỉ có con cái chúng tôi mới phải chịu trận và có thể bị bỏ mạng!
Sau đó, họ đưa con cái họ đi học bên Mỹ hết…
Trump: "Nếu không có Hoa Kỳ và vũ khí của chúng tôi, cuộc chiến này sẽ kết thúc trong vòng hai tuần”.
Zelensky: "Tôi nghe Putin nói 'ba ngày'. Bây giờ là 'hai tuần'."
Chúng ta từng và đang tự hào:
- Trước khí tiết của danh tướng Trần Bình Trọng thời nhà Trần, khi khảng khái trước sự mua chuộc của kẻ thù phương Bắc rằng “Ta thà làm ma nước Nam, chứ không thèm làm vương đất Bắc”.
(Reuters 24/02/2025) Hoa Kỳ hôm thứ Hai 24/02 buộc lòng phải vắng mặt trong cuộc bỏ phiếu ở Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc về một nghị quyết do chính Mỹ soạn thảo, nhân kỷ niệm ba năm chiến tranh ở Ukraina, vì các nước châu Âu đã sửa đổi và được thông qua.
Những sửa đổi này chủ yếu nhằm đưa vào nghị quyết việc Nga xâm lăng quy mô lớn vào Ukraina, và về một nền hòa bình công chính, bền vững và toàn diện, phù hợp với Hiến chương Liên Hiệp Quốc. Nghị quyết cũng tái khẳng định rằng Liên Hiệp Quốc ủng hộ chủ quyền, độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina.
Văn bản của Mỹ sau sửa đổi đã được thông qua với 93 phiếu thuận, 73 vắng mặt và 8 phiếu chống.
Càng gần đến ngày Trung Quốc phát động cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam - quốc gia « vừa là đồng chí, vừa là anh em », vừa là láng giềng, thì tôi càng chia sẻ và đồng cảm với đất nước và dân tộc Ukraine.
Sẽ có nhiều người Việt Nam bán rẻ lương tri và nhân phẩm cho Trung Quốc, mà người ta hay gọi chúng là “bò đỏ”, cật vấn tôi rằng sao cứ chỉ nhắc đến ngày Trung Quốc xâm lược Việt Nam mà không nhắc đến ngày Pháp, Mỹ xâm lược?
Câu trả lời mà ai cũng biết, bản thân chúng cũng biết rất rõ, đó là bởi Pháp và Mỹ với Việt Nam đã kết thúc mọi ân oán và đóng lại quá khứ đau thương.
DeepSeek là một công cụ AI của China, và nó đang làm mưa gió trên không gian mạng.
Tôi hỏi DeepSeek vài câu hỏi và so sánh câu trả lời của nó với ChatGPT. Tôi hỏi về Hoàng Sa xem nó trả lời ra sao.
Hỏi: Hoàng Sa là thuộc về Việt Nam? (Paracel islands belong to Vietnam?)
Ba điều kiện tiên quyết để một dân tộc tồn tại và phục hồi những lãnh thổ đã bị xâm chiếm bằng võ lực bởi một nước mạnh láng giềng là :
(1) Niềm tin vào sự trường tồn của lịch sử dân tộc, (2) Phát huy nội lực và (3) Tận dụng mọi cơ hội quốc tế thuận tiện để giành lại chủ quyền. Đó không phải là những lời an ủi suông mà là những yếu tố quyết định.
Nhờ nuôi dưỡng ý chí và đấu tranh cho lý tưởng phục hưng dân tộc mà thế giới ngày nay có thêm những nước thịnh vượng như Ba Lan, Tiệp Khắc, Latvia, Estonia, Litva, Phần Lan, Thổ Nhĩ Kỳ và khá nhiều quốc gia khác. Những quốc gia này thoạt nghe tưởng đã có mặt từ xa xưa lắm. Không, dân tộc họ có từ mấy ngàn năm nhưng chỉ chính thức hiện diện như những nước cộng hòa sau khi Đế quốc Nga, Đế quốc Đức và Đế quốc Ottoman tan rã.
Từ năm 1927 đến năm 1943, khi nhà báo Huỳnh Thúc Kháng làm chủ bút tờ báo Tiếng Dân ở Huế, lịch sử đã ghi nhận những sự kiện sau đây:
Ngày 13.04.1930, sau khi viên sĩ quan De Lattre dựng bia chủ quyền ở Trường Sa, chính phủ Pháp đã gởi thông báo đến các cường quốc để thông báo sự kiện này. Cuối năm đó, Toàn quyền Đông Dương đã hoàn thiện báo cáo và hồ sơ pháp lý về chủ quyền của chính phủ thuộc địa về Hoàng Sa và Trường Sa.
Lúc đó Hoàng Sa thuộc tỉnh Quảng Ngãi (Dụ số 10 của vua Bảo Đại nhập Hoàng Sa vào Thừa Thiên ngày 30.03.1938 thay cho Quảng Ngãi) và Trường Sa thuộc tỉnh Bà Rịa của nước ta (Nghị định 4762/CP ngày 21.12.1933 của Thống đốc Nam Kỳ Krauthenmer).
Đó là : Thông Cáo Chung Thượng Hải giữa Nixon và Chu Ân Lai 1972, Thông Cáo Chung giữa Jimmy Carter và Đặng Tiểu Bình 1979, và Công Hàm đơn phương của Phạm Văn Đồng gởi Chu Ân Lai 1958
Trong tiểu luận quan trọng “Á Châu Sau Việt Nam” (Asia After Vietnam) đăng trên tạp chí Foreign Affairs tháng 10, 1967, Richard Nixon biện hộ cho chính sách đối ngoại sắp tới của ông ; rằng song song với việc giải quyết chiến tranh, phát triển kinh tế trong khu vực cũng quan trọng không kém.
Theo Richard Nixon, nói đến Á Châu không thể bỏ qua vai trò của bốn quốc gia ảnh hưởng gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hoa Kỳ (cường quốc Thái Bình Dương). Tất cả nên được bắt đầu bằng việc thiết lập quan hệ với Trung Cộng. (Foreign Affairs, Vol. 46, No. 1, Oct., 1967).
Nhiều người ủng hộ ông Trump hết mình vì họ cho rằng ông ấy là người ôn hòa và yêu chuộng hòa bình!
Nhưng từ vài hôm nay, ông Trump đăng đàn nói muốn sáp nhập Groenland (yếu tố địa chính trị, quặng mỏ, tiềm năng khoáng sản…) và cả kênh đào Panama (an ninh, kiểm soát, thuế má…). Để đạt được mục đích, ông không loại trừ khả năng sử dụng sức mạnh quân sự! Ông cũng lập lại luận điệu muốn sáp nhập luôn cả Canada bằng sức ép kinh tế.
Ông Trump nói đùa hay nói thật? Với cá tính hết sức bất thường, chẳng có gì có thể ngăn cản ông ta.
Trận chiến quan trọng tiếp theo ở thế giới phương Tây sẽ là cuộc bầu cử ở Đức.
Nó sẽ quyết định liệu nền kinh tế lớn nhất châu Âu có được một chính phủ ổn định có thể tập hợp chống lại chế độ độc tài hay không. Nó sẽ quyết định quỹ đạo của 4 năm tới và xa hơn nữa. Điều tích cực hơn nữa là người có khả năng sẽ trở thành Thủ tướng mới của Đức là người ủng hộ Ukraine hết mực.
Ở diễn biến khác:
Trung Quốc vừa trả lời tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam về chuyện các tàu hải cảnh nước này đã tấn công tàu cá ngư dân Việt ở gần Hoàng Sa, đánh đập, bắt cóc, giam thuyền và người.
Theo đó, Trung Quốc nói rất trịch thượng là "Việt Nam cần giáo dục ngư dân của mình không xâm phạm vùng biển của nước khác".
Trước đó Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết đã "giao thiệp nghiêm khắc" với tòa đại sứ Trung Quốc ở Hà Nội về sự kiện này. Và câu trả lời này của phía người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, rõ ràng cũng là một cách "giao thiệp nghiêm khắc", không ngần ngại đáp trả công khai với Việt Nam, ngoài ra còn thể hiện thái độ anh cả trong tuyên bố.
Về vụ ngư dân Việt đang đánh cá tại ngư trường truyền thống của Việt Nam tại Hoàng Sa bị hải cảnh Trung Quốc đánh dã man hồi cuối tháng Chín. Theo hình ảnh đăng lên báo thì ta thấy người thì bó tay, người thì nằm băng ca.
Theo lời khai của nhân chứng thì 40 người Trung Quốc đu lên tàu Việt Nam rồi dí đánh dân Việt bằng dùi cui, bằng ống tuýp sắt. Họ đánh từ sau lưng, đánh lên đầu, lên tay. Phải quỳ lạy họ mới buông tha. Kết quả có 4 người bị thương, có người bị gãy tay. Trung Quốc cũng tịch thu hết tất cả dụng cụ trên tàu cùng vài tấn cá, sau đó đuổi tàu Việt Nam đi chỗ khác.
Phát ngôn nhân ngoại giao Việt Nam sau vụ này có “giao thiệp nghiêm khắc với Trung Quốc”. Hội Thủy sản Việt Nam có gởi công văn cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tố cáo Trung Quốc cướp phá tài sản, đánh đập ngư dân và kiến nghị cần tăng cường hỗ trợ ngư dân khi đi đánh cá trên biển.
Trên phương diện sử học, vàng hay đỏ, cờ nào cũng là của dân tộc Việt Nam, của đất nước Việt Nam.
Ngày 15 tháng Tám 1945, đế quốc Nhật thua trận phải đầu hàng Đồng minh. Văn kiện đầu hàng được ký kết giữa Nhật, quốc gia chiến bại, với Mỹ cùng các quốc gia đồng minh chiến thắng, vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 trên chiến hạm Missouri của Mỹ đậu ngoài vịnh Tokyo
Ngày độc lập của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (VNDCCH) trùng hợp với ngày "Nhật ký kết văn kiện đầu hàng Mỹ và Đồng minh". Theo tôi đây không phải là sự ngẫu nhiên. Nhật thua trận và ký văn kiện đầu hàng là chuyện có thật. Còn chuyện "toàn dân Việt Nam nổi dậy đánh Pháp, đuổi Nhật giành độc lập" có phải là một sự kiện lịch sử "có thật" hay không ?
Kể từ đầu tháng Tám, Trung Quốc đã hai lần triển khai máy bay quân sự không người lái WZ-10 xuống vùng biển phía nam của Việt Nam.
Cụ thể, vào ngày 02.08, máy bay WZ-10 đã bay từ Hải Nam dọc bờ biển Việt Nam xuống khu vực cách Cam Ranh khoảng 100 hải lý trước khi quay đầu về. Thông tin này được Reuters đưa tin ngày 05.08, dựa trên dữ liệu từ các trang theo dõi hoạt động của máy bay.
Đây được cho là lần đầu tiên một máy bay không người lái Trung Quốc bật tín hiệu khi hoạt động ở khu vực biển gần Việt Nam.
Ngày 17-07 giờ địa phương (rạng sáng 18-07 theo giờ Việt Nam), đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trao cho Ủy ban Ranh giới thềm lục địa Liên Hiệp Quốc (CLCS) hồ sơ đệ trình Ranh giới thềm lục địa mở rộng ngoài 200 hải lý của Việt Nam tại khu vực giữa Biển Đông (VNM‑C).
Việt Nam biết chắc chắn Trung Quốc sẽ phản ứng với tuyên bố này.
Nhưng đã đến lúc, dù muộn, phải minh bạch lằn ranh đỏ về chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông.
Không ít người ở Việt Nam hân hoan trước thông tin khoảng 13.800 triệu phú đã di cư khỏi Trung Quốc trong năm 2023.
Gã nghĩ khác.
Cuộc di cư với khối tài sản không nhỏ và bộ phận tinh hoa này của Trung Quốc chính là mối lo ngại, thậm chí báo trước thảm họa cho nhiều quốc gia khác. Đây là cuộc di cư chứ không phải làn sóng đầu tư. Trong năm 2023, số 13.800 triệu phú Trung Quốc ấy đến đâu?
