Dương Quốc Chính - Trông người phải ngẫm đến ta

 

Mấy hôm nay anh em bên chuồng hay chửi đám Gen Z bên Nepal manh động đốt phá. Đại khái chửi là nhà cửa là tài sản của nhân dân, đốt phá là ngu.

Nhưng chửi người phải ngẫm đến ta. Ta từng quá thế nhiều. Điển hình là việc tiêu thổ kháng chiến vào khoảng năm 1947, Việt Minh đốt phá rất nhiều kiến trúc, đặc biệt đáng tiếc là cung điện ở Huế.

Tất nhiên người ta lấy cớ là để thực dân Pháp không có gì để sử dụng. Nhưng cung điện Huế thực ra Pháp không dùng mà chỉ hoàng gia sử dụng. Có lẽ việc đốt phá này mang tính biểu tượng, để hủy diệt những tàn dư của chế độ phong kiến mà thôi.Đọc bài báo nói về việc phục chế điện Kiến Trung, thấy người ta lờ tịt đi lý do chính Việt Minh đã phá điện, nơi vua Bảo Đại từng ở. 

Tuấn Khanh - Điểm tan vỡ của Nepal là gì ?

 

Cuộc cách mạng bất ngờ ở quốc gia Nepal theo chủ nghĩa cộng sản được tìm thấy với vài lý do dồn dập, thúc người dân xuống đường.

Mọi thứ diễn ra chủ yếu trong tháng 9/2025, khởi đầu với chuyện chính quyền cấm 26 nền tảng mạng xã hội (như Facebook, X, Instagram...) mà lý lẽ là để kiểm soát tin giả, nhưng thực chất là ngăn chận sự căm ghét và phẫn nộ của người dân trước những bất công đang tràn lan ở Nepal, đặc biệt là trong các thảo luận của thế hệ trẻ (Gen Z). Sự phản ứng bắt đầu người Nepal cảm thấy quyền tự do biểu đạt bị đe dọa.

Nhưng điểm bùng nổ, là vào ngày 06/09, khi chiếc xe hộ tống của quan chức chính phủ gây thương tích cho bé gái 11 tuổi Usha Magar Sunuwar ở Lalitpur rồi bỏ chạy, không giúp đỡ, kể cả từ chối trách nhiệm. Những đoạn clip về sự việc được lan truyền nhanh bất chấp lệnh cấm và sự che chở từ các lãnh đạo trung ương, chính là mồi lửa cho cuộc biểu tình - cách mạng bắt đầu.

Thọ Nguyễn - Về Bức Tường Berlin (1)

 

Đọc bài viết của tôi về “Bức Tường Berlin”, bạn Bình Dương cho rằng:

“Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của bức tường Berlin năm 89 không đến từ sự đấu tranh của người dân Đông Đức, mà do hiệu ứng Domino đến từ hàng loạt các biến động chính trị cải cách dân chủ của một số nước Đông Âu xảy ra trước đó như tại Tiệp, Hung. Việc Hungary mở cửa biên giới với Áo là phát súng đầu tiên.” …“Người Đức cả ở Tây và Đông thời kỳ đó có lẽ đã quá sợ đổ máu nên hoàn toàn không có phản kháng mạnh mẽ để xóa bỏ bức tường..”

Sau đây là ý kiến trả lời.

Hoàng Quốc Dũng - Robespierre và những người cộng sản Việt Nam

 

Cách mạng Pháp 14/07 luôn là một nguồn cảm hứng rất mạnh đối với tôi. Đó không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà là biểu tượng bất diệt của khát vọng tự do, bình đẳng và phẩm giá con người. Chính vì vậy, mỗi dịp 14 tháng 7, tôi lại thấy thôi thúc phải viết – nhiều hơn, sâu hơn, và tha thiết hơn. Bài viết này cũng được viết trong cảm hứng đó.

Khi cách mạng ăn thịt chính con mình

Năm 1789, Cách mạng Pháp bùng nổ, làm rung chuyển cả thế giới. Lần đầu tiên, con người đứng lên tuyên bố rằng ai cũng sinh ra bình đẳng và có quyền sống tự do, không bị cai trị bởi vua chúa hay giai cấp đặc quyền. Đó là một cuộc khởi nghĩa vĩ đại vì công lý và phẩm giá con người.

Nhưng cũng như nhiều cuộc cách mạng khác trong lịch sử, giấc mơ nhanh chóng biến thành cơn ác mộng.

Kiều Thị An Giang - Iran : Con đường đi tới sụp đổ

 

(Viết cho những ai tưởng Iran chỉ là nơi bán thảm, rồi ngỡ ngàng khi thấy họ có nhà khoa học hạt nhân nhiều hơn cả tiệm phở ở Berlin)

Ngày xửa ngày xưa, khoảng hơn hai ngàn năm trước, có một xứ sở mang tên Ba Tư. Không chỉ hùng mạnh mà còn thơm lừng mùi nước hoa đàn hương trộn với quyền lực.

Đế chế của họ trải dài từ Ấn Độ sang tận Hy Lạp, dân chúng mặc áo vạt chéo, nói năng tao nhã và gửi thư nhanh hơn cả bồ câu tình yêu. Họ có triết học, kiến trúc, và đặc biệt là một thứ gọi là “khoan dung tôn giáo” - khái niệm mà sau này nhiều nước vẫn chưa học được.

Rồi mọi chuyện bắt đầu rối tung khi Alexander Đại đế xuất hiện như soái ca đạp cửa vào Persepolis. Ông ta đốt luôn cung điện cho… ấm, rồi rút lui để lại một mớ di sản tan tành. Nhưng người Iran không vì thế mà tuyệt chủng văn hóa, họ đổi đế chế, đổi tôn giáo, nhưng vẫn giữ nguyên cái chất Ba Tư: duy mỹ, thơ ca, và thích làm lớn chuyện theo cách cực kỳ lãng mạn.

Hoàng Quốc Dũng – Iran-Việt Nam : Hai dân tộc, hai cuộc cách mạng, một ảo tưởng chung

Trong bối cảnh căng thẳng giữa Iran và Israel đang bùng nổ, đây cũng là dịp để nhìn lại cuộc cách mạng Hồi giáo Iran. Nhưng đồng thời, ta cũng nên suy ngẫm về một đất nước phương Đông khác – Việt Nam – nơi lịch sử có những vang vọng đáng ngạc nhiên. 

Hai dân tộc, hai cuộc cách mạng, hai giấc mơ giải phóng… cuối cùng đều dẫn tới chế độ toàn trị, với sự đồng thuận – thậm chí đầy nhiệt huyết – từ chính người dân.

Iran : Khi nhân dân chọn lấy xiềng xích cho chính mình

Năm 1979, hàng triệu người Iran xuống đường đòi lật đổ Shah – vị vua được phương Tây hậu thuẫn. Mặc dù đã tiến hành hiện đại hóa đất nước, chế độ của Shah ngày càng độc đoán, tàn bạo, và xa rời truyền thống. Phương Tây ủng hộ một vương quyền bị người dân coi là phản bội. Cuộc cách mạng trở thành tất yếu.

Hoàng Quốc Dũng - Lịch sử, biện chứng và quyền được tự vấn

Có khá nhiều người đã phản hồi – thậm chí phản đối – bài viết trước của tôi. Tôi không ngờ rằng một bài viết được viết với tinh thần nghiên cứu nghiêm túc và thiện chí đối thoại, lại có thể bị tấn công dữ dội đến vậy.

Không chỉ bởi những người bất đồng chính kiến, mà còn bởi một số lực lượng vốn coi bất cứ câu hỏi phản tư nào về lịch sử cũng là “chống phá Việt Nam” (mà ở đây, Việt Nam nên được hiểu là một đất nước chung của tất cả người Việt Nam, không phải là đặc quyền của bất kỳ nhóm quyền lực nào).

Bài viết đã có hơn 31.000 lượt truy cập, hơn 7.000 lượt tương tác và 179 lượt chia sẻ – một con số cho thấy nó đã chạm đến mối quan tâm thực sự của không ít người. Tôi không có thời gian và cũng không có nhu cầu tranh luận với những lời lẽ công kích vô nghĩa, thô tục. Cách tốt nhất là thẳng thắn loại bỏ (block) những ai thể hiện sự ấu trĩ và thiếu văn hóa trong đối thoại.

Hoàng Quốc Dũng - Cách mạng cho ai ?

 

Nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, báo chí và cộng đồng đã bàn luận nhiều khía cạnh khác nhau. Tôi không nhắc lại những điều đó. Ở đây, tôi muốn chia sẻ một góc nhìn mà đôi khi tôi đã từng đề cập sơ qua trong vài bài viết khác.

Như các bạn biết, hiện nay có nhiều vùng lãnh thổ tuy nằm ngoài lục địa châu Âu nhưng vẫn là một phần hành chính của nước Pháp – ví dụ như Martinique, Guadeloupe, Guyane (ở Nam Mỹ), Réunion và Mayotte (ở châu Phi), Nouvelle-Calédonie (ở châu Đại Dương)...

Máy bay từ các vùng này bay về Pháp được coi như bay nội địa, giống như từ Marseille về Paris.

Trương Thanh Liêm - Người Pháp nghĩ gì về nước Mỹ

Trước hết phải hỏi rằng người Pháp ĐÃ NGHĨ GÌ về nước Mỹ.

Người Pháp đã từng rất ngưỡng mộ nước Mỹ. Cuộc Cách mạng giành độc lập của Mỹ năm 1776 là hồi chuông báo thức cho Nước Pháp về một hiện thực có thể làm được. Đó là lật đổ vương quyền, chống tập quyền, độc tài I để lập ra một nhà nước theo ý nguyện của người dân.

Nước Mỹ ra đời năm 1776. Lá quốc kỳ Mỹ với 13 vạch xen kẽ trắng đó tượng trưng cho 13 tiểu bang đầu tiên, và ô xanh dương tượng trưng cho khu vực những tiểu bang gia nhập nước Mỹ, ra đời năm 1777.

Dương Quốc Chính - Xuân này khác hẳn mấy xuân qua

Tút này mình định viết từ mồng 1 đầu năm cơ, nhưng nghĩ lại có khi lại làm nhiều người mất vui, nên để hôm nay vậy.

Năm nay mình có một cảm giác hoàn toàn khác với những năm trước. Kỷ niệm hồi bé, những năm mới đổi mới lại tràn về, dù lúc đó mình còn nhỏ, ký ức chưa nhiều. Nhưng có lẽ não già trước tuổi nên mới nhớ những chuyện đó.

Năm nay sẽ là năm thực sự bản lề. Câu này thì là văn mẫu, năm nào cán bộ cũng hay chém vậy một cách vô tri, nhưng năm nay thì là thật đó. Quân tử phòng thân, tiểu nhân phòng bị gậy. Sống vô tri mặc kệ dòng đời xô đẩy thì đỡ mệt óc, nhất là thiện lành, thích thú vui thủ dâm tinh thần thì lại càng dễ hoan hỉ. Người ta tuyên truyền thì chỉ cần đánh vào đám đông như vậy.

Hoàng Quốc Dũng - Đừng bao giờ tin vào kẻ độc ác

 

Những ngày vừa qua, chúng ta được biết đến những câu chuyện của những người tù Syrie, nhiều chuyện cảm động đến rơi nước mắt.

Nhiều đoạn phim quay lại cảnh quân nổi dậy xông vào nhà tù phá khóa, giải phóng biết bao nhiêu người, trong đó có cả đàn bà và cả trẻ con.

Có người thì không dám ra. Có người đang nửa tỉnh nửa mê, thấy người ta chạy thì cũng chạy, chạy thục mạng, chạy mãi. Được một quãng đường dài rồi mới hỏi người đi đường là có chuyện gì vậy. Mọi người nói “chính quyền Al Assad đã sụp đổ”. Lúc đó anh ta mới ngồi xuống ôm mặt khóc rất to và nói rằng đã 10 năm nay tôi ở trong tù và không biết bất cứ chuyện gì ở bên ngoài.

Lê Học Lãnh Vân - Cảm nhận khi xem chương trình khai mạc Thế vận hội Paris 2024

Xin được trình bày cảm xúc và suy nghĩ của tôi khi xem chương trình khai mạc Thế Vận Hội 2024 tại Paris, tối ngày 26 tháng 7 theo giờ Paris.

Khẩu hiệu Đoàn Kết Trong Đa Dạng (Unis dans la Diversité) gợi cảm nhận nổi bật trong tôi về tinh thần Bao Dung, Chấp Nhận nhau. Mọi màu da trên thế giới tụ hội lại trong cuộc diễu hành thể thao hoành tráng này. Các khác biệt về màu da, về giới tính, về khuynh hướng tình dục, về tôn giáo, về quan điểm chính trị…đứng kề nhau. Chúng ta, tất thảy, đều là con người!

Chương trình khai mạc được tổ chức dưới trời Paris, trên sông Seine tha thướt cho cảm nhận tinh thần Tự do, Phóng khoáng, Sáng tạo vượt ngoài các khuôn khổ.

Nguyễn Thông - Đội quân chủ lực bị bỏ rơi (1)

Ở nước ta, lâu nay nông dân được bộ máy tuyên truyền nhà nước tôn vinh, gọi là “đội quân chủ lực của cách mạng”. Những ông to bà nhớn khi đề cập tới nông dân đều dùng mấy chữ ấy. Cho sang mồm.

Tháng Bảy tây (chứ không phải tháng Bảy cô hồn) năm nay, đối với tôi sự kiện đáng nhớ nhất và ý nghĩa nhất là việc tăng lương, thực hiện ngay từ ngày đầu tháng. Cụ thể nhà nước điều chỉnh tăng lương cơ sở, người đang làm việc mà hưởng lương (cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nhân viên) được thêm 30 %, còn người về hưu tăng 15 %, so với tháng Sáu. Đó mới là điều thực sự có ý nghĩa trong tháng Bảy, chứ những chuyện khác cũng thường thôi, chả đáng ồn ào.

Tất nhiên, trong vụ tăng lương này vẫn còn thứ cần bàn, chẳng hạn cách đối xử với người về hưu, nhưng phải nói, đó là tin vui, niềm vui, của cả dân lẫn chính phủ. Bà Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà còn hăng hái giải thích về niềm vui ấy cơ mà.

Lâm Bình Duy Nhiên - Ánh mắt Prague!

 

Một điều thật thú vị khi chỉ cần đi xa vài trăm cây số là chúng ta có thể khám phá một đất nước, một ngôn ngữ  mới, một xã hội khác lạ với những truyền thống và văn hóa vô cùng đa dạng.

Thật vậy, Châu Âu bé nhỏ nhưng thật diệu kỳ với muôn vàn bản sắc làm đắm say lòng người.

Chẳng hạn, Prague chỉ cách Lausanne, Thụy Sĩ hơn 900 cây số, nhưng cũng đủ làm cho con tim người lữ khách dừng chân thổn thức trước cái đẹp lạ thường của những con đường và góc phố nơi đây. Ngoài kia, mưa rào cả đêm, đưa Prague lung linh trong ánh đèn vàng mờ ảo, bên dòng sông Vltava với cả tiếng nước chảy và tiếng xe tram chạy chầm chậm, trở nên đẹp và lãng mạn hơn trong trí tưởng tượng nhỏ bé.

Dương Quốc Chính - Luật Đất đai và di sản của ông Trọng

Mấy hôm nay nhiều người chửi ông Trọng về vụ Đồng Tâm, quy trách nhiệm cho ông. Mình thấy oan cho ông ấy. Thậm chí ngược lại, kể từ vụ đó, ông ấy đã để thêm được một di sản có giá trị.

Lưu ý là mình không có thói quen bưng bô ai, cũng không e ngại nhiều thứ, nói đúng thì thôi. Tất cả phải dựa trên phân tích lý tính.

Mình lười tra lại, nhưng nhớ mang máng là cỡ 80-90 % các vụ dân oan, khiếu kiện dài ngày là liên quan tới đất đai, cụ thể là đền bù đất với giá không hợp lý, dẫn đến người dân ấm ức, thậm chí dẫn tới manh động. Như vụ anh Vươn, vụ gì ở Tây Nguyên, Dương Nội, hay Đồng Tâm. Vụ Đồng Tâm là dẫn tới hậu quả đau thương nhất cho cả bên chính quyền và người dân. Sau đó lại thêm nhiều người bị tù tội, mà nguyên nhân sâu xa đều từ đất đai cả.

Trần Trung Đạo - Cây hoa của Thomas Jefferson và Nguyễn Thái Học

 

Phim “Léon: The Professional” là một phim hành động của Pháp nhưng có một tình tiết rất dễ thương và rất nhân văn. 

Tay sát thủ chuyên nghiệp Léon (Jean Reno đóng) yêu cây xanh và sở hữu một chậu cây. Đi tới đâu anh chàng cũng mang theo chậu cây đó và mỗi ngày đều đem cây ra chỗ có ánh nắng.

Léon bảo bọc cô bé Mathilda Lando (Natalie Portman đóng), 12 tuổi, sau khi người cha buôn á phiện, người mẹ ít quan tâm đến con cái và em trai của cô bị một toán cảnh sát gian tham giết chết.

Nguyễn Thông - Một cuộc kéo lùi lịch sử phát triển nhân loại

Đó là sự kiện mang tên “cách mạng tháng Mười” và những hệ quả mà nó gây ra bảy chục năm sau.

Năm 2023, tháng Mười, hôm nay 7.11, cách đây đúng 106 năm xảy ra cuộc bạo loạn cách mạng tháng Mười ở Nga, cái nước đang tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược tàn bạo với người anh em Ukraine một thời môi răng trong thể chế Liên Xô.

Bản chất thật của Liên Xô và Nga, cách mạng và chiến tranh, dù có che giấu khéo mấy, lâu mấy, cũng có lúc bật ra, phô bày. Cách mạng ư, chẳng qua là bạo lực, chém giết, say máu, tàn bạo, là “cách mẹ cái mạng chúng nó đi”. Trên quả địa cầu, những anh cộng sản hoặc đám thiên tả ưa làm cách mạng, thích dùng từ “cách mạng” nhất. Cách mạng thực chất là phá bỏ, thay đổi, chém giết, vậy mà thời nay họ cứ hô hào mọi người "phát huy tinh thần cách mạng", chả biết định phá cái gì, chém giết ai.

Trần Trung Đạo - Xin đừng bắn sau lưng

 

Chiếc cầu dùng để nối hai bờ, thường là sông, nhưng cùng lúc nói lên sự xa cách giữa hai bờ đang cần được nối.

Trong thơ và nhạc, chiếc cầu nói lên những cách ngăn tình cảm nhưng nhiều khi cũng là một nơi hò hẹn của hai người.

Nhà thơ Hoài Khanh viết một bài thơ trong đó có hai câu thơ mà giới sinh viên miền Nam trước 1975 ai cũng ngâm nga khi nhớ về một ánh mắt, một nụ cười, một bàn tay ấm: “Ta ngồi lại bên cầu thương dĩ vãng, nghe giữa hồn cây cỏ mọc hoang vu.” Tương tự, nhạc sĩ Phạm Duy khi sáng tác Hẹn Hò cũng than trách “Số kiếp hay sao, không cho bắc cầu, thì xin sông nước sẽ cho gần nhau …”

Dương Quốc Chính - Chuyện gì xảy ra nếu không có Cách mạng tháng Tám ?

 

Nhiều người Việt vẫn nghĩ là nếu Việt Minh không cướp chính quyền thì Việt Nam vẫn còn là thuộc địa. Có đứa cuồng thì bảo không có đảng, không có bác, thì không có mày! Có người lại nghĩ là không có Cách mạng tháng Tám thì Việt Nam chắc chắn thoát cộng sản.

Vậy mình thử phân tích một giả định là nếu Việt Minh không cướp chính quyền và không có ngày 02/09 với tuyên ngôn độc lập, thì Việt Nam sẽ ra sao?

Tất nhiên mình không thể giả định rồi chém gió phét lác lăng nhăng, mà phải dựa trên logic và dựa trên các tình huống tương tự ở các nước lân cận có cùng hoàn cảnh.

Hiệu Minh - Email của một người hoạt động cách mạng trước năm 1945

Vừa nghe tin về chính sách “con người hoạt động cách mạng trước năm 1945 được cộng điểm ưu tiên lớp 10”, tôi phải đội mồ ngồi dậy và lấy cái smartphone nối wifi và viết email này từ nghĩa trang Mai Dịch.

Mấy năm trước nghe nói có chuyện “cộng điểm cho mẹ Việt Nam anh hùng thi đại học” tôi đã thấy ngứa tay rồi, nhưng mình không thuộc diện mẹ Việt Nam anh hùng nên bỏ qua.

Nhưng vụ “ưu tiên” này thì quả thật tôi không thể chịu nổi. Làm một bài toán đơn giản, tham gia cách mạng trước năm 1945 thì cũng cỡ 15-16 tuổi như Lê Văn Tám hay Kim Đồng là trẻ nhất, thì bây giờ cũng đã ngoài 90 tuổi nếu không nói hầu hết đã 100++ và quy tiên.