Mai Bá Kiếm – Sau ngày tàn cuộc

Ngày 02/05/1975, UBND Cách mạng xã Phú Xuân gọi tất cả binh lính chế độ cũ mang theo “căn cước quân nhân”, “chứng chỉ tại ngũ”… đến xã trình diện.

Mọi người điền vào tờ khai nộp và xếp hàng chờ đến lượt bà Sáu Nhung (chủ tịch xã, trên 30 tuổi, mặc bà ba đen, quấn khăn rằn, mang AK) phỏng vấn vừa đập bàn : “Anh bắn chết bao nhiêu cán bộ cách mạng ?” – “Nói láo, đi lính 3 năm mà không bắn chết chiến sĩ giải phóng nào ? Phải thành khẩn khai báo mới được hưởng khoan hồng của cách mạng”…

Là du kích Bến Tre, bà Sáu Nhung căm thù lính Sư đoàn 7 và lính Tiểu khu Kiến Hòa. Bà hỏi “Mày ở Trung đoàn 10, mà ở tiểu đoàn 3/10 hay 4/10?” – “Mày ở Trung đoàn 11 có biết 2 thằng tiểu đoàn trưởng 2/11 và 3/11 ác ôn đang trốn ở đâu không ?” – “Mày có tham gia trận càn ngày 22/06/1970 không ?”. Đối với lính địa phương quân thì bà đọc tên những đồn trưởng khát máu, ác ôn. Bà “quay” lính Sư đoàn 7 và lính Tiểu khu “lên bờ xuống ruộng” cả 15 phút/người, cho đến khi mồ hôi trán đổ ướt mặt mới thôi.

Dương Quốc Chính – Duyệt binh

Lính Việt Nam tham chiến trong thế chiến 2 có hai nhóm. Nhóm cộng sản chỉ có 6 chiến sĩ thôi, đều là bị bắt vào lính. Do đang là sinh viên học trường đảng thì chiến tranh nổ ra, nên bị huy động vào Hồng quân. Trong số đó, chỉ có 1 chiến sĩ sống sót về tới Việt Nam.

Nhóm thứ hai mới đông, cả lữ đoàn, chính quy luôn, là lính An Nam (lính khố đỏ) của nhà Nguyễn, tham chiến trong biên chế quân đội Pháp. Có cả ngàn người chết khi tham chiến. Nhóm này sau cũng phân ra làm hai, theo chính quyền Vichy thân Đức (đầu hàng Đức) và theo quân kháng chiến của De Gaulle.

Lính An Nam theo quân kháng chiến có một chiến binh đặc biệt là cựu hoàng Duy Tân, trung tá.

Nguyễn Văn Tuấn - Tháng Tư hồi tưởng : « Những ngày xưa thân ái »

Mỗi năm, cứ tới tháng Tư là tôi muốn viết về ký ức thời xưa, thời mà giới trẻ ngày nay ít biết tới.

Năm nay, đánh dấu nửa thế kỷ kể từ khi những « thuyền nhân » như tôi đặt chân định cư nơi đất Úc và các nước phương Tây. Tôi ngoảnh nhìn chặng đường đầy sóng gió đã qua.

Tôi sanh ra trong một gia đình nông dân tại một làng quê thuộc tỉnh Kiên Giang. Ba và má tôi đều là người gốc Bình Định. Ba tôi theo đoàn quân kháng chiến chống Pháp vào Nam, và trong một trận chiến, ba tôi bị thương nặng và cưa mất một cánh tay. Trở về đời sống dân sự, ba tôi làm nghề nông.

Dương Quốc Chính - Biết ơn bên thắng trận ?

 

Ngày 30/4 là ngày gây tranh cãi với người dân Việt Nam và cả bà con Việt kiều. Luôn phải xác định là như thế và mãi mãi là như thế. Vết thương có thể lành sau năm tháng, nhưng kỷ niệm buồn thì không bao giờ phai với một số người.

Người ta đang có cuộc sống sung túc lên xe xuống ngựa, tự nhiên mất trắng, mất tất cả, phải vượt biên. Nhiều người bị mất thân nhân, mất một phần cơ thể, nên đừng bao giờ nói rằng ai cũng vui mừng được theo kiểu tư duy đồng phục. Bạn hoan hỉ, nhưng người ta lại không, chuyện đó là rất bình thường.

Mình quan sát mấy hôm vừa rồi, nhóm đấu tố bạn MC kia chủ yếu dựa vào văn mẫu chửi bạn ấy vô ơn. Văn mẫu này là vô tri nhất luôn.

Nguyễn Thông - Chuyện đánh răng và ống kem Hynos

 

Thỉnh thoảng người ta nhắc nhau “cái răng cái tóc là góc con người”. Ý rằng một cái thì nhỏ (nhỏ như sợi tóc), một cái thì khuất trong mồm (chả ai nhe răng suốt ngày, có mà như thằng điên) nhưng đừng coi chúng vặt vãnh không đáng kể, bởi nó cũng là một phần (góc) của người đấy.

Buồn cười, có nhà báo lại viết thành “gốc con người”, lý luận rằng răng tóc là gốc (basic), là nền tảng con người. Tôi đọc vậy thì biết vậy, chứ thực tình chả hiểu răng sao lại là nền tảng, hay tại mình ngu quá.

Từ khi mọc răng tới hơn 10 tuổi, hình như tôi chỉ đánh răng vài chục lần. Bây giờ bọn trẻ nghe vậy thì khiếp, bẩn bỏ mẹ, kinh quá. Nhưng đó là tôi nói thật, đơn giản vì thời ấy (giữa thập niên 50 đến giữa thập niên 60) đám trẻ con chúng tôi không có bàn chải răng, thuốc đánh răng.

Trung Dũng – Tháng Tư, những câu ngắn

1.

Ba tao đã thắng ba mày

Bây giờ bại trận cả mày lẫn tao

Đạn bom, gươm súng thủa nào

Vẫn còn mắc kẹt trong bao tử mình.

Lâm Bình Duy Nhiên - Sự vĩ đại phù phiếm

 

Tôi biết một số người Việt tại Hoa Kỳ. Dân đi vượt biên cũng có, dân đi HO cũng nhiều.

Lúc trước, họ chỉ bảo với nhau cách khai gian chính phủ Mỹ để hưởng thêm các khoảng tiền trợ cấp. Nhiều người là dân HO, lớn tuổi. Họ sống tại các thành phố thuộc tiểu bang California, trong đó không ít tại Little Saigon.

Họ vui lắm vì tưởng “qua mặt” và “khôn” hơn người Mỹ khi chiêu trò, mánh mung, khai gian hay xin đểu chính quyền. Có người còn hồ hởi nói “tụi Dân chủ dễ lắm”!

Võ Xuân Sơn – Không đồng ý việc Trung Quốc diễu binh trong lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Tôi nhớ, trong hồi ký của Frank Snepp có nói đến cuộc thương thuyết giữa Mỹ và chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (Bắc Việt) và Cộng hòa Miền Nam Việt Nam (Việt Cộng) những ngày cuối tháng 4 năm 1975.

Theo đó, phía Bắc Việt và Việt Cộng nói sẽ pháo kích bao nhiêu phát đạn (tôi không nhớ rõ số liệu) vô Dinh Độc Lập. Theo tinh toán của phía Mỹ, thì với “sai số cho phép”, Đại sứ quán Mỹ cũng sẽ trúng hàng ngàn phát pháo kích. Lúc đó, Mỹ rất lo ngại việc chính quyền Việt Nam Cộng Hòa sẽ tử thủ, dẫn đến cuộc pháo kích làm mất mặt nước Mỹ kia.

Theo những nguồn tin khác, trước khi Tổng thống Dương Văn Minh trong giờ phút quyết định, đã có kẻ đại diện cho chính quyền Bắc Kinh khi đó, đến và yêu cầu Tổng thống Dương Văn Minh tử thủ, họ sẽ thay thế Mỹ chống lưng cho chính quyền Việt Nam Cộng Hòa. Thế nhưng, để tránh một cuộc tắm máu cho Sài Gòn, Tổng thống Dương Văn Minh đã chấp nhận đầu hàng.

Lưu Trọng Văn - "Chúng ta cùng nhau trên một dòng chảy"

 

Ngày 30 tháng 3, tròn một tháng nữa tới ngày 30 tháng 4 lịch sử. Tại Sài Gòn diễn ra một cuộc gặp mặt lắng nghe nhau giữa các nhà hoạt động văn hóa xã hội với các nhà hoạt động chính trị.

Người cao tuổi nhất là nhà sử học Nguyễn Đình Tư - 105 tuổi. Người ít tuổi nhất là nhà văn Nguyễn Ngọc Tư 49 tuổi. Thật thú vị, cả hai đều tên… Tư.

Danh sách các nhà hoạt động văn hóa xã hội ngoài hai người tên Tư còn có: Bác sĩ Huỳnh Tấn Mẫm, tiến sĩ Mạc Văn Trang, đạo diễn Nguyễn Kim Chi, nhà thơ Hoàng Hưng, nhạc sĩ Trần Tiến, nhà thơ kiêm hoạ sĩ Đỗ Trung Quân, nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng, nghệ sĩ Thành Lộc, các NSND Trần Minh Ngọc, Hoàng Yến, Bạch Tuyết, Thanh Thúy, nhà văn Nguyễn Bình Phương, nhà văn Bích Ngân, kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu và gã, một người viết Facebook.

Ngọc Vinh - Vẫn là "giải phóng" nha bà con !

Không có gì thay đổi cả. 

Nếu nói lái, nó sẽ có nghĩa khác và cái nghĩa đó, không ai thấm thía bằng dân miền Nam – một miền Nam tan hoang sau giải phóng vì một nhân vật: Lê Duẩn.

Ông Duẩn mất đã 39 năm nhưng chưa thấy các sử gia nghiêm túc và trung thực đặt bút nghiên cứu về ông – một nhân vật đặc biệt trong lịch sử hiện đại Việt Nam. Không phải viết theo kiểu tô hồng, dạng như "ông là bộ óc vĩ đại đã đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác". 

Lê Học Lãnh Vân – Thống nhất

Báo Thanh Niên, ngày 26/03/2025 đăng bài về việc đại tướng Phan Văn Giang kiểm tra hợp luyện diễu binh, diễu hành chuẩn bị kỷ niệm lễ kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất.

Ông Phan Văn Giang chỉ đạo: “Thời gian đến, ngày diễn ra lễ kỷ niệm không còn dài, cần nỗ lực cao nhất để hoàn thành tốt nhiệm vụ, bảo đảm tương xứng với quy mô, tầm vóc của lễ kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất”.

Trong toàn bài viết đó, không có cụm từ giải phóng!

Châu Văn Thi - Ngày cuối cùng…

Tôi khẽ chạm tay vào cuốn lịch, nơi những đề tài của tháng trước và những dự định sắp tới vẫn còn nguyên vẹn như một thói quen khó bỏ. Tôi nhẹ nhàng xếp nó vào thùng đồ, khép lại một chương của cuộc đời.

Bàn bên kia, tiếng gõ phím lách cách của anh bạn đồng nghiệp đang hoàn thành nốt phần việc còn lại. Tôi chào từ biệt rồi ôm thùng các-tông chứa đựng kỷ niệm rời khỏi văn phòng.

Vị sếp già đứng đó, đôi tay ông đặt lên vai tôi, như muốn giữ lại giúp tôi những giọt nước mắt đang chực trào: "Cảm ơn bạn vì những đóng góp tuyệt vời. Chúng ta sẽ trở lại, nhất định sẽ trở lại. Chúng tôi sẽ đấu tranh để đưa các bạn trở lại!"

Hoàng Linh - TPHCM mở hội hoa đăng

Sở Văn hóa & Thể thao TPHCM đề xuất bắn pháo hoa 15 phút tại khu vực đầu hầm sông Sài Gòn, thành phố Thủ Đức vào các tối thứ Bảy trong 5 tuần liên tiếp, tính từ ngày 19/04 đến ngày 31/05. Thời gian bắn lúc 21 giờ đến 21 giờ 15.

Tôi thích ý tưởng bắn pháo hoa vào thứ Bảy hàng tuần, bởi các lẽ sau.

Nhiều bạn chê sao dân Sài Gòn nhậu nhiều quá, chê đúng nhưng dân Sài Gòn không nhậu thì biết làm gì.

Dương Công Quan – Ngày này tháng này

* Quá khứ là một phần của lịch sử.  Quá khứ là những thân cây mà hiện tại là chiếc lá. Nếu có chiếc lá phủ nhận những thân cây kia thì chẳng khác nào phủ nhận một phần thân thể đã tạo ra.

* 20/03 là ngày sinh nhật của Thu Ba. Cách đây 50 năm, khởi đầu là ngày 20/03/1975 những chiếc xe đò chở chật cứng người từ Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi chạy vào Nam đã chạy ngang qua thị trấn Bình Định là nơi tôi đang trấn giữ. Ngày bà xã tôi Thu Ba tròn 20 tuổi đang mang bầu đứa con đầu lòng của chúng tôi. Tin tức trên báo chí trên đài phát thanh nghe được là Tổng Thống Thiệu sẽ bỏ từ đèo cả Tuy Hòa.

Không khí ngộp thở bao trùm, người dân của thị trấn cũng đã lục đục gồng gánh nhau đu theo những chiếc xe đò chạy loạn. Họ chỉ biết chạy về hướng Nam. Chạy và chạy mà không biết sẽ chạy về đâu khi phía sau lưng là chiến tranh rượt đuổi. Hai vợ chồng tôi cũng vậy. Tôi không thể đi vì nhiệm vụ phải ở lại. Tôi đưa Thu Ba lên một chiếc xe đò theo đoàn người chạy loạn để về Ninh Hòa. Dù sao đó ở đó có còn nhà ba má của tôi.

Đặng Đình Mạnh - Chiến thắng ngày 30 tháng Tư để làm gì ?

Chiến thắng ngày 30 Tháng Tư để làm gì rồi phải ca ngợi hoặc thực hiện những điều mà chính thể Việt Nam Cộng Hòa đã từng thực hiện cách nay 50 năm?

Tương tự như vài video với nhân vật chính là ông Tô Lâm, trong đó, ông bày tỏ sự tiếc nuối về thành tựu trong thập kỷ 60 của Sài Gòn, đô thành một thời của chính thể Việt Nam Cộng Hòa trước đây. Theo lời ông Tô Lâm trong video, lân bang khi ấy như Tân Gia Ba đã nhìn về Sài Gòn với sự ngưỡng mộ như thế nào…

Vài bạn đã gởi cho tôi các video ấy, nay lại hồ hởi gởi cho tôi thông tin Bộ Chính trị của đảng Cộng Sản trong nước quyết định miễn học phí giáo dục, từ mầm non đến hết trung học với ngụ ý đầy tích cực.

Ngọc Vinh - Ba mươi tháng Tư : « Giải phóng » hay « thống nhất » ?

Theo tôi biết, cả bộ máy đang chuẩn bị cho ngày lễ 30-4 năm nay. Công tác chuẩn bị được tiến hành từ năm ngoái.

Vì là lễ kỷ niệm tròn nửa thế kỷ nên chính quyền sẽ làm lớn. Các đài phát thanh truyền hình đã cho phỏng vấn nhân chứng ngay từ bây giờ. 

Không biết anh Tô chỉ đạo ngày lễ thế nào? Lấy chủ đề thống nhất làm chính hay chủ đề giải phóng?

Nguyễn Thông - Vào kỷ nguyên mới chưa?

Nghe “mới” ai mà chẳng thích. Họa chỉ có gỗ đá hoặc kẻ khư khư bám lấy cái cũ lỗi thời để vinh thân phì gia thì mới lạnh lùng, dửng dưng, không muốn “vào”. Vào kỷ nguyên mới không có nghĩa xóa bỏ hết thứ cũ, nhưng những gì đã quá vướng víu, cản trở, tai hại thì nên bỏ.

Tôi rất ghét câu dạy đời “Nếu anh bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn anh bằng đại bác” bởi nó rất hồ đồ. Có những thứ quá khứ cần bị đào sâu chôn chặt mới vươn tới tương lai được, vào kỷ nguyên mới được.

Những nhà lãnh đạo, cầm quyền nước này đã không ít lần chủ trương “gác lại quá khứ, hướng đến tương lai”. Đó là nhận thức, tư duy cởi mở, nhất là ở một nước từng chiến tranh liên miên với nhiều kẻ thù. Chỉ có điều, chủ trương ấy bị “nhất bên trọng, nhất bên khinh”, không được thực thi tử tế. Điều đó ta có thể thấy rõ nhất trong quan hệ của nước này với Trung Quốc và Mỹ. Tôi không cần nhắc ra đây, bởi hầu như ai cũng rõ.

Lâm Bình Duy Nhiên - Từ La Cambe nghĩ về 30 tháng Tư

LBDN : Kỷ niệm 80 năm D-Day (6/6/1944). Một trong những bài viết tâm đắc nhất, khiến tôi luôn cảm động và suy tư nhiều mỗi khi đọc lại.

(NCTG) “Sử sách ghi lại những sự kiện đã xảy ra không nhằm khơi dậy lòng thù hận giữa các dân tộc. Họ cố gắng nhiều để loại bỏ những sai lầm trong quá khứ. Họ không khẩu hiệu, kêu gọi hay khích động lòng tự tôn dân tộc hay cổ súy cho chủ nghĩa dân túy. Họ nhìn vào tương lai. Họ Lớn khi họ biết Tha thứ”.

Mùa hè năm 2018, vợ chồng tôi lái xe từ Thụy Sĩ sang vùng Normandie (Pháp), để đi dọc theo các bãi biển nổi tiếng từng là vết tích bi hùng trong Đệ Nhị Thế Chiến. Chúng tôi chọn Cabourg làm nơi nghỉ. Đây là một thành phố nhỏ, nằm giữa Deauville thơ mộng và Caen nơi có Đài Tưởng niệm Đệ Nhị Thế Chiến và cuộc Đổ bộ Normandie giàu cảm xúc.

Lê Học Lãnh Vân - Lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ 07-05-2024

Bảy mươi năm, 2024 – 1954, cũng đáng để kỷ niệm một chiến thắng!

Chiến thắng ấy là chiến thắng của thời người dân một quốc gia mất chủ quyền đang khát khao độc lập! Lúc đó, đại đa số người Việt tham gia cuộc chiến. Về sau này, khi lịch sử lùi xa, có quan điểm rằng nếu Việt Nam khôn ngoan hơn thì không nên tiến hành cuộc chiến tàn phá sinh lực quốc gia tới như vậy!

Đó là sự nhìn lại của đời sau, khi quốc gia đã trải qua kinh nghiệm với gánh nặng hậu quả. Còn thực tế là trận chiến Đông Dương lần thứ nhứt kháng Pháp giành độc lập được sự tham gia của rất nhiều thành phần dân tộc, từ nông dân không biết đọc cho tới những giới thuộc nguyên khí quốc gia! Tinh thần những người tham gia cuộc chiến thời đó là tinh thần quyết tử cho tổ quốc quyết sinh, phơi phới ra trận để “lưu lại ngàn sau một giống nòi” (thơ Hoàng Cầm)! 

Hoàng Quốc Dũng - Chê người nên nghĩ đến ta

 

Như thường lệ 30/04, cả nước lại ăn mừng chiến thắng. Bốn mươi chín năm rồi vẫn như cũ : cờ quạt, mít-tinh, discours khí thế hào hùng rung chuyển trời đất...

Ngày 30/04 cứ tưởng là ngày vui nhất, ngày hạnh phúc nhất của dân tộc, nhưng nào ngờ đó lại là ngày đen tối, ngày chiến thắng của cái ác mà lúc đó người ta lại tưởng là cái thiện.

Thực ra cái ác đó nó đã có ở Liên Xô cách ngày 30/04/75 hàng nửa thể kỷ. Nhưng vì bị bưng bít thông tin nên lúc đó chúng ta không biết và cứ hùng hục oánh nhau, bất kể mất mát về tiền của và nhân mạng để đưa cái ác lên ngôi.