Affichage des articles dont le libellé est Tiểu thuyết. Afficher tous les articles
Affichage des articles dont le libellé est Tiểu thuyết. Afficher tous les articles

vendredi 5 décembre 2025

Hiệu Minh - “Nỗi buồn chiến tranh” và văn hóa đọc


Kể ra một lão già IT bàn chuyện văn hóa đọc cũng buồn cười, vì cả đời y đọc được vài cuốn sách từ đầu đến cuối trong đó có cuốn “Nước Mỹ từ A đến Z” mà y là tác giả. Còn lại hầu hết là đọc nhảy cóc, đọc xong không nhớ, hoặc nghe người ta…nói.

Tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” bỗng lại nổi như cồn. Thôi thì đủ các chuyên gia vào phán. Mạng xã hội cũng buồn cười, mỗi người đọc đều theo lăng kính nghề nghiệp và kinh nghiệm đời mình.

Tướng quân nhìn từ góc độ người chiến thắng, hào hùng và oanh liệt, làm gì có chuyện ủy mị, than khóc, hèn nhát làm hỏng hình ảnh của bộ đội bách chiến bách thắng.

jeudi 4 décembre 2025

Kiều Thị An Giang – Mạng xã hội, nỗi buồn bút chiến

 

Việc “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh được vinh danh đã thổi bùng lại cuộc bút chiến kéo dài ba mươi năm, phơi bày mâu thuẫn giữa sự công nhận chính thức và những định kiến lịch sử đã in hằn trong một bộ phận công chúng.

Đây là lát cắt rõ nhất về cách mạng xã hội đối xử với nghệ thuật : Nó nâng ai lên cũng nhanh, và xé nát mọi thứ cũng nhanh không kém.

Được đưa vào danh sách 50 tác phẩm tiêu biểu sau ngày thống nhất, cuốn sách lần đầu tiên được trao sự chính danh xứng đáng. Sau hơn ba thập kỷ, nó đã chứng minh giá trị vượt thời gian, được dịch và ca ngợi trên thế giới như một trong những thành tựu lớn nhất của văn học Việt Nam thời Đổi mới.

mercredi 3 décembre 2025

Vũ Hoàng Linh – Một cuốn sách khác cũng nên « đấu tố »

 

Nhân thể đang có cuộc tấn công vào cuốn « Nỗi buồn chiến tranh » của Bảo Ninh từ Trung tướng Tuấn và một số người khác, góp ý luôn cho các anh một tác phẩm khác cũng được vinh danh cùng « Nỗi buồn chiến tranh », là « Mình và Họ » của Đại tá Nguyễn Bình Phương, Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội.

Nếu như « Nỗi buồn Chiến tranh » viết về nỗi buồn trong chiến tranh chống Mỹ thì « Mình và Họ » là dư âm hậu chiến từ cuộc chiến tranh chống Trung Quốc.

Và nhân vật người lính được nhắc đến trong truyện thì sao ?

Hiệu Minh - “Nỗi buồn chiến tranh” của người Mỹ

 

Hồi ở Virginia tôi hay đưa hai ông con đi thư viện gần nhà. Bọn trẻ chọn truyện tranh dễ đọc, đọc xong một tuần đem trả rồi mượn tiếp. Không trả đúng hạn họ phạt chút tiền 20$ cho nhớ.

Tôi lân la vào chỗ bán sách cũ, bìa mềm giá 50 cent, bìa cứng 1$, bất kể là sách được giải Nobel, do Tổng thống viết hay loại gói xôi không đắt. Tôi mua một số sách cũ và khi về hưu cố tha lôi về Trích Sài.

Nhân trên mạng đang sôi nổi về Bảo Ninh và “Nỗi buồn chiến tranh”, tôi tìm ra cuốn "Dear America : Letters Home From Vietnam", một tuyển tập những lá thư chân thực và sâu sắc được viết bởi những người lính Mỹ, bác sĩ, y tá và nhân viên hỗ trợ Mỹ đã từng phục vụ trong Chiến tranh Việt Nam, trải dài từ đầu những năm 1960 đến khi Hoa Kỳ kết thúc tham chiến vào năm 1975.

mardi 2 décembre 2025

Phúc Lai – Cực chẳng đã mới phải viết về nhân cách một con người

 

Trích : (Tôi với Bảo Ninh) “… cùng tiểu đội, cùng trung đội B Chỉ huy suốt những năm tháng dài của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước cho đến khi kết thúc 30/4/1975 tại sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu quân đội ngụy quyền Sài Gòn…

…Chúng tôi ăn cùng mâm, ngủ cùng hầm, cùng đạo công sự cho B Chỉ huy, cùng hành quân xa mang vác nặng, cùng đánh địch nhiều trận mà viết xuyên tạc về chúng tôi là một nỗi đau của những người cựu chiến binh chống Mỹ như chúng tôi.”

Bạn nghĩ sao về đoạn văn trên ? Về lý lẽ thông thường khi tác giả của status này muốn bôi xấu ai đó, hắn ta phải tìm những thông tin về sự hèn hạ, nhục nhã, phản bội… của người ta. Nhưng đoạn trên đây, chúng ta đọc không hề thấy những điều đó – là bởi vì nhà văn Bảo Ninh không hề như vậy.

Thái Hạo - Những đầu óc bị mắc kẹt trong các định kiến

 

Văn học Việt Nam từ 1945 đến 2000 được chia làm hai giai đoạn, theo tiến trình chính trị - xã hội : Trước và sau 1975.

Không phải kiến thức gì hàn lâm cao siêu cả, sách giáo khoa viết và học sinh phổ thông được dạy. Trước 1975 là nền văn học phục vụ cách mạng, cổ vũ chiến đấu. Nhân vật chính của nó là con người quần chúng/ đại chúng/ quảng trường – không có chỗ cho đời sống cá nhân ; cảm hứng của nó là sử thi, ngợi ca, ta thắng địch thua…

Và cũng vì thế mà mặc dù có thành tựu và đã “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị” nhưng nó trở nên phiến diện, một giọng, một chiều, là “nền văn học phải đạo”.

Kiều Thị An Giang – Đi qua nỗi buồn để chữa lành chiến tranh

 

Tôi thuộc lớp người sinh ra trong chiến tranh nhưng lại không biết gì mấy về nó. Với tôi, chiến tranh không hẳn là mất mát, mà là những mùa sơ tán đầy dấu ấn. Nhờ thế tôi có một tuổi thơ ở thôn quê - thứ ký ức đẹp đến mức mọi thiếu thốn lại càng khiến nó khắc sâu hơn trong tâm trí lũ trẻ thành phố.

Tôi đọc Nỗi buồn chiến tranh từ khi nó còn là những trang giấy đen nhẻm, lợn cợn bã nứa. Và sau này, tôi nghe nó.

Tôi thường tự hỏi điều gì giữ tôi tỉnh táo qua những đêm làm việc khi cả thế giới đã ngủ. Không phải cà phê. Không phải áp lực. Mà là một giọng đọc trầm, da diết vọng ra từ chiếc máy tính, kể về cuộc đời bị ám của Kiên - nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết không dày nhưng nặng tựa như đá.

Liễu Hằng – Nỗi buồn một màu

 

Tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh xuất hiện khi tôi đang là sinh viên Văn khoa. Tôi vẫn nhớ như in chuyện tôi và lũ bạn xôn xao, háo hức, bàn tán rồi sau đó săn lùng, tìm đọc. Mỗi đứa có một nhận định nhưng không đứa nào chê bai.

Chiến tranh là nỗi buồn ! Là thảm kịch ! Nỗi buồn chiến tranh là nỗi buồn của những phận người trước, trong và sau cuộc chiến. Một nỗi buồn thẳm sâu, đẫm nhân sinh và không thể bắt đền.

Sự phản ứng gay gắt từ việc tác phẩm này được vinh danh, cũng là sự phản ứng thường thấy của chủ nghĩa tô hồng !

lundi 1 décembre 2025

Lưu Nhi Dũ - Tranh cãi về tiểu thuyết « Nỗi buồn chiến tranh »

 

Chuyện tưởng đã cũ kỹ, nhưng khi được vinh danh trong 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất, lập tức có luồng dư luận phản ứng.

Tôi nhớ, tác phẩm được xuất bản năm 1990 và ngay lập tức được giới phê bình và người đọc đón nhận. Tôi mua ngay và thích thú, đọc ngấu nghiến, sau đó có viết bài điểm sách đăng trên Báo Người Lao Động (báo giấy, giờ tìm không ra vì chưa số hóa). Có lẽ đây là bài điểm sách đầu tiên của tôi trong nghề báo. Chủ yếu là khen và cảm nhận như một tác phẩm viết về chiến tranh mới mẻ, nhân văn. Bài được chính tổng biên tập Phan Hồng Chiến khi đó khen.

Tác phẩm này cho đến nay được dịch ra ít nhất 26 thứ tiếng, được nhiều giải thưởng văn học quốc tế, trong đó có Giải thưởng Văn học châu Á năm 2018 ; năm 2022 được trao Giải thưởng Nghệ thuật Danube của Hội Văn học nghệ thuật Danube và Nhà xuất bản AB Art (Hungary).... Nỗi buồn chiến tranh cũng đoạt giải của Hội Nhà văn năm 1991.

Hoàng Linh - Sợ chưa, « Nỗi buồn chiến tranh » vừa được trao giải đã bị cựu chiến binh cấp tướng đề nghị xử lý, thu hồi

 

Ngày hôm qua, 30/11, tiểu thuyết ''Nỗi buồn chiến tranh'' của nhà văn Bảo Ninh được vinh danh là một trong 50 tác phẩm văn học-nghệ thuật xuất sắc của Việt Nam sau thống nhất.

Tại lễ vinh danh do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, nhà văn Bảo Ninh nhận hoa và bằng chứng nhận từ Phó thủ tướng Mai Văn Chính và Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy.

Sự kiện này đã vấp phải sự chỉ trích của Trung tướng Nguyễn Thanh Tuấn, nguyên Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam.

Lê Thọ Bình - Vinh danh "Nỗi buồn chiến tranh" và giới hạn của sự bất bình

 

Việc tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh được xướng tên trong top 50 tác phẩm văn học – nghệ thuật tiêu biểu sau thống nhất đã gây ra phản ứng dữ dội từ Trung tướng Nguyễn Thanh Tuấn, cựu Cục trưởng Cục Tuyên huấn.

Ông cho rằng cuốn sách mang “mùi phản trắc”, “hạ thấp tính anh hùng của quân đội” và là dấu hiệu của “trào lưu xét lại lịch sử”. Từ đó, ông yêu cầu thu hồi sự vinh danh và xử lý tác phẩm.

Phản ứng này cho thấy một cuộc tranh luận lớn hơn : Với chiến tranh, tư liệu lịch sử sống động và đầy mâu thuẫn, đâu là giới hạn của sự phản biện, đâu là vai trò của văn học, và ai có quyền phán quyết về sự thật ?

dimanche 30 novembre 2025

Tạ Duy Anh - Làng Vũ Đại ở đâu ?


(Nhân ngày mất Nam Cao)

Nam Cao nằm trong số những nhà văn lớn nhất của nền văn học Việt. Có những thứ cho đến nay vẫn chỉ mình ông làm được*. Ông vẫn đang là thần tượng của nhiều nhà văn hậu sinh. Quan tâm đến ông vượt qua tình yêu tác phẩm, mà trở thành nhu cầu tinh thần.

Hàng năm, luôn có những dòng người tấp nập tìm về quê ông, để được tận mắt chứng kiến những gì mà họ đọc qua tác phẩm.

Tuy thế, không ít người đến thăm Khu tưởng niệm Nam Cao tại làng Nhân Hậu (Một đồng nghiệp quê Nam Định của tôi khẳng định Nhân Hậu thực ra là tên của một xã cũ thời chưa sáp nhập), xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân (cũ), tỉnh Hà Nam lại cứ tưởng mình đã đặt chân đến làng Vũ Đại. (Ngay cả một số trang thông tin cũng viết Nam Cao quê làng Vũ Đại...).

mardi 28 octobre 2025

Tạ Duy Anh - Tiểu thuyết và cuộc đời

 

(Những dòng dưới đây tôi trích ra từ tiểu thuyết ĐẤT MỒ CÔI, xuất bản năm 2021.

Bạn đọc hãy chỉ cho tôi biết nó có chỗ nào khác với diễn biến vụ cô gái bị chết đuối ở hồ Hoàn Kiếm hôm 25.10, mà nếu không đọc từ báo chính thống, tôi cũng không tin, không dám tin, dù đã có trong sáng tác của mình).

Vào hôm chú Tú chết, mình bỗng nằm mơ thấy Anh. Anh bảo không còn giận mình nữa, vì ở vào hoàn cảnh ấy, chả ai có thể nói trước được điều gì. Anh nói Anh căm thù chiến tranh vì nó đẩy những người đàn ông ra xa những người đàn bà.

Mình bèn kể với Anh về cái chết của chú Tú, người luôn tự nhận là đồng đội của Anh (Mình giấu anh tình cảm của chú Tú dành cho mình, vì sợ anh buồn).

dimanche 29 juin 2025

Nguyễn Văn Tuấn - Thuyền: Lời tựa cho hành trình triệu Thuyền Nhân

Tôi đã đọc xong cuốn tiểu thuyết Thuyền của anh Nguyễn Đức Tùng. Phải công nhận là một cuốn sách đặc biệt. Phải giới thiệu mới được.

Khi đọc Thuyền của Nguyễn Đức Tùng (NXB Phụ Nữ, 2025), tôi như thấy lại chính mình: Một thuyền nhân từng đối mặt với cướp biển Thái Lan, từng sống qua những ngày tháng khắc nghiệt ở trại tị nạn, từng vật lộn học tiếng Anh để làm lại cuộc đời ở một vùng đất xa lạ.

Tôi cũng chia sẻ cảm giác khi đọc những chương gay cấn trong cuốn tiểu thuyết như tác giả thổ lộ "Khi tôi viết những dòng này, tay tôi run lên vì cảm giác căm hận, nhục nhã."

samedi 14 décembre 2024

Nguyễn Đình Bổn - Người Việt lười đọc chính sử, khoái ba chuyện hư cấu nhưng tưởng là thật!

 

Nhân chuyện sư Minh Tuệ đi Ấn Độ, nhiều người Việt liên hệ với Đường tăng-Tam Tạng và nói lung tung về "ba đại đệ tử", "81 kiếp nạn".

Đó là những chuyện trong tiểu thuyết Tây du ký của Ngô Thừa Ân, vốn rất xa với sự thật lịch sử về sư Huyền Trang, là một cao tăng Trung Quốc, một trong những dịch giả lớn nhất, chuyên dịch kinh sách Phạn ngữ ra tiếng Hán. Danh hiệu Tam Tạng được giới tăng sĩ tôn xưng để tôn vinh ông là người tinh thông cả Tam tạng trong Kinh điển Phật giáo.

Ông cũng không phải đi "thỉnh kinh" và được vua Đường (và bà Quan âm) ủng hộ. Mà do tư chất thông minh đỉnh ngộ, ông cho rằng các dẫn giải về Phật giáo thời đó tại Trung Quốc có thể lệch lạc với tư tưởng Phật giáo chính tông, nên quyết qua Ấn Độ tìm hiểu dù vua Đường cấm đi.

dimanche 20 octobre 2024

Trần Thanh Cảnh - "Ba truyện dài thành một tiểu thuyết"

 

Gần đây văn giới có xu hướng viết như vậy. Họ không viết "trường thiên" nữa, bởi bạn đọc thời hiện đại có quá ít thời gian, với nhịp sống gấp gáp mà ngồi cày những cuốn kiểu như "Chiến tranh và hòa bình" hay "David Copperfield"...quả là khó khăn.

Nên nhiều nhà văn viết theo kiểu, vài truyện vừa trong một tiểu thuyết, nó khiến bạn đọc có thể đọc một truyện, rồi lại nghỉ. Sau đọc nốt các truyện kia cũng vẫn cảm thấy liền mạch, không bị ngắt quãng cảm xúc.

Han Kang [Nobel Văn chương 2024] viết cuốn Người ăn chay như vậy.

mardi 3 septembre 2024

Thái Kế Toại - Về sự trưởng thành ý thức của con người

Nhân câu chuyện cậu bé Chu Ngọc Quang Vinh, nhà vô địch Đường lên đỉnh Olympia lần thứ 14 năm 2024 có phát ngôn trên Facebook đang gây tranh cãi, tôi nghĩ đó là hiện tượng trưởng thành của ý thức con người.

Điều quan trọng là em đã dám nói lên sự trưởng thành ý thức của mình. Khoan hãy nói đến cái gọi là lòng yêu nước, sự vô ơn với đất nước hay không khi đặt em bên cạnh hàng trăm, hàng ngàn học sinh đã đoạt giải Olympia, đi học nước ngoài rồi không về nước. Sự trưởng thành của ý thức con người về mặt triết học là không nhỏ. Rất nhiều tác phẩm triết học, văn học, điện ảnh đã tìm cách giải đáp và diễn đạt nó.

Tôi có hai ví dụ:

lundi 1 avril 2024

Tạ Duy Anh - Những trang câm của lịch sử

 

Tuy đoạt giải Nobel năm 2015 và viết bằng tiếng Nga, Svetlana Alexievich lại bị ghét bỏ cả ở Belarus, quê hương bà, cả ở Nga.

Tất nhiên có lý do của nó.

Với bà thì "Putin không phải là một chính trị gia. Putin là một tay KGB. Và những gì ông ta làm là những cái việc khiêu khích xúi giục mà KGB vẫn làm". Còn chính quyền Belarus dưới mắt bà là "Hỗn hợp của mafia và Nhà nước Xô- viết". Bà cảm thấy bị tổn thương khi xem qua video cảnh "Những người lính Nga thiệt mạng ở Ukraina được chở về quê và được chôn bí mật, kín đáo như chôn bọn tội phạm".

lundi 15 janvier 2024

Nguyễn Thông - Tấn Cảnh công

Hôm nay, nhà cháu đọc "Đông chu liệt quốc" của Phùng Mộng Long tiên sinh, do cụ Nguyễn Đỗ Mục dịch, đến đoạn này. Sống chết đều có số cả, chứ không phụ thuộc vào tin đồn, bác sĩ hoặc thầy cúng, hoặc sư chùa Ba Vàng. Dẫu chùa Quán Sứ có dâng sao giải hạn thu phí thì cũng thế thôi.

"Tấn Cảnh công nói:

– Vậy thì cái hạn lớn của ta thế nào?

Thầy cúng nói:

– Tôi xin liều chết mà nói thẳng rằng cứ như bệnh tình của chúa công thì e không kịp nếm lúa mạch mới.

lundi 30 octobre 2023

Nguyễn Ngọc Chính - Tiểu thuyết “feuilleton” trong làng báo Sài Gòn

 

“Feuilleton” phát nguồn từ Pháp để ám chỉ những bài viết đăng nhiều kỳ trên báo. Khởi đầu với truyện “La Comtesse de Salisbury” của nhà văn Alexandre Dumas, đăng năm 1836, từ ngày 15/07 đến 11/09, trên tờ Press. Sau đó là truyện “La Vieille Fille” của Balzac từ 23/10 đến 30/11/1836.

Du nhập vào làng báo Việt là một sinh hoạt độc đáo của báo chí quốc ngữ thời xa xưa tại Miền Nam. Có thể nói, đi đầu trong thể loại này là “Vè Tam Cang” bằng văn vần được đăng liên tục tám kỳ trên báo “Thông Loại Khóa Trình” (1888-1889) của Trương Vĩnh Ký.

Riêng về tiểu thuyết “feuilleton” đầu tiên xuất hiện trên báo Nam kỳ phải kể đến loại truyện 1.001 đêm với hai truyện “Bảy chuyến đi của Sinbad” “Chuyện người thợ cao vô duyên bạc phận” thuộc loại bài đăng nhiều kỳ nhất trên “nhựt trình”.