Mai Quốc Ấn – Góp ý cho đại hội đảng

 

Tiểu ban Văn kiện Đại hội Đảng XIV do anh Nguyễn Văn Nên phụ trách có mời một số nhân sĩ trí thức đến góp ý cho Văn kiện Đại hội Đảng XIV.

Tôi là người nhỏ tuổi nhất. Lại càng nhỏ hơn về sức ảnh hưởng so với những bậc đại thụ như anh Mạc Văn Trang, Nguyễn Mạnh Tuấn, Lưu Trọng Văn, Trần Mạnh Hảo, Lương Việt Quốc…

Anh Trần Huỳnh Duy Thức cũng gửi đến một đóng góp ý kiến về xu hướng phát triển AI thông qua anh Lưu Trọng Văn. Có một số góp ý từ nước ngoài cũng được gửi về và được ghi nhận. Anh Bùi Văn Thạch - Phó Ban kinh tế trung ương cho biết chưa có đại hội Đảng nào “mở” như lần này khi Chính phủ và Đảng phái nước ngoài, kể cả Tây Âu, liên lạc để nhận các nội dung văn kiện Đại hội Đảng để dịch ra và góp ý.

Lê Huyền Ái Mỹ - Hội mãn kinh!

 

Sáng giờ thấy liền anh đăng hình Đại hội thành lập Hội Chăm sóc Sức khỏe Phụ nữ mãn kinh Việt Nam. Người thì vui mừng khôn xiết. Kẻ thì cười chê không kể.

Nhớ hồi Hội nữ trí thức chuẩn bị ra mắt, cũng vận động nhiệt tình chị em, từ thạc sĩ trở lên, sau thấy quý hiếm quá, xuống cử nhân.

Tôi cũng được mời. Nhưng đợi đến ngày mai đại hội, trưa nay tôi gửi hồ sơ đi. Chỉ bởi một suy nghĩ: Trí thức ở chỗ có đem được kiến thức, khả năng ra đóng góp ở ngay chính vị trí, công việc mình làm, nơi mình sống hay không. Còn mượn gậy Như Ý của Tề Thiên vẽ một vòng rồi cùng nhau tụ lại để tự mình xưng tụng là trí thức, tôi thấy không hợp với mình. Vậy thôi.

TS Đào Thị Diến - Ngô Đình Nhu và công lao đặc biệt đối với sự sống còn của châu bản triều Nguyễn

 

(Tạp chí Xưa và Nay, số 444 tháng 2 năm 2014)

Ông Ngô Đình Nhu sinh ngày 7-10-1910 tại xã Phước Qua, tổng Cự Chánh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên trong một gia đình quan lại theo đạo Thiên Chúa.

Là con trai của Ngô Đình Khả, Thượng thư Bộ Lễ dưới triều vua Thành Thái,sau những năm tháng học tập dưới sự dạy dỗ của cha và hội giáo ở Huế, Ngô Đình Nhu sang Paris theo học tại các trường Đại học Văn khoa và Ngôn ngữ phương Đông.

Ông thi đỗ vào trường Cổ tự học Quốc gia vào năm 1935 và tốt nghiệp năm 1938 với luận văn về lịch sử Việt Nam lần đầu tiên được bảo vệ tại Pháp có nhan đề Phong tục và tập quán của người Bắc Kỳ từ thế kỷ thứ 17 đến thế kỷ thứ 18 theo các du khách và các nhà truyền giáo (Moeurs et coutumes des Tonkinois aux XVIlè et XVIIlè siecles d’apres les voyageurs et missionaires).

Mai Quốc Ấn - Đã đủ 4,5/5 nguy cơ

 

Trong năm mối họa mất nước mà tiền hiền Lê Quý Đôn chỉ ra gồm:

1. Trẻ không kính già.

2. Trò không trọng thầy.

3. Binh kiêu tướng thoái.

Phan Thúy Hà – Họ tiếp tục xóa đi ký ức tập thể

 

Một cô biên tập viên nhà xuất bản đọc thấy cảnh có người con đi thăm cha là tù cải tạo đã đánh dấu hỏi rồi gạch chéo, “Chuyện này có thật hay không chưa khẳng định được.”

Gặp chi tiết một người bị mất nhà sau ngày 30 tháng Tư, giám đốc một nhà xuất bản, người Nam và sinh trước 1975, bảo, giấy tờ nhà đâu/ dạ giấy tờ họ vẫn giữ đây/ “Xem lại giấy tờ luật đất đai giai đoạn đó, đây là nhà xuất bản chứ không phải… mà in ba thứ tào lao”

Có 15 đứa bạn dạy văn, sử cấp ba, thì cả 15, trong nam lẫn ngoài bắc, hoàn toàn không biết “tù cải tạo”, “đi kinh tế mới”, “thuyền nhân” là cái gì.

Hoàng Nguyên Vũ – Trí thức không đủ nhân văn sẽ tạo ra sản phẩm bất nhân

 

Tôi không quan tâm đến Trấn Thành (công việc, cuộc sống) vì thực sự tôi không xem phim cậu ấy, và cũng không ưa cái lối sống kiểu thách thức đám đông của cậu ấy. Nói chung, tôi không ưa nhân vật này.

Nhưng điều đó không có nghĩa rằng, tôi đồng ý với việc tự vỗ ngực xưng mình yêu nước để rồi cực đoan, thấy người khác thể hiện không giống mình thì xem họ thành kẻ thù, thành đối nghịch và dùng những ngôn từ bẩn thỉu để thoả mãn cái tâm lý kích động và khát máu.

Nhất là những người có chữ có nghĩa, có nhận thức, có tri thức.

Phạm Lưu Vũ – Giữa mùa thu nhớ…mùa thu

 

Chia tay tháng 8 (dương lịch), cùng đất nước vào sâu trong mùa thu, trong thu có hỏa, thì cháy gầm cầu Vĩnh Tuy. Từ điển của cụ Thiều Chửu viết : "Đến mùa thu thì muôn vật điêu linh, khí trời sầu thảm...", vợ chồng "Ngâu" gặp nhau trong tù...

Năm nay tự dưng trùng hợp, đầu năm được mời can dự vào một sự kiện văn chương độc đáo, là cuộc thi thơ của Làng Chùa, đến mùa thu thì ngã ngũ.

Chớm thu được nhờ đọc một cuốn tiểu thuyết, viết về cuộc truyền giáo từ thế kỷ XVI, một tiểu thuyết rất đặc sắc, gồm cả Dostoievxki (Tội ác và hình phạt) lẫn Sekhop (Phòng 6) ... trừ mỗi... câu cuối. Một câu kết làm tan tành cuốn tiểu thuyết, mình có đề nghị sửa, nhưng không hiểu tác giả có đồng ý hay không, chả thấy nói gì.

Vũ Thế Thành - Một thời thư viện

 

Hồi còn học trung học tôi rất ít khi vào thư viện. “Thư viện” của tôi lúc đó là mấy tiệm hớt tóc, tạt vào để đọc báo… chùa. Chủ tiệm dễ dãi, quen mặt thằng nhóc nên cũng chẳng phiền hà. Đọc báo chủ yếu là xem truyện feuilleton đăng hàng ngày.

Mỗi tiệm thường mua hai, ba đầu báo. Tôi đọc hết, vì mỗi báo có feuilleton khác nhau (trừ kiếm hiệp của Kim Dung thì báo nào cũng đăng vì quá ăn khách). Nếu rảnh, lại mò qua tiệm khác đọc báo khác.

Nhựt báo ở Sài Gòn hồi đó ra buổi chiều, chứ không sáng sớm như bây giờ, khoảng bốn giờ chiều là báo đã lên sạp. Tan sở thì nhiều người bu vào sạp báo, đa số là những con nghiện feuilleton kiếm hiệp. Một thằng nhóc như tôi không có cửa để đọc báo chùa tại sạp báo, vì đó là chùa có trả phí. Chủ báo rên quá trời, vì trưa hôm sau báo bán không hết trả về kho, nhưng làm gì được nhau ?

Lê Học Lãnh Vân – Nghe lời phát biểu của bà Nguyễn Thị Bình

 

Tôi được nghe lời phát biểu của bà Nguyễn Thị Bình tại lễ kỷ niệm 80 năm thành lập ngành ngoại giao vào ngày 25/08/2025. Dịp này, bà được Tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Năm nay bà 98 tuổi mà phát biểu không cần cầm giấy, lời lẽ rõ ràng, ý tứ mạch lạc, sự diễn cảm cũng cho thấy ngọn lửa dấn thân nơi bà còn nồng ấm...

Nhớ những năm cuối thập niên 1960, đầu thập niên 1970, hòa đàm Paris được tiến hành, tên tuổi bà Nguyễn Thị Bình được báo chí, đài phát thanh, đài truyền hình Miền Nam nhắc tới khá thường xuyên. Những người quen biết với anh chị tôi, lúc đó thuộc lứa tuổi ba mươi, bốn mươi, làm việc ở Pháp kể về bà như kể một tài danh sắc sảo.

Nguyễn Thông - Một nhân vật lịch sử gắn với ngày quốc khánh : Cụ Nguyễn Hữu Đang

 

Mấy ngày qua và những ngày tới, cả nước, "toàn dân" náo nức kỷ niệm 80 năm ra đời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (từ 1976 đổi thành nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), sực hiện lên mấy nhân vật lịch sử bị lãng quên.

Có ai đó nhớ tới câu thơ nổi tiếng của thi sĩ Trần Dần, lại có người nhắc tới cụ Vũ Đình Huỳnh (thân sinh ông Vũ Thư Hiên), còn tôi bật nghĩ về cụ Nguyễn Hữu Đang. Những con người ấy đang quanh quất đâu đây, nhất là trong cảnh cướp chính quyền được tái hiện rầm rộ.

Đám đông mặc áo đỏ đang giữ chỗ lề đường để giành suất ngắm diễu binh diễu hành tất nhiên chẳng ai nhớ về cụ Huỳnh, cụ Dần, cụ Đang... (tôi cam đoan vậy). Nhưng những người ở nhà, nhất là lứa tuổi tôi, thì không thể quên mấy nhân vật lịch sử này.

Dạ Thảo Phương – Bỏ cuộc

 

Cái chết uất ức của tiến sĩ Hoàng Phương Mai thật ám ảnh.

Con đường dẫn đến nó, không đơn giản chỉ nhìn vào mấy tập hồ sơ mà biết hết được sự tàn bạo, những ma trận ngầm phức tạp.

Chúng ta có thể không biết rõ nội tình cụ thể câu chuyện của chị. Nhưng những gì cơ quan và đồng nghiệp cũ của chị đã viết là chỉ dấu cho thấy bầu không khí ở một một môi trường trí thức nhà nước, cách mà nó tác động đến con người.

Lê Đức Dục – Ông Bảy Nên, 25-08-2025

 

Hôm nay việc rời cương vị người đứng đầu TPHCM ra Hà Nội nhận nhiệm vụ Thường trực Tiểu ban văn kiện đại hội 14 của ông Bảy Nên lại thành trend trên mạng xã hội.

Hầu hết đều bày tỏ tình cảm và dành cho ông nhiều điều tốt đẹp, [điều khá hiếm với mạng xã hội].

Còn tôi mỗi khi nghe ai nhắc đến ông Bảy Nên, tôi lại nhớ đến ông với lẵng hoa mừng thọ 90 tuổi của nhà văn, nhà văn hóa Nguyên Ngọc. Lẵng hoa giản dị với dòng chữ : "Cháu Nguyễn Văn Nên chúc mừng sinh nhật lần thứ 90 bác Nguyên Ngọc".

Cù Mai Công - Có một kẻ sĩ đất Gia Định "Chuộng khí tiết, trọng nghĩa khinh tài"

 

Tỉnh Gia Định của Nam kỳ lục tỉnh xưa, rộng từ Tây Ninh tới Mỹ Tho, Gò Công, lấy Sài Gòn làm trung tâm. Người Gia Định xưa, “Tục chuộng khí tiết, trọng nghĩa khinh tài. Học trò đọc sách, phần nhiều chú trọng sáng tỏ nghĩa lý mà vụng về văn chương” (Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam nhất thống chí, bản dịch, 1992, trang 208 - 209).

Ông Nguyễn Văn Nên, nguyên bí thư Thành ủy TPHCM dân Tây Ninh, gốc Gia Định xưa vừa nhận quyết định thôi “tổng trấn” TPHCM, sang làm ủy viên thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; đồng thời phân công theo dõi, chỉ đạo Đảng bộ TP.HCM cho đến Đại hội XIV của Đảng.

Dù biết trước nhưng nhiều người, trong đó có tôi, vẫn bần thần. Nhớ hồi ông mới về làm bí thư Thành ủy TPHCM (10-2020), tôi viết trong trang web nội bộ (báo Tuổi Trẻ), đại ý: “Ông Nên là người ngay lành, chính trực, khí tiết và không ưa nịnh. Ông Nên về TPHCM là hồng phúc cho bà con Sài Gòn - Gia Định”.

Đoàn Bảo Châu - Trí thức vẫn là kẻ yếu trong xã hội

 

Tôi muốn viết về vụ việc này mấy ngày nay nhưng bởi thông tin ít quá nên chờ. Nhân có bài của chị chồng tiến sĩ Hoàng Phương Mai, một cán bộ về hưu của Viện Hán Nôm, chị Nguyễn Thị Lâm Hiền, tôi muốn nói lên ý kiến của mình.

Tôi có bạn là cán bộ nghiên cứu ở mấy viện nghiên cứu, họ làm khoa học nên tôi có chung cảm giác xót xa khi thấy họ dốc lòng vì công việc nhưng nghèo. Tôi luôn trân trọng những cuốn sách nghiên cứu của họ, bởi tôi hiểu đấy là năm tháng, là điều tâm huyết, niềm say mê, là bằng chứng cho sự nghiệp nghiên cứu nghiêm túc của họ.

Ta không thể là một người bên ngoài để có thể phân tích, phán xét chính xác sự việc. Nhưng theo những gì đang xảy ra trong xã hội Việt Nam, qua hình thái tâm lý của trí thức, qua thói cửa quyền, áp đặt, tư tưởng độc tài của lãnh đạo các viện, sở, trường học, ta có quyền lên tiếng và ta cũng có quyền sai.

Nguyễn Ngọc Chu - Đâu rồi công bằng cho tiến sĩ Hoàng Phương Mai ?

 

Đôi lời : Các vấn đề lịch sử như Thích Quảng Đức vẫn gây tranh cãi nên lấy làm ví dụ chưa ổn lắm, nhưng đăng nguyên văn vì tôn trọng ý kiến của tác giả (TM).

1. Có người nói, không biết rõ tình hình nội bộ thì đừng xen vào. Nhưng quy luật vận hành của tạo hóa dạy điều khác.

Không đến mặt trời mà biết ánh sáng mặt trời là do phản ứng nhiệt hạch trong lõi mặt trời sinh ra. Không mở “hộp đen” nhưng từ kết quả đầu ra thì biết “ruột gan” của “hộp đen”. Nhìn cá chết ở hồ thì biết môi trường sống ở hồ. Xem video tự thiêu của hòa thượng Thích Quảng Đức, tổng thống Kennedy phải bỏ ra ngoài phòng họp và nói rằng nơi đó chính quyền đã làm những điều khủng khiếp lắm mới buộc nhà sư phải tự thiêu.

Sự quyên sinh của tiến sĩ (TS) Hoàng Phương Mai là chứng cớ cốt lõi khẳng định bất công chà đạp chị. Hàng chục bản giải trình, hay trăm trang biên bản hội họp chẳng đáng nghĩa gì trước sự hy sinh tính mạng để đòi sự công bằng.

Thọ Nguyễn - Xã hội văn minh khác biệt ở tỉ lệ người dám đứng về lẽ phải

 

Cái chết của cô Hoàng Phương Mai, cán bộ nghiên cứu Viện Hán Nôm tạo ra làn sóng phẫn nộ và xót thương trên mạng.

Trò chèn ép, trù dập người ngay thẳng, có năng lực là chuyện phổ biến lâu nay trong các cơ quan nhà nước. Chẳng có gì mới cả. Nhưng nhờ có mạng xã hội mà số đông mới biết đến sự việc bi thảm, mới có dịp xả tâm trạng.

Sau cái chết thương tâm này, người ta ầm ầm lên án những kẻ đã vùi dập, đuổi việc cô. Thực ra sự việc kéo dài lâu nay, nhiều người trong và ngoài viện biết, cấp trên cũng biết, nhưng Phương Mai vẫn cô đơn. Sự cô đơn dẫn đến bế tắc. Một người dễ bị tổn thương mà không được giúp đỡ ắt sẽ đi đến trầm cảm, và cái chết là kết cục.

Trần Nhã Thụy - "Cứ sống rồi sẽ sống"

 

Về câu chuyện tiến sĩ Hoàng Phương Mai, do không tường tận sự việc nên tôi không dám lạm bàn, cũng không dám phán xét. Nhưng câu chuyện này, có thể cho chúng ta một bài học. Tùy mỗi người, mà rút ra những bài học khác nhau.

1/ Sự tổn thương

Tôi gặp nhiều người, khi rời công sở (cơ quan nhà nước), hầu hết đều mang trong mình một sự tổn thương nhất định nào đó. Bị chèn ép. Bị chơi xấu. Bị thị phi. Bị áp lực công việc. Nói chung là bị những chuyện ngoài chuyên môn nó đè nặng trên đầu.

Lưu Trọng Văn - Cái chết của tiến sĩ Hoàng Phương Mai liệu có là bài học cảnh tỉnh giới trí thức nhà nước ?

 

Sự kiện tiến sĩ Hán Nôm Hoàng Phương Mai tự sát ở tuổi 49 làm rúng động dư luận. Vì sao nên nỗi? Chắc phải có uẩn khúc gì ở đây.

Một số người liên quan Viện Hán Nôm cho biết, tiến sĩ Mai có nhiều đơn thư kiện cáo lãnh đạo Viện Hán Nôm gửi lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam. Đúng sai thế nào không rõ, nhưng chính vì những đơn thư kiện cáo này đã góp phần dẫn đến tiến sĩ Mai bị buộc thôi việc với lý do không hoàn thành nhiệm vụ nhiều năm.

Sự kiện đau lòng một người mẹ bị dồn vào chân tường, phẫn uất đã tự sát để lại chồng ốm đau và hai con chưa tự lập, không thể không tạo sóng dư luận.

Đặng Chương Ngạn - Phải chăng khi tiếng nói của lương tri không được lắng nghe, không được ủng hộ...

 

Chúng ta rúng động bởi cái chết của tiến sĩ Hoàng Phương Mai làm việc ở Viện Hán Nôm. Một cái chết đau đớn, tự kết thúc cuộc đời mình ở tuổi 50.

Phải chăng đó là bị kịch của một trí thức ở chính môi trường khoa học, nơi chúng ta vẫn tin không có bi kịch, không có bất công, mọi quan hệ đều tốt đẹp...

Phải chăng đó là một người cô độc khi lên tiếng về vụ việc gây tranh cãi tại Viện Hán Nôm: Một số sách cổ quý hiếm của thư viện bị scan và đưa lên mạng. Thực tế, hành vi này đã xảy ra từ nhiều năm trước, do người khác thực hiện, không phải do tiến sĩ Hoàng Phương Mai. Tuy nhiên, trách nhiệm lại không được quy kết cho thủ phạm thực sự!

Trần Nhã Thụy - Câu chuyện quá buồn

Ở ngoài đời, tôi chưa từng quen biết tiến sĩ Hoàng Phương Mai, nhưng câu chuyện về cái chết của cô, khiến tôi cảm thấy thật đau xót.

Bị cơ quan (Viện Hán Nôm) kỷ luật, cho thôi việc, nhưng cô không đồng tình, gửi đơn khiếu nại lên trên, chờ giải quyết.

Chồng cô, cũng làm chung cơ quan, nhưng bệnh đau, không chia sẻ, gánh vác gì được. Nhà thuê, hai con nhỏ, đứa lớn nhất chỉ vừa 20.