Lưu Nhi Dũ - Chủ thủy điện Sông Ba Hạ đề xuất hỗ trợ Đắk Lắk 6 tỉ đồng

 

Sau khi bàn bạc, thương lượng với Ông Trời (gây mưa quá lớn), các ông chủ Thủy điện Sông Ba Hạ đề nghị hỗ trợ 6 tỉ đồng giúp Đắk Lắk khắc phục hậu quả “lũ hỗn”.

Sáu tỉ đồng, so với Nhà nước đã hỗ trợ cho ba tỉnh Nam Trung bộ lên đến gần 2.500 tỉ đồng, chưa tính nhiều khoản hỗ trợ khác, rất lớn…, thì quá nhỏ.

Theo lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk, đợt mưa lũ lịch sử này làm 63 người chết, 8 người mất tích, ngập trên 150.000 căn nhà, làm sập 120 căn nhà khác. Mưa lũ gây thiệt hại cho hơn 3 triệu gia súc, gia cầm, 180.000 ha cây trồng, 127.000 lồng nuôi thủy sản và 100 ha nuôi tôm, với tổng giá trị thiệt hại ước tính trên 5.500 tỉ đồng.

Lê Học Lãnh Vân – Khi hồ thủy điện xả nước (3)

 

Hậu quả và những việc cần làm

Hồ thủy điện, hồ điều tiết lũ là một can thiệp lớn vào dòng chảy tự nhiên.

Con người cần nghiên cứu kỹ các mức cân bằng động của hệ thống sinh môi nơi hạ lưu, khả năng tự điều chỉnh về mức cân bằng của hệ thống sinh môi ấy để vận hành các hồ chứa ấy vừa đáp ứng mục tiêu của hồ vừa giữ thiên nhiên trong mức cân bằng. Nếu có xâm phạm vào sự cân bằng thì mức độ xâm phạm cũng phải nằm trong mức thiên nhiên có thể tự điều chỉnh.

Sự mất cân bằng của thiên nhiên có thể gây thảm họa kinh hoàng. Bảo đảm sự cân bằng đó là trách nhiệm của nhà quản lý hồ nước và xa hơn là trách nhiệm của hệ thống quản trị quốc gia. Điều này rất hợp cái lý nhân bản đương nhiên và cần được quy định minh bạch bởi luật pháp.

Võ Xuân Sơn – Nỗi đau

 

Một trong các thắc mắc mà mấy anh em chúng tôi cứ hỏi nhau hoài, là làm sao có thể tính được thiệt hại vật chất trong vụ lũ lụt vừa qua ở những nơi chúng tôi đến, tại Khánh Hòa, tại Phú Yên ?

Mất sạch. Có lẽ đó là khái niệm chung nhất của bà con ở những vùng lũ lụt nặng. Nhưng mất sạch theo quan niệm chung, là mất những cái “động sản”, còn những thứ thuộc về “bất động sản” thì đâu có mất đi đâu. Nhưng không. Truyền thông đưa tin, nơi có 7 cái trang trại nuôi heo bò gà vịt đã bị biến thành một dòng sông. Ngay cả bất động sản cũng bị lũ cuốn trôi luôn.

Mất sạch ở đây cần được hiểu rằng, có gì mất nấy. Có ít mất ít, có nhiều mất nhiều. Có càng nhiều mất lại càng nhiều. Sau lũ, ai cũng trắng tay, ai cũng bắt đầu lại với hai bàn tay trắng… bệch. Cứu trợ bao nhiêu cho đủ, đền bù bao nhiêu cho đủ. Tiền tỉ mang ra đó, cũng chỉ như muối bỏ biển, chẳng thấm tháp vào đâu. Cái gì cũng phải mua lại, từ cây kim, sợi chỉ, đến xoong nồi, chén dĩa, đũa muỗng…

Lưu Nhi Dũ - Nhiều lãnh đạo chủ chốt của Thủy điện Sông Ba Hạ “nghỉ phép” để làm việc với cơ quan chức năng

 

Chiều 01/12, báo chí đưa tin : Nhiều lãnh đạo chủ chốt của Thủy điện Sông Ba Hạ “nghỉ phép” để làm việc với cơ quan chức năng.

Theo đó, Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt “nghỉ phép”.

Do đó, xét tình hình thực tế của Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ cần "điều phối nhân lực để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh và tập trung làm việc với cơ quan chức năng", Hội đồng quản trị công ty trên phân công Chủ tịch Hội đồng quản trị tạm thời điều hành các hoạt động của Ban Điều hành Công ty Cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ.

Lê Học Lãnh Vân – Khi hồ thủy điện xả nước (2)

 

Dòng sông và sự cân bằng sinh môi dọc bờ sông

Nước từ cao chảy xuống thấp tạo thành sông.

Các quy luật về thủy động học (dòng chảy), về sức bền vật liệu (của đất, đá), về lực hấp dẫn vạn vật (ảnh hưởng tới thủy triều) ... qua hàng ngàn năm, thậm chí hàng triệu năm, dần dần định hình con sông ấy, định hình lòng sông và hai bờ sông.

Trên đường sông đi, hệ sinh vật hai bên bờ sông cũng thích nghi với dòng sông cùng con nước rong, nước ròng của sông. Thí dụ, ở nơi cao hơn mức triều cao là cây giỏi chịu hạn, có rễ sâu hút nước. Ở nơi ngập thường xuyên, giữa hai mức triều cao và triều thấp, là những cây thân mềm, có mô khí. Ở dưới mức triều thấp là các cây thủy sinh, lá mỏng, mềm, lớp vỏ cutin mỏng...

Võ Xuân Sơn - 16.100 m3 mỗi giây là bao nhiêu ?

Chúng ta nghe nói thủy điện sông Ba Hạ xả lũ với tốc độ 16.100m3/giây. Nhưng chúng ta chưa thể tưởng tượng được như vậy có nghĩa là sao. Một số người dân Phú Yên nói với tôi, thực tế họ xả lũ còn hơn bấy nhiêu nhiều. Nhưng thôi, chúng ta tạm tin con số công bố chính thức.

Theo Wikipedia, cầu Đà Rằng tại Phú Yên bắc qua sông Ba có chiều dài 1.128 m, bao gồm cả phần bắc trên đất liền hai đầu cầu. Nhưng thôi, cứ cho là lòng sông Ba tại Phú Yên rộng như vậy đi. Con số 16.100 m3 nước sẽ là một khối nước rộng theo chiều ngang của toàn bộ lòng sông Ba và hai bên bờ, bằng với chiều dài cầu Đà Rằng. 

Nếu chiều cao của khối nước này là 2 m, thì chiều dài của nó sẽ là 7,13 m. Tức là, cứ 1 giây thủy điện sông Ba Hạ xả lũ, sẽ có một khối nước dàn hết chiều ngang sông Ba (thêm cả phần đất hai đầu câu Đà Rằng), cao 2 mét, dài 7,13 m.

Lê Học Lãnh Vân - Khi hồ thủy điện xả nước (1)

 

Hồ thủy điện tạo điện năng từ đâu?

Tất cả các loại năng lượng con người khai thác để sử dụng đều tới từ năng lượng tự nhiên.

Năng lượng thủy điện cũng vậy. Năng lượng tự nhiên khiến nước biển bốc hơi, lên cao gặp lạnh thì ngưng tụ thành các hạt nhỏ li ti trong mây. Khi mây dầy đặc thì các hạt nhỏ hòa vào nhau rơi xuống thành mưa nơi vùng ấm hay thành tuyết nơi vùng lạnh. Nước trên cao chảy xuống biển thấp theo những lối đi gồm suối hay/và sông.

Mai Quốc Ấn - Lịch sử sẽ gọi tên

Ông Đào Tấn Lộc năm xưa, với vị trí Bí thư tỉnh ủy kiêm Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Phú Yên, bấm nút vận hành thủy điện Krông H’Năng vào tháng 9/2010.

Ông Đào Tấn Lộc năm nay, với vai trò nhà thơ đã có thơ đăng báo tháng 11/2025 để thương khóc cho đồng bào xứ “hoa vàng trên cỏ xanh”, khóc đồng bào vùng lũ hạ du thủy điện.

Ông Đào Tấn Lộc viết thật thâm thúy rằng “Giờ bão lũ xóa bao thành quả tư công”. Ý thơ ông Đào Tấn Lộc rất rõ ràng: Chết người, thiệt hại tài sản không phải do thủy điện, mà do bão lũ.

Tiểu Vũ - Về “Người xót xa trước mưa lũ”

Ngày xưa, khi còn đương chức, ông có mặt ở hầu hết các buổi khánh thành, khai trương, hòa lưới và bấm nút vận hành nhà máy thủy điện.

Thế nhưng đến bây giờ, khi quê hương chìm trong mưa lũ, khi nước từ các hồ thủy điện xả về làm nhiều vùng bị nhấn chìm, ông lại làm những câu thơ da diết như thể mình là người đứng ngoài câu chuyện, chỉ chứng kiến nỗi đau mà không dính dáng gì đến nguyên nhân.

Vấn đề không nằm ở việc làm thơ. Vấn đề nằm ở chỗ công chúng ngày nay không còn quên nhanh như trước.

Hoàng Linh - Bấm nút trước làm thơ sau, khác nào "Đưa người cửa trước rước người cửa sau"

Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn khen ông Đào Tấn Lộc, cựu bí thư tỉnh ủy Phú Yên, ông này vừa có bài thơ xúc động về Phú Yên tang thương trong bão lũ.

Trích Lê Thiếu Nhơn:

"Tiếng thở dài của cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên!

Ông Đào Tấn Lộc, năm nay 72 tuổi, từng giữ cương vị Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên hai nhiệm kỳ, từ tháng 2/2006 đến tháng 10/2015. Ông Đào Tấn Lộc vốn là kỹ sư nông nghiệp, trước khi bước vào chính trường.

Johnny Trí Nguyễn - Thờ ơ

 

Từ khi tôi trở về nước tới nay đã hơn 20 năm.

Không năm nào tôi không nghe bà con kêu gọi cứu trợ miền Trung.

Năm nào cũng lũ.

Năm nào cũng ngập.

Năm nào cũng cảnh nhà cửa cuốn trôi, người dân mất mát, và cả nước lại gom tiền gom mì gói để gửi ra.

Nhưng năm nay… thật sự quá kinh khủng.

Mai Quốc Ấn - Thưa ông Tô Lâm, đó thực sự là hành vi giết người!

Số người chết lúc này đã được công bố phần nào và có thể vẫn đang tìm kiếm tiếp.

Số tiền thiệt hại đã lên tới hàng chục ngàn tỉ đồng, bao gồm tài sản trực tiếp của dân và tài sản gián tiếp từ thuế dân - các công trình công cộng, bị hư hại do nước lũ.

Theo đối chiếu với các con số mà hồ thủy điện đã công bố thì khả năng xả nước để đón lũ là có dư, thậm chí có dư với số lượng không nhỏ.

Nguyễn Hoàng Ngân - Thủy điện Sông Ba Hạ điều tiết lũ bất hợp lý : Kiến nghị khởi tố!

 

Thủy điện Sông Ba Hạ và nhiều thủy điện khác ở miền Trung không có dung tích phòng lũ riêng như các thủy điện lớn ở miền Bắc, nhưng nó có dung tích điều tiết lũ.

Thủy điện Sông Ba Hạ có các mực nước để điều tiết lũ như sau:

1. MỰC NƯỚC THẤP NHẤT ĐÓN LŨ ở cao độ 102 m

Khi có dự báo mưa bão gây nguy hiểm, chủ tịch UBND tỉnh có quyền và có trách nhiệm ra lệnh đưa mực nước hồ từ 103 m xuống 102 m để có thêm 40 triệu m3 dung tích điều tiết lũ.

Nguyễn Duy - Văn tế nạn nhân thiên tai và nhân họa

 

Xin thắp nén tâm nhang thành kính

Khấn hương hồn bách tính bơ vơ

Cầu mau qua cảnh vật vờ

Kịp sang bến giác vượt bờ sông mê

            Nhanh chóng tụ hội về đất Phật

            Siêu thoát miền cực lạc thảnh thơi

            Phiêu diêu thanh thản cõi trời

            Vĩnh hằng buông bỏ cõi người  bi thương

Thái Hạo - Không thể mặc nhiên chấp nhận là nạn nhân của thiên tai: Trách nhiệm nơi Nhà nước !

 

Theo tờ ABC, vào tháng 11 năm 2019, Tòa án Tối cao tại New South Wales (Úc) đã tiến hành xét xử vụ kiện tập thể về trận lũ lụt năm 2011 ở Brisbane và vùng lân cận.

Các nguyên đơn đòi bồi thường vì cho rằng cách vận hành các hồ Wivenhoe và Somerset đã góp phần làm lũ hạ lưu nặng hơn. Họ cáo buộc các nhà điều hành đập đã không tuân theo hướng dẫn, và không tạo đủ chỗ cho lượng mưa lớn cho đến khi quá muộn, khiến mực nước lũ dâng cao và gây thiệt hại cho nhiều tài sản hơn. Các nạn nhân đã thắng kiện với số tiền 450 triệu đô la.

Tờ The Guardian đưa tin, năm 2012, một tòa án ở Ý đã kết án 6 nhà khoa học và 1 quan chức chính phủ về tội ngộ sát vì không cảnh báo đầy đủ cho người dân trước khi trận động đất xảy ra ở L'Aquila miền trung nước Ý vào năm 2009, khiến hơn 300 người thiệt mạng.

Thái Hạo - Trao đổi với anh Dương Quốc Chính về vấn đề lũ và thủy điện

 

1. Chiều nay anh Dương Quốc Chính đăng bài “Sống chung với lũ – học được gì qua thảm họa hi hữu”. Tôi muốn trao đổi về mấy điểm chính mà tác giả trình bày.

Đọc bài này và một số bài khác, thấy tác giả Dương Quốc Chính có quan điểm chủ đạo, là cần “sống chung với lũ” chứ không thể “lên đồng chửi thủy điện”. Lý do tác giả đưa ra là, vấn đề không nằm ở thủy điện, vì “giả sử có đập hết chúng nó đi thì liệu có hết lũ (như Thái Nguyên đó)?”.

Theo tác giả, vì sao không thể hết lũ? Vì đây là “thảm họa hi hữu”, “giống sóng thần bên Nhật hay Indonesia”. “Không thể chống lại động đất, sóng thần, không thể đắp đê chắn sóng thần, mà chỉ có thể cảnh báo sóng thần bằng các cảm biến. Từ đó cảnh báo cho dân lánh nạn.”

Đinh Thùy Phương Thảo - Trả lời cho câu hỏi "Tại sao người dân không di dời khi biết xả lũ lớn?"

 

Tôi xin kể trường hợp của nhà mình, tại sao mẹ vẫn ở một mình ở nhà đó, mặc dù ba đứa con đều nhà cao tầng, nhất là tôi ở gần nhất, cách mẹ chỉ 3 km.

Căn nhà mẹ đã ở 40 năm, trải qua biết bao mùa bão lũ, ngay cả lũ lịch sử 1993, nhà lúc chưa xây cất lại nhưng nước chỉ tới đầu gối. Nên nghe tin có lũ, mặc dù cảnh báo lớn nhưng vẫn nghĩ trụ được (Tôi nghĩ đa phần những người dân khác trong tình huống này đều nghĩ thế lúc bắt đầu xả lũ, vì đa phần người nông dân cực khổ làm ra hạt lúa nuôi con bò, đâu phải cứ nói bỏ mặc nhà mà đi là đi như thế đâu).

Địa thế nhà mẹ tôi ở cuối xóm, cao hơn đường nên khi nhà chưa bị gì hết thì nước trước đường đi và ruộng đã ngập lênh láng rồi (Tôi nhớ năm 93 nước lũ rút rồi mà ra trước nhà nhìn người ta chèo ghe). Từ nhà mẹ ra nhà tôi có hai đoạn trũng nước chảy xiết, nên chỉ cần nước vừa lên là đã cấm băng qua và cũng không ai dám đi nữa. Cả một xóm Tây bị cô lập trong đó.

Lê Học Lãnh Vân - Thư ngỏ kính gởi TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội tư vấn khoa học công nghệ và quản lý TPHCM (HASCON)

 

Thưa ông, tôi được đọc trên báo Vietnamnet, ngày 25/11/2025, bài “Thủy điện không sinh nước sao gây lụt được?”, trình bày quan niệm của ông rằng “thiếu cơ sở khoa học để kết tội thủy điện” gây lũ lụt khi “xả lũ trên đầu dân”.

Tôi xin viết thơ ngỏ này mong được thảo luận và học hỏi với ông về đề tài này.

Trước tiên là về câu nói của ông: “Trên một dòng sông nếu có nhiều nhà máy thủy điện thì cũng chỉ có một dòng lũ của trời thôi”. Thưa ông, vâng, lũ tự nhiên là lũ của trời. Tuy nhiên người ta chặn dòng nước tự nhiên, tích nó trong cái hồ rất to để sử dụng, to gần bằng lưu lượng nước nửa tháng của dòng sông đó, thì đã có sự can thiệp của con người, không còn là "lũ của trời" nữa.

Lưu Nhi Dũ - Thủy điện đâu thể vô can!

Khi lũ các tỉnh Nam Trung bộ vừa xảy ra, tui có viết một bài thông tin về cơn lũ lịch sử này. Chỉ là thông tin đơn thuần, thời sự nhưng một số người không quen biết nhảy vô còm linh tinh này nọ và thiếu hiểu biết.

Họ quên mất, chính Thủ tướng có công điện về khắc phục hậu quả bão lũ. Yêu cầu: “Phối hợp với các cơ quan, địa phương đánh giá chính xác nguyên nhân ngập lụt và rà soát việc quản lý, vận hành hồ đập thủy lợi, thủy điện để bảo đảm quản lý an toàn, vận hành chủ động, hiệu quả”.

Đặc điểm nổi bật nhất trong đợt lũ lụt kinh hoàng vừa qua là bất ngờ, quá bất ngờ đối với người dân và cả chính quyền địa phương.

Mai Quốc Ân -Tội ác

Ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk nói các hồ thủy điện trên sông Ba không có khả năng chống lũ, và sẽ kiến nghị Thủ tướng về quy trình vận hành hồ chứa trên sông Ba.

Tôi đọc đi đọc lại ý kiến này. Càng đọc càng thấy kinh sợ những kẻ đã thiết kế, phê duyệt những thủy điện biết “ăn” người.

Có 5 hồ thủy điện trên sông Ba gồm thủy điện Sông Ba Hạ, thủy điện Sông Hinh, thủy điện Krông H’Năng, thủy điện Ayun Hạ, thủy điện An Khê – Ka Nak. Trong đó, Đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành - Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai đã phát biểu rằng thủy điện An Khê – Ka Nak là một “công trình sai lầm thế kỷ”.