Hoàng Hưng - Nhớ lại sau 40 năm ra tù (Vụ án "Về Kinh Bắc") (4)

VÌ SAO CÓ CHUYÊN ÁN “VỀ KINH BẮC”?

“Về Kinh Bắc ra đời trong một hoàn cảnh rất đặc biệt.

Vào cuối những năm 1950, bốn anh em chúng tôi (Hoàng Cầm, Trần Dần, Lê Đạt, Đặng Đình Hưng) sau khi đi lao động cải tạo về, vẫn nằm trong thời kỳ bị kiểm soát chặt chẽ. Nói cho đúng thì riêng tôi không phải đi lao động, (không biết vì lý do gì mà những nơi Hội Nhà văn liên hệ để đưa tôi đến lao động đều không nơi nào chịu nhận, thế là tôi thoát!), trong khi Lê Đạt thì đi Phú Thọ, Trần Dần đi Thái Nguyên.

Và nói về sự kiểm soát thì tôi cũng được thoải mái hơn hai anh ấy. Tôi cứ việc ở nhà trong khi Lê Đạt và Trần Dần thì tất cả các buổi sáng phải đến ngồi ở Hội Nhà văn. Chỉ uống nước chè, tán chuyện, cười ha hả thôi, nhưng vẫn phải đến. Nhưng việc in ấn thì dứt khoát là không được phép.

Hoàng Hưng - Nhớ lại sau 40 năm ra tù (Vụ án "Về Kinh Bắc") (3)

 

MẤY CHUYỆN THÚ VỊ VỀ “HẬU VỤ ÁN VỀ KINH BẮC”

Năm 2003, khi tôi về hưu tại báo Lao Động, do khiếu nại của tôi, báo Lao Động và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã kiến nghị Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội trả lương hưu cho tôi theo cả thời gian làm việc trước khi bị bắt (quy định phi lý phi nhân của Bộ này là vứt bỏ hết thời gian làm việc của cán bộ công nhân viên trước khi họ bị kỷ luật hay bắt giam, như đã áp dụng với nhà văn Bùi Ngọc Tấn).

Lý do được nêu rõ trong công văn: Ông Hoàng Hưng bị bắt giam vì cầm tập thơ "Về Kinh Bắc" của Hoàng Cầm mà thời đó coi là phản động, nay xã hội đã có nhìn nhận khác, quyền lợi của ông Hoàng Hưng phải được trả lại. Kiến nghị bị từ chối.

Tôi gửi kiến nghị cho các bạn là nhà văn Lê Lựu, nhà quay phim Kiều Thẩm từng “lăng xê” cô đội trưởng du kích bảo vệ cầu Hàm Rồng là Nguyễn Thị Hằng hiện là Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; nhà báo Nguyễn Thị Hằng Nga, tổng biên tập báo Người Lao Động và đại biểu Quốc hội, vợ người bạn tôi là nhà báo Nguyễn Quang Thọ, kèm theo lời doạ “sẽ biểu tình ngồi trước Quốc hội nếu không được giải quyết”.

Hoàng Hưng - Nhớ lại sau 40 năm ra tù (Vụ án "Về Kinh Bắc") (2)

 

May mắn là lúc ấy, báo chí Việt Nam bắt đầu “mở ra” khi rục rịch công cuộc Đổi mới!

Một số báo, tạp chí tiếng Pháp, tiếng Anh được bán trên lề đường Đồng Khởi (chắc là hàng “xách tay” của du khách nước ngoài). Tôi mua và tìm những bài thích hợp để dịch và gửi cho mấy tờ báo ở Sài Gòn. Sau này, khi có internet, công việc dịch thuật các bài vở mới trên các báo mạng để bán cho các báo đã là phần quan trọng trong thu nhập thường xuyên của tôi.

Cuốn sách dịch đầu tiên được xuất bản của tôi là cuốn “Mowgli người sói” dịch từ hai tập Jungle Book của Rudyard Kipling, do bạn tôi là Trần Hoài Dương của NXB Trẻ đặt hàng năm 1987. Đó là kết quả không thể tốt đẹp hơn của thời gian tự học tiếng Anh trong tù (học bằng một cuốn sách ngữ pháp tiếng Anh, một cuốn từ điển Anh-Pháp-Pháp-Anh, những tờ báo Moscow News của Liên Xô; tôi lần mò đọc và dịch không sót một chữ, say mê quên hết thân phận “tù”).

Quyên Di - Việc biên soạn và sử dụng sách giáo khoa thời Việt Nam Cộng Hòa

(Nhân trong nước đang có cuộc tranh luận "Một hay nhiều bộ sách giáo khoa," tôi xin đăng lại một bài viết cũ có liên quan đến vấn đề này. Tôi xin lỗi những vị nào đã đọc bài này rồi.)

Có một so sánh chưa hẳn đã hoàn toàn chính xác nhưng cũng không đến nỗi khập khễnh, đó là, nếu nhà nông ra đồng làm việc cần con trâu, cái cày thì thầy/cô vào lớp dạy học cần phải có sách giáo khoa. 

Đương nhiên, có những giáo sư văn chương “tay vo” vào lớp, nói thao thao bất tuyệt và học sinh/sinh viên ngồi nghe mê mẩn, nhưng để cho sinh viên/học sinh ghi nhớ lâu dài, cần phải có sách giáo khoa.

Nhân trong nước lâu nay vẫn nhùng nhằng về việc soạn và dùng sách giáo khoa, chúng ta thử nhìn lại vấn đề này vào giai đoạn trước 1975.

Tạ Duy Anh – Hy vọng

Khi cùng nhà thơ Nguyễn Thành Phong đến dự lễ ra mắt sách của Nguyễn Đức Tùng, tôi chưa kịp đọc dòng nào trong tác phẩm Thuyền của ông.

Được biết, qua bạn bè, cuốn sách "viết từ ký ức" này chạm đến một đề tài vẫn còn rất nhạy cảm là cuộc đại di dân bằng thuyền, gọi là đại nạn thuyền nhân, xảy ra sau năm 1975 khiến hàng triệu người bỏ nước ra đi.

Và kèm theo đó, như câu hỏi của bà Khúc Hoa Phượng, là 200 ngàn, 300 ngàn, 500 ngàn hay một triệu người bỏ mạng trên biển, vì bão tố, hải tặc, đói khát, bệnh tật ? Đây là mảng tối thui, hoặc những trang trắng của lịch sử đất nước thời hậu chiến. Và nó "đang dần được làm cho sáng tỏ qua việc xuất bản những tác phẩm như Thuyền của Nguyễn Đức Tùng"- vẫn lời bà Khúc Hoa Phượng.

Nguyễn Viện – Lề trái hay lề phải, lề nào cũng là lề

Việc hai nhà thơ Bùi Chát và Lý Đợi cùng lúc xuất hiện lần đầu tiên và chính thức trên văn đàn chính thống với tập tạp văn Kết hôn với chính mình (Lý Đợi) và tập thơ Chúng ta đang trôi đi đâu (Bùi Chát) đáng là một sự kiện, mà chưa cần xét tới nội dung tác phẩm.

Như chúng ta đã biết, không kể những tác phẩm in ngoài luồng (hay tự xuất bản không qua kiểm duyệt) thì Lý Đợi đã cho phát hành hàng chục tác phẩm khác tuy chính thống nhưng không được ký tên thật.

Bùi Chát cũng thế, dù đã in nhiều sách, vẽ nhiều tranh triển lãm và rất nổi tiếng, nhưng cả hai người họ, đến bây giờ mới được xuất hiện công khai với bút danh thật, do một nhà xuất bản nghe tin chuẩn bị đóng cửa (NXB Đà Nẵng) cấp phép.

Lưu Trọng Văn - Đụng đến luật

Việc tinh gọn bộ máy đã đặt ra những vấn đề đụng chạm đến Luật.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều cho rằng, Hội muốn tiếp tục hoạt động với tư cách tự chủ về kinh tế. Nếu vậy thì đụng đến Luật về thành lập hội.

Hiện nay như nhà sử học Dương Trung Quốc phát biểu tại Quốc hội : Chúng ta đang còn nợ với cử tri vì chưa có Luật về Hội (Mặc dù Hiến pháp đã quy định về quyền lập hội).

Nguyễn Thị Tịnh Thy – Không thể xóa bỏ Nhà xuất bản Đà Nẵng

Tôi thật bàng hoàng, đau đớn và phẫn nộ khi biết Nhà xuất bản Đà Nẵng bị giải thể.

Xóa sổ một nhà xuất bản (NXB) có 40 năm tuổi với rất nhiều thành tích, thành tựu, dấu ấn và vai trò lịch sử như thế, thiết nghĩ, lãnh đạo thành phố Đà Nẵng và giám đốc NXB đã suy tính rất nhiều. Tuy nhiên, có nhiều lý do và giải pháp để có thể giữ lại NXB, không biết các vị đã tính đến chưa?

Lâu nay, NXB tự chủ về tài chính và vẫn tồn tại tốt; tự nuôi mình và nộp thuế, như thế đã “hoạt động hiệu quả” chưa? Nếu khát vọng của lãnh đạo là cần hiệu quả hơn nữa, thì hãy tạo điều kiện để NXB hoạt động bằng rất nhiều cách, thậm chí là thay ban giám đốc khác có thể hoạt động hiệu quả hơn.

Nguyễn Tiến Tường - Làn hương còn mỏng

1. Bầu Đức đảnh lễ sư Minh Tuệ cũng là chuyện bình thường. Chúng sinh bình đẳng, ai đảnh lễ thì cũng làm sư cao quý giống nhau. Đại gia hay gì cũng người trần mắt thịt, không có chi phải ồn ào xao xuyến.

2. Anh Báu từng có clip xiển dương "thầy" Thích Chân Quang, có người nói troll, có người nói thiệt. Troll hay thiệt thì giờ anh Báu đã ở bên sư Minh Tuệ. Thánh nhân cũng có quá khứ, tội đồ cũng có tương lai. Hiện hữu của anh đang ở nơi sáng, thôi hãy mở lòng.

3. Có người nói tôi lên án về việc cấm cuốn sách "Hương bay ngược gió" viết về sư Minh Tuệ. Tôi cũng lấy làm lạ, vì trước đó cuốn sách thầy Pháp Hòa đã được anh Phước First News xuất bản thành công.

Tạ Duy Anh - Nơi ấy không có nỗi sợ

Tôi biết tin anh Nguyễn Khắc Trường qua đời khi đang điều trị trong bệnh viện. Tôi từng có bài viết chân dung anh, có tên: "Ông anh Nguyễn Khắc Trường", được anh chọn là bài duy nhất khi đưa vào Tuyển tập cuối đời.

Anh bị ốm từ lâu và tôi cũng đã kịp thăm anh vài lần, lúc trong bệnh viện, lúc tại nhà riêng. Mỗi lần anh đều khen tôi giọng oang oang thế là còn sung sức lắm, rồi vỗ đùi cười ầm lên. Chỉ sau chưa đầy chục năm, chắc anh cũng không ngờ, giờ đây để viết vài dòng về anh, với tôi cũng vô cùng khó khăn.

Vĩnh biệt anh, tôi chỉ có thể nói ngắn gọn thế này: Nguyễn Khắc Trường là người mở ra một thay đổi rất quan trọng của Nhà xuất bản Hội Nhà văn. 

Hà Phan - "Làm vì đam mê"

 

Hai tháng trước, chủ tịch kiêm tổng giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Nguyễn Tiến Thanh khẳng định lâu nay dư luận hiểu sai rằng in sách giáo khoa lãi khủng. Thực chất hầu như không có lãi, nhà xuất bản lãi 300 tỉ một năm là từ dòng sách khác!

Đúng là oan thật vì Nguyễn Đức Thái - cựu chủ tịch nhà xuất bản này đã nhận gần 25 tỉ của các công ty cung cấp giấy in để có sách giáo khoa "Khổ to giấy đẹp" rồi thì còn gì có lãi.

Đấy là chỉ mình cha cựu chủ tịch chứ abcd nữa đâu chắc chỉ có... mấy ảnh biết!

Nguyễn Thông - Nên giải tán Nhà xuất bản Giáo dục

 

Cứ nhắc tới cái nhà xuất bản này lại trào lên sự căm giận. Núp dưới danh nghĩa giáo dục (thứ được coi là quốc sách), nó đã hoành hành, bóc lột từng xu từng hào trên đầu trên cổ dân, nhất là dân nghèo. Không ai có con đi học ở xứ này không căm hờn nó, trừ nhà giàu cho con đi học ở nước ngoài.

Nó công khai làm bậy, bóc lột dân, đâu phải do tự tung tự tác, mà được bảo kê, bao che, dính máu ăn phần từ bộ giáo dục, từ chính phủ, từ cao hơn nữa. Nói thế chẳng oan, bởi ai cũng thấy, chỉ họ là không thấy.

Nói thẳng ra, đối với cái khối ung nhọt này, nếu chỉ vạch trần nhà xuất bản thì chưa đủ, mà phải cả "hệ thống chính trị", đều hưởng lợi, dây máu ăn phần. Nếu không phải vậy, sao nó dám ngang nhiên tác quái suốt mấy chục năm trời.

Tạ Duy Anh - Giật mình

Sau những gì đang diễn ra trong giới quan chức toàn cỡ Mối Chúa mà tới đây chắc chắn còn nhiều bất ngờ kinh hoàng, xin mời quý vị đọc lại đoạn thẩm định trích ra từ công văn số 914/CXBIPH-QLXB, của Cục Xuất bản, In và Phát hành đề ngày 13-9-2017, dùng làm cơ sở cho việc cấm lưu hành tiểu thuyết Mối chúa.

“...Nội dung cuốn sách phản ánh những vấn đề nổi cộm trong xã hội hiện nay. Qua đó, tác giả đã vạch trần những tiêu cực và bất công trong xã hội.

Tuy nhiên, phần lớn các nhân vật trong tác phẩm từ thấp đến cao đều đen tối, vô vọng, đau đớn. Qua lời kể của các nhân vật, hiện lên những thế lực hắc ám, một xã hội hầu như được chỉ huy bởi những kẻ ngu dốt, tham lam, thủ đoạn. Toàn bộ hệ thống bộ máy chính quyền bộc lộ sự tàn nhẫn, vô đạo, đàn áp nông dân, giết hại lẫn nhau, giết người chống đối chỉ vì tiền.

Nguyễn Quốc Tấn Trung - Về Nhã Nam

Trước tiên, mình cần đưa ra minh bạch thông tin rằng mình chưa từng có mối liên hệ thân thuộc nào với giới xuất bản sách tại Việt Nam. Mình không có ý định xuất bản sách ở Việt Nam trong dài hạn (vì khả năng cao là không bán được, mà chắc cũng không được cấp phép xuất bản ngay từ vòng gửi xe).

Vì vậy, post này là để chia sẻ vì có quá nhiều bạn đọc đặt câu hỏi về câu chuyện này, không nhằm mục tiêu té nước theo mưa hay hạ bệ thành tựu và đóng góp của Nhã Nam.

(1) Vài góp ý về lời xin lỗi

Các bạn trẻ hiện nay có nhiều trải nghiệm hơn, hiểu biết về tâm lý học hơn, và thậm chí cũng “cynical” hơn chúng ta nhiều. Cách giải quyết có tính thỏa hiệp, cộng sinh, “anh cơm tôi cháo”… cũng không còn được các bạn ưa chuộng.

Võ Khánh Tuyên - Tin đồn sai lệch

Ông Giám đốc Nhã Nam Nguyễn Nhật Anh (không phải nhà văn Nguyễn Nhật Ánh), Huân chương Hiệp sĩ Văn học và Nghệ thuật Pháp Quốc, vừa lên tiếng xin lỗi về..."thông tin Quấy rối nhân viên nữ" của bản thân mình.

Lời xin lỗi được đưa ra sau khi Ttến sĩ Đặng Hoàng Giang lên tiếng ngừng hợp tác với Nhã Nam, và có hàng loạt status gần đây phản ánh về việc quấy rối tình dục nhân viên nữ tại công sở.

Và trong một bức thư, ông gần như nêu đích danh Nguyễn Nhật Anh - giám đốc  Công  ty Sách Nhã Nam.

Tạ Duy Anh - Vài chuyện nhỏ tí về Đài Loan

 

Những chuyện lớn về Đài Loan như GDP cao hàng đầu châu Á, là trung tâm cung cấp chip cho thế giới...thì ai hầu như cũng đã biết qua.

Tôi có thói quen đến đâu cũng dành sự quan tâm tìm hiểu những chuyện nhỏ nhặt, gắn với đời sống và thói quen hàng ngày của người dân. Ví dụ tôi để ý, ở Đài Loan, từ già đến trẻ, đều rất thích được người khác yêu cầu giúp đỡ. Tôi từng thấy một cụ ông đi cả cây số để "chỉ đường" cho khách, mặt rạng ngời hạnh phúc.

Đây là lần thứ hai tôi đến Đài Loan. Lần trước chỉ loanh quanh Đài Bắc và Đài Trung, hai thành phố phát triển nhất. Lần này đến thẳng Đài Nam, thành phố được xem là "nghèo"  nhất nước.

Tạ Duy Anh - Lịch sử nào bị che đậy ?

Sự kiện giáo hoàng Phanxico kêu gọi Ukraina  can đảm “giương cờ trắng”, đang được diễn giải theo nhiều cách khác nhau.

Những người thân Nga thì hoan nghênh và coi đề nghị của Giáo hoàng là đúng đắn, sáng suốt. Trong khi đó, đang có cả một làn sóng phẫn nộ hướng về Vatican, cho rằng Giáo hoàng “hồ đồ”, thiếu thực tế.

Tòa Thánh đã chính thức lên tiếng thanh minh rằng, ý của Giáo hoàng bị hiểu sai. Theo phát ngôn viên Tòa Thánh, thì Giáo hoàng chỉ mượn hình ảnh “cờ trắng” (vốn của người hỏi) để kêu gọi cả hai bên dũng cảm ngồi xuống đàm phán, chứ không hàm ý "đầu hàng”.

Tạ Duy Anh - Bi hài chuyện biên tập sách

 

Không thể nhớ đã có bao nhiêu chuyện cười ra nước mắt xảy ra trong thời gian 20 năm làm biên tập sách của tôi, chỉ xin kể ba chuyện.

CHUYỆN THỨ NHẤT

Qua người bạn vong niên, tôi quen nhưng không thân với một nhà văn tên là ... Ngay từ lần gặp đầu tiên tôi đã không thấy có thiện cảm với ông ta. Nước da mai mái, luôn quan trọng hóa bản thân, khiến tôi linh cảm ông ta là một người nhiều toan tính nhỏ nhặt.

Bắt đầu bằng màn bốc thơm tôi lên mây xanh. Sau đó ông ta nói về bản thân, chủ yếu khoe chiến tích nghề nghiệp. Cuối cùng lộ ra ý đồ khá dễ thương, hoàn toàn bình thường nhưng với tôi, rất khó chấp nhận: Ông ta muốn tôi đứng tên biên tập và viết lời giới thiệu cho cuốn sách của ông ta.

Tạ Duy Anh - Điện ảnh sướng thật

 

Đều là làm nghệ thuật, nhưng so với đám viết văn thì những người làm điện ảnh quá sướng, được Bộ trưởng Bộ Văn hóa kéo cả Quốc hội vào bảo vệ. Thậm chí ông Bộ trưởng còn dùng diễn đàn oai phong hàng đầu này làm hậu thuẫn để dọa những kẻ dám bôi xấu bộ phim Đất Rừng Phương Nam.

Giá mà những cuốn sách xuất bản đúng luật, nội dung không phạm luật nhưng bị quân anh Hùng thông tin cấm, cũng được ông Hùng văn hóa bảo vệ thì đám văn nghệ sĩ chắc tế sống ông chứ chả chơi.

Xin trích ý kiến rất dân chủ của ông Hùng văn hóa: "Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tôn trọng Hội đồng thẩm định phim quốc gia".

Cù Mai Công - « Gạc Ma-Vòng Tròn Bất Tử » chìm trong vô vọng, vì sao ?

 

Tập sách lịch sử "Gạc Ma - Vòng Tròn Bất Tử" của những người tâm huyết thực hiện trong 5 năm đã được hội đồng thẩm định cấp Quốc gia duyệt in.

Sách phát hành được 30 ngày bị 12 lỗi đính chính nên phải thu hồi để sửa. Trí Việt đồng ý sửa. Đích thân Thượng Tướng Võ Tiến Trung chỉnh sửa từng dòng lần cuối cùng.

Vậy mà ba năm sau tập sách này vẫn nằm ở Nhà xuất bản Văn Học, không được cấp phép tái bản sau khi chỉnh sửa theo yêu cầu?