Mai Quốc Ấn – Góp ý cho đại hội đảng

 

Tiểu ban Văn kiện Đại hội Đảng XIV do anh Nguyễn Văn Nên phụ trách có mời một số nhân sĩ trí thức đến góp ý cho Văn kiện Đại hội Đảng XIV.

Tôi là người nhỏ tuổi nhất. Lại càng nhỏ hơn về sức ảnh hưởng so với những bậc đại thụ như anh Mạc Văn Trang, Nguyễn Mạnh Tuấn, Lưu Trọng Văn, Trần Mạnh Hảo, Lương Việt Quốc…

Anh Trần Huỳnh Duy Thức cũng gửi đến một đóng góp ý kiến về xu hướng phát triển AI thông qua anh Lưu Trọng Văn. Có một số góp ý từ nước ngoài cũng được gửi về và được ghi nhận. Anh Bùi Văn Thạch - Phó Ban kinh tế trung ương cho biết chưa có đại hội Đảng nào “mở” như lần này khi Chính phủ và Đảng phái nước ngoài, kể cả Tây Âu, liên lạc để nhận các nội dung văn kiện Đại hội Đảng để dịch ra và góp ý.

Mai Quốc Ấn - Lịch sử sẽ gọi tên

Ông Đào Tấn Lộc năm xưa, với vị trí Bí thư tỉnh ủy kiêm Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Phú Yên, bấm nút vận hành thủy điện Krông H’Năng vào tháng 9/2010.

Ông Đào Tấn Lộc năm nay, với vai trò nhà thơ đã có thơ đăng báo tháng 11/2025 để thương khóc cho đồng bào xứ “hoa vàng trên cỏ xanh”, khóc đồng bào vùng lũ hạ du thủy điện.

Ông Đào Tấn Lộc viết thật thâm thúy rằng “Giờ bão lũ xóa bao thành quả tư công”. Ý thơ ông Đào Tấn Lộc rất rõ ràng: Chết người, thiệt hại tài sản không phải do thủy điện, mà do bão lũ.

Mai Quốc Ấn - Thưa ông Tô Lâm, đó thực sự là hành vi giết người!

Số người chết lúc này đã được công bố phần nào và có thể vẫn đang tìm kiếm tiếp.

Số tiền thiệt hại đã lên tới hàng chục ngàn tỉ đồng, bao gồm tài sản trực tiếp của dân và tài sản gián tiếp từ thuế dân - các công trình công cộng, bị hư hại do nước lũ.

Theo đối chiếu với các con số mà hồ thủy điện đã công bố thì khả năng xả nước để đón lũ là có dư, thậm chí có dư với số lượng không nhỏ.

Mai Quốc Ân -Tội ác

Ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk nói các hồ thủy điện trên sông Ba không có khả năng chống lũ, và sẽ kiến nghị Thủ tướng về quy trình vận hành hồ chứa trên sông Ba.

Tôi đọc đi đọc lại ý kiến này. Càng đọc càng thấy kinh sợ những kẻ đã thiết kế, phê duyệt những thủy điện biết “ăn” người.

Có 5 hồ thủy điện trên sông Ba gồm thủy điện Sông Ba Hạ, thủy điện Sông Hinh, thủy điện Krông H’Năng, thủy điện Ayun Hạ, thủy điện An Khê – Ka Nak. Trong đó, Đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành - Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai đã phát biểu rằng thủy điện An Khê – Ka Nak là một “công trình sai lầm thế kỷ”.

Mai Quốc Ấn – Thủy điện và trước đó

 

Thủy điện và sau đó đã cho chúng ta thấy, trải nghiệm nhiều điều. Ngay cả khi tôi viết những dòng này, còn rất nhiều đồng bào đang co ro cầu tồn giữa mênh mông nước lũ, cũng là một thứ “sau đó”.

Có không ít bài viết bảo vệ thủy điện. Và hài hước thay, những người viết bảo vệ thủy điện thậm chí còn muốn chúng ta mang ơn vì nhờ thủy điện mới có điện. Và điện ấy chúng ta không được mặc cả về giá còn giá điện thì năm nào cũng tăng.

Cũng có những bài viết nói về lụt năm Thìn để chứng minh trước khi có thủy điện thì vẫn có lũ lụt và ngập. Do nước mình nghèo và lạc hậu nên không có dữ liệu về lượng nước mưa, tốc độ lũ, mức ngập lụt được ghi chép lại trong lịch sử để so sánh. Vậy là chúng ta phải mang ơn thủy điện ư ?

Mai Quốc Ấn - “Đất chảy”* khó dừng

 

Đất không còn yên lặng “trầm mặc như đại địa” vốn có. Đất đã “chảy” nhiều năm nay và ngày càng “chảy” mạnh hơn.

Vì rừng nguyên sinh cơ bản đã mất !

Xin nhắc lại, là rừng nguyên sinh ! Chỉ còn 0,25 % mà thôi…

Muốn đất vững, phải là vô số tầng rễ, tầng lá của những khu rừng đầu nguồn đa tầng tán và lâu năm. Rễ cắm sâu và thảm thực vật dày vốn không tồn tại bởi những quần thể “giả rừng” chỉ để phục vụ cho những vòng lặp khai thác.

Mai Quốc Ấn – Duy ý chí với di sản

 

“Tự hào về vai trò kinh tế quan trọng của TPHCM và tập trung cho vai trò đó, nhưng cũng đừng quên vai trò và giá trị văn hóa của thành phố. Khi chúng ta không coi trọng di sản của chính mình thì mong gì người khác tôn trọng quá khứ của mình !”

Nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Hậu đã viết như vậy về di sản văn hóa của Sài Gòn. TPHCM là cái tên có sau, được thừa hưởng một không gian văn hóa và hệ thống di sản văn hóa đa dạng và đồ sộ.

Dĩ nhiên, cả những di sản dù chưa được công nhận về mặt hành chính nhà nước song giá trị của chúng vẫn rất lớn và cần được bảo vệ, gìn giữ.

Mai Quốc Ấn – Làm sao bí thư TPHCM tiếp nhận thông tin ?

 

Bí thư TPHCM Trần Lưu Quang nói ông cần một “cơ chế” để lãnh đạo thành phố tiếp nhận đầy đủ thông tin góp ý và hiến kế để TPHCM thay đổi theo hướng tốt hơn.

Khá lạ ! Vì xưa nay chỉ có người dân và khối doanh nghiệp tư nhân, hội/đoàn thể mới đi xin cơ chế từ công môn. Nay ông Trần Lưu Quang “xin” dân góp ý như sau :

“Tôi mong mọi người 'dũng cảm' hơn trong việc góp ý và hiến kế. Hiện nay thể chế đã khác nhiều so với trước, và điều kiện để TP.HCM thay đổi theo hướng tốt hơn là rất lớn. Điều trước tiên và quan trọng là mọi người xây dựng giúp tôi một 'cơ chế' làm sao để lãnh đạo thành phố tiếp nhận đầy đủ thông tin. Từ đó, chúng tôi sẽ chọn ra những giải pháp tốt nhất cho sự phát triển của TP.HCM".

Mai Quốc Ấn – Sự thật không cập nhật

 

Ngày 07/11/2025, báo VnExpress đưa thông tin “Số ca ung thư ở Việt Nam tăng gấp đôi sau một thập kỷ”.

Con số 180.000 ca mắc ung thư mới mỗi năm là một con số ám ảnh tôi năm năm nay. Rất đơn giản là từ năm 2020 đến khi VnExpress vào ngày 07/11/2025 lại đưa con số 180.000 ca mắc ung thư mới mỗi năm là một “vòng lặp” thông tin.

Trong bài viết này cũng như nhiều bài viết trên các báo khác, con số ca ung thư mắc mới bị “đóng khung” ở mức 180.000, trừ năm 2024 với thông tin từ GSTS Lê Văn Quảng, Giám đốc bệnh viện K trung ương là 200.000 ca/năm. Nghĩa là các năm 2020, 2021, 2022, 2023 luôn chứng kiến con số ca ung thư mắc mới được “đóng khung” ở 180.000 ca (Các bạn có thể dễ kiểm chứng nếu tra lại các bài báo khác hay chính VnExpress trên Google).

Mai Quốc Ấn – « Dựa » vào phản biện

 

“Biết lắng nghe phản biện, dựa vào dân, vì dân” bên cạnh sự quyết đoán, là kỳ vọng của ông Tô Lâm khi phát biểu về việc lựa chọn cán bộ trong Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Hội nghị Trung ương 14).

Lâu nay, phản biện được hiểu theo nghĩa… phản động, bởi những người nhận thức thấp về chính trị và hàm lượng tri thức thấp. Không ít lần, họ còn tấn công những người phản biện một cách vô minh về việc phản biện thay đổi thể chế ; bị họ hiểu lầm là thay đổi nhà nước, cũng do trình độ nhận thức kém.

Và trong đó có không ít cán bộ !

Mai Quốc Ấn - Không nên bó hẹp "tượng đài"

 

Cái đêm trước ngày TPHCM mở phong tỏa, người dân Sài Gòn đã lũ lượt ra các cửa ngõ đi các nơi chờ “thoát chốt tìm đường về quê”.

Tối đó tôi đọc bài thơ “Đêm nay quỳ lạy cùng nhau” của anh Trần Nhã Thụy mà bần thần rất lâu. Dòng người ấy chính là lực lượng lao động đã góp phần tạo nên một thành phố hoa lệ. Nhưng hoa cho ai còn lệ lại dành cho họ. Tôi viết bài về cuộc chảy máu nhân lực, chảy máu chất xám không dễ gì hồi phục của TPHCM cũng trong đêm ấy.

Không sống trong “bốn bề rào giăng” với đường phố không người, chỉ có tiếng còi cứu thương; sẽ rất khó để những người các nơi khác hiểu điều đó có nghĩa là gì. Khi dìu hay khiêng một ai đó đi khỏi nơi trú ngụ, nào có biết mất còn? Đến khi nhận lại hũ tro cốt mới biết xa rời vĩnh viễn người thân mà thậm chí không có vành khăn sô, đớn đau làm sao.

Mai Quốc Ấn - Thủy điện và lời cảnh báo không ai nghe

 

Cảnh báo về thủy điện đập cao mà tôi từng đọc là từ giữa những năm 1990s. Trong đó bao gồm cảnh báo về thủy điện đập cao của Trung Quốc sẽ xây trên đất của họ và các nước láng giềng của họ và Việt Nam. Ví dụ như Lào.

Đó không phải chỉ là kiểm soát nguồn tài nguyên nước mà còn kiểm soát năng lượng, phù sa và nước cho nông nghiệp, nước ngọt cho dân,… và cả những ảnh hưởng chính trị “theo ai”.

Trung Quốc quá mạnh, nhưng Việt Nam hoàn toàn tránh được nhiều nguy cơ không đáng có từ hệ lụy thủy điện đập cao trong nước, nếu các lãnh đạo đời trước lắng nghe cảnh báo chuyên gia.

Mai Quốc Ấn - “Lật sử” một cách đúng đắn

 

Chỉ lũ chụp mũ mới gọi “lật sử” đối với những người có kiến thức, luận cứ và luận chứng khi phơi bày những tư liệu mới, những góc khuất lịch sử chưa được hé lộ hay những luận điểm sai lầm trong nhìn nhận lịch sử.

Lịch sử không xa! Lịch sử rất gần nếu ta quan sát và chiêm nghiệm nó một cách nghiêm túc. Nếu lịch sử tính chừng 7 năm trước, khi Luật Đặc khu đưa lên bàn Quốc hội với thông điệp “Phải bàn cho ra luật (đặc khu)!”

Nhưng rất nhiều bài viết phản đối Luật Đặc khu bên cạnh những bài viết ủng hộ nó đã xuất hiện khắp Facebook. Rất nhiều dẫn chứng về hệ lụy tội phạm, rửa tiền, giết người lấy nội tạng… của những đặc khu từng dựng nên được dẫn chứng. Và cuối cùng, Luật Đặc khu đã không ra đời như là “một hình thức nhượng địa” mà Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đã nói thẳng trước nghị trường.

Mai Quốc Ấn - Ngạo nghễ

 

Một cô gái nhảy xuống Hồ Gươm.

Người đàn ông quay clip nói với người đàn ông khác, bàn xem cô gái thất tình hay ngáo đá.

Trên bờ người xem rất đông. Có người vừa xem vẫn không quên vung tay tập thể dục.

Mai Quốc Ấn – « Lật sử », một cách gọi không đúng

 

Tôi chỉ bắt đầu tìm hiểu về vua Gia Long Nguyễn Ánh từ năm 26 tuổi. Trước đó, vị đại anh hùng trong tôi là vua Quang Trung Nguyễn Huệ. Và trước 26 tuổi, nhận thức của tôi đa số là từ sách vở “chính thống”.

Nói thẳng là “bị nhồi” kèm “tự nhồi” vì tôi rất mê đọc sách.

Nhưng hiện nay, những kẻ nào nói rằng những người đang đưa ra các vấn đề lịch sử với những tư liệu đa dạng, phương pháp luận khoa học là đang “lật sử” thì thật bậy bạ.

Mai Quốc Ấn – Nên có án lệ

 

Xem clip bạn này trả lời Công an TPHCM vì sao tung clip chửi bới miền Nam, thấy trả lời rất nhẹ nhàng, cảm giác đã có người hướng dẫn.

Trước đó bạn này đã gỡ clip và khóc xin lỗi. Đây là một tình tiết có thể giảm nhẹ, và bạn này cũng nhắc đến việc giảm nhẹ tội.

Mình đoán là nếu Công an TPHCM không bắt thì bạn ấy chắc sẽ khóc và xin lỗi, theo một kiểu khác. “Số má” thật chưa bao giờ là lên mạng chứng tỏ bằng cách chửi bới, đốt xe, hay các hành vi khoe của/khoe quan hệ. Và khi hắc bạch lưỡng đạo đã nhắm tới thì chỉ là bên nào ra tay trước thôi.

Mai Quốc Ấn - Hoàng Sa mới là cái đích sau cùng !

 

Bắt đầu từ xúc phạm Đức Tả Quân. Họ kéo theo Gia Long và nhà Nguyễn. Rồi họ kéo tiếp đến ông Diệm và Việt Nam Cộng Hòa. Và vẫn một “bài” cũ là khác ý họ thì ba sọc, Cali, đu càng.

Họ đưa vấn đề đi thật xa bằng những luận điểm không đúng trọng tâm ban đầu, kèm theo những kẻ ủng hộ “ít chữ” nhưng hung hãn nhất về ngôn từ mạt sát và chụp mũ.

Do tôi làm nghề báo cũng lâu nên chí ít cũng nhìn ra một vấn đề ẩn sau việc tranh cãi kiểu phải chia phe bằng được, tao thắng thì mày thua : Luôn có thế lực thứ ba !

Mai Quốc Ấn - Thành ủy TPHCM có chủ trương xây dựng tượng đài tưởng niệm nạn nhân Covid là hết sức đúng !

 

TPHCM đã mất nhiều người nhất, theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, vì đại dịch Covid. Mất do nhiễm bệnh Covid, mất do sốc phản vệ vaccine, mất do các nguồn lực tập trung chống dịch nên các điều kiện chăm sóc y tế cho bệnh khác cũng nhiều.

Và mất người theo nghĩa chảy máu nguồn lực, chảy máu chất xám khi những dòng người lũ lượt về quê khi thành phố gỡ phong tỏa.

Trong hoạn nạn thấy nghĩa tình là miêu tả chính xác nhất về những ngày người Sài Gòn đối diện tử thần giữa cuộc phong tỏa lớn nhất, kéo dài nhất nước và bị thương cũng nhiều nhất.

Mai Quốc Ấn – Cảm hoài

 

Vậy là hành lang pháp lý và hướng dẫn cụ thể về ưu đãi, hỗ trợ khoa học công nghệ đã hiện ra.

Vì Chính phủ ban hành Nghị định số 267/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về chương trình, nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và một số quy định về thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Có những người đã mất 25 năm (từ khi có Luật Khoa học công nghệ năm 2000) mày mò tìm kiếm theo hướng sáng chế. Hành trình ấy có cả ngàn người có ý tưởng, có tầm nhìn, có khả năng nghiên cứu đã thất bại và chi chừng 250 người thành công (số liệu 2020).

Mai Quốc Ấn – Chuyện văn hóa và chuyện nhân danh

 

Những người viết bảo vệ Đức Tả Quân Lê Văn Duyệt và cả vua Gia Long Nguyễn Ánh đang bị tấn công.

Tên thật trên bảng tên đường của Đức Tả Quân và vua Gia Long bị xuyên tạc một cách có chủ ý.

Sở Văn Hóa và Thể Thao TPHCM cũng bị lôi ra như là chủ thể “đi ngược lại những gì chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói và công văn của cơ quan nhà nước”.