Mai Quốc Ấn - Dấu hiệu bất thường của Zalo

Lao Động Online đã đặt tựa “Dấu hiệu bất thường việc Zalo cập nhật điều khoản, thu thập dữ liệu cá nhân người dùng”. Tôi sẽ gửi đến các bạn một góc nhìn khác về Zalo.

Đây là một app ứng dụng ra đời ban đầu với chức năng nhắn tin. Có thể hiểu nôm na Zalo là một hãng chuyển phát tin nhắn. Hãng này dù về sau có kinh doanh thêm các mặt hàng như thông tin, âm nhạc, game thì cũng giống như các hãng Yahoo, Skype trước đây hay Facebook Messenger, Viber, WhatsApp hay Telegram. Nghĩa là người ta tìm tới ban đầu là vì nhắn tin, sau này có thêm video call.

Tôi không ngây thơ cho rằng ngoài Zalo thì các hãng khác không thu thập thông tin người dùng. Nhưng tại một quốc gia dân chủ như Mỹ, Mark Zuckerberg phải ra tòa điều trần nhiều lần và gặp vô số cuộc khởi kiện tại Úc hay EU, vì sử dụng dữ liệu người dùng. Với Zalo và tại Việt Nam, tôi không chắc điều đó sẽ xảy ra.

Yahoo, Skype trước đây hay Facebook Messenger, Viber, WhatsApp hay Telegram cũng khác với Zalo ở chỗ tính chất và mức độ “yếu tố Trung Quốc” trong dòng vốn. Tencent là công ty công nghệ lớn của Trung Quốc và họ có 23 % cổ phần trong Zalo. Nếu các bạn cần những ví dụ về việc các công ty công nghệ Trung Quốc ăn cắp dữ liệu người dùng EU, Mỹ thì rất dễ tìm kiếm trên Google.

Điều đó không thể tránh khỏi sự lo ngại với người dùng Zalo Việt Nam hôm nay!

Chỉ vài ngày nữa Luật dữ liệu cá nhân Việt Nam sẽ được áp dụng (vào 01/01/2026). Trong đó có điều khoản không được phép sử dụng dữ liệu của người dùng, Zalo cũng phải tuân thủ điều này. Thì sự bất thường khi Zalo gửi thông báo “không có sự lựa chọn khác” cho người dùng Zalo phải cung cấp dữ liệu cho mình hiện ra rất rõ ràng.

Càng sử dụng Zalo lâu, “tài nguyên” thông tin của bạn càng được Zalo lưu trữ lại càng nhiều. Họ ghi rõ trong thông báo là “Tiếp nhận và chia sẻ, chuyển giao thông tin Tài khoản với các Công ty thuộc VNG bao gồm công ty con, công ty thành viên, công ty liên kết". Cổ phần như Tencent có được gọi là “liên kết” không? Các công ty con, các công ty thành viên, công ty liên kết có vốn Tàu hay không? Đó là những điều rất đáng suy nghĩ…

"Trong mọi trường hợp, Người dùng đảm bảo rằng Người dùng sẽ miễn trừ VNG (Vinagame - công ty đồng sở hữu Zalo) khỏi mọi trách nhiệm liên quan đến bất kỳ tổn thất, thiệt hại, chi phí nào theo bất kỳ nguyên nhân hành động nào gây ra bởi việc Người dùng sử dụng, hoặc không có khả năng sử dụng Dịch Vụ". Đây là một lối ứng xử vô văn hóa nhưng lại là thông điệp chính thức của Zalo.

Tài sản số là tài sản có thể lấy cắp được. Các quy định tại Việt Nam về việc bảo vệ tài sản số vẫn còn nhiều lỗ hổng. Thông tin cá nhân, những vấn đề riêng tư, password ngân hàng, bí mật kinh doanh,… hoàn toàn có thể rơi vào tay Zalo trước ngày 01/01/2026 - thời điểm Luật dữ liệu cá nhân Việt Nam có hiệu lực. Đó là một khối tài sản số khổng lồ!

Và dĩ nhiên, Zalo có quyền cung cấp cho thuế, an ninh kinh tế, cảnh sát kinh tế,… hay các cơ quan chức năng khác của Việt Nam khi được yêu cầu về dữ liệu trước 01/01/2026. Dĩ nhiên, cung cấp sang Tàu trước thời điểm này cũng được luôn.

Tôi sẽ xóa Zalo và thông báo đến các bạn bè, đối tác của mình trong hôm nay. Đó là quyền cuối cùng không chỉ của cá nhân tôi mà của bất cứ người dùng Zalo nào của Việt Nam để bảo vệ bản thân trước một doanh nghiệp không chỉ thiếu tôn trọng khách hàng mà còn thu thập những thứ có thể gây bất lợi cho khách hàng.

MAI QUỐC ẤN 28.12.2025