Tiến
sĩ Lê Anh Tuấn, chuyên gia về biến đổi khí hậu gửi cho tôi Báo cái sơ thảo
phiên bản 23/40/2024 về "Một số vấn
đề cần quan tâm các tác động dự án Funan TLes Echos ở Cambodia đến vùng Đồng
bằng sông Cửu Long".
Đọc
báo cáo của anh mà rùng mình!
Khi
nước của kênh đào Phù Nam (Funan) lấy đi 50 % nước Mêkông g đổ vào Đồng bằng
sông Cửu Long thì vùng đất này coi như bị bức tử. Rất đơn giản, với việc mặn
xâm nhập sâu nội đồng và hạn hán kéo dài như hiện nay thì mất thêm 50 % nước
nghĩa là cái đói chính thức về châu thổ.
Tuần trước, VinFuture tổ chức lễ trao giải.
Phần đông dư luận nếu không chú ý đến cô ca sĩ Kate Perry, thì cũng hân hoan với
giải thưởng vinh danh một vị giáo sư người Việt.
Hoặc cơn lên đồng tự hào quen thuộc, như
kiểu sự có mặt của các nhà khoa học lỗi lạc lập tức đưa Việt Nam sánh vai cùng
các cường quốc khoa học tiên tiến. Tương tự chuyện anh Hoàng Nhân Huân sang đá
tô phở vỉa hè, tợp ly chuối hột là Việt Nam một bước trở thành trung tâm vi mạch
thế giới.
Tuy nhiên, nhìn những giải thưởng được
trao ở VinFuture, tôi không khỏi có một sự liên tưởng nhất định đến một câu
chuyện khác. Không may đó là một câu chuyện buồn!
Đại dịch đã làm nền kinh tế nhiều nước vốn rất lệ thuộc vào năng
lượng hóa thạch phải ngưng hoạt động, dẫn đến sụt giảm lượng khí phát
thải đến 5,4% trong năm 2020. Nhưng năm 2021, lượng khí này lại tăng lên
4,9%, chỉ kém mức kỷ lục của năm 2019 có 1%, theo nghiên cứu của Global
Carbon Project được công bố nhân hội nghị COP26.
Khí thải do dầu
lửa tăng 4,4% trong năm 2021, chưa bằng kỷ lục trước Covid, tuy nhiên
các tác giả báo cáo nhấn mạnh lĩnh vực giao thông vẫn chưa phục hồi hoàn
toàn, nên tỉ lệ này sẽ còn tăng lên.
Từ tháng Tám đến nay, lửa rừng tại các bang California, Oregon và
Washington đã thiêu rụi trên 1,6 triệu hecta, hàng ngàn căn nhà, làm 35
người thiệt mạng. Thống đốc Dân Chủ bang California, Gavin Newsom nhìn
nhận chính quyền địa phương đã thiếu sót trong quản lý rừng, nhưng nói
thêm là hiện tượng trái đất nóng lên đã khiến rừng làm mồi cho lửa.
Từ New York, thông tín viên Loubna Anaki tường trình :
Nói chung là làm
thế nào để "cứu" Nam kỳ lục tỉnh khỏi nạn "thiếu nước ngọt, hạn,
mặn, nước biển xâm thực" ? Nam kỳ lục tỉnh gồm hai lưu vực: lưu vực sông
Cửu Long và lưu vực sông Đồng Nai. Sông Cửu Long "cạn dòng" nhưng hệ
thống sông Đồng Nai cũng bị nhiễm mặn.
Nguyên nhân
"hạn, mặn" ở miền Nam có hai nguyên nhân: 1/ thiên tai và 2/ nhân
họa.
Thiên tai là do
biến đổi khí hậu. Khí hậu ngày càng khắc nghiệt, hạn hán kéo dài khiến các con
sông cạn nước. Trong khi nước biển ngày càng dâng cao, gây ra nạn "nhiễm
mặn".
Nam kỳ "lục tỉnh" không hẳn chỉ
có hệ thống sông "Cửu Long" bị "cạn dòng" (và Biển Đông dậy
sóng), nói theo các "học giả dân tộc chủ nghĩa". Hệ thống sông Đồng Nai
(gồm nhiều con sông như sông Sài Gòn, sông Soài Rạp, sông Vàm Cỏ (Đông và Tây),
sông Thị Vải v.v...) hiện thời cũng "tơi tả" vì hạn, mặn. Nhứt là lưu
vực sông Vàm Cỏ.
Lưu vực hai con sông Vàm Cỏ và sông Tiền
Giang bồi đắp lên dải đất gọi là "miệt vườn", nơi ruộng lúa phì nhiêu
nhứt miền Nam và cây trái thơm ngọt cung cấp cho cả nước.
Báo Long An "báo cáo" tình hình
hạn mặn đất "miệt vườn" như sau:
Thời tiết quá nóng, hải cẩu ở sở thú Vincennes, phía đông Paris được cho ăn "kem".
Hôm nay 25/07/2019 nhiệt độ tại thủ đô nước Pháp
lên đến 42°C, ngày nóng nhất từ đầu năm đến nay. Có đến 20 vùng ở miền
bắc nước Pháp cũng như Paris và vùng phụ cận được đặt ở mức báo động đỏ,
tức là mức cao nhất – một hiện tượng chưa từng thấy tại Pháp. Các nước
Tây Âu khác cũng đang chịu đựng đợt nóng kỷ lục.
Đợt
nóng lần này ảnh hưởng đến 20 triệu người Pháp, với nhiệt độ bình quân
đạt mức cao nhất như đợt nóng lịch sử hồi năm 2003 đã làm 15.000 người
chết. Rất nhiều địa phương có nhiệt độ từ 40°C trở lên, riêng Paris phá
kỷ lục với 42,4°C vào lúc 15 giờ 20.
Thủ tướng Edouard Philippe
kêu gọi chú ý đến những người già neo đơn, đội ngũ tình nguyện viên đã
giúp đưa người cao tuổi đi khám bệnh. Công ty đường sắt Pháp khuyến cáo
người dân những vùng báo động đỏ tránh di chuyển trong ngày hôm nay.
Trang web dự báo thời tiết Météo France bị tê liệt một phần vì lượng
truy cập quá lớn.
Cuộc tuần hành chống biến đổi khí hậu của học sinh sinh viên Paris ngày 15/03/2019.
Ở
Pháp, có khoảng thanh niên xuống đường ; riêng tại Paris có 50.000 sinh
viên học sinh tham gia. Hôm nay 16/3những người biểu tình tiếp tục duy
trì áp lực với cuộc « Tuần hành thế kỷ », có sự tiếp sức của 140 tổ chức xã hội dân sự.Tại
Ý, hơn một triệu thanh niên tham gia bãi khóa, trong đó Milano và Roma
biểu tình đông đảo nhất. Từ Roma, thông tín viên Anne Le Nir gởi về bài
phóng sự :
Clara năm nay 10 tuổi, và đây là
lần đầu tiên cô bé đi biểu tình. Cả lớp cô, có phụ huynh đi kèm, hiện
diện trong số hàng ngàn thanh niên tràn ngập đường phố. Cô bé nói : «
Chúng em muốn thay đổi thế giới, biết rằng tương lai đang nằm trong tay
lớp trẻ. Cần tái chế nhiều hơn, ít ô nhiễm hơn, ưu tiên cho giao thông
công cộng ».