Lê Học Lãnh Vân – Nịnh và thích nịnh

Khi bị thành ủy TPHCM gọi lên kiểm điểm, trở về anh nói :

- Các anh chị biết tôi đã nói gì với thành ủy không ? Tôi nói : Thời chế độ cũ, báo chí Sài Gòn phần lớn là đối lập. Chính bản thân tôi thường vẽ tranh châm biếm ông Thiệu và gọi ông ta là Sáu Thẹo mà họ cứ cười. Bây giờ tất cả các báo đều của Đảng. Nhà báo chúng tôi ai cũng theo Đảng, nịnh Đảng muốn chết, vậy mà hở một chút là phê bình kiểm điểm. Các anh thật quá đáng!

Anh là ai ? Là nhà báo Huỳnh Bá Thành, tổng biên tập báo Công An TP Hồ Chí Minh. Còn người thuật lại là anh Đào Hiếu, dân cựu phong trào... (Facebook Đào Hiếu, ngày 13/08/2025).

Nguyễn Ngọc Chính - “Thương Tiếc” : Người và Tượng

Kiến trúc sư kiêm điêu khắc gia, Đại úy Nguyễn Thanh Thu (1934-2025), một nhân vật nổi tiếng với bức tượng “Thương Tiếc” đã ra đi ngày 06/05/2025 ở tuối 92 tại Sài Gòn.

Dấu tích của bức tượng “Thương Tiếc” (nằm tại lối vào Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa) đã tan biến trong “lò nấu đồng” sau Tháng 4/1975 khi Sài Gòn sụp đổ. Tuy nhiên, hình ảnh ngày nào của nó sẽ còn đọng lại trong ký ức của những người Sài Gòn xưa đã có dịp chiêm ngưỡng trên đường vào thành phố !

Rất nhiều câu chuyện đã trờ thành “huyền thoại” về bức tượng “anh lính cô đơn” với khầu súng nằm trên đùi nhìn về một nơi xa xăm nào đó. Người ta kể rằng vào những buổi chiều mờ sương, anh lính rời bệ đá, đi lững thững xuống con suối gần đó để uống nước. Có người còn nói, anh có lúc đã đứng dậy cầm bidon đi “xin nước” người qua lại !

Trần Trung Đạo - Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu và các áp lực trước hiệp định Paris

 

Những sự kiện được trình bày trong bài này:

- Tổng thống Nixon “Cắt Đầu ông ta [Thiệu] nếu cần”.

- Lập trường cứng rắn của tổng thốngThiệu cho tới những ngày gần ký kết Hiệp Định Paris.

- Chiến dịch dội bom Linebacker II

- Lý do tổng thống Thiệu phải ký hiệp định Paris

- Chuyện bên lề: Tổng thống Thiệu “thay chiếc ghế “ ở Midway 1969. 

Dương Quốc Chính - Zelensky bị bán đứng như tổng thống Thiệu của Việt Nam Cộng Hòa

Vào năm 1972, khi Nixon bắt tay với Mao, rồi Kissinger có những đàm phán con thoi, song phương, có khi là bí mật, với Chu Ân Lai, rồi Lê Đức Thọ. Tổng thống Thiệu của Việt Nam Cộng Hòa cũng phản đối quyết liệt việc Mỹ bỏ qua quyền lợi của Miền Nam để đàm phán song phương với Bắc Việt.

Trong đó mấu chốt nhất là việc Mỹ rút quân, trong khi quân Bắc Việt lại không phải rút khỏi Việt Nam Cộng Hòa.

Chuyện này sách giáo khoa lịch sử không dạy, vì nói chung đều tuyên truyền cái ý là chế độ Ngụy quyền là tay sai của Mỹ, là con rối cho Mỹ. Trong khi thực tế vụ này ông Thiệu phản đối rất dữ, cũng không khác Zelensky bây giờ là bao nhiêu. Thậm chí ông Thiệu còn không chấp nhận ký Hiệp định Paris khiến Nixon và Kissinger phải ngọt nhạt nhiều lần, vừa xoa dịu vùa đe dọa.

Trần Trung Đạo - Thân phận nhược tiểu

Khái niệm “bán đứng” (sold out) được dùng trong nhiều lãnh vực và thường dùng trong thì quá khứ để chỉ một sự kiện đã rồi.

Trong chính trị học, “bán đứng” được dùng một cách khá lỏng lẻo để chỉ hành động phản bội, bỏ rơi, đổi chác hay có khi thông đồng giữa hai thành phần đối nghịch trên sự thiệt hại của thành phần thứ ba yếu hơn vốn là một đồng minh của một trong hai thành phần đối nghịch.

Lịch sử để lại nhiều bài học về thân phận đắng cay của các quốc gia bị “bán đứng” đã phải mất lãnh thổ, mất hàng triệu người dân vô tội trong cuộc chiến và mất quyền quyết định vận mệnh của chính mình khi cần quyết định. Bài này giới thiệu cả bốn trường hợp, “bỏ rơi”, bán đứng”, “đổi chác” “và “thông đồng”.

Mỹ “bỏ rơi” Việt Nam Cộng Hòa

Paramita Thanh Do - Ukraina cũng sẽ giống như Việt Nam Cộng Hòa

Bài học Kissinger đi đêm với Tàu cộng để ép tổng thống Nguyễn Văn Thiệu và Việt Nam Cộng Hòa ngồi vào bàn đàm phán với Bắc Việt và Mỹ ở Paris, đặng người Mỹ rút lui trong danh dự và giao Việt Nam Cộng Hòa cho Tầu cộng.

Ban đầu tổng thống Thiệu không chịu ký Hiệp định Paris vì những điều khoản bất lợi cho miền Nam Việt Nam.

Thể mà cuối cùng cũng phải ký vào tháng 01/1973 vì áp lực của Mỹ !

Lê Nguyễn - Kể lại chuyện xưa : Một vài hồi ức về khu dinh điền Cái Sắn (11)

 

KỲ XI - TỔNG THỐNG NGUYỄN VĂN THIỆU VỚI KHU DINH ĐIỀN CÁI SẮN

Từ ngàn xưa, Việt Nam là một đất nước nông nghiệp, công khai phá của cha ông là những nỗ lực không ngừng nghỉ. Để đến thế kỷ XX, nhiều vùng trên lãnh thổ, ruộng đất “cò bay thẳng cánh”, đồng thời cũng đặt ra nhiều vấn đề xã hội nan giải.

Trong lúc tại miền Bắc, do kết quả sự phân chia ruộng đất trải qua nhiều thế hệ, đất trở nên manh mún, các bờ đê phân chia những mảnh ruộng chi chít chiếm mất một diện tích khả canh rất lớn. Thì tại miền Nam, do hậu quả của chính sách thực dân, đất đai thường rơi vào tay một thiểu số đại điền chủ sở hữu hàng ngàn hecta (hectare: mẫu tây), với số người làm công hay thuê mướn thật lớn.

Đến nửa sau thế kỷ XX, nhu cầu tái phân của cải trong cộng đồng dân tộc, tiêu biểu là ruộng đất, trở nên cấp thiết và được các chính quyền kế tiếp nhau tại hai miền Nam-Bắc thực hiện. Cuộc cải cách ruộng đất (CCRĐ) tại miền Bắc vào những năm đầu thập niên 1950 mang màu sắc cực đoan, dư âm còn vang vọng đến bây giờ.

Lê Học Lãnh Vân - Người đi, kẻ ở...

 

Một bạn thân cũng là nhà báo nhắc ngày hai mươi mốt tháng tư bốn mươi chín năm trước, tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu từ chức ra đi. Hình trong bài mượn từ trang Phây của bạn.

1) Năm giờ rưỡi chiều hôm đó Vương từ trường Khoa Học Sài Gòn về nhà, lòng còn vương vấn giọng nói nhẹ êm dưới vành nón lá. Cành phượng cổng trường xanh lá trong nắng chiều, gió bay tà áo tím, cô bạn đứng đó đợi chỉ để cho nhóm bạn học gần gũi biết rằng ba cô không đi.

Ba tui nói từ nay người Việt không còn giết người Việt, Cộng Sản, Quốc Gia cũng đồng bào. Từ nay người Việt sống với nhau, đất nước thống nhất chắc phải tốt hơn chia hai, sẽ mau chóng giàu mạnh… Ba cô là trung tá Việt Nam Cộng Hòa, dân Bắc di cư năm 1954.

Huy Đức - 1972: Hà Nội 12 ngày đêm B-52

[Phần II]

Khi bước lên máy bay, Kissinger đã nhận được một bức thư tay của Nixon, dặn: “Thứ nhất, anh cứ làm cái gì cho là đúng mà không cần chú ý đến bầu cử; thứ hai, chúng ta không thể để tuột mất cơ hội kết thúc chiến tranh trong danh dự”. Nixon cũng gửi một bức thư cho Brezhnev, nhưng theo Kissinger, những yêu cầu của Nixon đều bị bỏ qua.

Trong khi đó, tuy không trả lời gì, “viện trợ đạn dược của Bắc Kinh cho Hà Nội đã giảm tới mức ít ảnh hưởng tới kết quả của cuộc chiến”.

Sài Gòn

Nhưng, kể từ ngày 14-10, khi Đại sứ Bunker chuyển bản tóm tắt Hiệp định cho Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu, đến ngày 18-10, khi Kissinger đến Sài Gòn, ông Thiệu không hề trả lời. Ngày 19-10, khi đến Dinh Độc Lập, Kissinger đã phải đợi tới 15 phút, Hoàng Đức Nhã - trợ lý của Tổng thống - mới ra đưa Đại sứ Bunker và Kissinger vào gặp ông Thiệu trao bức thư của Nixon. Ông Thiệu hẹn 2 giờ chiều hôm sau sẽ trả lời.

Cù Mai Công - 60 năm Đảo chính 1-11-1963 lật đổ nền Đệ nhất Cộng hòa Ngô Đình Diệm (6)

 

Kỳ 6 : SAU ĐẢO CHÍNH 1-11-1963

Sau cuộc đảo chính 1-11-1963, ai cũng biết là liên tục hơn một chục cuộc đảo chính, phản đảo chính khác của nhiều nhóm sĩ quan. Đó là những ngày Sài Gòn không yên ổn, cho tới khi nền Đệ nhị Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu ngày 1-11-1967 được ra mắt - đúng bốn năm sau đảo chính 1-11-1963.

Nhưng dù thể chế nào, ai lãnh đạo, thông tin về cuộc đảo chính vẫn úp mở, không rõ khi các lãnh đạo miền Nam lúc ấy ít nhiều liên quan với đảo chính 1-11, và cả sự ràng buộc, kỵ húy của đề tài này khi các sĩ quan đảo chính vẫn cầm quyền. Sau đó là 30-4-1975, đây cũng vẫn là đề tài “nhạy cảm” với đủ mọi thông tin khác nhau, nhất là từ những quan chức, tướng lĩnh Việt Nam Cộng hòa ở nước ngoài chỏi nhau chan chát cho tới giờ. Thực hư khó xác định. Đó là chưa kể có thông tin không rõ ràng từ chính những “người trong cuộc”, có khi để bào chữa cho mình.

Chẳng hạn cái chết của anh em đại tá Lê Quang Tung - thiếu tá Lê Quang Triệu, thông tin chủ yếu từ nước ngoài. Người nói bị đâm, kẻ nói bị bắn; thủ phạm có người nói đại úy Nguyễn Văn Nhung, có vị dẫn lời một tướng nói do một Quân cảnh gác phòng họp bắn… Ai cũng khăng khăng mình đúng.

Cù Mai Công - 60 năm Đảo chính 1-11-1963 lật đổ nền Đệ nhất Cộng hòa Ngô Đình Diệm (4)

 

Kỳ 4: SAU ĐẢO CHÍNH, PHẢN ĐẢO CHÍNH LẠI LIÊN TIẾP ĐẢO CHÍNH VÀ PHẢN ĐẢO CHÍNH

Cái chết của Tổng thống Ngô Đình Diệm tạo ra hai luồng cảm xúc đối nghịch cả trong lẫn ngoài nước: một, vui mừng khi lật đổ chế độ “gia đình trị”; hai, bàng hoàng khi ông Diệm bị giết.

Người Mỹ đứng sau lưng, bật đèn xanh cho Hội đồng Quân nhân Cách mạng lật đổ nền Đệ nhất Cộng hòa Ngô Đình Diệm thì ai cũng rõ rồi. Nhưng khi nghe tin ông Diệm bị giết, Tổng thống Mỹ Kennedy cũng bần thần. Đa số người Bắc di cư vốn hàm ơn ông Diệm đưa mình vào Nam thì bàng hoàng.

Khi nghe ba tôi nói ông Diệm bị giết, mẹ tôi thốt lên “Giêsu Maria, lạy Chúa tôi” rồi vào ngồi trong góc nhà, đầm đìa nước mắt, đấm ngực than: “Hết về Bắc lại rồi ông ạ”. Chả là nhiều người Bắc 54 đến lúc đó vẫn tin sẽ có ngày ông Diệm đưa mình về lại quê hương.

Giấc mơ quy hoạch Thủ Thiêm của Việt Nam Cộng Hòa hai lần tan vỡ

 

Đã từng có hai lần Việt Nam Cộng Hòa quy hoạch phát triển khu đô thị Thủ Thiêm, nhưng cả hai lần đều bị hủy bỏ vào giờ chót.

Lần thứ nhứt dự án quy hoạch Thủ Thiêm được triển khai bởi Cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm vào cuối thập niên 50 đầu thập niên 60. Dự án khi đã lên kế hoạch hết thì Tổng thống Ngô Đình Diệm bị phe đảo chánh ám sát chết.

Lần thứ hai vào thời Đệ Nhị Cộng Hòa của Cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu. Bản đồ tiếp tục được quy hoạch và phát triển Thủ Thiêm lần hai, từ 1967 tới năm 1972 hoàn thành. Và một lần nữa dự án khi đó cũng đã lên kế hoạch phát triển thì ngày 30 tháng 4 năm 1975 ập tới.

Lê Học Lãnh Vân - Bà Thiệu

 

THỜI CHÚNG TÔI CÒN LÀ HỌC SINH, SINH VIÊN tại Sài Gòn, chúng tôi gọi tổng thống Thiệu là ông Thiệu hay bằng biệt danh (nickname) do báo chí đặt là “tông-tông” và gọi phu nhân ông là bà Thiệu. Bà Thiệu vừa thất lộc tại Hoa Kỳ hôm 15 tháng 10 năm 2021!

NHIỀU NGƯỜI LỚN TUỔI tôi quen biết đều có cùng nhận xét: bà Thiệu hiền, khiêm tốn, giản dị.

Giáo sư Mai Trần Ngọc Tiếng, thầy của tôi, trưởng khoa Sinh Lý Thực Vật trường Đại Học Khoa Học thập niên 1970, 1980… người nếu còn tại thế đã vào tuổi 104, cho biết hiền và khiêm tốn là hai tính cách tự nhiên có nơi bà Thiệu. Là đệ nhất phu nhân, bà Thiệu chủ trì các hoạt động từ thiện và cô Tiếng tham gia tích cực các hoạt động từ thiện đó.

TS Nguyễn Tiến Hưng - Một vài kỷ niệm về phu nhân Tổng Thống Thiệu

 

(NV 22/10/2021) Mùa Đông năm 1976, chúng tôi bay sang London, Anh, để thăm ông bà cựu Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu. Trước khi đi, chúng tôi viết thư cho ông biết ngày giờ tới phi trường Heathrow và số chuyến bay. Ông trả lời là sẽ có người ra đón. Tới nơi thì vừa ra cửa đã thấy ông đứng ngay ở đó vẫy tay chào. Thật là cảm động gặp lại ông sau hơn một năm trời và sau bao nhiêu biến cố.

Sau khi bắt tay nhau thật chặt và trao đổi mấy lời thăm hỏi, ông tự lái xe đưa chúng tôi về nhà. Đây là một căn nhà nho nhỏ, xinh xinh nằm ở vùng Surrey, ngoại ô London. Một cái bảng treo trên cửa với mấy chữ khá lớn “The White House.” Chúng tôi hỏi ông là bảng này vẫn có từ trước hay ông treo vào? Ông nói villa bên này hay mang tên cho dễ nhận, và cái bảng này là của chủ cũ để lại. Ông tự tay xách giúp cái valise và đưa chúng tôi lên một phòng trên lầu hai, vặn hộp sưởi điện cho ấm, rồi dặn là nếu thấy vẫn còn lạnh thì cứ vặn thêm cái hộp sưởi thứ hai.

Buổi chiều hôm ấy ông nói nên đi ngủ sớm cho đỡ mệt sau chuyến bay dài từ Washington, DC và nói là sáng hôm sau thì cứ thủng thẳng lúc nào dậy cũng được.

Khiết Nguyễn - Đệ Nhất Phu Nhân Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Thị Mai Anh

Nếu nhìn lại Việt Nam Cộng Hòa và nhìn sang Đại Hàn Dân Quốc, một quốc gia bà con xa và cũng là một đồng minh của Việt Nam Cộng Hòa, chúng tôi thấy hai vị nguyên thủ quốc gia và đệ nhất phu nhân có vài điểm giống nhau.

Tổng Thống Phác Chính Hy và Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu đều xuất thân từ quân đội, đều biết làm ruộng, lái máy cày. Phu nhân của Tổng Thống Phác, Bà Yuk Young Soo, cũng giống phu nhân của Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa, Bà Nguyễn Thị Mai Anh, ở vài điểm: đi bên phu quân, cả hai đều khiêm tốn, luôn tìm mọi cách để tránh lôi cuốn sự chú ý của quần chúng cũng như giới truyền thông.

Khi bắt buộc phải có mặt bên chồng, Bà Yuk luôn khép nép trong chiếc áo Hanbok cổ truyền, và tuy rằng lúc nào cũng giữ một nụ cười khả ái nhưng Bà rất ít nói. Bà Mai Anh cũng vậy, luôn mặc chiếc áo dài truyền thống và đứng lùi lại phía sau Tổng Thống một chút. Thế nhưng cả hai đều là những người phục vụ xã hội một cách rất hăng say.

Thái Vũ - Ngại quá !

 

Song song với tin về Bà cựu Đệ Nhất phu nhân Việt Nam Cộng Hòa qua đời, nhiều người nhắc tới bệnh viện "Vì Dân". Bệnh viện hoàn toàn miễn phí cho người nghèo do Bà đứng ra kêu gọi quyên góp xây dựng, nay thành bệnh viện Vì Quan.

Tiếng Anh có thành ngữ "winner take all" có nghĩa là người thắng vơ hết.

Ví dụ trong một cuộc thi nhiều giải thưởng, người thắng cuộc chơi đó sẽ giựt hết tất cả các giải. Hoặc người chơi bài Poker, chơi ván cuối cùng và thắng tất cả tiền cược.

Lưu Trọng Văn - Trớ trêu !

 

Mạng tràn ngập hình ảnh và tin bà Mai Anh qua đời ở Mỹ, thọ 90 tuổi.

Người Sài Gòn tiếc thương bà không phải vì bà là vợ của tổng thống Thiệu - người dặn vợ nguyện vọng được chôn cất ở Ninh Thuận, quê nhà - nhưng bà không thể thực hiện được.

Người Sài Gòn tiếc thương bà, vì bà là người đem hết sức mình làm nên bệnh viện lớn nhất và hiện đại nhất có tên Vì Dân.

Bùi Chí Vinh - Một nén nhang cho bà Nguyễn Thị Mai Anh

Bùi Chí Vinh : Trước 1975 dù nhà ở Xóm Lách quận 3 dưới chân cầu Công Lý, nghĩa là khá xa địa điểm bệnh viện Vì Dân đang xây dựng, nhưng tôi vẫn rủ bọn nhóc tì mới lớn trong xóm lên tuốt Ngã Tư Bảy Hiền để chơi và để xem.

Chơi để thỏa chí tang bồng, và xem để biết thế nào là một công trình y tế vì nhân dân mà phục vụ như lời đồn đại. Và bà chủ bệnh viện hoàn toàn miễn phí cho người nghèo đó chính là bà Nguyễn Thị Mai Anh (còn gọi là cô Bảy Mỹ Tho) vợ Tổng Thống nền Đệ Nhị Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu hôm nay đã mất. Bà sinh 1931, năm nay đúng 90 tuổi.

MỘT NÉN NHANG CHO BÀ NGUYỄN THỊ MAI ANH (CÔ BẢY MỸ THO) CỰU ĐỆ NHẤT PHU NHÂN NỀN ĐỆ NHỊ CỘNG HÒA 

Cù Mai Công - Chuyện một phu nhân tổng thống từng là dân Ông Tạ vừa ra đi và « bệnh viện bà Thiệu »

 

Bà Nguyễn Thị Mai Anh, đệ nhất phu nhân của nền Đệ nhị Cộng hòa (1967-1975) Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu vừa qua đời bên Mỹ ngày 15-10-2021, tại nhà người con trai lớn Nguyễn Quang Lộc ở miền nam California. Đúng 20 năm sau khi ông Thiệu ra đi (29-9-2001). Bà sanh năm 1931, mất 2021. 90 tuổi, kể cũng đại thọ.

Bà Mai Anh dân Tiền Giang, vùng đất ít nhất đã có hai hoàng hậu (Từ Dũ, Nam Phương – cùng ở Gò Công) và hai đệ nhất phu nhân: phu nhân Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng: Đoàn Thị Giàu (Châu Thành) và phu nhân Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu: Nguyễn Thị Mai Anh (Mỹ Tho).

Vợ chồng ông Thiệu từng có lúc là dân vùng ven Ông Tạ trước 1963, khi ông ở cấp tá. Nhà ông bà trong khu cư xá sĩ quan Trần Hưng Đạo gần đầu đường Thoại Ngọc Hầu (nay là Phạm Văn Hai).

Dương Thủy - Viết cho một người được gặp từ 50 năm trước

 

Mùa tựu trường năm 1972, lúc đó mình chỉ mới 6 tuổi và được vào lớp 1.

Ngôi trường mình học có tên là tiểu học Phước Bình, hiện nay nó thuộc quận 9, tọa lạc đâu đó trên con đường Đỗ Xuân Hợp thì phải?

Ngày xưa, ba mình vốn là thương phế binh thời đệ nhất Việt Nam Cộng Hòa. Để ghi nhớ những công lao người lính mất một phần thân thể hay sức khỏe vì cuộc chiến, khi ba xuất ngũ, chánh phủ có cấp cho gia đình một căn nhà tại Làng Phế binh Thủ Đức.