Nguyễn Quốc Tấn Trung - Khinh

 

Nhân có một bài viết được chia sẻ nói về việc người nông dân miền Tây đứng giữa cánh đồng ngập nước như là sự tan vỡ của tri thức bản địa; hay canh bạc lúa vụ ba là cuộc độc thoại của người nông dân với thiên nhiên.

Mình chợt nhớ đợt nhiễm mặn nặng nề hồi 2021-2022, cũng tình cờ đọc được nhiều bình luận từ các đồng bào phương Bắc chê bai rằng dân miền Tây khoan giếng, phá hoại mạch nước ngọt suốt nên mới nhiễm mặn thế.

Thái độ này, mình hay gọi là “the retardization of the South”, hay dịch ra tiếng Việt hơi xúc phạm chút là sự đần độn hóa phương Nam.

Phạm Thành Nhân - Tâu na bòn ơi?

 

Trong ca khúc “Bạn tôi” của anh Võ Thiện Thanh có đoạn “Miền Tây nước lớn, đứng ngồi không yên. Miền Trung lũ lụt, suốt đêm không ngủ”. Cho nên sau khi viết về miền Trung, Tây Nguyên, gã cùng mấy anh chị em làm một chuyến về Sóc Trăng để xem mùa nước nổi đang như thế nào.

Sự thực là, gã chưa bao giờ đồng ý với cái mô hình dựng đê bao khắp chốn ở tứ giác Long Xuyên, trên khắp miền Tây Nam bộ. Có điều, chuyện đó thì phải vài chục cuộc tranh luận tới nái mới tạm coi là đủ, nên thôi bỏ qua đi.

Cái chính là hiện giờ thì miền Tây có thể coi như đã mất mùa nước nổi - cái mùa của cá tôm, mùa của phù sa bồi đắp cho ruộng đồng. Đổi lại là tình cảnh nhiễm mặn ngày càng gay gắt mà mấy cái cống ngăn mặn dường như chẳng giúp ích gì được mấy.

Dương Quốc Chính - Phản động đến từ đâu?

 

Gia đình Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư và Cấn Thị Thêu là một trường hợp nạn nhân điển hình của chính sách đất đai bất hợp lý. Nguyên nhân sâu xa đẩy họ tới con đường chống chính quyền bắt đầu từ việc thu hồi đất với giá rẻ mạt.

Tất nhiên giá đất và chính sách thu hồi kiểu đó là luật, nhưng luật không đi được vào cuộc sống, nên mới dẫn tới tức nước vỡ bờ. Như vụ anh Đoàn Văn Vươn, cả vụ Đồng Tâm, hệ quả tang thương cho cả hai bên đến từ lý do không đáng có: thu hồi đất. Anh em nhà họ Trịnh này đi tù cũng một phần do sự kết nối với vụ Đồng Tâm. 75 % các vụ khiếu kiện kéo dài là đến từ đất đai.

Nếu bảo họ chống chế độ, đả đảo này kia...là do họ tự diễn biến về nhận thức thì có lẽ không đúng đâu. Với đa số người dân, nhất là nông dân, thì họ trở nên như vậy là do bị lật đổ nồi cơm mà thôi. Quyền lợi trực tiếp bị tước đoạt, cho dù đúng luật, sẽ dẫn tới chống đối. Tất nhiên với thân phận con sâu cái kiến thì lựa chọn bạo lực là đương nhiên.

Huỳnh Ngọc Chênh – Nông dân can trường

 

Hôm nay tòa án Đà Nẵng đưa người nông dân can trường hiếm có Trịnh Bá Phương ra xét xử vì đã viết mảnh giấy nhỏ “đả đảo cộng sản” cất trong phòng giam.

Án chắc đã có sẵn, án chồng lên án 10 năm tù giam và 5 năm quản chế mà người thanh niên nông dân can trường này đã lãnh trước đó, vì dũng cảm đứng lên giữ đất cùng gia đình.

Hồi đảng nổi dậy chống Pháp rồi đánh Mỹ rất cần những người nông dân như thế. Chính họ đã không biết sợ gì, sẵn sàng lao vào lửa đạn, vượt qua tra tấn, chịu dựng đau đớn và hy sinh cả tính mạng để giúp đảng cộng sản đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Không có những người nông dân tinh hoa can trường này, đảng sẽ chẳng làm được gì nên chuyện để có như ngày hôm nay.

Mai Quốc Ấn - Kỳ tích Cà Mau

 

Nông dân Cà Mau đã thử nghiệm và trồng thành công trái thanh long trên ao tôm nước mặn.

Ông Mai Lam Phương, người thực hiện việc này đã mang giống thanh long từ quê vợ ở Bình Thuận về trồng trên các cây đước, cây mắm, cây bần trên ao tôm của mình.

Tỉ lệ 1.000 dây thanh long ký sinh trên cây bản địa Cà Mau với mỗi hecta là rất thành công và vô cùng tiết kiệm. Nghĩa là không cần làm trụ bê-tông cho dây thanh long bò lên nữa.

Hoàng Nguyên Vũ – Đừng giới hạn sự công bằng

 

Nông dân nuôi gà lôi bị 6 năm, vậy đại gia trưng cả cái đầu trâu rừng trên bàn ăn thì sao ? Quan chức tàn phá thiên nhiên thì sao ?

Nếu xét gốc gác, thì các chú khuyển lẫn chú mèo nuôi trong nhà, hay các bạn cá sấu thi thoảng lạc ra sông này kênh nọ bây giờ, cũng xuất thân từ hoang dã. Luật pháp bảo vệ động vật hoang dã không có gì phải bàn cãi, nhưng con hoang dã khi được nuôi và nhân giống, nó được xếp vào diện nào ?

Nó liên quan đến việc các cơ quan chức năng có hướng dẫn người dân trước khi họ bị kết tội hay chưa ?

Lưu Nhi Dũ - Vụ án mấy con gà lôi và chuyện kỷ luật ông Lê Thanh Hải

 

Hôm nay báo đăng tin Thủ tướng quyết định xóa tư cách chức vụ nguyên Chủ tịch UBND TPHCM và các chức vụ khác với ông Lê Thanh Hải, do có vi phạm, khuyết điểm trong công tác. Thời gian thi hành kỷ luật ông Hải tính từ 21/05/2024.

Theo đánh giá của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ông Hải cùng các ông Lê Hoàng Quân, Nguyễn Thành Phong - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ tịch UBND TP HCM, đã để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm tại Đảng bộ, chính quyền thành phố. Gây "hậu quả nghiêm trọng, nguy cơ thiệt hại, thất thoát rất lớn tiền, tài sản của Nhà nước, để xảy ra các vụ án hình sự nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng".

Vậy thôi, chẳng có vụ án nào, chẳng có năm tù nào cho ông Hải và các quan chức đó.

Võ Khánh Tuyên - Qua tay quan, qua tay dân

 

Năm 2020, một đề tài nghiên cứu khoa học thực nghiệm về bảo tồn và phát triển bò tót lai F1 đã được rót tổng cộng 5 tỉ đồng cho các cơ quan ở Lâm Đồng, Ninh Thuận có đầy đủ quyền hạn, với các cán bộ chuyên môn bằng cấp đầy mình.

Kết quả: Từ số lượng 11 con bò tót lai khỏe mạnh, mập ú nhận từ các nông dân ít học, các cán bộ và Trung tâm chuyên ngành đã biến toàn bộ thành những con bò tót ốm trơ xương, đứng không nổi.

Còn 5 tỉ đồng không biết nó tiêu theo khối lượng giảm cơ bắp bò tót lai ra sao.

Nguyễn Hồng Lam – Cao cả

Chuyện xảy ra ở Ia Tul, Gia Lai. Anh Trần Văn Nghĩa, 35 tuổi trú ở xã Chư Sê đã dùng drone phun thuốc cứu ba em nhỏ bị kẹt lũ giữa sông Ba. Khi được hỏi, anh nói : "Nhiều người ngăn cản vì sợ xảy ra sự cố, nhưng em không bận tâm, chỉ mong cứu các em trước khi nước dâng cao".

Quả thật, mọi chuyện đã kết thúc tốt đẹp, ba em nhỏ đã lên bờ an toàn. Trong số đó có 2 em được drone của anh Nghĩa cứu hộ và em còn lại được người dân đưa thuyền ra cứu kịp trước khi nước dâng cao. Anh Nghĩa cũng đã được UBND tỉnh Gia Lai tặng Bằng khen, Báo Tuổi Trẻ chọn làm nhân vật Bạn đồng hành quanh ta.

Bão lời khen, nhưng sự dè dặt không tán đồng vẫn không phải là không có. Cái nhìn này nghiêng về mấy điểm.

Yến Hoàng – Không lòng vòng

Hôm qua, anh Trần Văn Nghĩa (30 tuổi, trú tại xã Chư Sê, tỉnh Gia Lai) điều khiển drone (máy bay không người lái) chuyên dùng phun thuốc, bón phân để giải cứu hai cháu nhỏ bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ đang dâng cao, cho dù nhiều người can ngăn.

Drone nông nghiệp có thể kéo được vật nặng 50 kg nên anh mới dám mạo hiểm điều khiển ra giải cứu hai cháu nhỏ. Lúc điều khiển máy bay, tim anh đập "loạn nhịp" vì quá lo lắng.

"Khi giải cứu các cháu xong, dân làng đều vui mừng, phấn khởi. Gia đình người nhà cũng cảm ơn và mời về nhà nhưng tôi từ chối, tiếp tục trở về với công việc", anh Nghĩa bộc bạch.

Phó Đức An - Rời xa Putin

La Nguyên Bình, một nông dân đóng Putin để kiếm sống, hôm qua tuyên bố không đóng vai Putin nữa.

Đã bao nhiêu năm đóng Putin kiếm tiền, nhưng người dân Trung Quốc cũng dần thức tỉnh và nhận ra tội sát nhân của Putin nên trong các sự kiện, người ta đã tránh, không muốn “Putin” xuất hiện.

La Nguyên Bình quê ở thôn Hồng Kiều, huyện Phi Tây, tỉnh An Huy. Anh ta rất nghèo, suốt ngày làm bạn với ruộng đồng, rơm rạ, phân trâu, phân bò. Vào năm 2011, vì một bức ảnh của một nhiếp ảnh gia chụp anh ta khi đang phơi thóc ngoài sân. La Nguyên Bình bị một công ty quảng cáo phát hiện trông rất giống Putin.

Lưu Trọng Văn - Gạo nhập lậu hay không ?

Hoàng Kim, bác nông dân thứ thiệt miệt quê Đồng Tháp vừa gửi cho gã bài viết của bác về vụ Việt Nam nhập khẩu gạo gần 1 tỉ đô la. Bức bối quá, bác giục gã ủng hộ phản ứng của bác cũng như của nhiều bà con nông dân Nam bộ.

Sau đây là bài viết ngắn của bác nông dân này:

“Báo Tuổi Trẻ Online cho biết: "Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, riêng 8 tháng qua Việt Nam chi gần 850 triệu USD (tăng gần 44 % so với năm trước) để nhập khẩu gạo."

Nguyễn Thông - Đội quân chủ lực bị bỏ rơi (4)

Tam nông. Nhà nước có quan tâm đến nông thôn không? Nói ngay, có. Ngay cả thời họ thực hiện mô hình hợp tác xã nông nghiệp từ thập niên 60 đến 80 phá gần nát kinh tế nông thôn, thì bộ mặt nông thôn vẫn có thay đổi, nhưng rất chậm.

Vài con đường liên xã trải đá, mấy hàng cột điện, sân gạch hợp tác, mái ngói trại chăn nuôi, cấy chăng dây thẳng hàng (ba cô đi cấy chăng dây, ba cánh áo gụ này, ba cây súng trường). Cào cải tiến sục bùn, cày 51 thay cày chìa vôi, giống lúa mới nông nghiệp 4, nông nghiệp 8, phun thuốc trừ sâu DDT, 666, Vofatoc, bèo hoa dâu, phong trào làm phân xanh (dọn tí phân rơi nhặt từng ngọn lá).

Máy tuốt lúa đạp chân (sân kho máy tuốt lúa, mở miệng cười ầm ầm), trạm bơm nước, nhà trạm xá, hố xí 2 ngăn, trường học cấp 1 cấp 2, vài hộ lên được nhà mái bằng cốt tre, sáng trưa vang tiếng kẻng đi làm, tối đốt đèn măng xông ở sân hợp tác để chia thóc chia rơm…

Mai Bá Kiếm - Người quê chỉ có tấm lòng và chiếc xuồng ba lá !

Hôm qua, đọc Tuổi Trẻ thấy tin Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Lê Minh Hoan gửi bức ảnh của giáo sư (GS) Võ Tòng Xuân chụp chung với ông Hoan, hồi tháng 5/2024 (ba tháng trước khi GS mất).

Ông Hoan đến viếng tang và công bố tâm thư của GS gửi ông hồi trung tuần tháng 7/2024 (một tháng trước khi GS mất). Tôi rất xúc động trước tấm lòng của GS và bộ trưởng.

Số là khi nằm viện điều trị ở Singapore, hay tin hai bộ NN&PTNT và Công thương soạn đề án thành lập "Hội đồng Lúa gạo Quốc gia" trình thủ tướng, GS Võ Tòng Xuân viết tâm thư gửi email dặn bộ trưởng Hoan tham khảo mô hình "Hội đồng chính sách và quản lý lúa gạo" của Chính phủ Thái Lan. Hội đồng này quản lý, thúc đẩy xuất khẩu gạo, hỗ trợ các nhà xuất khẩu, đại điện cho lợi ích của họ trên thị trường quốc tế.

Nguyễn Thông - Đội quân chủ lực bị bỏ rơi (3)

 

Cuộc sống cũng như xã hội “phân công” mỗi người mỗi việc, ai cũng có phần đóng góp của mình, đều đáng tôn trọng. Còn sự phân biệt đẳng cấp, sang hèn, bị phân biệt đối xử chẳng qua do chính con người bằng sự nhỏ nhen tầm thường tạo ra thôi.

Ở xứ này, nông dân luôn chịu thiệt, thời nào cũng vậy. Cho tới tận bây giờ, ngay dưới cái chế độ mà họ đã góp phần lớn nhất tạo nên.

Nhà nước này từng có nhiều khẩu hiệu về nông dân, lúc nào cũng tuyên truyền đề cao nông dân, nói chăm lo cho nông dân. Ngoài những câu kiểu như “nông dân là đội quân chủ lực của cách mạng”, còn là “người cày có ruộng”, “hợp tác xã là nhà, xã viên là chủ”, “tam nông” (nông nghiệp, nông thôn, nông dân)…

Nguyễn Thông - Đội quân chủ lực bị bỏ rơi (2)

Ở một nước tới tận đầu thế kỷ 20 vẫn thuần nông, kinh tế nông nghiệp là chủ đạo, lực lượng đông nhất là nông dân (theo tư liệu cũ, chiếm tới hơn 90 %) ai nắm được nông dân thì người đó thắng.

Số công nhân tại các hầm mỏ, xí nghiệp so với đội ngũ nông dân không đáng kể. Mà thực ra họ cũng xuất thân từ nông dân “Cha trốn ra Hòn Gai cuốc mỏ/Con chạy vào đất đỏ làm phu” chứ không phải trên trời rơi xuống.

Tuy nhiên, theo lý luận của ông tổ cộng sản Mác (Marx), vô sản-công nhân đứng lên làm cách mạng, lật đổ giai cấp tư sản, nếu có mất chỉ mất xiềng xích, còn được thì được cả thế giới.

Nguyễn Thông - Đội quân chủ lực bị bỏ rơi (1)

Ở nước ta, lâu nay nông dân được bộ máy tuyên truyền nhà nước tôn vinh, gọi là “đội quân chủ lực của cách mạng”. Những ông to bà nhớn khi đề cập tới nông dân đều dùng mấy chữ ấy. Cho sang mồm.

Tháng Bảy tây (chứ không phải tháng Bảy cô hồn) năm nay, đối với tôi sự kiện đáng nhớ nhất và ý nghĩa nhất là việc tăng lương, thực hiện ngay từ ngày đầu tháng. Cụ thể nhà nước điều chỉnh tăng lương cơ sở, người đang làm việc mà hưởng lương (cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nhân viên) được thêm 30 %, còn người về hưu tăng 15 %, so với tháng Sáu. Đó mới là điều thực sự có ý nghĩa trong tháng Bảy, chứ những chuyện khác cũng thường thôi, chả đáng ồn ào.

Tất nhiên, trong vụ tăng lương này vẫn còn thứ cần bàn, chẳng hạn cách đối xử với người về hưu, nhưng phải nói, đó là tin vui, niềm vui, của cả dân lẫn chính phủ. Bà Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà còn hăng hái giải thích về niềm vui ấy cơ mà.

Mai Quốc Ấn - Vài câu chuyện nông nghiệp

 

Chuyện 1: Bài cũ của “bạn vàng”

Ở tỉnh nọ, có một hộ trồng chuối cấy mô vài hecta xong được thương lái “bạn vàng” thuê lại với giá bao tiêu 250 triệu/hecta.

Các nông dân thấy vậy chặt cây cũ để trồng chuối cấy mô với mong ước được bao tiêu 250 triệu/hecta từ thương lái “bạn vàng”.

Mai Bá Kiếm - MC VTV hỏi nông dân miền Tây qua thông dịch

Khoảng đầu thập niên 1990, Hội chợ Nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long được tổ chức tại Cần Thơ. Do lần đầu tổ chức, Cần Thơ phải nhờ Sở Thương nghiệp và Sở Văn hóa Thông tin của TP HCM làm cố vấn.

Ông Bảy Câu (Võ Thành An, phó giám đốc Sở Văn hóa Thông tin) dẫn đoàn báo chí thành phố và trung ương xuống hội chợ ăn ở miễn phí cả tuần.

Ban ngày, hội chợ và hội thảo. Ban đêm, hội thi nông dân đua tài, hội thi "Hoa hậu heo". Không biết ai tư vấn, mà Ban tổ chức Hội chợ phải thỉnh Tạ Bích Loan của đài truyền hình quốc gia từ Thủ đô vào để làm Em Xi cho các hội thi đó, mà không sử dụng "cây nhà lá vườn" từ Đài Truyền hình Cần Thơ.

Mai Quốc Ấn - Đất không giữ được nước

Là đất chết!

Nơi nào mà đất chai cứng vào mùa khô và nhão nhoẹt bùn lầy vào mùa mưa, thường là đất chết.

Khi không còn độ mùn thì đất chết! Không có độ mùn thì dù có cày đất tơi xốp thì nước ngấm hết chứ không giữ lại độ ẩm, nên mùa hạn dù có tưới cây thật nhiều thì cây chỉ hút được một phần nhỏ và đa số bốc hơi.

Tương tự, vào mùa mưa, đất không có độ mùn để giữ nước thì nước cứ từ cao trôi xuống thấp và lỗi luôn cả đất tạo thành lũ nước, lũ bùn.