Nguyễn Ngọc Chu - "Luật Hồi Tỵ" và "cân bằng nhân sự đại diện"

 

1. Luật Hồi Tỵ

Luật Hồi Tỵ quy định cấm quan lại làm việc tại chính quê hương của mình, hoặc nơi có quan hệ thân thuộc sâu (họ hàng, thông gia…). Mục tiêu của luật Hồi Tỵ là tránh tư lợi – bè phái – nâng đỡ họ hàng – bao che địa phương.

Luật Hồi Tỵ xuất hiện từ thời phong kiến, nhưng mức độ áp dụng thay đổi theo từng triều đại. Bắt đầu từ thời Lê sơ (1428–1527) Luật Hồi Tỵ được áp dụng mạnh mẽ. Hồng Đức luật có quy định: Quan không được làm ở quê mình; Không được làm ở huyện/quận có họ hàng gần.

Thời Nhà Nguyễn (1802–1945), Luật Hồi Tỵ được áp dụng cực kỳ chặt chẽ, đầy đủ nhất trong các triều đại. “Gia Long luật”, “Minh Mệnh cải cách 1831–1832” quy định:

Hoàng Quốc Dũng - Chúng ta cần xây dựng những nấc thang mới để bước qua và tiến lên

 

Hà Sĩ Phu từng viết : “Trào lưu Cộng sản đã xuất hiện như một tất yếu lịch sử và vô cùng chính đáng, nhưng phải nhận rằng đó chỉ là một nấc thang văn hóa thấp của tiến trình đấu tranh bất tận cho Quyền Con Người”.

Và ông cũng tự sự tiếp : “Càng suy nghĩ về nội dung cũng như về hiện tình của ý thức hệ Mác – Lê, tôi càng thấy rõ đây là một ý thức hệ phong kiến trá hình, của triều đại phong kiến cuối cùng, đang kìm hãm sự tiến bộ xã hội”.

Hai nhận định ấy, dù đã được viết cách đây gần ba thập niên, vẫn còn nguyên tính thời sự trong hiện thực hôm nay. Bởi lẽ, nếu quan sát kỹ những vận động chính trị – xã hội đương đại, ta dễ nhận ra rằng : Cấu trúc quyền lực hiện hành vẫn mang đậm dấu vết của mô hình phong kiến cổ truyền, chỉ khác ở hình thức biểu hiện.

Huỳnh Ngọc Chênh - Quang Trung và Gia Long

 

Chế độ độc tài lúc mới lên thì mạnh bạo rồi sau đó suy tàn theo quy luật. Thế lực này suy tàn thì thế lực khác  vươn lên thay thế.

Vua Lê Thái Tổ có công đánh đuổi giặc Minh giành độc lập, dựng lên triều đình nhà Lê độc tài phong kiến. Nhà Lê truyền được 100 năm thì suy sụp, bị họ Mạc cướp ngôi, rồi họ Mạc bị Nguyễn Kim cùng thuộc tướng Trịnh Kiểm đánh bại để tái lập nhà Lê. Tuy nhiên độc tài triều Lê đã đến thời mạt vận, chỉ tồn tại làm vì, mọi quyền lực thuộc về nhà cầm quyền độc tài mới đầy sức sống là chúa Trịnh.

Mâu thuẫn quyền lợi với chúa Trịnh, dòng họ Nguyễn đứng đầu là Nguyễn Hoàng chạy vào Nam khai phá mở mang bờ cõi, lập nên một thế lực mới đối nghịch với thế lực chúa Trịnh, đó là chúa Nguyễn.

Liễu Hằng – Cũng đành…

 

Hình ảnh cô giáo phải cầm dù che mưa cho quan chức sặc mùi “phong kiến”, cái thứ phong kiến thối nát mà học sinh được học dưới mái trường xã hội chủ nghĩa.

Nhưng ai tạo ra kiểu vạn tuế gia ấy ? Ai biến các cô thành tì nữ ?

Ai chả thấy các lễ nghi của ta xưa nay rườm rà gấp nhiều lần so với sự giản đơn của “bọn” tư bản ! Từ hoa hoét băng rôn cho đến diễn văn, phát biểu.

Huỳnh Ngọc Chênh - Buồn cười luật hồi tị

 

Ông Tô Lâm đang dùng lại luật hồi tị mà cha ông ta thời phong kiến cách đây 600 năm đã áp dụng, khi điều chuyển người từ nơi này đến nơi khác làm bí thư.

Thời nhà Lê rồi qua thời nhà Nguyễn luật hồi tị được áp dụng rất nghiêm khắc. Nghĩa là quan lại không được làm quan tại quê quán mình, không dùng trợ lý, người giúp việc đồng hương, không được mua đất và cưới vợ hoặc làm sui tại địa phương mình đang cai quản.

Vì vậy mà ông phó bảng Hoàng Diệu từ Quảng Nam phải ra Hà Nội làm tổng đốc. Hoặc ông nội của nhà văn Nhất Linh phải từ Hội An ra làm quan ở Hải Dương. Còn ông Ngô Đình Khôi từ Huế vào Quảng Nam làm tổng đốc …

Huỳnh Ngọc Chênh – Lịch sử Mín đàm

 

Trong không khí cả nước vẫn còn lâng lâng tự sướng, tưởng cũng nên ôn nhanh qua lịch sử một tí.

Hồi đó sau khi vua Minh Mạng bành trướng qua được Lào và Miên, cả nước cũng lên đồng tự sướng miên man, đổi luôn tên nước từ Việt Nam lên thành Đại Nam cho xứng tầm vĩ đại. Thấy chủ nghĩa “tứ thư ngũ kinh” là vô địch muôn năm, nên cứ bế quan tỏa cảng, chỉ học và làm theo Bắc phương, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Bao nhiêu đề nghị cải cách của người theo Tây học bị bỏ ngoài tai, (may là những người ấy chưa bị bắt tù vì bất đồng chính kiến).

Vì quá tự sướng đến u mê, không biết thế giới bên ngoài như thế nào nên khi nó xuất hiện lù lù trước cổng thành với vài phát súng thì vua quan rúm ró lại không biết phải làm sao.

Người Sài Gòn - Học cha ông

Thiên hạ đồn “Ở Việt Nam bây giờ, cái gì cũng có thể mua được bằng tiền, miễn là đủ sức chung chi. Từ các danh hiệu thi đua, chức tước đến cả lòng tự trọng và danh dự?”

Mấy thứ khác, chỉ nghe nói, chứ “chạy chức, chạy quyền” thì báo chí và dư luận hà rầm. Còn danh hiệu thi đua, từ cá nhân đến tập thể, ai “mua” cũng được, dễ như vào siêu thị sắm tủ lạnh, ti vi…

Các doanh nghiệp, tháng nào cũng vài lần được chào mời tham gia các chương trình khen thưởng từ cấp ngành đến quốc gia với điều kiện “đầu tiên” là tiền đâu. Muốn được công nhận kỷ lục Guiness từ trong nước đến thế giới, trước tiên cũng phải chi đủ.

Dương Quốc Chính - Chống tham nhũng kiểu phong kiến

 

Hôm qua xem live stream bên VOA về vụ Vạn Thịnh Phát, thấy các bác tranh luận về tham nhũng và chống tham nhũng, cơ bản không có gì mới, toàn chuyện ai cũng biết rồi.

Tuy nhiên, ông Bùi Kiến Thành, từng là cố vấn cho tổng thống Diệm và thủ tướng Kiệt, có lẽ là thế hệ người Việt đầu tiên du học Mỹ, có một nhận định này độc lạ, khá hiểm, để phản bác những người khác.

Đại khái luật sư Đài, ông Quang A có ý nói là Việt Nam tham nhũng do không có đối lập, không có tự do ngôn luận, không có tam quyền phân lập. Lý luận này thì quá phổ thông rồi và không sai. Nhưng ông Thành phản bác đại ý là:

Đặng Chương Ngạn - Cái « nhát » của Nguyễn Du

 

Có hàng ngàn tác phẩm viết về Truyện Kiều. Có hàng ngàn nhà nghiên cứu, phê bình văn học đã mổ xẻ, lý giải đến chân tơ kẽ tóc vì sao Nguyễn Du mượn một cốt truyện bên Tàu, những nhân vật lịch sử bên Tàu, địa danh bên Tàu để viết Kiều.

Hầu như, không có nghiên cứu nào đề cập đến CÁI NHÁT CỦA NGUYỄN DU và viết rằng do « nhát » mà Nguyễn Du phải kể một câu chuyện của bên nước láng giềng Trung Hoa: mượn những nhân vật lịch sử thời nhà Minh, những tên người và địa danh Trung Hoa. 

Nhưng, đó lại chính là lý do chính, là bản chất của vấn đề này: Tại sao nàng Kiều lại là một công dân Tàu chứ không phải một nàng Kiều Việt Nam khai sinh bên sông La, hay sông Lam, sông Hương!

Mạnh Kim - Giáo sư Thêm (người đề xuất bỏ “Tiên học lễ…”): Ông “bớt” lại giùm chút!

 

“Những cái đầu” của hệ thống giáo dục Việt Nam, chính xác hơn là nền giáo dục xã hội chủ nghĩa của một nước Việt Nam cộng sản, vốn dĩ đã chẳng ra thể thống gì. Không có gì đáng làm hơn là việc chặt béng những cái đầu như vậy.

Một trong những cái đầu của hệ thống giáo dục mục rữa ấy vừa đề nghị bỏ đi khái niệm “tiên học lễ” của truyền thống giáo dục Việt Nam có từ thời “tiền cộng sản”.

Học sinh Việt Nam Cộng Hòa chẳng ai không nhớ câu “Tiên học lễ, Hậu học văn”. Đời này qua đời kia, cho dù có những giai đoạn không phải lúc nào “Tiên học lễ, Hậu học văn” cũng được thực hành nghiêm cẩn, nhưng bất luận ra sao thì “Tiên học lễ, Hậu học văn” cũng là một nhắc nhở quý giá và đáng khắc tâm đối với các thế hệ học trò.

Tạ Duy Anh - Cầu lời nói thẳng

 

Đọc lịch sử, thấy có điều này : Từ khi quốc gia độc lập với phương Bắc, triều đại phong kiến nào cũng không nhiều thì ít, đều có ban chiếu CẦU LỜI NÓI THẲNG.

Ngay như triều nhà Hồ, vốn vẫn bị chính sử coi là “ngụy”, là tiếm ngôi, nhưng khi lên làm vua, Hồ Hán Thương cũng không quên xuống chiếu cầu lời nói thẳng.

Kỷ lục về cầu lời nói thẳng, có lẽ thuộc về triều Hậu Lê. Chỉ riêng thời Lê Thái Tông, ở ngôi 9 năm, hầu như năm nào cũng xuống chiếu cầu mong các đại thần chỉ cho ông lầm lỗi ở đâu, kém cỏi chỗ nào để sửa mình.

Nguyễn Thông - Ngồi xó bếp nói chuyện thế giới: Phong kiến

Kim Jong Un chỉ đạo một đơn vị súng cối, 10/04/2020. Ảnh Reuters

Xứ An Nam ta, người cộng sản làm cách mạng là để đánh đuổi thực dân, lật đổ phong kiến thối nát, thậm chí còn quá đà "trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ". Có nghĩa là... đ** chơi với phong kiến. Mày mà lòi ra, ông chặt không còn một mống. 

Hồi tôi còn bé, biết cả chuyện con cái nhà lý lịch phong kiến không được vào đoàn, không cho đi học, thậm chí không bắt vào bộ đội. Đánh phong kiến là cứ diệt tận gốc, trường kỳ, tiệt nọc thì thôi.

Nhưng họ (cộng sản Việt) lại anh em thân thiết với đám cai trị Triều Tiên. Bọn ấy miệng thì rao theo chủ nghĩa xã hội nhưng phong kiến đặc sệt.