Châu Văn Thi - Ngày cuối cùng…

Tôi khẽ chạm tay vào cuốn lịch, nơi những đề tài của tháng trước và những dự định sắp tới vẫn còn nguyên vẹn như một thói quen khó bỏ. Tôi nhẹ nhàng xếp nó vào thùng đồ, khép lại một chương của cuộc đời.

Bàn bên kia, tiếng gõ phím lách cách của anh bạn đồng nghiệp đang hoàn thành nốt phần việc còn lại. Tôi chào từ biệt rồi ôm thùng các-tông chứa đựng kỷ niệm rời khỏi văn phòng.

Vị sếp già đứng đó, đôi tay ông đặt lên vai tôi, như muốn giữ lại giúp tôi những giọt nước mắt đang chực trào: "Cảm ơn bạn vì những đóng góp tuyệt vời. Chúng ta sẽ trở lại, nhất định sẽ trở lại. Chúng tôi sẽ đấu tranh để đưa các bạn trở lại!"

Nguyễn Gia Việt - Bánh mì của chúng ta

 

Đang có lễ hội bánh mì, báo chí truyền thông như thông lệ lại xúm xít quanh cái xe bánh mì Huỳnh Hoa nhồi nhét và quết bơ cục cục ú nu ú na nhìn phát ngán. Nó bán pâté bán thịt bán chả chứ đâu có bán bánh mì!

Có nhiều món bánh mì của chúng ta mà lễ hội bánh mì chưa từng nghĩ tới.

Đó là bánh mì không, bánh mì ổ, bánh mì cần xé, bánh mì bến xe Lục Tỉnh, bánh mì bến bắc Lục Tỉnh mà ông bà chúng ta mỗi khi đi Sài Gòn Chợ Lớn hay tiện tay mua về cho con cháu. Đó là những ổ bánh mì lớn mập ú giòn rụm, thơm phức mùi bơ mới.

Giang Lê - Nhân vụ một du khách Đức bị bắt giữ ở Mỹ

Jessica Brösche, một trong hai người Đức mới bị ICE bắt giữ và trục xuất, là một tattoo artist (nghệ sĩ xăm hình). Khi nhập cảnh qua Mỹ từ Mexico cô đem theo một số dụng cụ xăm tattoo.

ICE bắt giữ Brösche vì nghi ngờ cô ấy vào Mỹ làm việc chui. Công dân Đức chỉ được miễn visa vào Mỹ khi đi du lịch (không được làm việc). Brösche bị giam 6 tuần, trong đó có 8 ngày biệt giam.

Đọc tin này tôi nhớ lại một kỷ niệm mấy chục năm trước khi còn là sinh viên ở Nga. Hồi đó tôi chơi rất thân với một anh bác sĩ sang làm nghiên cứu sinh ở Moscow. Quãng những năm 89-91 người Việt bắt đầu tập trung làm ăn buôn bán ở đây, anh bạn tôi làm thêm buổi tối khám chữa bệnh cho họ.

Nguyễn Tuấn Khoa – Bánh mì với ký ức tuổi thơ tôi

Mặc dù tuổi đã xế chiều, nhưng sao tôi không từ bỏ được thú vui ăn hàng như hồi còn trẻ. Những món ăn và những hàng quán nào gắn liền với tuổi thơ của tôi lại càng có thêm sức hút kỳ lạ.

Ở Sài Gòn các món ăn đường phố rất hấp dẫn. Bò bía, gỏi cuốn, bánh xèo, bột chiên, gỏi đu đủ khô bò, cơm tấm… món nào cũng ngon, nhưng thứ tôi khoái nhất vẫn là bánh mì. Ở nơi nào có đồn là bánh mì ngon tôi đều tới và ăn ngay tại chỗ để đánh giá, nhờ đó trong sổ tay tôi có địa chỉ bánh mì ngon ở tất cả những nơi tôi đã đi qua.

Sau mấy chục năm ăn bánh mì, tôi chọn ra hai xe bánh mì tôi thấy hợp gu nhất là bánh mì Bảy Hổ ở đường Huỳnh Khương Ninh và bánh mì Bé Bự ở bên hông chợ Tân Định. Trong hai tiệm bánh trên thì tôi thường ăn Bảy Hổ hơn, vì miếng thịt ở đây thơm đặc biệt, bánh giòn, pâté có mùi vị như pâté của tiệm Brodard.

KD - Mặt trận Tiểu khu Darlac 10/3/1975

Nguyễn Ngọc Chính : Tôi nhận được email của Nguyễn Văn Hoa, người bạn đồng môn trường Trung học Ban Mê Thuột ngày xưa. Anh Hoa có viết một câu thật cảm động: “Hôm nay, một tuần sau ngày giỗ 50 năm thị xã Ban Mê Thuột và tỉnh Darlac gục ngã, tôi vừa khóc vừa đọc lại bài "Mặt trận Tiểu khu Darlac 10/3/1975" do một người ký tên tắt KD trích lại.  Xin được chia xẻ với quý đồng môn Ban Mê Thuột ”.

Xin đăng lại nguyên văn những dòng dưới đây của tác giả KD để gửi đển các thân hữu và đồng môn “hồi ức” một ngày tang tóc của xứ “Buồn Muôn Thuở” 50 năm về trước. Những hình ảnh đi kèm do NNC sưu tầm trên mạng.

Từ 9 giờ 30 sáng ngày 10 tháng 3 năm 1975, các mũi tiến quân của Cộng quân từ hướng bắc và hướng tây bắc đã hoàn toàn tràn ngập trung tâm thành phố và tập trung nỗ lực tấn công Bộ Chỉ Huy Tiểu Khu nằm trên đại lộ Thống Nhất.

Dương Công Quan – Ngày này tháng này

* Quá khứ là một phần của lịch sử.  Quá khứ là những thân cây mà hiện tại là chiếc lá. Nếu có chiếc lá phủ nhận những thân cây kia thì chẳng khác nào phủ nhận một phần thân thể đã tạo ra.

* 20/03 là ngày sinh nhật của Thu Ba. Cách đây 50 năm, khởi đầu là ngày 20/03/1975 những chiếc xe đò chở chật cứng người từ Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi chạy vào Nam đã chạy ngang qua thị trấn Bình Định là nơi tôi đang trấn giữ. Ngày bà xã tôi Thu Ba tròn 20 tuổi đang mang bầu đứa con đầu lòng của chúng tôi. Tin tức trên báo chí trên đài phát thanh nghe được là Tổng Thống Thiệu sẽ bỏ từ đèo cả Tuy Hòa.

Không khí ngộp thở bao trùm, người dân của thị trấn cũng đã lục đục gồng gánh nhau đu theo những chiếc xe đò chạy loạn. Họ chỉ biết chạy về hướng Nam. Chạy và chạy mà không biết sẽ chạy về đâu khi phía sau lưng là chiến tranh rượt đuổi. Hai vợ chồng tôi cũng vậy. Tôi không thể đi vì nhiệm vụ phải ở lại. Tôi đưa Thu Ba lên một chiếc xe đò theo đoàn người chạy loạn để về Ninh Hòa. Dù sao đó ở đó có còn nhà ba má của tôi.

Trần Xuân Thái – Kỷ niệm về chuyến bay bão táp thời Covid

Hôm nay là 20/03, tròn 5 năm (20/03/2020 - 20/03/2025) chuyến bay kinh hoàng từ phi trường Charles-de-Gaulle (Paris) về phi trường Tân Sơn Nhứt của hãng Air France, đưa hơn 40 người Việt, chủ yếu là du học sinh (DHS) về Việt Nam, nối nôm na là "về nước trốn dịch".

Bấy giờ gọi là viêm phổi cấp Vũ Hán - Wuhan pneumonia - SARS-nCoV (mà chính xác tên nó là vậy). Chuyến bay AF258 của Air France cất cánh lúc 01:00 PM giờ địa phương (7:00 giờ tối Việt Nam) ngày 19/03/2020, từ Pháp về Việt Nam.

Hôm ấy là 11:00 AM giờ Paris, tức 5:00 PM giờ Việt Nam. Các du học sinh đã hoàn tất các thủ tục lên phi cơ và xuất cảnh. Mọi người, về nguyên tắc và thực tế, đã không còn ở lãnh thổ của nước Pháp, mà thuộc địa phận quốc tế, chờ lên phi cơ.

Trương Thanh Liêm - Mới năm ngoái thôi…

Linh tính thế nào mà thằng bạn cũ từ Texas lên chơi rồi hai đứa đứng trước cửa Đài VOA chụp hình. Thế mà tấm hình này trở thành kỷ niệm cuối cùng của hai đứa tôi với Đài VOA.

Đài VOA đối với hai thằng tôi vừa là người thầy và là cần câu cơm khi còn ở Việt Nam.

Những năm 80, Saigon xơ xác. Những bậc đàn anh đàn chú biết tiếng Mỹ phát âm chuẩn thì có liên hệ gần với Mỹ đã đi gần hết. Saigon chỉ còn những ông thầy già từ chương trình Pháp chuyển qua, nên dạy tiếng Anh với giọng của Anglais Vivant. Nghe nhạc Mỹ còn chịu chết huống gì nghe Mỹ nói.

Nguyễn Ngọc Chính - Chuyện dài chiếc radio tại Việt Nam

Ngày còn bé tôi vẫn thầm tự hỏi tại sao con người có thể thu nhỏ để chui vào trong một chiếc hộp nhỏ xíu, để từ đó phát ra đủ thứ âm thanh mà mọi người (từ ông già bà cả cho đến trẻ ranh như tôi) phải nghe một cách chăm chú đến như vậy?

Không phải chỉ có một người mà có đến rất đông người chờ sẵn trong đó. Chỉ cần chờ một động tác là họ thay nhau thay đổi từ ca hát cho đến nói chuyện bao gồm cả đàn ông lẫn đàn bà, một cách bí ẩn.

Lớn hơn chút nữa tôi mới khám phá cái hộp đó chính là chiếc “radio” chạy bằng đèn điện nhỏ có cái tên Philips. Nhỏ xíu nhưng lại rất huyền diệu, lúc nào cũng chờ người trong nhà bật lên để nghe những gì mình thích…Từ ca nhạc giải trí cho đến tin tức thời sự khắp mọi nơi!

Việt Nguyễn - Ngày 14/3/2025

 

Là 37 năm xảy ra sự kiện Gạc Ma. Cảm thấy thật may mắn và có duyên vì đã một lần được nhìn thấy Gạc Ma ở khoảng cách gần nhất có thể, dù không thể chạm vào.

Đã được chứng kiến những phút giây thiêng liêng giữa biển khơi và tự tay thả những cánh hoa xuống vùng nước Gạc Ma, tri ân những người lính mãi mãi nằm lại dưới biển sâu. 

Và đã được chụp ảnh, được nghe từ chính những chứng nhân lịch sử.

Lê Đức Dục - Hôm nay 14-3 ngày giặc Tàu xâm lược đảo Gạc Ma, và điều ít ai biết

 

Thời điểm quân Tàu thảm sát 64 người lính hải quân Việt Nam, điều đó nhiều người biết.

Nhưng điều dưới đây không phải ai cũng biết :

Ngày 14-3-1988, khi ở đất liền người dân Việt Nam đang cử quốc tang nguyên thủ quốc gia, thì tại Gạc Ma súng giặc Tàu đã nổ !

Phan Đăng - Nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Thụy Kha: "Họ đã ra đi, khép lại từng cánh cửa, và vĩnh viễn mang theo chìa khóa..."

 

Một buổi sáng mưa và gờn gợn gió năm 2016, mình đến quán café mà nhạc sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Thụy Kha đã hẹn. Chủ đề của cuộc nói chuyện hôm ấy là sự nghiệp âm nhạc của rất nhiều nhạc sĩ Việt Nam đột ngột rời bỏ thế gian trong một năm qua.

Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha xúc động kể kỹ lưỡng  từng người, rồi bảo rằng mỗi người ra đi là một cánh cửa khép lại. Và những người ra đi đều đã Vĩnh viễn mang theo một chiếc chìa khóa riêng.

Mình ấn tượng với cuộc đối thoại lần ấy đến nỗi mới đây đã đưa nó vào cuốn “39 cuộc đối thoại tri thức”.

Võ Như Quốc - Những ngày cuối cùng ở Ban Mê Thuột

Rạng sáng ngày 10 tháng Ba, đạn pháo bắt đầu nổ. Trong phòng, một vài thương bệnh binh thức giấc bật dậy xầm xì: “Việt Cộng pháo kích!”. Hình như tiếng pháo đâu hướng cầu 14, trại Mai Hắc Đế, hay trung tâm huấn luyện sư đoàn gì đó.

Ở xứ cao nguyên này, chuyện Việt Cộng pháo kích không còn là lạ. Một vài anh thương binh nặng tiếp tục ngã lưng tìm giấc ngủ. Tôi đếm xem lần này Việt Cộng pháo bao nhiêu trái để sáng mai ra câu lạc bộ uống café có “số liệu” tán dóc.

Pháo vẫn nổ, tiếng pháo ngày càng nghe gần và dồn dập hơn, tôi không còn đếm nổi nữa, linh cảm đây là điều bất thường. Ngoài sân, y tá, lính cơ hữu của Quân Y Viện lăng xăng chạy tới lui. Trong phòng, không còn một ai có thể yên tâm nằm tiếp, mọi người tụ tập ngoài sân theo từng nhóm nghe ngóng tình hình. Tiếng súng cá nhân bắt đầu nổ đủ mọi hướng, tiếng AK nghe rõ mồn một.

Nguyễn Ngọc Chính - 10.3.1975, khởi đầu từ Ban Mê Thuột

Ông bà ta thường nói: “Vạn sự khởi đầu nan” để diễn tả sự phức tạp và khó khăn trong việc bắt đầu một công việc, một dự án hoặc một cuộc sống mới. Bài viết này không những mang hàm ý đó mà còn ở một quy mô lớn hơn, có tầm ảnh hưởng đến cả một đời người, lại còn mang ý nghĩa đến đời con, đời cháu.

Trong chiến tranh Việt Nam, ngày 10/3/1975 Ban Mê Thuột thường được mệnh danh là “sự khởi đầu của một kết thúc”. Tất cả được bắt đầu từ xứ “Buồn Muôn Thuở”, một cái tên đầy thi vị nhưng cũng đầy bi thương dẫn đến sự sụp đổ ngày 30/4/1975 tại Sài Gòn.

Đó cũng là “cột mốc đổi đời” hiểu theo cả hai nghĩa đối với người Việt. Với người (tạm gọi là “lạc quan”) đó là ngày “thống nhất đất nước”. Còn đối với “người bi quan” thì đó lại là “xuất phát điểm” của cuộc “di tản chiến thuật” từ một đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh sang những vùng đất mới.

Uyên Vũ –Ban Mê Thuột thất thủ ngày 10 tháng Ba, Việt Nam Cộng Hòa bắt đầu sụp đổ

Đúng 50 năm trước, ngày 10/3/1975, Ban Mê Thuột thất thủ, khởi đầu cho sự sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa.

Những ngày tháng đó, tôi đang học lớp 9, đã ý thức được hoàn toàn sự khủng khiếp và tang thương của chiến tranh, đã biết lo âu vì tương lai... Nhưng cùng với đám bạn học, chúng tôi vẫn đùa cợt để giảm nỗi căng thẳng đang đè nặng trên từng gia đình.

Ngày 28/3/1975 hai anh em tôi cùng với đoàn người chạy loạn từ Bảo Lộc đi ngược lên hướng Đà Lạt, vì Quốc lộ 20 về hướng Sài Gòn đã bị cắt đứt ngay Định Quán, để tìm đường về Sài Gòn.

Nguyễn Đình Bổn - Ký ức tháng Ba

Một ngày tuổi 14

nắng đỏ biển đỏ máu

xà lan trôi giạt ngột ngạt

bà con đà nẵng điên loạn chạy giặc cập bờ

máy bay bỏ bom dọc quốc lộ

Phó Đức An - Xin trả lại chiến bào!

Lão đang nằm ở một khách sạn cổ nhất Sài Gòn, khách sạn Continental Saigon ở đường Đồng Khởi, Bến Nghé, Quận 1, xây dựng từ năm 1880 và cảm nhận một luồng thôi thúc lão viết lên bài này. Có lẽ luồng thôi thúc này đến từ những hồn ma của khách sạn vãng lai chốn này, bởi “họ” quá yêu Sài Gòn, quá thích một Sài Gòn hào hoa, phong lưu và sầm uất năm xưa.

Lão đọc được một thông tin trên mạng rằng thành phố Hồ Chí Minh sẽ được trả lại cái tên Sài Gòn sau khi sáp nhập xong. Nếu quả thật như vậy, lão cho rằng sáng suốt vô cùng. Điều này đã làm lão đau đáu trong lòng mỗi khi trở lại thành phố này.

Cái tên thành phố Hồ Chí Minh rất hay, rất ý nghĩa. Để tưởng nhớ vị cha già của dân tộc, Người luôn yêu thương và hướng về miền Nam:

Nguyễn Thông - Vào kỷ nguyên mới chưa?

Nghe “mới” ai mà chẳng thích. Họa chỉ có gỗ đá hoặc kẻ khư khư bám lấy cái cũ lỗi thời để vinh thân phì gia thì mới lạnh lùng, dửng dưng, không muốn “vào”. Vào kỷ nguyên mới không có nghĩa xóa bỏ hết thứ cũ, nhưng những gì đã quá vướng víu, cản trở, tai hại thì nên bỏ.

Tôi rất ghét câu dạy đời “Nếu anh bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn anh bằng đại bác” bởi nó rất hồ đồ. Có những thứ quá khứ cần bị đào sâu chôn chặt mới vươn tới tương lai được, vào kỷ nguyên mới được.

Những nhà lãnh đạo, cầm quyền nước này đã không ít lần chủ trương “gác lại quá khứ, hướng đến tương lai”. Đó là nhận thức, tư duy cởi mở, nhất là ở một nước từng chiến tranh liên miên với nhiều kẻ thù. Chỉ có điều, chủ trương ấy bị “nhất bên trọng, nhất bên khinh”, không được thực thi tử tế. Điều đó ta có thể thấy rõ nhất trong quan hệ của nước này với Trung Quốc và Mỹ. Tôi không cần nhắc ra đây, bởi hầu như ai cũng rõ.

Lê Đức Dục - Biên ải, biên phòng : Tròn một giáp chương trình Tháng Ba Biên Giới

Với mọi người, anh em Biên phòng là lực lượng trực tiếp bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.

Với mấy thằng làm báo quanh năm "đi biên" như mình và Nguyễn Đức Bình, Quang Nguyen thì anh em Biên phòng như là người thân của bọn mình.

Đúng 12 năm trước, tháng 2-2013, từ loạt bài biên giới ở Pò Hèn của mình và Bình, chương trình "Tháng Ba Biên Giới" ra đời từ khởi động của báo Tuổi Trẻ, phối hợp cùng Bộ Tư lệnh Biên phòng, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.

Trần Trung Đạo - Huy Đức vẫn đi trên con đường sự thật

Tôi đọc Huy Đức trước đó khá lâu qua Internet nhưng chỉ biết anh khoảng 2012. Qua trung gian một người em ở Pittsburgh, hai anh em chúng tôi gặp nhau.

Hôm đó tôi đi đón Huy Đức về nhà nghỉ ngơi, sau đó sẽ đưa anh vào một căn phòng ở Harvard. Huy Đức sẽ ở đó một thời gian khá dài để tu nghiệp theo học bổng báo chí của Nieman Foundation. Vợ tôi gọi về nhắc tôi hỏi Huy Đức cần gì khi dọn vào chỗ ở mới. Ý của vợ tôi là chén bát, nồi niêu, xoong chảo v.v...

Huy Đức bảo chưa cần gì chỉ cần đôi giày vì đôi giày đang mang bị rách. Trời Boston dù mùa nào ban đêm cũng se lạnh và ẩm ướt. Tôi đưa Huy Đức sang tiệm Burlington bán đồ rẻ bên kia đường mua đôi giày mới.  Tôi có ý định mua tặng Huy Đức đôi giày đó nhưng anh nhất định muốn trả tiền.