Tiểu Vũ - Nghề báo có những nguyên tắc tối thiểu không thể bỏ qua

 

Tìm mãi cuối cùng rồi cũng lần ra tác giả bức ảnh chụp nhà văn Bảo Ninh nhận thưởng, bức ảnh đã gây chú ý suốt mấy ngày qua. Trên trang cá nhân, bạn ấy đã giải thích rất nhiều, thậm chí có lúc còn đổ lỗi cho bạn đọc.

Nhưng theo quan điểm của tôi, dù giải thích thế nào thì bạn ấy vẫn sai. Nghề báo có những nguyên tắc tối thiểu không thể bỏ qua. Đưa một tấm ảnh lên mà để bạn đọc hiểu lầm dẫn đến tranh cãi thì trước hết là lỗi của phóng viên và cao hơn là lỗi của tòa soạn, bởi đó là trách nhiệm biên tập và kiểm soát chất lượng thông tin.

Trong trường hợp này, lựa chọn đúng nghề chỉ có ba : Một là không dùng bức ảnh đó, hai là nếu buộc phải dùng thì phải chú thích thật rõ ràng để tránh hiểu lầm, và ba là chấp nhận đưa tin chậm hơn đôi chút để xin đồng nghiệp hoặc ban tổ chức một tấm hình khác chuẩn xác và phù hợp hơn. Không có con đường thứ tư.

Dương Quốc Chính - Cần thay đổi cách dạy Sử và tuyên truyền chống nhà Nguyễn

 

Về chúa Nguyễn và các tướng thời đó, anh em cứ hiểu nguyên lý tuyên truyền là cứ ông nào đụng độ với Tây Sơn thì sẽ bị vùi dập.

Vì Tây Sơn là hình ảnh của đảng ta, đảng ta ca ngợi Tây Sơn giống như ca ngợi bản thân. Vì thấy có nhiều điểm chung mà điển hình nhất là đánh nhau với đế cuốc to, thống nhất đất nước (mà thực ra về chiến công thì Nguyễn Huệ còn hơn đảng ta nhiều lần, tuổi gì mà so).

Thế nên cũng thời chúa Nguyễn, mấy ông như Nguyễn Hữu Cảnh, Nguyễn Cư Trinh...vẫn được đặt tên đường ở TPHCM.

Phạm Lưu Vũ - Lại thằng đánh máy

 

Báo Giáo dục & Thời đại (của bộ Giáo dục?) xin lỗi vì "gõ nhầm" chữ "Phó chủ tịch Thanh Hóa" thành "Chó chủ tịch Thanh Hóa". Hehe.

Thường người ta chỉ gõ nhầm khi hai ký tự liền nhau trên bàn phím. Đằng này ký tự C và P ở hai vị trí cách xa nhau. Đây không phải lỗi ở ngón tay mổ bàn phím, mà là lỗi ở trong đầu.

Trong đầu người đánh máy đọc rõ "Chó chủ tịch...", thì đương nhiên ngón tay sẽ gõ "Chó chủ tịch..."

Lê Thọ Bình - Đừng để công chúng mất niềm tin

 

Sự việc Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo khẩn yêu cầu Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) kiểm điểm và xử lý nghiêm sai sót trong bản tin gần đây, không chỉ là lời nhắc nhở về trách nhiệm truyền thông, mà còn gióng lên hồi chuông báo động cho toàn bộ hệ thống báo chí quốc gia.

Sự cố sai tên Thủ tướng từ Phạm Minh Chính thành Nguyễn Minh Chính tưởng như đơn giản, nhưng lại mang tính biểu tượng cực kỳ nhạy cảm.

Nghiêm trọng hơn, bản tin sai lệch thông tin về “đụng độ vũ trang” giữa Việt Nam và Thái Lan là một sự cố không thể chấp nhận đối với một cơ quan truyền thông cấp quốc gia, bởi nó liên quan trực tiếp đến vấn đề chủ quyền, quan hệ đối ngoại và an ninh quốc gia.

Hồng Thái Hoàng - VTV sai sót : Lỗi hệ thống hay đặc quyền hệ thống?

 

Sai sót trên sóng truyền hình quốc gia là chuyện đã từng xảy ra. VTV nhầm lẫn tên nước, chèn sai quốc kỳ, phát sóng thông tin chưa kiểm chứng... và rồi sau đó, chỉ cần “xin lỗi” là xong.

Chúng ta có thể thông cảm. Vì không có hệ thống nào là hoàn hảo tuyệt đối. Một kênh truyền hình dù lớn đến đâu, cũng khó tránh được lỗi. Đó là điều có thể chấp nhận – với điều kiện luật pháp đối xử công bằng với mọi chủ thể.

Vấn đề là: Nếu một công dân thường, chỉ cần một phát ngôn nhầm, một chia sẻ chưa đủ kiến thức, hoặc chỉ vì không “đúng định hướng”, thì hoàn toàn có thể bị phạt hành chính, thậm chí bị khởi tố theo điều 331.

Nguyễn Thông - Đài quốc gia (1)

Thiên hạ hôm qua, hôm nay và có khi vài hôm nữa, ồn ào về vụ người của đài truyền hình Việt Nam nói nhịu (tôi dùng chữ này cho nhẹ bớt, bởi hơn 30 năm trong nghề, tôi biết thể nào cũng có lúc sai), nhưng sai có hệ thống như nó thì quả thật rất yếu kém.

Phần đông bọn VTV lâu nay rất kênh kiệu, ra vẻ ta đây, lên mặt với dân trong nghề. Bởi nó tự cho là to lắm, quan trọng nhất, cả nước mỗn nó được gọi là truyền thông quốc gia, mặc dù VOV (đài nói), Thông tấn xã Việt Nam (hãng thông tấn) cũng quốc gia.

Ông bạn tôi, người đứng đầu một thành phố thuộc tỉnh (hồi tỉnh còn có thành phố) có lần nói nửa đùa nửa thật, các ông về đây thì tôi tiếp chứ bọn VTV tôi đ*o tiếp. Cả đám ngớ người ra, cười khành khạch.

Nguyễn Thành Phong – VTV3 vừa bị sai về địa lý

Chương trình "Thời gian ơi, kể chuyện" trên VTV3 tối hôm qua 06/04/2025 nói về những dòng sông, nhiều xúc cảm và... khá lý thú. Nhưng đã có một sai sót khá... to, cần phải nói lại.

Khi tấm ảnh "Bến lở" được đưa lên màn hình, MC đề nghị khách mời cho biết đấy là ảnh từ con sông nào. Không ai đưa ra ý kiến. Nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất hiện và kể về việc chụp bức ảnh ấy. Ông bấm máy từ trên một mố cầu đang xây của cầu Triều Dương.

Sau đó, cả MC và nghệ sĩ cùng nói, ở cầu Triều Dương tức là sông Thái Bình, rồi bảng chữ cũng hiện lên... là sông Thái Bình. Haha... Đây là một thông tin rất... sai.

Trần Trung Đạo - Cách dùng chữ trong ba văn bản ngoại giao

Đó là : Thông Cáo Chung Thượng Hải giữa Nixon và Chu Ân Lai 1972, Thông Cáo Chung giữa Jimmy Carter và Đặng Tiểu Bình 1979, và Công Hàm đơn phương của Phạm Văn Đồng gởi Chu Ân Lai 1958

Trong tiểu luận quan trọng “Á Châu Sau Việt Nam” (Asia After Vietnam) đăng trên tạp chí Foreign Affairs tháng 10, 1967, Richard Nixon biện hộ cho chính sách đối ngoại sắp tới của ông ; rằng song song với việc giải quyết chiến tranh, phát triển kinh tế trong khu vực cũng quan trọng không kém.

Theo Richard Nixon, nói đến Á Châu không thể bỏ qua vai trò của bốn quốc gia ảnh hưởng gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hoa Kỳ (cường quốc Thái Bình Dương). Tất cả nên được bắt đầu bằng việc thiết lập quan hệ với Trung Cộng. (Foreign Affairs, Vol. 46, No. 1, Oct., 1967).

Hoàng Tuấn Công - Nước đổ lá khoai

Chương trình Vua Tiếng Việt (03/01/2025), cố vấn, nhà thơ Hữu Việt giải thích câu “Nước đổ lá khoai” như sau:

 “…Bây giờ không biết các bậc cha mẹ mà gặp con cái bướng bỉnh, nhắc hay quên, không nghe lời thì có dùng câu này không, nhưng bà nhà tôi ngày xưa “Nói với mày cứ như nước đổ lá khoai ấy”.

Vâng, vào là nó trôi nhanh lắm. Và tôi còn nhớ đến một câu thơ của Nguyễn Bính trong bài “Hai lòng”: “Lòng anh như mảng bè trôi/ Chỉ về một bến chỉ xuôi một dòng”, nhưng mà lại: “Lòng em như chiếc lá khoai/ Đổ bao nhiêu nước ra ngoài bấy nhiêu”.

Hoàng Tuấn Công - Vua Tiếng Việt : Vẫn chuyện "Dĩ hư truyền hư"

 

Vua Tiếng Việt số 21 (2024), chủ đề “Đậu”, cố vấn chương trình, nhà thơ Lữ Mai chúc mừng phần thi của người chơi trước đó, và chủ động chọn từ “bón lót” để giải thích:

“Ở đây có những từ tôi thấy rất là khó với những người chơi mà chưa có nhiều trải nghiệm, đặc biệt là trong canh tác nông nghiệp, ví dụ như từ  bón  lót.

Chúng ta luôn sử dụng chữ  lót để chỉ các phần phụ, ví dụ như chúng ta mặc một cái áo thì có phần bên trong, và bón lót cũng tương đương như thế. Tức là nó là một sự chăm sóc cho cái cây mạ hoặc cái cây lúa nào đó trước thời gian gieo cấy. Và đây là cái động thái giúp cho cây mạ nó khỏe mạnh hơn trước khi cấy trồng.

Hoàng Tuấn Công - “Rực dỡ”

 

Vua Tiếng Việt Mùa 3 (chương trình mới nhất vừa phát sóng ngày 29/11/2024), yêu cầu người chơi phát hiện lỗi chính tả trong một đoạn văn. Nhưng (vẫn như thường lệ), vị “Vua” này lại không thể nhận ra lỗi chính tả của chính mình.

Từ “rực rỡ” trong đoạn ngữ liệu bị Vua Tiếng Việt viết thành “rực dỡ”(!)

Nguyên văn câu  hỏi của Vua Tiếng Việt đưa ra là:

Lưu Nhi Dũ - Sai có kịch bản!

Trong chương trình Giai điệu tự hào, bài hát “Tình ca” là của nhạc sĩ Hoàng Việt (Tùng Dương hát), VTV hồn nhiên ghi và nói là của nhạc sĩ Hoàng Hiệp.

Cả hai MC như cái máy, đều nói đây là ca khúc của Hoàng Hiệp! Hai MC còn kể lể: năm 1957 khi đã tập kết ra Bắc nhạc sĩ Hoàng Hiệp nhận được thư người vợ từ miền Nam gửi ra, và ông đã viết bài hát "Tình ca" ấy!

Quả là sai có kịch bản.

Nguyễn Chương - Mắc cười đến vậy, không ngờ cũng viết cho bằng được !

 

Tôi thường chú tâm vào những chữ nghĩa nào gây hiểu lầm về căn tính của TIẾNG VIỆT. Thỉnh thoảng, mới đưa lên mấy chữ đi quá xa của sự khôi hài, gọi là giải sầu chơi. Như cái chữ "chuẩn đoán".  

(1) Tôi nghe đồn rằng có tour du lịch này kia ghi hai chữ "thăm quan", cứ nghĩ chuyện hài hước, nói dóc chơi. Trên mạng, phần lớn ghi "tham quan" (không "thăm").

Ai dè, ngay Hà Nội kinh kỳ, lại rất "kỳ" bởi cách dùng chữ thật "kinh": xe buýt to đùng treo băng-rôn ghi "... khách THĂM QUAN Hà Nội"!

Thích Thanh Thắng - Nên chí thành sám hối nếu còn cơ hội

 

Ở đời ai không có lỗi lầm. Có những lỗi lầm tự mình quán xét tự mình phát lồ sám hối. Có những lỗi lầm vì vô minh ngăn che mà đại chúng chỉ ra để mình tiến tu vững bền.

Có những lỗi lầm cả thiên hạ chỉ ra, pháp luật và giới luật đều không dung chứa. Nếu còn cơ hội sám hối thì nên chí thành sám hối.

Sám hối là sám cái lỗi trước từ bỏ không phạm cái lỗi sau. Nó là những pháp thực hành cao thượng của mỗi cá nhân. Nó không phải cách luồn lách bao che như kiểu sám hối trên giấy cho xong chuyện.

Hoàng Tuấn Công - Làm gì có « thần Trống Đồng » mà thề ?

 

Hôm nay, các báo lớn đồng loạt đưa tin về “Hội thề trung hiếu” diễn ra vào 21 - 22/05/2023 ở đền thờ “thần Trống Đồng” (quận Tây Hồ, Hà Nội).

Thế nhưng, ở đó làm gì có “thần Trống Đồng” mà thề?

Đây có thể nói là điển hình cho cái gọi là “dĩ hư truyền hư”, "lộng giả thành chân" diễn ra trong bao nhiêu năm qua.

Kim Văn Chính - Bàn về chiến lược của Nga trong chiến tranh

1.CHIẾN LƯỢC SAI LẦM

Theo NYT: Putin đã dành 20 năm để chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh với Mỹ và NATO.

Trong hai thập kỷ qua, Nga đã chuẩn bị quân sự để làm sao ngăn chặn các lực lượng của Mỹ và NATO, gây thiệt hại tối đa cho đối phương từ xa. "Chiến dịch đặc biệt" của Putin ở Ukraina đã trở thành một cuộc phiêu lưu hoàn toàn mang tính không tưởng đối với nước Nga.

Thực tế là Nga đã chuẩn bị quân đội trong 20 năm để làm sao ngăn chặn quân đội Mỹ và NATO, gây thiệt hại từ xa. Theo The New York Times, các quan chức và nhà phân tích xác nhận rằng Điện Kremlin hoàn toàn không tính đến việc phải xâm lược và chiếm đóng một quốc gia rộng lớn và hùng mạnh như Ukraine.

Phó Đức An - Bốn sai lầm chí mạng của quân đội Nga trong chiến tranh Ukraina

Chiến tranh Nga - Ukraina đến lúc này rơi vào thế cầm cự. Vậy cũng nên tổng kết lại những sai lầm xẩy ra của quân đội Nga, để cho những nông hộ nào có ý cầm quân ra trận sau này thì sẽ rút được kinh nghiệm và tránh được.

Sau khi quân Nga rút khỏi khu vực Kherson lui về bờ đông sông Dnepr, họ đã cho nổ tung cây cầu. Căn cứ vào mức độ hư hại của cây cầu, quân đội Nga dự kiến ​​sẽ không quay trở lại khu vực Kherson trong thời gian ngắn. Điều này cũng có nghĩa là vào mùa đông, quân đội Nga sẽ duy trì hiện trạng và tiếp tục cầm cự với Ukraine.

Sau những diễn biến bước ngoặt ở mặt trận Kherson, xung đột Nga - Ukraine có thể sẽ "đóng băng" ít nhất 6 tháng, giới chức cấp cao của Mỹ nhận định như vậy.

Mai Bá Kiếm - Đau Nam chữa Bắc mà thuyên mới tài !

 

Ngày 15/10/2022, ông Trương Văn Hùng, giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao-Du lịch (VH-TT-DL) Tây Ninh được điều làm giám đốc Sở Y tế, mà không có bằng y dược. Trước đó, ông Hùng từng làm ở Sở Tài chính, Kho Bạc, Văn phòng UBND tỉnh, Sở VH-TT-DL.

Giống như việc điều bà Đào Hồng Lan, bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, làm quyền bộ trưởng Y tế.

Bà Lan không có bằng y tá hay đỡ đẻ,  nhưng gói Combo kiến thức “Thạc sĩ Kinh tế + Cao cấp Lý luận Chính trị” hy vọng bà sẽ điều hành Bộ Y giỏi hơn bộ trưởng Nguyễn Thanh Long và hai thứ trưởng Cao Minh Quang và Trương Quốc Cường. Vì 3 tên này chỉ có gói Combo “phó giáo sư-tiến sĩ-bác sĩ, phó giáo sư-tiến sĩ-dược sĩ + Cao cấp Lý luận Chính trị”.

Huy Đức - Nguyên Ngọc

 

Một lần, nhiều người, trong đó có bà cựu phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình hỏi, “Chúng ta bắt đầu sai từ bao giờ?” Nguyên Ngọc nói, “Thưa chị, chúng ta bắt đầu sai từ Đại hội Tua” [Đại hội lần thứ 18 của Đảng Xã hội Pháp tổ chức tại thành phố Tours, năm 1920].

Sáng nay, 05-09-2022, tôi gọi điện thoại vào Hội An chúc mừng sinh nhật ông và xin ông cho phép tôi nhắc lại câu chuyện “từ Đại hội Tours”. Ông nói, “Được nhưng nên nói rõ phản ứng của bà Bình”. “Bà Bình phản ứng sao ạ?”. “Bà ấy im lặng”.

Bà Nguyễn Thị Bình là cháu ngoại của nhà yêu nước vĩ đại Phan Châu Trinh. Ngày 19-06-1919, Phan Châu Trinh cùng với Phan Văn Trường, Nguyễn Thế Truyền và Nguyễn Tất Thành soạn "Yêu sách của nhân dân An Nam" gửi Hội nghị Versailles, ký tên chung là "Nguyễn Ái Quốc".

Mai Bá Kiếm - Làm báo phải biết nhục khi mắc lỗi kiến thức !

Mỗi lần tôi viết status có mắc lỗi chính tả và bạn đọc comment chỉ lỗi, tôi đều phản hồi “Cám ơn bạn đã nhắc nhở, và tôi đã sửa”. Viết sai chính tả đã mắc cỡ rồi, huống gì viết sai kiến thức!

“Cửa hàng tiện lợi chỉ phục vụ trong bán kính 500m2” là lỗi kiến thức chứ không phải lỗi chính tả. Bán kính là chiều dài đơn vị tính là mét, còn mét vuông là đơn vị của diện tích.

Ngày 03/01/2021, Báo Quân đội Nhân dân đăng bài “Phát hiện quả bom 500 bảng Anh tồn sót sau chiến tranh” là mắc lỗi kiến thức.