Võ Khánh Tuyên - Những thành phố buồn

 

Nhớ hồi còn nhỏ đến tận mãi khi đến thiếu niên, tên gọi Thành phố nó "linh thiêng" lắm.

Trong đời sống bình thường, trong phim ảnh, kịch cọt ở miệt trong này...người ta nói mai "lên Thành phố", mốt "vô Thành phố" là chỉ duy nhứt có nghĩa là Saigon-Hồ Chí Minh.

Rồi theo thời gian, thành phố đâu mà lắm thế, như nấm mọc sau mưa, tỉnh thành nào cũng có ít nhứt một thành phố, cá biệt như Bình Dương có tới 5 thành phố. Nhưng hình như ở miền Tây, một thời gian dài người ta vẫn mặc định thành phố là Saigon-HCM, còn những thành phố mới lên thì gọi tên, kiểu: Đi Tân An, đi Long Xuyên, Cao Lãnh...

Võ Khánh Tuyên – Ai vui ?

Sau khi tòa án thị xã Hương Thủy (thành phố Huế) tuyên buộc Công ty Xổ số Kiến thiết Huế phải trả giải trúng 2 tỉ cho tờ vé số "bị rách", thấy phần đông Facebooker đều hả hê. Và có nhận định khá "tiêu cực" cho phía lâu nay từ chối trao thưởng.

Cụ thể là tay giám đốc"ngoan cố"!

Riêng tui, tui cho rằng bài báo trên báo Thanh Niên này phản ánh đúng thực chất tâm trạng của tay giám đốc nói riêng và Công ty Xổ số Huế nói chung. Nhận định của tui thiên về hướng: Họ muốn tòa tuyên cho họ phải thua !

Võ Khánh Tuyên - Nụ cười

Ở đời, đôi khi không thể áp dụng đơn thuần kiểu lý trí được. Như chuyện mua vé số, mua chi để sáng mua chiều xé? Nhưng đa phần, người mua chỉ vì cám cảnh cho những thân phận sống nương tựa vào những tờ vé số hàng ngày.

Chàng trai này, thi thoảng tôi lại gặp, lần nào cũng mua cho cậu năm ba vé, thậm chí mua nhiều hơn. Có lúc chỉ còn duy nhất tờ xanh 100.000 đồng còn lại trong túi, tặc lưỡi mua hết luôn. Dù bản thân mình ngày càng khó khăn hơn.

Cậu còn trẻ lắm, thân thể chỉ còn lại duy nhất chân trái, hai tay cụt tận nách, chân phải giả tựa trong chiếc chân gỗ. Không hỏi nhiều, tự kể bốn năm trước là một thợ làm sắt...gặp nạn. Giờ ai mua, đúng nghĩa là khách "tự phục vụ" luôn: Tự lấy vé, tự đếm, tự bỏ tiền và tự lấy tiền thối (nếu có) trong chiếc túi mở sẵn dây kéo đeo trước ngực.

Võ Khánh Tuyên - Những kẻ vô nhân tính

Dạo trước, dân du lịch đi Đà Lạt thường hay đem những chai "nước cốt dâu tằm" về làm quà cho người thân, bạn bè. Một trong những lý do nước cốt này được lựa chọn bởi được quảng cáo là "chống đau nhức, nhức mỏi xương cốt".

Nhiều người thấy sau khi pha uống thì quả thật xương cốt đỡ nhức mỏi thiệt. Nhưng sau này, có tin xác quyết rằng những chai nước cốt dâu tằm này được pha tân dược...hình như là loại dexa, một loại thuốc thường được kê đơn chuyên dụng.

Nay vụ kẹo rau Kera của bọn Quang Linh Vlog, Hằng Du mục cùng hoa hậu Thùy Tiên, được quảng cáo là "tốt như ăn rau xanh".

Võ Khánh Tuyên – Chuyện nhớ nhung

Cuối tuần dông dài chút nha!

Bạn có để ý thấy rằng: Trong mấy bài thơ văn, đặc biệt là các bài hát xưa nay, nếu phải diễn tả chuyện "người yêu cũ" phải sang ngang cùng người khác, thể nào cũng ngầm cái ý rằng: Xót xa cho em phải về với bên ấy, người ấy, chắc không thể nào hạnh phúc, sung sướng và vui vẻ như...bên tui.

Nếu có ngoại lệ, chắc chỉ có trường hợp của Vũ Thành An. Trong Bài không tên cuối cùng, ban đầu ông cũng như vậy:

Võ Khánh Tuyên – Tên gọi lịch sử

Như vậy đã xác quyết: Việc sáp nhập các Tỉnh vào với nhau sẽ hoàn thành trước 31/08, và từ 1/9/2025 sẽ vận hành chính thức.

Tạm bỏ qua chuyện chi tiết cụ thể tỉnh nào nhập vô tỉnh nào, thấy dân tình bàn và tán chuyện tên tỉnh (mới) nhiều quá.

Và xuất hiện khá nhiều bài viết nghiêm túc, trịnh trọng mang tính cục bộ. Rằng thì là mà không được bỏ tên tỉnh cũ "của tui", nếu bỏ là "sai lầm nghiêm trọng", vì tỉnh cũ mang tính lịch sử từ thời XYZ mấy trăm năm trước. Rồi đủ thứ lý do được viện dẫn.

Võ Khánh Tuyên - Bài báo có nội dung tiêu cực

Sự việc thuần túy vốn dĩ như sau:

Một mụ phụ nữ 41 tuổi nhậu xỉn quắc cần câu, với nồng độ cồn vượt mức tối đa, leo lên xe sang Mercedes lái sang phần đường xe hai bánh đang dừng đèn đỏ. Sau đó húc tung 10 xe máy khiến nhiều người bị trọng thương. Một phụ nữ 28 tuổi đã thiệt mạng.

Bao gia đình lâm vào cảnh bi thương, đau buồn, thậm chí hệ lụy nặng nề kéo theo. Nhưng báo Tuổi Trẻ đã tuyển phóng viên ngôn tình, chuyên mục tình cảm tâm lý xã hội câu like, câu view nên viết bản tin như sau:

Võ Khánh Tuyên – Ai « thù » ngày 8/3 nhứt ?

Dĩ nhiên không phải là dân chém gió vô thưởng vô phạt trên Facebook rồi. Mà tui nghĩ là ông "Giám đốc hụt" của cái Trung Tâm chuyển đổi số của tỉnh Quảng Trị.

Số là ông Giám đốc Sở Khoa học-Công nghệ Quảng Trị cùng hai ông phó đồ đệ của mình tới chúc mừng ngày 8/3 tại Trung tâm Chuyển đổi số thuộc Sở này. Ngồi "nóng đít" từ 7 giờ 35 sáng đến 7 giờ 45 mà cũng chỉ có 1 nữ nhân viên có mặt, còn 14 người kia chửa đến.

Tức khí, ông Giám đốc Sở tặng hoa cho nữ nhân viên duy nhứt kia, rồi quay về Sở ký cái văn bản yêu cầu dừng bổ nhiệm Giám đốc Trung tâm chuyển đổi Số.

Võ Khánh Tuyên - Soi bóng đời bằng gương vỡ nát

Trong nhạc phẩm Thói đời của nhạc sĩ Trúc Phương, tác giả đã vẽ ra những hình ảnh thật rất đời, về sự nghịch lý của tình đời.

" Xưa trắng tay gọi tên bằng hữu

Giờ giàu sang quên kẻ tâm giao.

Bạn quên ta tình cũng quên ta

Nên trắng đêm thui thủi một mình

Soi bóng đời bằng gương vỡ nát

Nghe xót xa ngời lên tròng mắt..."

Võ Khánh Tuyên - Tầm cao mới

Hồi nhỏ, lần đầu tiên chứng kiến một vụ thối tiền ở chợ Bến Thành mà tui...sốc.

Số là một người đàn ông ngả nón ăn xin bên vỉa hè, một người phụ nữ chần chừ bố thí vì bà không có tiền lẻ. Thế là người ăn xin bảo bà cứ cho tiền rồi...để tui thối lại tiền. Người đàn bà bỏ tờ tiền mệnh giá lớn vào nón, nhận lại tiền thối từ tay người ăn xin.

Sau này, tuy bớt sốc hơn, nhưng vài lần chứng kiến chuyện ăn xin thối tiền dư, thấy nó sao sao á, khó dung hòa được.

Võ Khánh Tuyên - Bất nhẫn

Có những câu chuyện đời, đọc xong ta thấy bất nhẫn quá. Bất nhẫn không phải đến từ những số phận bi thương, nhất là của con trẻ, mà bất nhẫn từ ngay chính những sự khập khiễng, nghịch lý của cuộc đời.

Một đứa bé bị bệnh hiểm nghèo, may mắn kêu gọi từ thiện, và chỉ từ một nguồn thôi con số đã lên tới hơn 16 tỉ đồng. Mà nghe đâu còn từ nhiều nguồn kêu gọi độc lập khác nữa chưa thống kê hết.

Rồi dư luận chợt phát hiện ra rằng: 16 tỉ kia đã bị rút sạch, chỉ còn khoảng 50 triệu. Bà mẹ đứa bé thì nhanh chóng cho con trai đầu theo học trường quốc tế xịn xò, bản thân thì đi làm răng thẩm mỹ đắt tiền...

Võ Khánh Tuyên - Nghịch lý

 

Hồi nhỏ, thế hệ tui không hề lạ lẫm chuyện cây bút chì còn một đoạn ngắn ngủn vẫn xài tốt. Nhiều khi cầm cây bút mà nó lọt thỏm trong lòng bàn tay, bên ngoài không thấy gì luôn. Thậm chí còn ráng nối thêm thứ gì đó làm cán.

Rồi lớn lên chút, vào quán cơm, quán nước, thấy chủ quán kỳ công tìm lon sơn, lon sữa bò, chai nhựa...đổ xi măng cứng ngắc vào cái hộp quẹt gas cũ xì. Hoặc đơn giản hơn là cột chắc chắn bằng dây.

Rồi đi du lịch, ở phòng trọ, thậm chí khách sạn hai, ba sao ; có mấy đôi dép lào rẻ tiền mà cũng chơi chiêu : Chơi hai chiếc cùng bên, hoặc nham nhở hơn cắt mịa đi hai mỏ dép, làm mỗi lần bước từ phòng tắm ra nó ướt dơ luôn mười ngón chân son.

Võ Khánh Tuyên - Ăn thua mình gan !

Hồi coi hài kịch, có tay kia đứng giữa làm trung gian cho hai thằng đang xích mích.

Quay qua thằng bên trái, tay trung gian nghe phân bua xong liền quay qua thằng bên phải: Mày bậy rồi, sao đi giựt bồ nó chi?

Không biết thằng bên phải nói cái gì, thằng trung gian quay qua thằng bên trái: Trời, nó làm vậy là phải rồi. Ai biểu mày gây sự nó chi á?

Võ Khánh Tuyên - Bi chừ Huế lên hay xuống ?

Cách đây không lâu, tôi khá ngạc nhiên và không thể hiểu nổi tại sao số đông dân thành phố Huế (cũ) rất hào hứng trước việc "Huế lên Trung Ương".

Bởi về bản chất, nó hoàn toàn không đúng khi sử dụng cụm từ "Huế lên".

Nếu Cần Thơ hoặc Đà Nẵng vui mừng vì trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thì còn giải thích được. Vì hai thành phố này trước đó nằm trong tỉnh Hậu Giang và tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng, nay tách ra độc lập, thì Huế khác hẳn.

Võ Khánh Tuyên - Người Việt cao quý

Câu chuyện phiếm đầu năm loanh quanh sao đó tự nhiên lại chuyển sang người Việt, với căn tính cố hữu của người Việt. Vui có, buồn và cười mếu cũng có.

Bởi điểm lại xung quanh, cái gì người Việt cũng góp mặt và tranh cãi. Từ chuyện quan điểm chính trị đến chuyện chia phe đấu nhau ở bất kể mọi lãnh vực, không ai chịu ai. Kể cả xung quanh tuyến nhân vật phụ của nhân vật chính tôn giáo đang và sẽ diễn ra.

Rồi từ một chuyện hài hước kể về những con cua bị bỏ trong giỏ ở xứ người thì phải đậy lại, trong khi cua Việt thì khỏi đậy bởi tự chính bọn cua trong đó sẽ kéo bất kỳ con cua nào cố leo khỏi giỏ, lại lái sang người Việt ở bên...xứ Mỹ.

Võ Khánh Tuyên - Đoàn người lữ thứ và đoàn tăng lữ

Năm 1954, nhiều người miền Bắc di cư vào Nam với suy nghĩ rằng một mai đất nước thanh bình, sẽ quay trở về cố hương. Và dòng người xuôi Nam chỉ là để tạm cư mà thôi.

Nhạc sĩ Lam Phương có những bài hát liên quan đến hành trình của giai đoạn này. Năm 1957, ông sáng tác nhạc phẩm Đoàn người lữ thứ nhân khi đi cắm trại liên trường tại Miền Trung. Giai điệu tươi vui, ca từ trong sáng, nhạc phẩm rộn rã khúc nhạc mô tả cảnh đẹp và cả tinh thần, ý chí của con người không tùy thuộc vào hoàn cảnh.

"Kìa là rừng sâu âm u dưới sương trời khuya

Một đoàn tàu đi quanh co giữa đêm trăng đầy

Võ Khánh Tuyên - Tết là tết là tết

 

Dù dân gian có câu "Vui ba ngày Tết", nhưng thực sự không khí Tết chỉ hiện hữu trọn vẹn ở những ngày trước đó. Còn sau Giao thừa, dường như đã...hết Tết.

Trước 1975 ở miền Nam, có ban nhạc tếu AVT "than vãn" rằng: Tết nhất làm chi, ai bày Tết nhất làm chi... Nhiều ca khúc hay về Xuân, Tết gắn liền với không khí thời chiến, nay mỗi khi Xuân về đều được nghe một cách say đắm. Cho dù Giao Linh đã cố lái từ "đón Xuân nơi trận tiền" thành "đón Xuân khắp mọi miền".

Sau này, nhiều nhạc sĩ trẻ tưởng như muốn ghi dấu ấn cá nhân nên sáng tác nhiều bài về Xuân, về Tết nhưng nghe cứ trôi tuột, chắc vì bản thân họ cũng chẳng có cảm xúc thực sự.

Võ Khánh Tuyên - Mọi người phải vì mình !

Đọc xong lời "trần tình" của cô gái mua hàng đầu sỏ trong vụ shipper bị đánh chết, tôi tin cô ta nói thật. Nhưng là cái thật khốn nạn vốn ngày càng xuất hiện nhiều trong xã hội, nhất là ở giới trẻ kiểu "Gen Z".

Cô ta nhận được hàng từ 11 giờ trưa, bảo sẽ chuyển khoản. Nhưng đến tận 22 giờ đêm vẫn không chuyển, lý do là cả ngày lu bu bán hàng đắt khách. Thậm chí còn thản nhiên bảo "khi nào rảnh sẽ chuyển chứ không xù".

Chỉ biết đến cái lợi của mình mà quên đi trách nhiệm phải có của mình với người khác. Và trong khi vẫn không chuyển trả tiền, thì ngang nhiên đánh 1* để người shipper bị phạt 500.000 đồng.

Võ Khánh Tuyên - Dân chủ, chuyển đổi số và mạng người

1. Vào năm 1990, ông hiệu trưởng trường phổ thông trung học nơi tôi học thực hiện một việc làm vô tiền khoáng hậu, gây rúng động dư luận xã hội TPHCM lúc đó. Ông đã cho phát phiếu đánh giá năng lực, đạo đức...của các giáo viên đứng lớp.

Nghe đâu kết quả thu được sẽ làm cơ sở cho việc đánh giá chính thức giáo viên. Và người thực hiện việc đánh giá không ai khác chính là...học sinh mà các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy.

Những tuần lễ sau đó là không khí ngột ngạt vô cùng. Các thầy cô giáo thì trầm tư buồn bã, chỉ chăm chú dạy mà tình cảm thầy trò dường như có phần lạnh lùng.

Võ Khánh Tuyên - Người Việt còn, tiếng Việt ba rọi !

Vậy là lại thêm một lần nữa, sau mỗi một năm tui lại phải khựng lại, động não trước các tin nhắn, status, còm...Bởi vấp phải một từ ngắn: YEP.

Nhiều khi phải suy đoán, đọc xong hết mới hiểu nó là viết tắt của Year End Party!

Mà có cái ngộ...cái Year End Party nó có thể diễn giải ra tiếng Việt gọn gàng và rõ ràng là Tiệc Tất Niên mà, sao cứ phải....YEP?