Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Hôm qua, xảy ra chiến sự Campuchia - Thái Lan, người ta đã nhắc lại nhiều lần câu thơ Nguyễn Duy trong bài "Đá ơi" viết trước đền Angkor đổ nát:
"Xin tạc lại đây lời cầu chúc hòa bình
Nghĩ cho cùng
Mọi cuộc chiến tranh
Phe nào thắng thì nhân dân đều bại".
Rõ ràng, việc người Việt được tiếp cận mạng internet toàn cầu khá sớm, khá tốt và khá thuận lợi đã mang đến nhiều văn minh hơn trong hội nhập, nhiều tiến bộ trong bày tỏ tâm trạng xã hội và góp sức tốt hơn trong việc linh hoạt điều chỉnh chính sách.
So với những quốc gia bị khép kín trên thế giới hiện nay, người Việt thấy mình còn rất may mắn. Nhưng tiến bộ kỹ thuật và công nghệ đến thế nào thì cùng với rất nhiều mặt tốt, sẽ vẫn không tránh khỏi những hạn chế, bất cập.
Thay vì bình tĩnh, trân trọng lắng nghe những ý kiến trái chiều trên mạng xã hội, người ta lại xây dựng một "đội ngũ" dư luận viên để chống đỡ. Mà "chống đỡ" bằng những cách thức thấp kém và vô văn hóa, đầu têu và dẫn dắt hạ đẳng.
Có việc nghĩa ở Thái Nguyên, đầu giờ chiều đánh xe từ làng đi, chạy mấy trăm cây số, qua bốn, năm tỉnh. Thế mà chập tối vẫn kịp về Kinh thành dự cuộc rượu ở quán phía mạn ngoại ô Tây Bắc, cùng mấy cao nhân. Tiệc do doanh gia, văn sĩ Trần Quốc Quân ở Ba Lan về, đã mấy lần nhắn nhe hẹn hò tiếp đãi...
Vừa nâng chén chào mâm, Nguyên gia đầu bạc râu dài gióng giả : Ở đây có ba người vui, quê vẫn còn tên tỉnh, không mất gì, xin chia buồn với hai kẻ sắp mất tên.
Là bởi mâm rượu ngũ nhân, có ba người, Phạm Xuân Nguyên quê Hà Tĩnh, tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu và luật sư Ngô Quốc Kỳ cùng quê Nghệ An, thuộc vào số tỉnh được giữ nguyên không nhập đổi gì đợt này. Hai kẻ, là Trần Quốc Quân quê gốc Hà Nam sắp nhập vào tỉnh mới Ninh Bình, và mình, quê Thái Bình thì nhập vào tỉnh mới Hưng Yên. Cả hai đều bay tên cũ, thủ phủ cũ sắp chuyển sang nơi mới.
Chương trình "Thời gian ơi, kể chuyện" trên VTV3 tối hôm qua 06/04/2025 nói về những dòng sông, nhiều xúc cảm và... khá lý thú. Nhưng đã có một sai sót khá... to, cần phải nói lại.
Khi tấm ảnh "Bến lở" được đưa lên màn hình, MC đề nghị khách mời cho biết đấy là ảnh từ con sông nào. Không ai đưa ra ý kiến. Nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất hiện và kể về việc chụp bức ảnh ấy. Ông bấm máy từ trên một mố cầu đang xây của cầu Triều Dương.
Sau đó, cả MC và nghệ sĩ cùng nói, ở cầu Triều Dương tức là sông Thái Bình, rồi bảng chữ cũng hiện lên... là sông Thái Bình. Haha... Đây là một thông tin rất... sai.
Hôm nay, tin bất ngờ là anh Dương Xuân Nam (nhà thơ Dương Kỳ Anh) mất khá đột ngột, ở cái tuổi chưa thật cao.
Nói đột ngột là vì, dù gần đây nghe nói, biết anh có bệnh, dáng vẻ bên ngoài cũng hơi tiều tụy, nhưng vẫn thường đọc anh viết trên Facebook, vui tươi trước cây lá, hoa cỏ, chim chóc một cõi núi Sóc Sơn... Thế thì cứ nghĩ là anh như người có tuổi giờ đang tận hưởng thú điền viên thôi, còn lâu mới có thể rời xa cõi trần!
Dương Xuân Nam là một Tổng biên tập giỏi, theo mình là giỏi nhất. Tổng biên tập giỏi là người dám và chấp nhận đi qua giữa những lằn ranh cheo leo, đi trên ranh giới mỏng manh, mà vẫn qua được, không bị bắt chết. Những lằn ranh như thế ở báo chí ta thì nhiều vô kể. Nhiều lần nghe đồng nghiệp nói, chuyến này ông Dương Xuân Nam sẽ "bay". Thế mà rồi cuối cùng, vẫn không thấy "bay"...
Hôm rồi, tại Hà Nội, người ta làm đám tang đưa tiễn nhà văn Nguyễn Khắc Trường về cõi. Mình ở xa, đành vái vọng và lẩn thẩn hồi nhớ về ông.
Nguyễn Khắc Trường nổi danh chỉ với một cuốn tiểu thuyết. Tên cuốn ấy, "Mảnh đất lắm người nhiều ma", và cụm từ về "người" và "ma" ấy, đã lột tả thần kỳ hiện thực cách đây hơn 30 năm.
Bây giờ hiện thực ấy vẫn đang tiếp diễn, còn khốc liệt hơn, càng lắm người nhiều ma hơn. Hiện thực đang tiếp diễn, nhưng nhà văn, bằng văn chương, đã cắt nghĩa đủ đầy căn nguyên từ lâu rồi. Có lẽ vì thế mà Nguyễn Khắc Trường chả cần in thêm một cuốn nào khác nữa. Đám tang chỉ là đưa tiễn thể phách ông thôi, vì với tác phẩm "Mảnh đất lắm người nhiều ma", ông đã vọt lên tới đỉnh cao, đã đến cõi một đời văn từ lâu rồi, người đời sẽ vẫn còn nhiều nhắc nhớ.
Thế là đã kết lại một sự kiện rất đặc biệt với nhiều ấn tượng, nhiều tình cảm quyến luyến và đau buồn.
Sắp tới đây sẽ là một thời kỳ mới, ẩn chứa nhiều biến động, nhiều thay đổi và biến cải lớn lao.
Người vừa nằm xuống đã để lại bài học về lẽ sống của bậc quân tử xuất hiện trên đời này. Người tiếp nối liệu có tiếp nhận được những bài học ấy không? Và nếu chỉ tiếp nhận được tốt những bài học ấy thôi, thì cũng là chưa đủ.
Đã đăng bài "Cờ tàn" thì cũng muốn nhân đây đưa lại bài "Chợ chiều" viết trước bài ấy (5/2020), cũng đã đưa lên Facebook rồi in vào tập "Đêm ngồi ngã ba sông", NXB Hội Nhà văn, 2021.
Trong bài có hai câu tả về hình dạng kẻ thắng người thua trong phiên chợ chiều:
"Kẻ trúng mánh đã ngồi bằng cuộc rượu
Người trắng tay đang lê bước về nhà".
Nay ngẫm nghĩ kỹ lại thì thấy kẻ trúng mánh đã chắc gì trúng mánh thật sự đâu, mà người trắng tay thì cũng chưa hẳn là đã trắng tay.
Mình viết "Cờ tàn" vào khoảng giữa năm 2020, có đăng lên Facebook, sau đó in vào tập "Đêm ngồi ngã ba sông", NXB Hội Nhà văn, quý II/2021.
Bài thơ viết vào gần cuối một kỳ hội. Lúc đó đã rõ trong số các kỳ thủ thuộc lớp đỉnh cao không có mấy người là cao thủ, chỉ toàn là hạng ăn non, tính ngắn, thậm chí là đám cờ vồ chộp lộc tốt hôi. Rồi liền đó có mấy kỳ thủ phải dừng cuộc chơi.
Bước sang kỳ hội mới, tưởng tình hình sẽ khá hơn, vậy mà số cờ vồ, chộp lộc còn nhiều hơn. Số kỳ thủ đỉnh cao bị dừng và buộc phải rời cuộc chơi còn nhiều hơn, sớm hơn và bất ngờ hơn trước đấy.
Trong những ngày rét mướt, u ám và phập phồng như thế này, ngồi ngẫm ngợi xa gần.
Từ lịch sử sang đương thời, cứ quay đi quành lại những chuyện liên quan đến ngôi vua, chuyện xã tắc hưng thịnh rồi suy phế, triều đại lên cao rồi thấp xuống, tiếp nối rồi đứt đoạn. Thấy trong lịch sử có rất nhiều biến chuyển ghê gớm đều từ chuyện loạn ngôi vương mà dẫn đến.
Loạn ngôi vương là loạn vua hay loạn từ việc tranh chấp, thoán đoạt ngôi vua. Hoặc từ mưu đồ để hướng đến việc nắm ngôi, dẫn đến những hệ lụy, làm thay đổi hoặc chao đảo triều chính, triều đại.
Phạm Xuân Trường - Một thi sĩ tài hoa, một nghệ sĩ điêu khắc độc đáo với thể loại tranh gò đồng khắc họa chân dung các văn nghệ sĩ nổi tiếng Việt Nam đương đại. Ông sống và sáng tác ở Hải Phòng.
Dịp này, thi sĩ, nhà điêu khắc Phạm Xuân Trường đang bày triển lãm tranh tại Hà Nội. Điều bất ngờ đến sửng sốt là: Có hơn 180 bức chân dung gò đồng được ông trình Sở Văn hóa Thể thao Du lịch (VHTTDL) Hà Nội để xin cấp giấy phép triển lãm nhưng chỉ có 154 bức chân dung được cấp phép.
Còn lại, Sở VHTTDL Hà Nội, sau khi thẩm định, đã cấm treo rất nhiều bức.
Hôm nay, bỗng dưng thấy ông nhà báo "đại gộc" Lê Thanh Phong viết trên Facebook : "Tửu sĩ Nguyễn Quang lập chia tay với rượu" và kể chuyện ông Lập bỏ uống rượu. Lại còn tả cả cái cảnh rượu ngoại ngon xịn rót ra rồi, ông Lập khẽ khàng, lịch duyệt, nói: "Mình bỏ rượu, không uống nữa, dù chỉ một giọt", làm cả bọn quá kinh ngạc.
Ông Lê Thanh Phong còn cảm thán: "Ai tuyên bố bỏ rượu mình không mấy ngạc nhiên, còn Nguyễn Quang Lập mà không uống rượu, đối với mình là kinh hoàng, là chấn động giới giang hồ rượu".
Mình lo lắng đến chết mất. Uống rượu với Lập, chẳng bao giờ mình thấy lão chịu một chai, mà phải hai, ba chai, say bí tỉ mới dừng lại. Giờ lão bỏ hẳn, lại nhẹ nhàng lịch duyệt, như thế là già, đổi tính, đổi nết rồi ư? Lại thấy lão comment khẳng định: "Ngày trước, tui uống rượu như nước lã, giờ uống nước lã như uống rượu. Thế thôi".
Cho đến hôm nay, có thể khẳng định, kỳ ASIAD đang sắp kết thúc tại Hàng Châu, Trung Quốc, là một sự thảm hại, ít nhất là với góc nhìn từ Việt Nam.
Tại kỳ Á vận hội liền trước đây (ASIAD 18, Jakarta Palembang, Indonesia), đội tuyển bóng đá Olympic nam Việt Nam đoạt ví trí thứ 4 chung cuộc, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam vào tới tứ kết. Lần này thì cả hai đội đều bị loại bẽ bàng ngay từ vòng bảng.
Lần trước, đoàn Việt Nam đoạt 4 huy chương Vàng, 16 Bạc, 18 Đồng. Lần này, mục tiêu đặt ra là 3 đến 5 huy chương Vàng. Nhưng hiện giờ thì vẫn đang mòn mỏi với nhõn... một Vàng.
Thời sự nhất với nhiều người quan sát xã hội và hoạt động báo chí vào dịp này chính là cái mốc 10 năm tròn ngày ra đời bộ sử ký báo chí "Bên thắng cuộc" (12/12/2012 - 2022) của nhà báo độc lập Huy Đức.
Tuy nhiên, đáng buồn một chút là bộ sách này, dù viết bằng tiếng Việt để dành cho người Việt đọc, lại được xuất bản lần đầu tiên ở nước ngoài và thời điểm này thì không có một hoạt động nào xứng tầm để nói về nó.
Ở Hà Nội, có một cuộc rượu nhỏ ấm áp, trong tiết trời giá lạnh, mưa phùn và đường đang tắc khắp nơi, cho những người bạn cùng ngồi với Huy Đức. Thế cũng là tạm đủ. Những gì khuyết thiếu sẽ được trả đủ, trả lãi cao trong tương lai. Quan trọng nhất là bộ sách đã được viết ra, đã xuất hiện và người tìm đọc nó vẫn đang tiếp tục không ngừng tăng lên...
Hai năm, 1996 và 1997, tờ Văn nghệ Trẻ chúng tôi có làm cuộc bình chọn 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu ở các lĩnh vực, từ chính trị, xã hội, văn hóa, khoa học, giáo dục, nghệ thuật, thế thao...
Mười gương mặt này được xếp theo thứ tự chữ cái tên riêng, nên gọi là "Alphabet Trẻ Việt Nam" và được giới thiệu trên số báo Tết âm lịch năm tiếp theo đó. Cuộc bầu chọn rất được chú ý, dù Văn nghệ Trẻ chỉ là một tờ báo văn chương dành cho giới trẻ ra đời với giấy phép là đặc san của tờ Văn nghệ (già). Sau rồi, khi các nhân sự ban đầu của Văn nghệ Trẻ dần rời đi, thì cũng thôi bình chọn.
Đầu năm 1998, chúng tôi ngồi với nhau để bình chọn các gương mặt của năm 1997. Nhà báo Yên Ba đề cử nhà báo Huy Đức cho hạng mục báo chí tiêu biểu. Và tất cả thống nhất rất nhanh.
Lý do : “Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, Quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo.
Để UBND thành phố và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước trong quản lý tài chính, tài sản nhà nước; xảy ra nhiều vụ án, vụ việc trên địa bàn thành phố; nhiều tổ chức đảng, đảng viên bị xử lý kỷ luật; nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cả lãnh đạo chủ chốt của UBND thành phố và các sở, ngành… bị xử lý hình sự.”
Trước đại hội đảng lần thứ 13, gã đưa tấm hình ông Nguyễn Thành Phong trao quyết định thăng chức cho ông Phạm Phú Quốc. Kèm lời viết phê phán ông chủ tịch TPHCM, đã bất chấp ông Quốc bị kỷ luật vẫn đề bạt vị trí quản trị kinh tế quan trọng cho ông Quốc.
Chính nhờ sự nâng đỡ này, ông Quốc vào Quốc hội để rồi bị Quốc hộiphê chuẩn bãi miễn đại biểu do lén có quốc tịch Síp.
Sau bài viết, gã bị sức ép từ ông Phong, đòi khiển trách gã vì lỗi "vu khống lãnh đạo", khi chỉ thấy tấm hình trao chức mà suy luận chứ không có chứng cứ liên quan tiêu cực.
Hai ngày đã trôi qua sau khi ông Phong bị thôi tất cả các chức ở Sài Gòn. Đến giờ phút này vẫn chưa có ai thay chức quan trọng nhất của ông: Trưởng ban Chỉ đạo chống dịch thành phố.
Thật vô lý khi tình hình dịch ở Sài Gòn thực chất là khẩn cấp, đại khẩn cấp, bất chấp ai đó vì lý do ngạo mạn nào đó không dám nhìn thẳng Sự thật và công nhận Sự thật. Bộ máy lãnh đạo quốc gia sau khi trảm tướng đã không lập tức điều tướng thay thế.
Hãy tách biệt hai việc khác nhau. Sài Gòn chưa có chủ tịch chưa chết ai, từ từ chọn cũng không sao.
Thông tin thay Tổng đốc Sài thành đã có từ hôm qua, trước tình hình dịch giã ngày càng nghiêm trọng.
Nói như nhà báo Lê Thanh Phong dịch bệnh lộ ra nhiều vấn đề, và theo tôi vấn đề dễ lộ nhất là khả năng điều hành. Đây thật sự là một trận đánh rất lớn, một tổng đốc làng nhàng không thể đương đầu nổi với bọn giặc dịch.
Tuy vậy bên cạnh việc thay vị tổng đốc, cần thay luôn giàn tư vấn mà ông Phong đã công bố trước đây, trong đó có ông tiến sĩ Fulbright Vũ Thành Tự Anh dự báo dịch như hạch.
Tôi thấy ông Nguyễn Thành Phong chẳng tài cán gì, bị điều ra Bắc làm phó Ban Kinh tế Trung ương là đúng rồi.
Nhưng cần giải tán cái "tổ tư vấn mắc dịch" gồm 8 chiên da của ông đi, vì thất bại hoàn toàn rồi!
Hồi tháng 10/2018, dư luận phản ứng mạnh về việc xây dựng nhà hát giao hưởng Thủ Thiêm vốn đầu tư hơn 1.500 tỉ (1.700 chỗ ngồi), mỗi chỗ gần tỉ đồng sợ ế, trong khi tại các bệnh viện luôn thiếu chỗ nằm.
