Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Tổng thống Trump hứa hẹn sẽ “tặng” mỗi người dân 2.000 đô từ tiền thuế quan thu được. Nghe thì hào hứng, và nhiều người đã vội mừng rỡ cảm ơn tổng thống. Nhưng từ lời hứa đến thực tế là một quãng đường rất dài.
Điều quan trọng nhất: Chính sách thuế quan ấy đang bị các tòa cấp dưới phán là bất hợp pháp, và Tối cao Pháp viện vẫn chưa ra phán quyết cuối cùng.
Nếu Tối cao Pháp viện ra phán quyết bất lợi, vậy 2.000 đô ấy sẽ lấy từ đâu? Lấy từ ngân sách? Từ nợ? Hay lại từ… túi chính người dân?
Khi tăng thuế nhập khẩu, nhiều người nghĩ doanh nghiệp nước ngoài sẽ chịu thiệt. Nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại : Doanh nghiệp nhập khẩu trong nước sẽ cộng toàn bộ phần thuế đó vào giá bán, và người chịu đựng cuối cùng lại chính là người tiêu thụ Mỹ.
Đúng là thuế cao có thể giúp giảm sức cạnh tranh của hàng nhập, khiến lượng hàng vào Mỹ chững lại, nhờ đó cán cân thương mại nhìn bề ngoài có vẻ được cải thiện.
Nhưng cái giá phải trả chính là chi phí sinh hoạt tăng lên, mà ai cũng cảm nhận trực tiếp từng ngày.
Hôm nay có hai thông tin khá đặc biệt.
Thông tin đầu tiên là việc Mỹ sẽ xem xét một số mặt hàng của Việt Nam được hưởng thuế nhập khẩu vô Mỹ thấp hơn mức thuế chung 20 %. Điều này sẽ giúp một số mặt hàng của Việt Nam được hưởng ưu đãi hơn. Đặc biệt việc giảm thuế cho một số sản phẩm này sẽ thúc đẩy quá trình giảm bớt phụ thuộc vào Trung Quốc của Việt Nam.
Thông tin thứ hai là tổng bí thư Tô Lâm phát biểu trong buổi gặp các nhà Việt Nam học.
1. Trên diễn đàn, chủ tịch nước lên án mạnh mẽ việc cấm vận Cuba là không đúng thời điểm. Khi mà Mỹ đang tỏ thái độ rất cứng rắn đối với vùng Caribê, điển hình là tập trung Hải quân đe dọa Venezuela. Lên án mạnh mẽ việc cấm vận Cuba chỉ làm tăng sự nóng giận của tổng thống Trump và bộ sậu.
2. Đoàn đại biểu Việt Nam với nhiều thành viên VIP rất hy vọng có cuộc gặp với tổng thống Trump (với kỳ vọng thuyết phục ông ấy để giảm con số bị áp thuế 20 %). Nhưng mặc dù tổng thống Trump đã gặp gỡ rất nhiều nguyên thủ của các nước tham dự, nhưng ông không gặp Việt Nam.
2. Mỹ đáp trả ngay, vừa công bố áp thuế tăng chóng mặt với một số ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam:
“Ai gieo bất công sẽ gặt tai ương, và quyền trượng của kẻ ấy rồi sẽ tiêu tan.”
-Sách Châm Ngôn, Kinh Thánh, chương 22, câu 8
Ngày 01/08, Washington rực rỡ pháo hoa trên bầu trời chính sách. Nhà Trắng công bố thắng lợi thuế quan khiến Brussels phải tự tròng cổ 20 % thay vì vài % như trước đây. Campuchia bất ngờ đề nghị trao Nobel Hòa bình cho Trump vì đứng ra hòa giải xung đột Cam–Thái. Có lẽ, họ còn tri ân Trump ban cho mức thuế 19% so với anh bạn láng giềng đi tắt đón đầu vẫn được ưu ái tận 20 %.
Đấy chính là Trump bây giờ ! Trump là người nắm được chìa khóa mà cả thế giới đều ghê sợ ! Cái sự tự tin dùng chiếc chìa khóa này bá đạo đến mức như một đại hiệp thông tường các môn võ thuật trên mình lại có thêm một thanh gươm sắc lẹm. Trump mà rút gươm ra dọa thằng nào là thằng ấy sợ hết vía…kkk
Chìa khóa ấy là gì ? Thanh gươm ấy là gì ?
Không phải là tàu sân bay, không phải sức mạnh quân sự khủng với vũ khí siêu tối tân hay máy bay ném bom B-2 Spirit, không phải đồng đô la Mỹ hay hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT. Nó lặng lẽ tồn tại, không sờ thấy, không nhìn thấy, nhưng hàng ngày vẫn vận hành với một lực hấp dẫn cực lớn. Đấy chính là thị trường tiêu dùng khổng lồ mang tên Hoa Kỳ, nó giống như “hố đen” của tầng lớp trung lưu Mỹ. Hố đen này là sức hút kinh hồn cho sự sống còn của các nền kinh tế toàn cầu.
Trump phê chuẩn và công bố mức thuế quan mới cho 83 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, có hiệu lực sau 7 ngày, tính từ 0 giờ, ngày 01/08/2025. Cụ thể :
- Nhóm 1, gồm 5 quốc gia : Lào 40%; Miến Điện 40%; Thụy Sĩ 39%; Canada 35%; Nam Phi 30 %.
- Nhóm 2, gồm 9 quốc gia và vùng lãnh thổ : Đài Loan 20 %; Sri Lanka:20%; Việt Nam 20 % (chế tài đi kèm là 40 %, nếu hàng hóa bị xem là trung chuyển); Cambodia 19 %; Indonesia 19 %; Malaysia 19 %; Pakistan: 19 %; Philippines:19%; Nicaragua 18 %.
Việt Nam chính thức bị áp thuế 20 %, nhưng vẫn còn bàn bạc cụ thể hóa tiếp. Mình dự là có thể có các con số khác nhau cho các ngành hàng và xuất xứ.
Con số này là cao hơn các nước lân bang là Campuchia, Thái và Indonesia (19 %), thấp hơn Bangladesh và hình như cả Ấn Độ khá nhiều. Đó là mấy nước cạnh tranh thu hút FDI với Việt Nam.
Còn với đồng minh thân cận Mỹ là Nhật, Hàn (vừa chính thức 15 % như mình dự đoán hôm trước), EU đều 15 %.
Cam-Thái vì tranh chấp biên giới mà bắn nhau dì đùng qua lại biên giới hai nước thì cũng chẳng ảnh hưởng gì nhiều đến tình hình thế giới và Mỹ lắm. Tuy vậy Mỹ vẫn ra tay hành động.
Mỹ có một siêu vũ khí mà nước nào trên thế giới cũng gờm. Siêu vũ khí đó có tên là Tariffs.
Trump đã dùng siêu vũ khí đó nói chuyện với Ấn Độ và Pakistan. Hai nước cũng xung đột biên giới, tình hình căng như dây đàn. Ấy vậy mà Trump điện nói một tiếng, cả hai đều xếp vũ khí ai về nhà nấy im re. Cả Pakistan lẫn Ấn Độ, không anh nào không xuất khẩu nhiều vào Mỹ, thuế bị nâng lên 50 % là hết bán hàng.
Vụ chuyển đổi cấp tốc xe điện, nếu xét sâu xa, thì có lợi nhất là Trung Quốc. Vì dù xe hãng nào thì cũng không Việt hóa được bao nhiêu.
Đặc biệt là các hãng xe Việt cỏ, thì mình dự là kiểu dán mác Việt, thậm chí vẫn sản xuất ở Trung Quốc, thích dán mác nào cũng được. Thêm nữa là xe điện Trung Quốc đang ế rất nhiều. Dự là Việt Nam sẽ thành bãi rác xe điện cho Trung Quốc nếu chính sách này được thực thi sớm.
Lại nhớ tới thời mà xe máy cỏ chất lượng thấp của Hongda, Longcin... làm mưa làm gió ở Việt Nam.
Người bạn trong ngành báo chí ở Pháp thường thảo luận với tôi, hôm trước đặt câu hỏi: “Vì sao tổng thống Trump đưa ra mức thuế điên cuồng, phi lý như vậy với toàn thể thế giới?”
Hề hề, trả lời câu hỏi vì sao thì khó, nhìn về tương lai có lẽ dễ đoán hơn. Suy nghĩ của tui thường hướng về Việt Nam. Trong lúc Việt Nam còn yếu nhớt, tập trung lo cho mình là thượng sách. Ngó người cũng chỉ để ngẫm về ta!
Tui nghĩ Việt Nam đạt được mức thuế nhập vào Mỹ 20 % vậy cũng khá rồi, cứ dựa trên đó mà phát triển chiến lược cạnh tranh. Đừng quên mức thuế cho Việt Nam và cho các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam có thể thay đổi một sáng một chiều.
Hôm 7-7, Tổng thống Lula chỉ trích ông Trump sau khi nhà lãnh đạo Mỹ dọa sẽ áp mức thuế bổ sung 10 % đối với nhóm các nước đang phát triển BRICS trong hội nghị thượng đỉnh tại Rio de Janeiro.
"Thế giới đã thay đổi. Chúng ta không cần một hoàng đế" - ông Lula nói với phóng viên khi được hỏi về khả năng Mỹ đánh thuế vào BRICS.
Hai ngày sau, "hoàng đế" thông báo sẽ áp mức thuế quan lên tới 50 % đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Brazil, sau cuộc cãi vã công khai trong tuần này với người đồng cấp Brazil Luiz Inacio Lula da Silva.
Miến Điện : 40 %
Lào : 40 %
Thái Lan : 36 %
Campuchia : 36 %
Tổng thống Trump và phu nhân Melania Trump chơi “điệu nhảy Trump" sau màn bắn pháo hoa mừng Ngày Quốc khánh tại Washington, D.C. Chủ yếu là ăn mừng sau khi đạo luật "Lớn và Đẹp" (One Big Beautiful Bill Act - 3B) được ký ban hành.
Trump đang ở đỉnh cao ? Có thể, nhưng cuộc sống ai cũng biết đỉnh cao và vực sâu thường cận kề.
Ví như Elon Musk bị DOGE chơi cú đá hậu kiểu "con la Đức Giáo hoàng", bị phản đòn. "DOGE là con quái vật, nó quay lại nuốt chửng Musk" - Trump nói vậy.
Nhìn các con số nói lên xuất siêu, nhập siêu như vầy là quá rõ !
Nên nếu bạn có nghe đứa nào nói rằng Trung Quốc không mua hàng Việt Nam sẽ chết đói, thì có hai trường hợp : hoặc nó là người của Hoa Nam làm nhiệm vụ, hoặc nó quá ngu !
Giờ thuế hàng nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam bằng 0, trong khi thuế nhập khẩu từ Mỹ vào Trung Quốc là 55 % thì rất có lợi cho nước ta ? Ví dụ như Trung Quốc muốn mua hàng Mỹ với mức thuế thấp hơn 55 % thì Việt Nam đã nhanh chân “chốt đơn” với Mỹ thì “sang tay” lấy 15-30 % cũng là hữu nghị với chính quyền Tập Cận Bình lắm rồi.
Xin được diễn dịch những lời dưới đây của ông Trump. Nếu tui nói sai hay chưa chính xác, xin anh chị góp ý giùm cho rộng đường dư luận.
1) Dịch đúng ý :
1a) Bất kỳ và tất cả các loại hàng hóa Việt Nam xuất vào Hoa Kỳ sẽ chịu thuế 20 %. Hàng hóa trung chuyển chịu thuế 40 %.
1b) Đổi lại, Việt Nam sẽ làm việc chưa từng làm : Mở cửa cho thị trường cho Hoa Kỳ, nghĩa là tất cả các mặt hàng Hoa Kỳ được vào Việt Nam với thuế suất 0 %.
Việt Nam đang ra quân đánh hàng giả, hàng nhái, bản chất là để đánh hàng Tàu. Mục đích làm giảm nhập siêu từ Trung Quốc. Bây giờ các chợ hàng Tàu nháo nhác đóng cửa cả on lẫn offline.
Trong một động thái ngược lại, công ty Kinh Bắc đang tích cực thu hút đầu tư từ gia tộc Trump. Mình dự là đầu mối bên kia là bà chị Đặng Hoàng Yến (giờ đổi tên là Maya Dangelas gì đó), ông em Đặng Thành Tâm đứng ra làm đại diện thôi.
Cần nhớ rằng, thời hoàng kim của chị em bà Yến là thời của ông Tư Sang, bà Yến còn vào tới quốc hội, rồi bị đập bay qua Mỹ. Bả còn viết đơn kiện ông Ba Dũng. Rồi chị em Yến Tâm co cụm lại, bà Yến "đu càng" qua bển lập chiến khu !
Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, tuy có diễn giải động cơ dẫn tới việc đề cao kinh tế tư nhân, vốn dĩ lâu nay vẫn không được coi trọng lắm trong nền kinh tế con la (kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa). Nhưng thực sự không nhắc tới một động lực đáng kể khác mà mình phân tích dưới đây.
Trước giờ, Việt Nam tuy đã thị trường hóa nhiều mặt của nền kinh tế, nhưng với não trạng cố hữu của người cộng sản vẫn không thể tin tưởng hoàn toàn vào kinh tế tư nhân, đặc biệt là với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Lý do đơn giản mà mình đã phân tích nhiều lần, đó là sự bất an với tính bền vững của chế độ.
Nhà nước cộng sản là nhà nước muốn được kiểm soát nhiều thành phần của xã hội, đặc biệt là kinh tế, thì sẽ muốn kiểm soát doanh nghiệp nhà nước, vì dễ kiểm soát hơn. Nhất là với các ngành mũi nhọn, liên quan tới an ninh quốc gia, kiểu năng lượng, xuất khẩu lương thực, viễn thông, truyền thông, quốc phòng, an ninh... Tóm lại là các mặt ngon ăn và quan trọng thì nhà nước phải quản.
Tôi nói thật, lúc thuế má nước sôi lửa bỏng như thế này mà vẫn chọn bài, lên sân khấu hát vang "Nghe nao nức trong lòng thủ đô ta sục sôi đánh Mỹ" "Diệt đế quốc Mỹ, phá tan bè lũ bán nước"... thì khác gì chặn đường hội đàm của ông đặc sứ Nguyễn Hồng Diên.
Rồi "nó" để bụng, "nó" không thèm bàn bạc, giao thương hữu nghị nữa. "Nó" cứ chém đinh chặt sắt, hai bên thiệt hại mấy cũng mặc, áp thuế lên tận trời, rồi lại đổ cho nó không biết điều.
Rốt cục chỉ nhân dân, doanh nghiệp là thiệt.
Cả tuần qua mình gặp rất nhiều vấn đề từ phía các đối tác Trung Quốc, cũ và mới, thư từ, điện thoại tới tấp... Tất cả chỉ liên quan tới một điều : Làm thế nào để sống sót qua cuộc chiến thương mại với Mỹ đợt này.
Ở Triết Giang, thủ phủ công nghiệp nhẹ của Trung Quốc, không một nửa thì cũng 1/3 số nhà máy liên quan tới xuất hàng đi Mỹ. Khoảng 15 % hàng hóa nhập khẩu ở Mỹ đến từ Trung Quốc, với hàng trăm ngàn nhà máy, dễ tới cả vài chục triệu lao động đi cùng. Đùng một cái, tất cả đều đình trệ.
Cả triệu công hàng đang nằm ở kho, tại nhà máy, tại cảng Trung Quốc, trên các tàu xuyên đại dương và ngay cả các cảng tại Mỹ, nhưng không được làm thủ tục nhập khẩu, chưa kể hàng đang nằm trên dây chuyền sản xuất. Mà hàng dừng lại là không có tiền, tất cả lao đao.
