Dương Quốc Chính – Lãng phí và từ thiện

 

Mấy hôm nay thấy đồng bào rộn ràng vụ Nhà thờ Đức Bà được phủ 1.000 km đèn Led. Mình thấy có một số người phê phán khá nặng nề, cơ bản vẫn là não tả, ý là kêu đó là lãng phí, phù phiếm, trong khi đồng bào miền Trung thì bị thiệt hại nặng do bão lụt...

Nói chung cứ ý kiến kiểu vì đám đông nghèo khổ đang chịu cảnh đau thương, thiệt hại, là câu được nước mắt của đám đông. Bản thân người viết thì giống được chơi thuốc lắc, cảm giác thấy mình có đạo đức, như mới chuyển khoản 200 ngàn làm từ thiện hay mua vé số 50 ngàn xoa đầu thằng bé bán vé.

Mình cho rằng hành vi kiểu này cơ bản là để đáp ứng cảm xúc nói trên của bản thân người viết, và cũng truyền cảm hứng phê pha đó cho nhiều người đọc rồi like, share. Dân túy và tả khuynh nó là như vậy.

Mình thì tiếp xúc với sư, với cha, với tín đồ của nhiều loại đạo mà cũng có thói quen tìm hiểu khá là kỹ về tôn giáo, nên cũng hiểu sơ sơ. Nhất là bên Công giáo và Phật giáo thì bọn mình còn phải học về kiến trúc của họ nữa.

Nếu nói về lãng phí theo góc nhìn thế tục, ngoại đạo, thì 1.000 km đèn Led dây chả nhằm nhò gì với tiền trùng tu cái nhà thờ Đức Bà miên man mấy năm, toàn thầu Tây, vật liệu nhập Tây. Nếu chửi lãng phí, tốn kém thì nên chửi cái đó đi !

Nhưng thực tế, việc xây nhà thờ đến vài trăm năm là không hiếm. Có cái vẫn đang xây ở Tây Ban Nha, tác phẩm của kiến trúc sư Gaudi, từ cỡ 140 năm trước và hình như sang năm mới định xây xong ! Có cái nhà thờ ở Đức xây tới 600 năm, còn là cụ của tốn kém.

Ở Việt Nam thì nhà thờ Phát Diệm xây tới 24 năm và cũng là di sản kiến trúc độc đáo. Nhà thờ Mằng Lăng, Phú Yên, gần chỗ lụt, xây cũng 15 năm. Tất nhiên xây lâu là tốn kém, vì họ xây khá là liên tục chứ không kiểu dự án treo.

Tóm lại là đừng nói chuyện tốn kém ở đây, vì đó là đức tin của người ta. Giống các ông xây lăng ông cụ hay A50, 80. Đứa nào bi bô tốn kém ăn 7 củ rưỡi ! Sự khác nhau là tiền nhà thờ không phải ngân sách, mà do doanh nghiệp họ tài trợ. Không trang hoàng đèn Led thì tiền đó cũng không chuyển sang từ thiện bão lụt được.

Nên ný nuộn sao không đem đi cứu trợ là không hiểu gì về họ. Tiền nào ra tiền ấy, cứu trợ là tiền riêng, đèn Led tiền riêng và xây nhà thờ cũng tiền riêng (chủ yếu là kêu gọi giáo dân đóng góp chứ không thu như thuế hay tổ trưởng đến nhà thu). Người ta cứ kêu gọi từ từ vậy mỗi năm, giáo dân đóng được đến đâu xây đến đó, bao giờ xong cũng được. Chứ họ không vay ngân hàng để xây.

 

Đấy là về chi phí đầu tư và sự lãng phí. Còn về thẩm mỹ, mình hiểu tại sao họ chọn cách phủ đèn kín mít vậy. Đó chính là do việc trùng tu kéo dài kia, khiến cho diện mạo nhà thờ lúc này rất xấu, toàn giàn giáo. Nên ai đó bảo chỉ nên gắn đèn Led làm điểm nhấn ở một số vị trí, thì cũng rất quan liêu.

Kiểu đó chỉ để gắn ở kiến trúc đã hoàn thiện thôi, đây toàn giáo thì sao chăng kiểu đó được ? Mà khi nhà thờ không trùng tu, người ta có chăng đèn kín mít thế bao giờ đâu ? Bản chất vụ này là phủ một tấm voan ánh sáng lên toàn bộ đống giáo kia để trang trí cái nhà thờ.

Hơn nữa, nhà thờ này còn là điểm du lịch quan trọng. Việc trang trí không chỉ phục vụ giáo dân trong giáo phận, mà còn để dân ngoại đạo và khách du lịch đến chụp ảnh, là góp phần cho cảnh quan chung của thành phố vào dịp lễ trọng của bên Công giáo năm nay. Chứ nhìn cái công trường ngổn ngang thấy gớm.

Tóm lại, anh em có quyền chửi, anh em cũng có quyền phê pha, dân túy cho đồng bào. Nhưng chửi, chê, nó thể hiện sự hiểu biết của mỗi người. Ngay cả anh em like, share cũng vậy. Chửi sai chỗ, like dạo cái sai nó cũng gây hại, phát tán cái ngu là tội ác.

DƯƠNG QUỐC CHÍNH 08.12.2025