Mai Quốc Ấn – Góp ý cho đại hội đảng

 

Tiểu ban Văn kiện Đại hội Đảng XIV do anh Nguyễn Văn Nên phụ trách có mời một số nhân sĩ trí thức đến góp ý cho Văn kiện Đại hội Đảng XIV.

Tôi là người nhỏ tuổi nhất. Lại càng nhỏ hơn về sức ảnh hưởng so với những bậc đại thụ như anh Mạc Văn Trang, Nguyễn Mạnh Tuấn, Lưu Trọng Văn, Trần Mạnh Hảo, Lương Việt Quốc…

Anh Trần Huỳnh Duy Thức cũng gửi đến một đóng góp ý kiến về xu hướng phát triển AI thông qua anh Lưu Trọng Văn. Có một số góp ý từ nước ngoài cũng được gửi về và được ghi nhận. Anh Bùi Văn Thạch - Phó Ban kinh tế trung ương cho biết chưa có đại hội Đảng nào “mở” như lần này khi Chính phủ và Đảng phái nước ngoài, kể cả Tây Âu, liên lạc để nhận các nội dung văn kiện Đại hội Đảng để dịch ra và góp ý.

Anh Nguyễn Văn Nên mở đầu phần mời góp ý bắt đầu từ doanh nghiệp khoa học công nghệ. Người đầu tiên góp ý là anh Lương Việt Quốc - doanh nhân sản xuất thiết bị không người lái UAV được quân đội Hoa Kỳ mời tham dự tập trận, có nhiều chia sẻ thú vị.

Theo anh Quốc, nếu cạnh tranh về sản xuất UAV hàng loạt thì không quốc gia nào cạnh tranh lại Trung Quốc. Chỉ khi Việt Nam có những sáng chế riêng mà Trung Quốc không làm được thì mới cạnh tranh nổi. Cơ hội để các sáng chế Việt Nam bước ra thế giới là rất lớn và điều này chỉ có thể diễn ra khi Đảng và Nhà nước tập trung phát triển cho lĩnh vực R&D để ra các sáng chế mới. Muốn vậy cần tạo ra sân chơi công bằng mà Nhà nước là nơi tạo hành lang pháp lý còn doanh nghiệp tư nhân mới là những đơn vị thực hiện vì doanh nghiệp tư nhân linh hoạt hơn doanh nghiệp nhà nước.

Có những góp ý của các trí thức lớn mà theo tôi là rất chính xác để giúp văn kiện Đại hội có thể đi vào thực tế hơn. Các khái niệm cơ bản được nhận diện và “lột trần” ra phân tích, mà nói theo kiểu rất Nguyễn Văn Nên là càng trái chiều phải càng nghe góp ý. Tôi cứ nhớ hoài câu của anh Trần Mạnh Hảo rằng ngày xưa góp ý sợ lắm, ai vỗ vai thôi đã sợ. Nhưng nay càng sợ càng phải nói ra.

Những bậc đại thụ có một nguyên tắc chung khi góp ý là dẫu không Đảng phái thì cũng lên tiếng vì trách nhiệm với đất nước.

Về phần mình, tôi góp ý hai phần cho văn kiện Đại hội XV :

1- Việc phát triển GDP quốc gia cần hạn chế tối đa việc đưa phần thuế/phí từ địa tô đất đai, và tăng tối đa phần đóng góp phát triển GPD từ ứng dụng khoa học công nghệ. Doanh nghiệp FDI trên thực tế không chuyển giao công nghệ cho Việt Nam 20 năm nay và chỉ có phát triển khoa học công nghệ mới làm chủ được công nghệ và tạo thặng dư thực cho đất nước, thay vì cho thuê đất giá rẻ và cho thuê nhân công giá rẻ trên chính quê hương.

Phần góp ý này tôi chứng minh bằng so sánh số lượng đơn nộp sáng chế của Việt Nam (1.200 đơn/năm) trong khi với Mỹ (505.000), Đức (928.000), Trung Quốc (1.640.000). Các tỉ phú giàu nhất thế giới là tỉ phú công nghệ, các quốc gia lớn mạnh nhất hành tinh là các quốc gia chú trọng phát triển khoa học công nghệ. Việt Nam cần làm điều này mạnh mẽ hơn !

2- Đảng lãnh đạo và kêu gọi mọi thành phần cống hiến để phát triển quốc gia, thì Đảng phải tạo được hành lang cho “người làm được phải được làm”. Tại Việt Nam, người dám nghĩ, dám làm và làm được đang bị vướng ở chỗ “được làm”.

Tôi đưa 6 giải pháp cho việc “làm được-được làm” với các quốc gia đã áp dụng thành công và có định lượng so sánh với cách làm cũ để minh chứng. Theo tôi cần lấy LIM về tính kinh tế và tính khoa học để áp dụng. Hiểu đơn giản là một sản phẩm/cách làm mới giúp tiết kiệm ngân sách thì áp dụng. Nếu cùng ý tưởng thì so giá cả, so chỉ số khoa học sản phẩm/cách làm ấy để chọn.

Cuối buổi làm việc, anh Nguyễn Văn Nên mời mọi người ăn trưa tại nhà khách T78. Cơm canh cũng không cầu kỳ gì, và quan trọng là vẫn có những trao đổi sâu thêm nhưng gần gũi hơn về những điều cần phải thay đổi sắp tới.

Sau Đại hội Đảng sắp tới, hành lang pháp lý để thay đổi quốc gia sẽ có đủ hết. Trong cảm nhận cá nhân mình, tôi cho rằng từ 2026 là một sự thay đổi xã hội cực lớn đối với cả nước. Các cơ hội sẽ mở hết mức (thậm chí mở hơn Singapore) và những cách làm cũ sẽ nhanh chóng bị đào thải để nhường chỗ cho những người làm thật, làm được.

P/s : Được mời đóng góp ý kiến thì tất cả khách mời đều có “nhuận bút” cho các đóng góp. Tôi sẽ chuyển phần nhuận bút này cho bà con vùng lũ Phú Yên vào ngày mai.

MAI QUỐC ẤN 06.12.2025