Phúc Lai – Thấy gì qua việc giành khoan dầu của Nga bị Ukraine tấn công ?

 

(Về cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler ngày 12/12/2025)

1. Gần đây, các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine được Tây họ đánh giá là “đã leo thang đáng kể” khi mục tiêu được nhắm vào ngoài các nhà máy lọc dầu còn là đường ống dẫn và cảng xuất khẩu dầu khí của Nga – và mới gần đây là các tàu chở dầu thuộc “hạm đội bóng tối”.

Câu chuyện đáng nói ở một điểm là các mục tiêu bị nhắm đến nhiều lần, có thể kể khu liên hợp hóa dầu Salavat và cảng xuất khẩu lớn Novorossiysk (Biển Đen) và các cảng trên Biển Baltic (Primorsk và Ust-Luga). Gần đây tôi rất quan tâm đến vấn đề này và tìm hiểu và biết được rằng, sau khi xuất hiện hai yếu tố (1) các lệnh cấm vận và (2) các cảng xuất khẩu dầu của Nga bị UAV Ukraine nhắm mục tiêu, các cảng như Kozmino (Nakhodka/Vịnh Kozmino, đây là cảng xuất khẩu dầu quan trọng nhất ở Viễn Đông của Nga, điểm cuối của đường ống ESPO.

Cảng này đóng vai trò then chốt trong việc duy trì doanh số bán dầu của Nga sang châu Á) ; Prigorodnoye (Đảo Sakhalin, đây là nơi xuất khẩu dầu thô và Khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) từ dự án Sakhalin-2); ngoài ra còn có các cảng khu vực biển Bắc như Murmansk (cảng này thường được sử dụng cho việc vận chuyển dầu thô bằng tàu chở dầu chuyên dụng đi vòng qua Bắc Cực, đặc biệt trong những tháng ấm hơn) và Varandey ở biển Barents, một cảng bốc dỡ dầu ngoài khơi.

Các tàu từ đội tàu bóng tối của Nga hiện nay ra vào nhận dầu nhộn nhịp ở các cảng Viễn Đông từ khi nước này chuyển hướng xuất khẩu sang châu Á, nhất là trong bối cảnh các khách hàng Chí Phèo như Trung Quốc và Ấn Độ tăng mua mạnh. Đây là một điểm rất đáng buồn vì hiện tại người Ukraine chưa có cách nào tấn công vào hoạt động “ăn dầu” của các tàu bóng tối tại các cảng Viễn Đông của Nga.

Việc tấn công vào hạ tầng cảng Novorossiysk cũng cần được hạn chế vì sẽ ảnh hưởng đến việc xuất khẩu dầu của Kazakhstan – cảng này cũng là điểm cuối của đường ống dẫn dầu CPC (Caspian Pipeline Consortium), vận chuyển phần lớn dầu thô từ Kazakhstan ra thị trường quốc tế, nên lượng dầu xuất khẩu qua đây không hoàn toàn là dầu của Nga. Muốn giữ nước này hoặc như đồng minh, hoặc tối thiểu là trung lập, không nên để nó bị tác động. Nói chung, việc phong tỏa biển Đen không cho các tàu bóng tối vào “ăn dầu” là cũng được, nhưng theo nhìn nhận cá nhân tôi, hiệu quả không cao.

Tin mới nhất hôm qua, giàn khoan dầu ngoài khơi Filanovsky trên Biển Caspi (cách Ukraine khoảng 1.150 km) làm hơn 20 giếng dầu phải ngừng sản xuất. Khi tôi nghe chuyện này từ một người bạn báo là “Ukraine tấn công giếng dầu của Nga” khá ngạc nhiên, và nói với anh bạn : Chẳng ai tấn công vào giếng dầu cả. Hóa ra, cái thứ bị tấn công là một giàn khoan dầu hiện đại và nó liên quan đến 20 giếng dầu.

Ước tính, Nga có từ 1.000 đến 1.900 giàn khoan dầu – khí trong tổng số các loại giàn khoan của mình. Số liệu đó là bao gồm cả thiết bị đang hoạt động và cả những thứ đã được cho ngừng hoạt động vì lạc hậu hoặc quá cũ. Không có số liệu bao nhiêu giàn khoan đang hoạt động, nhưng các báo cáo gần đây của các nguồn nước ngoài cho thấy Nga đã tăng cường khoan mới rất nhiệt tình để duy trì sản lượng. Có một nguyên nhân được nói đến nhiều là các giếng cũ bắt đầu cho thấy khả năng cạn kiệt trong thời gian tới, thúc đẩy nước này phải cho khoan nhiều giếng mới.

Do các công ty khoan của Nga không công khai hoàn toàn thông tin về đội giàn khoan của họ, nhưng số lượng giàn khoan đang hoạt động rất cao – có thể chiếm 60% số gần 2000 trên đây. Về các giàn khoan quốc tế, theo các nguồn độc lập chẳng hạn như “Drillingmaps dot com” ước tính có khoảng 100 – 120 giàn khoan dầu của các công ty quốc tế đang hoạt động tại Nga tính đến cuối năm 2024. Tất nhiên con số này có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp báo cáo.

Về khía cạnh số giếng đang hoạt động, tính đến tháng Giêng năm 2019, Nga có khoảng 177.727 giếng dầu đang hoạt động.

Trong hai bức ảnh tôi đính kèm theo bài này, cho thấy hình ảnh các giếng dầu của Nga đang hoạt động và một tháp khoan. Sáng nay có chat với mấy anh bạn, tôi kể rằng có hóng được anh em trong ngành dầu khí họ bảo trước nay Nga vẫn làm tốt các giàn khoan, nếu có phụ thuộc công nghệ nước ngoài hiện nay chỉ là vấn đề khoan, máy móc, mũi khoan… Vì vậy việc tấn công vào giàn khoan hôm qua, đây là giàn có thể nói là hiện đại nhất của Nga, nhưng với mấy cái UAV/drone chưa chắc đã làm cho nó hư hại nhiều.

Còn với những giếng dầu đã đi vào hoạt động ổn định, thì tôi đã viết : Không ai tấn công nó cả. Với những con số “ấn tượng” trên đây, tức là Nga có gần 2.000 giàn khoan, cứ cho là còn 1000 đang hoạt động ổn định đi, và gần 178 nghìn giếng dầu đang hoạt động, nếu có nhắm vào cái đống này thì đúng như anh bạn sáng nay nói : Muối bỏ bể.

Vì vậy mấy anh KOL chưa chi đã vội khuếch khoác rằng “chuyển sang một giai đoạn chiến lược mới” nên thận trọng hơn. Có thể sẽ còn một vài giàn khoan nữa bị tấn công, nhưng sẽ là không nhiều và các giàn khoan của các doanh nghiệp nước ngoài không nên bị tấn công, trừ trường hợp chúng thuộc các doanh nghiệp đã rút khỏi Nga và đã bị quốc hữu hóa.

Vấn đề phụ

Nhân tiện nói đến mấy ông KOL khuếch khoác, tôi vừa đọc một tin : Anh gì có biệt hiệu “người Hungary” bảo trong 1 đêm ngay 1 ngày đêm gì đó, lính của anh ta tiêu diệt 1 tiểu đoàn Nga, tức là 1.000 người. Vậy tiểu đoàn của Nga có biên chế tiêu chuẩn với quân số bao nhiêu ?

Một tiểu đoàn chiến đấu tiêu chuẩn của Nga (Tiểu đoàn Bộ binh Cơ giới – Motorized Rifle Battalion) thường có từ 350 đến 500 binh sĩ tùy thuộc vào loại hình và biên chế cụ thể. Với tiểu đoàn xe tăng có từ 350 đến 400 người, còn tiểu đoàn dù (VDV) có từ 300 đến 400 người.

Cụ thể hơn với tiểu đoàn bộ binh Nga, ban Chỉ huy Tiểu đoàn có khoảng 15-20 người, bao gồm sĩ quan, liên lạc viên, và hỗ trợ. Các đơn vị chiến đấu có 3 đại đội, nhưng hiện nay phổ biến mô hình “tiểu đoàn 4 đại đội” trong đó có “đại đội chỉ huy” gồm lính tuyển chọn, sĩ quan cầm đầu cũng thuộc loại có kinh nghiệm và thành tích chiến đấu, chuyên được sử dụng vào các nhiệm vụ đặc biệt. Chính các đại đội này tập hợp các tay súng tấn công của tiểu đoàn. Mỗi đại đội bộ binh cơ giới Nga có khoảng từ 90 đến 110 người.

Tổng số binh sĩ chiến đấu trực tiếp của một tiểu đoàn Nga, như ông Syrskyi tổng tư lệnh Ukraine nói là “các tay lê” xê dịch từ 270 đến 440 người. Theo mô hình cụm tác chiến cấp tiểu đoàn như trước đây, tiểu đoàn còn được phân bổ cả xe tăng và pháo binh, thì số tay súng lại giảm so với điều lệnh cũ, chỉ còn khoảng 200 tay súng.

Như vậy nếu tiêu diệt được 1000 lính Nga, thì đó phải là một trung đoàn (“Полк”) chứ không phải là một tiểu đoàn. Cứ đưa tin kiểu này thì hại nhiều hơn lợi.

 

2. Về câu hỏi : Nếu Trump bỏ rơi Ukraine thì sao ?

Không chỉ bỏ rơi, lão ta đã chính thức phản bội lại những giá trị tốt đẹp của nền văn minh loài người và dùng cái mõm đít vịt của mình, một mặt ca tụng con quỷ Putler, một mặt đổ lỗi, bôi bẩn Zelenskyy, lãnh đạo châu Âu và xúc phạm toàn bộ những người có lương tri.

Nhưng cái gì cũng có hai mặt của nó. Chính sự xuất hiện của “Trump tráo trở” giúp giải thích rất nhiều điều. Chẳng hạn gần đây, tôi để ý thấy bọn Dư luận viên hỗn láo cũng bắt đầu bớt chửi theo kiểu “bố Mỹ của mày thế này thế kia…” vì trong thời điểm hiện tại, chính chúng nó cũng không biết phải đặt nhận thức của mình vào đâu vì Trump làm đảo lộn hết tất cả mọi thứ.

Nhân tiện, chúng ta làm rõ luôn vấn đề này. Từ trước đến nay người Việt Nam, nhất là những người thế hệ có tuổi, thiếu thông tin, thường dễ dàng tin vào luận điệu láo xược và lừa bịp của Putler : Ukraine là phát-xít, và thường gọi “phát-xít Kyiv”. Còn những ai đã ở Nga, nhất là thời cháu sinh viên Vũ Anh Tuấn năm 2004 sẽ thấy, nếu ở đâu là phát-xít, từ chính quyền đến các phong trào tấn công người nước ngoài ngoài xã hội, phải là Nga.

Trích :  Ngày 17 tháng 10 năm 2006, tòa án thành phố St. Petersburg tuyên bố vô tội cho toàn bộ 17 nghi phạm trong vụ giết hại Vũ Anh Tuấn. Trong đó, 8 bị cáo được tuyên trắng án hoàn toàn và 9 người còn lại bị buộc tội liên quan đến các vụ tấn công khác nhằm vào người nước ngoài, trong đó có công dân Ghana, Azerbaijan, Palestine và Trung Quốc. Trong số 9 bị cáo kể trên, chỉ có hai người bị buộc tội hằn thù dân tộc, những tên còn lại bị buộc tội côn đồ và cướp của. Theo báo Tuổi trẻ, phán quyết này ngược với kết luận điều tra của cảnh sát St. Petersburg và bản cáo trạng của công tố nhà nước của Nga.

Vì vậy, bản chất của cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler, là cuộc chiến tranh phục vụ tư tưởng đế quốc, bá quyền, và riêng Putler đúng với biệt hiệu tôi đang gọi hắn đây, tư tưởng của hắn là phát-xít. Trump là một biểu hiện tương tự của Putler, nhưng vì ông ta làm Tổng thống Hoa Kỳ, nước có bề dày lịch sử xây dựng nền dân chủ 300 năm, nên không dễ gì để ông ta lộng hành. Việc ông ta thèm muốn “Nô ben hòa bình” không phải là vì ông ta yêu chuộng hòa bình gì, mà do tính háo danh. Nếu có giải “Nô ben đệ nhất háo danh” thì ông ta cũng vẫn thèm muốn nó như bình thường.

Bọn Dư luận viên thì không hổ danh “ngu như dư luận viên”, mấy chục năm bám víu vào những tuyên truyền chống phương Tây và không có khả năng thay đổi, vẫn tiếp tục chửi… bố Mỹ của ai đó, mà không nhận ra cái lão “bố Mỹ” đã trở thành tên siêu phản động, không may ngồi lên ghế Tổng thống Hoa Kỳ mà thôi. Tối qua xem lại phim “Far and Away” (1992, Tom Cruise & Nicole Kidman), tôi chợt nhận ra giá trị của nước Mỹ không phải ở chỗ ai là Tổng thống của nó, mà là ở tinh thần tự do và tạo điều kiện phát triển cho mọi người. “Miễn là thắng cuộc đua ngựa, thì ai cũng có thể có mảnh đất của riêng mình”. Vì vậy nếu nói điều gì người ta ngưỡng mộ ở nước Mỹ, chính là tinh thần của những con người tự do.

Thế, tại sao Tổng thống Zelenskyy của Ukraine vẫn phải “chiều Trump như chiều vong” ???

Chị Phạm Thị Minh vững chãi như thế mà còn lung lay một tí. Hôm qua chị ấy hỏi : Liệu Ukraine (Zelenskyy) có chấp nhận kế hoạch của Trump không, vì có vẻ châu Âu đang thiếu dứt khoát?

Đây nhé, Putler không lùi được vì hắn quăng vào cuộc chiến 80 vạn mạng lính rồi, với 60 vạn thương tật ngồi đầy ra ở nhà. Hắn không có quyền bị tuyên bố là thua. Vậy thì người Ukraine có quyền đầu hàng ? Bốn năm qua họ chiến đấu vì cái gì ? Nếu không phải vì tinh thần tự do, thì chẳng vì cái gì khác. Vì vậy họ sẽ không bao giờ đầu hàng Putler. Zelenskyy cũng chẳng là cái gì trong chuyện này cả, anh ta đại diện cho nhân dân, thì anh ta không có quyền quyết định chuyện đầu hàng.

Vậy tại sao Zelenskyy vẫn cứ phải nắn nót trong quan hệ với Trump ? Vì Ukraine cần Hoa Kỳ, không cần Trump. Nếu khéo xử lý, thì Trump vẫn có ích. Và có một câu tôi đã viết : “Trump nhất thời, nhân dân Mỹ vạn đại”, nước Mỹ trường tồn, chỉ có Trump xuất hiện rồi chính quyền của ông ta tiêu vong mà thôi. Hơn thế nữa, chúng ta còn không rõ được những khoản hỗ trợ của Hoa Kỳ đã được ký hợp đồng với những nhà sản xuất, đã được giao đến đâu rồi, nếu còn thì không nên để cho chúng bị đổ bể.

3. Có đúng Ukraine sẽ phải nhượng đất để có hòa bình ?

Lại vẫn những thành phần bất hảo mang tiếng ủng hộ Ukraine nhưng phản động còn hơn bọn dư luận viên phò Putler, tung tin “Zelenskyy nói gần nói xa về trưng cầu dân ý nhượng đất.” May quá đã có AI, lần này là đồng chí Gemini.

Theo như kết quả tìm kiếm của đồng chí ấy, không có thông tin xác nhận gần đây nào cho thấy ông Zelenskyy vừa mới đưa ra tuyên bố về việc tổ chức trưng cầu dân ý do sức ép trực tiếp từ Donald Trump để nhường lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình. Trong lịch sử, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã thảo luận về khả năng tổ chức trưng cầu dân ý để quyết định các vấn đề phức tạp. Tuy nhiên, trong tất cả các phát biểu của mình, Zelenskyy luôn nhất quán về lập trường của mình liên quan đến hòa bình và lãnh thổ :

+ Ông Zelenskyy đã nhiều lần tuyên bố rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào liên quan đến thay đổi tình trạng lãnh thổ hoặc các vấn đề nhạy cảm khác đều cần phải được đưa ra trưng cầu dân ý để người dân Ukraine quyết định.

+ Quan điểm của Zelenskyy cũng là quan điểm chính thức của Ukraine là không nhượng lại bất kỳ lãnh thổ nào để đổi lấy hòa bình, và mục tiêu là khôi phục toàn vẹn lãnh thổ như trước năm 2014, bao gồm cả Crimea.

Các phát biểu gần đây của Zelenskyy tập trung nhiều vào việc tìm kiếm các đảm bảo an ninh và đặc biệt, do việc Trump khới ra nên ông Zelenskyy có một số phát biểu về việc tổ chức bầu cử trong thời chiến.

4. Có đúng tình hình chiến tranh bế tắc ?...

Có thể. Với nghĩa người Ukraine có khả năng tổ chức một chiến dịch tấn công lớn.

Hôm trước trong bài có đề cập vai trò của xe tăng, tôi mới viết rằng trong cuộc chiến của drone lần này, xe tăng kiểu cũ không còn phù hợp, đó là lý do nó cứ ra chiến trường là bị bắn cháy. Những trò lắp giáp lồng lên trên, chỉ là giải pháp tình thế chứ về lâu về dài, trông kinh bỏ mẹ.

Có một điều thú vị là, nếu so sánh hai cuộc chiến tranh của Nga, cuộc Chiến tranh Vệ quốc 1941 – 1945 và cuộc chiến xâm lược Ukraine năm 2022 đến nay, thì lần này nước Nga thất bại ngay cả trong việc hình thành chiến thuật và định hình học thuyết quân sự tương lai. Ví dụ ngay trong Chiến tranh Vệ quốc, giới quân sự Liên Xô đã xây dựng nên được các học thuyết nghi binh, tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu, tập trung binh lực, tấn công bằng số lượng pháo binh và xe tăng cực lớn… thì trong cuộc chiến tranh lần này, Nga là nước đi trước Ukraine vài bậc trong cải tổ quân đội và thi hành học thuyết chiến tranh mới. Nhưng khi bước vào cuộc chiến này thì người Ukraine đã vượt trước Nga cũng… vài bước.

Nhưng trong bài về xe tăng, tôi bỏ ngỏ một đoạn cho giải pháp. Nhìn chung trong cuộc chiến này, sẽ không có giải pháp, hay nói chính xác hơn là cả hai bên sẽ không hình thành nên được học thuyết chiến tranh trong tương lai, mọi thứ chỉ là manh nha, bản thân tính định hình cũng chưa rõ ràng. Do vậy tôi đã định viết : Cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc của người Ukraine đã đánh dấu sự ra đời của chiến tranh drone, nhưng cũng sẽ là giấy chứng tử cho kiểu chiến tranh này.

Tôi chưa khẳng định được, nhưng chính kiểu chiến tranh này đã rơi vào bế tắc. Nhờ có chiến thuật dùng bia thịt của Nga, mà người Ukraine đã gây sát thương số lượng lớn nhân lực của họ, nhưng nếu với quân đội khác thì sao ?

Chỉ cần đặt giả thuyết, ví dụ như quân đội Ukraine phải chống cự lại với một quân đội đang thi hành chiến dịch Bão táp Sa mạc (1991) thì sao ? Họ có chống lại được những đòn “bão táp” bằng Tomahawk và F-117 tiêu diệt các trung tâm Chỉ huy và Kiểm soát (C2), tổng hành dinh quân sự và cơ sở liên lạc ở Baghdad và vùng phụ cận ; hệ thống Phòng không bao gồm các trạm radar, trung tâm điều khiển hỏa lực, và các căn cứ máy bay chiến đấu cũng bị tiêu diệt nhanh chóng.

Sau đó, cơ sở hạ tầng năng lượng tức các nhà máy điện và trạm biến áp quan trọng ; cuối cùng là các cơ sở nghi ngờ sản xuất vũ khí hóa học và sinh học mà người Mỹ bảo là Iraq có “vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD)”. Thành công của đòn tấn công phủ đầu này là làm cho Không quân Iraq gần như bị loại khỏi cuộc chiến và làm tê liệt khả năng phản ứng của quân đội Iraq, mở đường cho hàng ngàn phi vụ không kích tiếp theo và sau đó là cuộc tấn công trên bộ.

Đầu cuộc chiến tranh của Nga năm 2022, họ cũng định thực hiện phần nào chiến thuật trên, nhưng tiếc rằng phần lớn sức mạnh vũ khí của họ là… bốc phét, nên nó (chiến thuật này) nhanh chóng thất bại.

Cuộc chiến tranh drone trong chiến lược chiến tranh tiêu hao hiện nay, chỉ là một bước biến đổi do tính bế tắc của nó mà thôi. Nếu Nga thực sự có sức mạnh như trước nay họ vẫn huênh hoang, thì kết cục xấu cho Ukraine đã xảy ra từ lâu rồi. Với một chiến dịch kiểu Bão Táp Sa Mạc, lính drone của Ukraine sẽ không có cơ hội đi tìm bệ phóng và cả trung tâm điều khiển của Tomahawk. Thậm chí sau 3 năm đánh nhau, người ta nhận ra rằng chính quân đội Nga sẽ lâm vào tình trạng thê thảm tương tự nếu phải hứng chịu những cơn mưa Tomahawk. Câu chuyện vẫn ở chỗ… bốc phét, nghĩa là năng lực của các loại S-400, 500… vẫn chỉ ghê gớm trong quảng cáo.

Vì vậy tôi lại đi đến kết luận, cuộc chiến tranh Nga – Ukraine sẽ là giấy chứng tử cho kiểu chiến tranh drone.

Thế bế tắc của chiến tranh chỉ có khi hoặc, Trump cung cấp số lượng đáng kể Tomahawk cho Ukraine. Hoặc Ukraine có đủ thời gian để sản xuất đủ số tên lửa cho mình. Sau khi tấn công tan hoang các mục tiêu sâu trong nội địa, quân đội Nga trên chiến trường từ khó khăn đi đến tan rã từng phần mới tạo cơ hội mới cho Ukraine được.

Mọi người sẽ hỏi tôi, tại sao đến nay có vẻ rét rồi, mà người Ukraine không tấn công hạ tầng năng lượng Nga, cụ thể là hệ thống điện ? Sắp đến Tết, phía Nga cũng lo bị tấn công chứ không riêng gì Ukraine, nên có vẻ chúng giảm việc tấn công hệ thống năng lượng Ukraine sợ bị trả đũa, vì nếu leo thang mà bị tấn công lúc này thì rất lôi thôi, và do vậy việc Ukraine không tấn công Nga cũng phù hợp với quan niệm nhân đạo của họ. Cá nhân tôi không thấy ý tưởng này có gì hấp dẫn và không mong nó xảy ra, nhưng nếu họ thi hành thì chắc hẳn điều đó cũng là cần thiết.

Tuy nhiên bây giờ tôi lại cho rằng, với những biểu hiện hai bên hiện nay như việc người Ukraine vẫn tấn công sâu và đều đặn vào hạ tầng dầu khí của Nga, kiên quyết không nhượng bộ trên chiến trường mặt đất, và sức lực của Nga hiện nay, thì phải có 2 yếu tố hội tụ : Nga dồn sức tấn công một trận nữa và thất bại như thường lệ, và người Ukraine có đủ tên lửa bắn một trận tan hoang các mục tiêu trong đất Nga, khi đó mới có thể có biến chuyển.

Cũng vẫn câu này “người Ukraine vẫn tấn công sâu và đều đặn vào hạ tầng dầu khí của Nga, kiên quyết không nhượng bộ trên chiến trường mặt đất” thì chẳng có lý do gì họ chịu thua Trump cả, dù có lớn lối đến đâu, quý vị yên tâm đi.

PHÚC LAI 12.12.2025