Nguyễn Ngọc Chu - Đôi lời về nhóm từ “dân giám sát, dân thụ hưởng trong văn kiện Đại hội 13

1. Khẩu hiệu “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” được đưa ra từ thời cố Tổng bí thư (TBT) Trường Chinh ở Đại hội VI năm 1986.

Về sử dụng chữ nghĩa, nghe nói cố TBT Trường Chinh là người rất cẩn thận. Về lý luận, dường như Trường Chinh cũng là người nổi trội trong số các TBT, ít nhất là kể từ năm 1975 đến nay. Thế mà câu khẩu hiệu của cố TBT Trường Chinh đưa ra đang sắp bị thay đổi.

2. Số là, trong Dự thảo Báo cáo Chính trị (Phần XII, mục 2, trang 50), Ban Dự thảo Văn kiện lại thêm cụm từ “dân giám sát, dân thụ hưởng” vào câu của Trường Chinh thành “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Không biết đây là sáng kiến của ai, mà cả gan chữa lại câu đã được cố TBT Trường Chinh phê duyệt !

3. Dân đã biết, dân đã bàn, chính dân làm, chính dân kiểm tra – thì ‘dân giám sát’ là thừa. Đã thừa, lại còn đặt dân ra ngoài cuộc.

4. Còn cụm từ “dân thụ hưởng” mới thêm vào thì hóa ra từ Đại hội VI năm 1986 đến nay “Dân không được thụ hưởng” chăng? Nếu muốn nhấn mạnh “Dân thụ hưởng” nhiều hơn thì phải chỉ ra bằng con số và các điều luật cụ thể. Hay là tác giả cụm từ “dân thụ hưởng” có ý chỉ “dân thụ hưởng” mà “quan không được thụ hưởng”?

5. Thêm cụm từ “dân giám sát, dân thụ hưởng” không đưa lại được điều gì mới về lý luận, cũng chẳng đưa lại lợi ích mới trong thực tiễn. Nó chỉ ra rằng những người soạn thảo Văn kiện rất lúng túng về mặt lý luận, muốn có cái mới mà không thể tìm ra.

Đã thế, lại làm hỏng câu “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” của cố TBT Trường Chinh. Hơn nữa, lại vô tình gián tiếp có thể gây ra hiểu nhầm, rằng các bậc lãnh đạo tiền nhiệm đã chưa nhìn nhận đầy đủ, và không quan tâm đến dân bằng lãnh đạo đương thời. Thích thay đổi thì hãy tự nghĩ ra câu khẩu hiệu hoàn toàn mới.

Xin nhường cho các thầy cô giáo dạy tiếng Việt phân tích. Xin nhường cho các nhà văn, các nhà phê bình, các nhà lý luận… phản biện.

NGUYỄN NGỌC CHU 07.12.2020