Lê Học Lãnh Vân - Ảo Tung Chảo

Nếu ai hỏi Ảo Tung Chảo là gì, “thành ngữ” này tới từ đâu… chắc chắn tui phải gõ cửa các ông Hoàng Tuấn Công hay Thái Hạo. Dù vậy, tui cũng cảm nhận cụm từ này chỉ cái gì rất không thật, không thật cả bề rộng, bề sâu lẫn bề thời gian… Và cái ảo này nó lồ lộ tới mức ai cũng biết nó ảo mà ai cũng chấp nhận nó hiện diện bên đời mình như cái thiệt.

Xin được thưa rằng chữ thiệt dùng ở đây không chỉ để chỉ sự thực mà còn chỉ tính thật thà, trung hậu, lương thiện. Vậy, ảo, đối lập với thiệt, chỉ sự việc, sự vật không thiệt, có tính lừa dối, bất lương.

Nói thiệt với anh chị tui bất mãn với các kiểu nhảy vô trang tui quảng cáo ngang xương rằng có dịch vụ tăng like. Thấy mấy cái đó tui block, delete liền, mất công lắm nhưng phải làm vì chúng xâm hại giá trị cốt lõi của tui. Đây là một thí dụ của Ảo Tung Chảo!

Người trung thực đăng một tút lên Phây muốn biết mình viết hấp dẫn không, vui không, có ích lợi không để hiểu phản ứng thiệt của người đọc. Từ đó mình tự điều chỉnh cho ngày càng hay hơn, hợp ý người đọc hơn. Đó là ý nghĩa và công dụng thiệt của các biểu tượng (icon) thích, yêu, vui, giận, ngạc nhiên…

Vậy thì cái sự quảng cáo tăng like tăng liếc như thế này là bày trò không trung thực, đem cái ảo gạt đời! Trò được bày công khai và rộng rãi tức thói không trung thực đã lan tràn khắp hang cùng hẻm nhỏ, bịnh dối trá lừa gạt đã ăn vào tận xương tủy của xã hội rồi!

Nghĩ thêm nữa, bằng cấp để chứng nhận kiến thức, mảnh bằng phải được cấp bởi hệ thống thi cử trung thực, công minh. Mấy năm trước báo chí đăng các cuộc thi cử được tổ chức gian lận trên hàng loạt tỉnh Miền Bắc trong nhiều năm liên tiếp, bằng cấp Việt được rao bán công khai trên mạng. Người mua mảnh bằng đeo trước ngực vênh váo, người nhìn mảnh bằng mà khâm phục, cả người mua đeo lẫn người nhìn đều biết bằng gian bằng giả!

Vậy thì họ khoe nhau, họ khâm phục cái ảo hay cái thiệt? Người có thành tích gian lận thi cử hay nhám nhúa tiền bạc được bổ nhiệm cụ thượng ngôi cao, sự bổ nhiệm căn cứ vào tài đức ảo hay tài đức thiệt?

Cho nên, hình như chức tước đã tách ly khỏi tài đức từ lâu rồi! Vậy, người vênh mặt mũ áo, chễm chệ ghế cao với những người bu quanh xun xoe, họ quý cái gì? Tới cả nhất phẩm đại thần Cơ mật viện, ngày hôm trước đai hốt xênh xang, huân chương treo vách đỏ lòm, hôm sau đã hàng loạt tự giác dâng biểu lên vua xin từ chức. Đai, hốt ấy có ảo hay không?

Mấy cái hội đoàn, cả hội đoàn nghề nghiệp lẫn hội đoàn tôn giáo, theo thông lệ quốc tế, đều thuộc xã hội dân sự. Hội đoàn được đứng đầu bởi một quan chức hành chánh, răm rắp nghe theo các quyết định chính trị, hội đoàn như vậy là thiệt không?

Về mặt tâm linh, càng về sau chùa chiền càng không còn là nơi thanh tịnh để tu tập, giữ giới. Phật không ở trong chùa. Pháp trong nhiều chùa chỉ còn là xúi giục Phật tử cúng dường, mua bán vong. Không ít Tăng đi ngược chiều ánh đạo vàng cao khiết để gần với quỷ ma, và trên thực tế họ nói chuyện với Phật tử bằng lời ma quỷ, họ có biến thành ma quỷ hay không? Chùa có ảo không, pháp có ảo không, tăng có ảo không? Con nhang sì sụp vái lạy vì thiếu hiểu biết, đã đành, còn một số quan chức bự hân hoan chụp hình trong chùa to, trước chuông khánh sáng choang, cạnh tăng to béo áo vàng chóe nhe răng cười hãnh tiến, là bởi vì sao?

Hề hề, chưa thời đại nào lại nhất quán như thời đại này quan niệm “nhân sinh như ảo mộng”. Cả cuộc đời là ảo thì há gì không đẩy các sự việc trong đời lên tới mức Ảo Tung Chảo? 

Người có tuổi một chút, đầu còn nhớ in chuyện xưa, mắt ngó chuyện nay, cảm khái biết bao nhiêu bức tranh mây chó biến đổi quá mau trên dải đất chữ S này. Lại lẩn thẩn tự hỏi, phải chăng thiên cơ huyền diệu tới mức Ảo và Thiệt cũng biến đổi vai trò của nhau không biết đâu mà lần!

LÊ HỌC LÃNH VÂN 20.05.2024