Tạ Duy Anh - "Nhà văn" Hậu Pháo

 

Trong phần khai của mình, theo tường thuật lại của báo chí, Hậu Pháo kể khi đến gặp bà Thúy Lan, bà Lan bảo: "Chị có việc, chuẩn bị ngay cho chị 1 triệu Mỹ kim và (bà Lan) giơ một ngón trỏ bàn tay phải".

Thuật lại lời bà Lan, người nào có chút trí nhớ đều làm được. Với một lời khai nhận tội hối lộ, như thế là đủ rõ ràng.

Nhưng với đoạn mô tả bà Lan "giơ ngón tay trỏ", đặc biệt là chi tiết "bàn tay phải", thì Hậu Pháo thực sự có năng khiếu văn chương! Không chỉ tài quan sát, "nhà văn" Hậu Pháo còn chọn chi tiết cực kỳ đặc sắc.

Bởi vì ngón tay trỏ của bàn tay phải, giới lãnh đạo thường dùng mỗi khi đưa ra chỉ đạo nào đó. Ví dụ, từ chi tiết đặc tả trên kia, nó gợi mọi người liên tưởng và hình dung rõ mồn một cảnh tượng sau:

Trong một hội trường trang trí cờ hoa, khẩu hiệu rực rỡ, của một đợt bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức, năng lực lãnh đạo cho cán bộ cấp dưới (chẳng hạn). Trước hàng ngàn người, bàn tay phải đồng chí bí thư tỉnh ủy giơ lên, trong tư thế vô cùng trang nghiêm và xúc động. Ngón tay trỏ thon dài của đồng chí chỉ vào khẩu hiệu đỏ rực, nổi bật dòng chữ vàng: "Cán bộ, đảng viên phải cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư" và cất lời vang vọng: Các đồng chí phải luôn ghi lòng tạc dạ lời dạy đó, mọi lúc, mọi nơi.

Thậm chí nó mở rộng sự liên tưởng đến mức thấy rõ cả cảnh cử tọa ngồi im phăng phắc, mắt rưng rưng, yết hầu đồng loạt chuyển động lên xuống, cố gắng nuốt từng lời vàng của vị lãnh đạo cao nhất tỉnh.

Không dễ để một câu thuật làm được điều to lớn đó. Hậu Pháo xứng đáng là nhà văn, trước khi xứng đáng hơn - cùng với nhân vật của mình - là những đồng chí cướp ngày của dân tộc.

Nhân đây, gửi lời xin lỗi muộn tới những bạn đọc trách tôi "thiếu tinh tế" khi mô tả cảnh quan chức ăn hối lộ trong tiểu thuyết Mối chúa.

TẠ DUY ANH 18.03.2025