Nguyễn Thông – Các nhà ngôn ngữ, xin đừng im lặng mãi

Tôi đề nghị các nhà ngôn ngữ học lên tiếng chỉ rõ đúng sai, phân tích thuyết phục cho chúng tôi tâm phục khẩu phục về kiểu diễn đạt, đặt câu như thế này.

Báo Tin tức (TTXVN) thứ ba 25.03 đăng bài "Chuyến thăm của Tổng thống Brazil tới Việt Nam mở ra giai đoạn hợp tác song phương mạnh mẽ".

Tôi hỏi các nhà ngôn ngữ học:

- Vậy thì tổng thống Brazil tới Việt Nam hay là chuyến thăm tới Việt Nam?

Cứ đúng theo trật tự ngữ pháp, cấu trúc câu tiếng Việt, ở "câu" trên thì chủ ngữ là chuyến thăm (thành phần chính), "của tống thống Brazil" đóng vai trò thành phần phụ nên tổng thống không thể thăm được.

"Chuyến thăm" là từ ghép chỉ sự việc vô hình, nó không có chân, không thể thăm được, không tới Việt Nam được.

Nếu bảo rằng tổng thống Brazil thăm Việt Nam (tổng thống là chủ ngữ, thăm là vị ngữ, Việt Nam là bổ ngữ) thì tại sao lại "tới Việt Nam" để biến Việt Nam thành trạng ngữ. Bổ ngữ đâu?

Trong cái tít trên, rõ ràng thừa hai chữ "của" và "tới", rất lằng nhằng.

- Vậy phải đặt câu, diễn đạt thế nào cho chuẩn ngữ pháp?

Tổng thống Brazil thăm Việt Nam; Chuyến thăm Việt Nam của tổng thống Brazil; Tổng thống Brazil tới Việt Nam, bắt đầu chuyến thăm; Tới Việt Nam, tổng thống Brazil thực hiện chuyến thăm, v.v…

Những nhà chính trị muốn diễn đạt kiểu nào là quyền của họ. Sai họ cũng kệ, sự trong sáng, chuẩn mực của tiếng Việt đối với họ không là cái đinh gì, bởi họ bất chấp tất cả để đạt mục đích. Nhưng các nhà ngôn ngữ không có quyền im lặng mãi thế.

NGUYỄN THÔNG 27.03.2025 (Tựa bài do Thụy My đặt)