Phúc Lai - Viết dài trung bình về cuộc chiến tranh ở Ukraine ngày 06/05/2024

1. Các diễn biến chiến sự theo Bản tin của Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine

Theo bản tin mới nhất cập nhật lúc 10 giờ sáng giờ Kyiv (15 giờ chiều giờ Hà Nội) thì đã có 125 cuộc đụng độ đã diễn ra trong vòng 24 giờ qua.

Các khu vực bị quân Nga tấn công gồm có:

- Hướng Kypyansk: 14 cuộc tấn công vào 4 khu dân cư

- Hướng Lyman, 6 lần tấn công vào 3 khu dân cư.

- Hướng Bakhmut: 36 cuộc tấn công vào 9 khu dân cư.

- Hướng Avdiivka: 31 cuộc tấn công vào 5 khu dân cư.

- Hướng Novopavlivka, 27 đợt tấn công vào 4 khu dân cư.

- Hướng Orikhiv: 6 lần tấn công vào 2 khu dân cư.

- Hướng Kherson: vẫn là những đợt tấn công vào các vị trí bàn đạp được quân Ukraine thiết lập ở bờ trái, với 3 đợt tấn công.

Mới nhất: Các cuộc không kích của Nga vào Kharkiv, khu vực xung quanh khiến một người thiệt mạng, 17 người bị thương – các quan chức cho biết. Cụ thể, chính quyền khu vực đã báo cáo rằng một phụ nữ đã thiệt mạng và 24 người khác bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Chủ nhật Phục sinh của Chính thống giáo ở thành phố Kharkiv phía đông bắc và khu vực xung quanh. Theo Thống đốc khu vực Oleh Syniehubov, 6 người đã bị thương trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở quận Osnovyanskyi, trong khi các công tố viên tuyên bố rằng có thêm 15 người bị thương trong một cuộc tấn công khác bằng bom lượn ở trung tâm thành phố.

Xin xem bản đồ số 1.

Bình loạn : Tôi sẽ xin đi vào tin chúng không kích thành phố Kharkiv. Theo các bản tin thì có một chi tiết nếu được xác minh, tôi cho rằng đây là điều đặc biệt nghiêm trọng: Dùng bom lượn ném vào trung tâm thành phố. Thực ra đây cũng là điều tôi lo ngại từ trước khi nói chuyện với một số bạn bè: Bom lượn không có tác dụng nhiều khi dùng nó thay pháo binh tấn công vào các hệ thống công sự phòng thủ, nhưng ném vào thành phố thì sức tàn phá đối với các công trình dân dụng, cụ thể là nhà cửa, cầu cống… là rất lớn. Nếu như chúng sử dụng bom lượn ném vào thành phố, thì ngoài đô thị tiền tuyến Kramatorsk và Slovyansk, thành phố đầu tiên không phải chỗ nào khác, chính là Kharkiv sẽ là nơi hứng chịu.

Tôi cũng nói mà không nhớ nói với ai: (1) Cứ khi nào chúng nhận thấy dùng tên lửa không hiệu quả mà tốn kém và (2) Thực sự tuyệt vọng, thì chúng sẽ sử dụng bom lượn ném vào Kharkiv. Và bây giờ thì chuyện có vẻ đã diễn ra rồi. Làm như vậy, không có tác dụng hay hiệu quả gì về quân sự, nếu có thì chỉ có thể có trên… báo chí xứ phía đông nước Lào thôi. Nhưng hậu quả tàn phá của nó thì đặc biệt tệ, nó sẽ biến thành phố thành đống hoang tàn, toàn gạch vụn.

Còn các diễn biến khác tôi sẽ xin để đến mục sau viết tiếp.

2. Về tình hình quốc tế

Hai “đồng chí” Tập Cận Bình và Macron đang gặp nhau ở Paris, nhân kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao Pháp – Trung và nó còn đặc biệt hơn nữa là ông Tập chọn Pháp là nước “độc quyền” cho chuyến thăm châu Âu lần này của ông ta. Hôm nay – thứ Hai 06/05, Chủ tịch Tập sẽ gặp Tổng thống Macron và người đứng đầu Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen.

Dự kiến, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ kêu gọi Chủ tịch Tập giải quyết sự mất cân bằng thương mại và tận dụng ảnh hưởng của ông với Nga liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine. Cụ thể là người ta đang đoán Macron có thể sẽ cảnh báo ông Tập không nên tiếp tục ủng hộ Nga trong cuộc xung đột Ukraine đang diễn ra, kêu gọi ông Tập tích cực tham gia thúc đẩy việc chấm dứt cuộc chiến.

Bình loạn : Kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao thì đương nhiên là phải đi thăm. Theo tôi hiểu – dù không phải chuyên gia kinh tế đối ngoại nhưng cũng biết lắng nghe một số chuyên gia, thì kinh tế Trung Quốc đang thực sự lao đao. Và quan hệ thương mại với Nga Putox, chấp nhận có thể bị trừng phạt từ phương Tây là một cơ hội lớn cần phải vồ lấy. Tôi tin là Trung Quốc kiểu gì cũng phải tận dụng mọi cơ hội có thể có được từ phương Tây để cải thiện tình hình. Trong tương quan thương mại Trung – Nga và Trung – Phương Tây thì quan hệ sau quan trọng hơn nhiều. Nhưng tôi cũng không tin anh Macron đủ sức dọa dẫm hay thuyết phục Tập quay xe trong các hoạt động hỗ trợ Nga Putox hiện nay.

Tuy nhiên, nếu theo dõi thông tin trên các nguồn công khai, chúng ta chỉ thấy Trung Quốc đang hỗ trợ Nga ở bán thành phẩm, và máy móc (cũng là nghiêm trọng đấy chứ!) nhưng chưa dám hỗ trợ kiểu Chí Phèo như thằng Ủn: Chuyển cả pháo lẫn đạn pháo, và gần đây là tên lửa. Theo tôi con chó ấy cần phải đem ép nó lấy mỡ.

- Trong diễn tiến chuyển hàng viện trợ cho Ukraine, Chủ nhật tuần trước Ukraine đã nhận được một lô đạn chống tăng, tên lửa và đạn pháo 155 mm. Đây là đợt đầu tiên của gói viện trợ quân sự trị giá 61 tỉ USD mà Tổng thống Biden vừa phê duyệt hôm 23/04. Lô khí tài và đạn dược thứ hai sẽ đến Ukraine vào 06/05.

- Ngày mai lô hàng tên lửa Patriot của Tây Ban Nha sẽ đến Ba Lan, sau đó không biết giao cho ai... Nhưng tin mới nhất hôm nay chúng ta nhận được, là đạn pháo có tầm bắn 100 km sẽ đến Ukraine. Điều này được tổng giám đốc công ty sản xuất vũ khí Rheinmetall của Đức, Armin Papperger tuyên bố mới đây.  “Trong năm 2024 Đức sẽ chuyển hàng trăm nghìn quả đạn pháo cho Ukraine. Ngoài loại đạn pháo tiêu chuẩn, Ukraine sẽ nhận được loại đạn mới, có tầm bắn đến 100km hiện đang trong thời kỳ thử nghiệm.”

Bình loạn : Loại đạn mới này hoạt động dựa trên cơ sở (tăng tầm bằng ???) động cơ ramjet hay động cơ phản lực dòng thẳng. Nguyên lý của nó là hút oxy từ khí quyển chứ không dùng chất oxy hóa trong khoang chứa như nhiều loại tên lửa. Như vậy chất oxy hóa sẽ nhường chỗ cho nhiên liệu tên lửa, nhờ đó đầu đạn sẽ có khả năng bay xa hơn. Tất cả những diễn biến này, chóp bu Nga, kể cả là Putox, biết thậm chí là biết rất rõ. Để phân tích sâu, xa hơn tôi xin phép sang đến mục tiếp theo.

3. Putox và bè lũ chính thức hoảng loạn và bế tắc

Vừa rồi, chúng ta, những người ủng hộ Ukraine đã “vô cùng hoảng sợ” khi Putox “đưa ra cảnh báo nghiêm khắc với Ukraine và những người ủng hộ nước này về cuộc “trả thù tàn khốc” sắp xảy ra, đồng thời cáo buộc người Ukraine đang lên kế hoạch cho các cuộc tấn công mới vào Crimea.” Không biết người khác như thế nào chứ tôi đọc những cảnh báo “đanh thép” (từ rất được ưa chuộng của báo chí phía đông nước Lào) này, tôi “hoảng sợ” lắm.

Chưa dừng lại ở đó. Đến lượt mình phụ họa, gái đĩ già mồm M. Zakharova cho rằng những kế hoạch trên đây đang được thực hiện một cách công khai, táo bạo và sự hỗ trợ trực tiếp từ liên minh phương Tây. Con mẹ này quy kết đó chính là mục đích cung cấp tên lửa tầm xa của Hệ thống tên lửa chiến thuật quân đội (ATACMS) của Mỹ và tuyên bố rằng “6 tên lửa như vậy đã bị đánh chặn gần bán đảo vào tuần trước.” Còn ghê gớm hơn nữa, Zakharova cũng đề cập các tin tức về việc sắp chuyển giao máy bay F-16, gái đĩ già mồm nhắc lại cảnh báo tới Washington, London và Brussels, nhấn mạnh rằng những hành động gây hấn chống lại Crimea sẽ phải đối mặt với sự trả đũa kiên quyết.

Bình loạn : Từ đầu chiến tranh, chúng ta đã nghe hết cảnh báo nọ đến lằn ranh đỏ kia. Và bây giờ thì là lời cảnh cáo mức độ cao nhất. Và có thể là nó đã và đang diễn ra, như trong mục 1 tôi đã bỏ dở chuyện bình luận về sự kiện thả bom lượn vào Kharkiv (trước lần này, các đây 5 ngày chúng ném bom lượn nhưng là bom chùm vào Odesa) – những hành động mất dạy và vô nghĩa về quân sự. Chúng đã khủng bố dân thường Ukraine từ suốt 2 năm qua, chứ không phải đến bây giờ chúng mới làm, và kết quả thì sao? Có khuất phục được tinh thần của người dân Ukraine không? Tôi không cần phải trả lời, tất cả quý vị đều có thể cho câu trả lời chính xác. Nếu khuất phục được người Ukraine, thì chúng đã làm được điều đó từ ngày 24 tháng Hai năm 2022!

Khi Ukraine đe dọa chiếm lại Crimea vào thời điểm mọi thứ bắt đầu chuyển mình, đầu tiên là thái độ của “đồng chí” Mike Johnson, sau đó là gói viện trợ 61 tỉ được thông qua, và bây giờ không khéo có hẳn một cuộc đua tiếp tục viện trợ cho Ukraine. Vấn đề nghiêm trọng với bọn Putox, là các hỗ trợ về mặt quân sự, đều là những vũ khí có thể làm thay đổi cuộc chơi, chẳng hạn loại đạn pháo có tầm bắn đến 100 ki-lô-mét trên đây. Những thứ này với các sử dụng của người Ukraine, quân đội Nga với số lượng đông như quân Nguyên Mông hiện nay, thì “điểm mạnh” là đông quân nhiều xe tăng, lại trở thành “điểm yếu.” Những diễn biến tiếp theo thật rất đáng để chứng kiến.

Và đến đây, chúng ta cũng thấy việc mấy tháng qua, bất chấp những căng thẳng, thậm chí buồn bực vì tình hình đóng băng ở Quốc hội Hoa Kỳ mang lại, nhưng quý vị vẫn cùng với tôi, chúng ta cứ bàn ra tán vào mãi về tình trạng của bán đảo Crimea. Bây giờ khi đã dần dần có các vũ khí “thay đổi cuộc chơi”, chúng sẽ làm cho tình trạng của quân Nga khu vực Donbas từ từ chuyển mình về hướng chết đói theo nghĩa đen, cả về đạn dược lẫn thức ăn. Nhưng quá trình này sẽ rất từ từ và khó triệt để, vì có cả một hệ thống đường vận tải bắc nam hơi vòng cung bên lãnh thổ Nga, kết thúc ở Rostov trên sông Đông và rất nhiều đường nhánh dẫn vào chiến trường. Quân Nga chắc chắn sẽ khó khăn, nhưng cũng không có nghĩa là chúng sẽ chết đói hẳn.

Như vậy, vẫn phải là Crimea. Những hành động gần đây của Ukraine nhắm vào Crimea và cả cầu Kerch, như rất nhiều nguồn phân tích đã nói rồi, đánh trực tiếp vào uy tín của Putox. Rõ ràng, hắn đang căng thẳng. Ngoài việc chính hắn phải đăng đàn dọa nạt, “gái đĩ” Zakharova cũng hò hét cáo buộc rằng cầu Kerch “một lần nữa lại là mục tiêu” và quy kết các đồng minh phương Tây của Kyiv “đang hỗ trợ Ukraine vạch ra chiến lược tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng này.”

4. Nhận xét và kết luận

Các “thông điệp cảnh báo” rùng rợn này trùng hợp với những nỗ lực tăng cường của quân đội Nga dưới quyền chỉ huy của Nguyên soái Ván ép nhằm tiến xa hơn nữa về phía tây. Trước mắt, chúng có vẻ tập trung ở Donbas…

Hiện nay, Nga đang thắng – như báo chí phía Đông nước Lào mô tả hôm qua tôi liếc thấy trên ứng dụng Báo Mới (nó phi vào Zalo) là “quân Nga giải phóng hết làng này đến làng khác”. Trong khi đó chính cái “bọn” think-tank ISW vẫn khăng khăng không công nhận những chiến thắng này của Nga là “long trời lở đất”. Báo cáo mới nhất của “bọn” này thể hiện như sau:

“Đoạn phim định vị địa lý được công bố vào ngày 4 tháng Năm cho thấy lực lượng Nga đã tiến vào phía tây Kotlyarivka (đông nam Kupyansk) và phía nam Novoselivske (tây bắc Svatove).”

Bình loạn : Kotlyarivka – làng này to lắm quý vị ạ, diện tích những… 1,48 ki-lô-mét vuông cơ. Làng Novoselivske thì diện tích còn hẻo hơn nữa – 1,18 ki-lô-mét vuông. Nhưng…

… Chúng ta không được phép dìm hàng chiến thắng này của Nga, vì làng Novoselivske có đường tàu hỏa Kupyansk – Starobilsk (tuyến này đến Kreminna rẽ đi Slovyansk) chạy qua. Tất nhiên tôi không cho rằng chiếm được cái làng này thì có thể chạy tàu được ngay, nhưng để tuyên truyền thì quá tốt.

Cho đến giờ phút này, tức là cuối ngày 06/05/2024 theo giờ Hà Nội với việc bọn quân Nga này nắm giữ lợi thế đáng kể về nhân lực và vũ khí, chúng đang chạy đua với thời gian để chiếm nhiều đất hơn nữa trước khi các hỗ trợ quân sự mới đến nơi. Theo một, hai nhà phân tích quân sự quốc tế họ nói thì “mối quan tâm trước mắt của người Ukraine là việc bảo vệ Chasiv Yar, một làng có tầm quan trọng chiến lược ở các đỉnh đồi phía tây Bakhmut. Việc chiếm được làng này sẽ tạo cơ sở cho Nga tiến hành các cuộc tấn công tiếp theo vào khu vực Donetsk và làm gián đoạn các tuyến đường tiếp tế quan trọng của Ukraine.”

Cũng theo các thông tin công khai trên mạng thì Chasiv Yar hiện đang bị “quây” – chưa đến mức bị bao vây, nhưng khá nguy ngập. Nó bị bắn phá tơi bời bởi pháo binh, máy bay không người lái và tên lửa của Nga, với việc triển khai bom lượn càng làm tăng thêm tính dữ dội của cuộc tấn công. Nhưng ngược lại, chúng ta vẫn chứng kiến rất nhiều đoạn video được đưa lên mạng cho thấy việc quân Ukraine đang sử dụng đạn chùm để chống lại các làn sóng “bia thịt người” của Nga ở xung quanh Bakhmut và Chasiv Yar.

Theo tôi hiểu, khó khăn của người Ukraine không hẳn là do thiếu đạn, mà là do Luật về động viên phục vụ trong quân đội chưa thực sự có hiệu lực. Và đây là lời của một chỉ huy người Ukraine có bí danh “Chyzh”, đơn vị của anh được cho là đang chiến đấu đâu đó gần Kramatorsk – tức Chasiv Yar đấy: “Nếu chúng tôi về nhà bây giờ, thì sẽ có rất nhiều người lính ít kinh nghiệm (hơn chúng tôi) hy sinh.”

Đọc câu này, tôi cảm động thực sự. Xứng đáng là hảo hán! Thực sự cảm phục người Cossack Ukraine! Các chỉ huy, như “Chyzh” đã nói một cách tự hào về những người lính của họ, về sự cống hiến không ngừng nghỉ của các chiến binh bất chấp mọi khó khăn. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài dũng cảm là một thực tế rõ ràng – sự chênh lệch về nguồn lực giữa Ukraine và Nga, một lời nhắc nhở nghiêm túc về trận chiến khó khăn mà họ đang phải đối mặt.

Về những tin tức quanh “chiến dịch tấn công mùa hè” của Nga, được cho là ở khu vực tỉnh Kharkiv – mà người ta đoán nó sẽ diễn ra vào tháng Sáu… Nhưng theo những diễn biến của tình hình, từ chuyện hanh thông được gói viện trợ đến cú chạy đua với thời gian của Nga, tôi đang ngờ rằng cái gọi là “chiến dịch tấn công mùa hè” này đang diễn ra rồi – nhưng tôi cũng chưa thể hình dung ra được rằng mục tiêu của bọn Putox – nguyên soái Ván Ép này nó là gì về mặt chiến lược.

Dù các gói hỗ trợ có đến chậm chăng nữa, thì cuối cùng chúng cũng đã đến rồi mà Chasiv Yar chưa chiếm được, bây giờ còn mon men ở mấy cái làng cách nửa bên đông của thành phố Kupyansk, tức Kupyansk-Vuzlovyi đến gần 20 ki-lô-mét thì không rõ là chúng định bao nhiêu lâu nữa là đi đến nơi. Nôm na là, chúng không có cách nào để cho (1) Phương Tây thấy là nên dừng viện trợ cho Ukraine và (2) Ép Chính phủ Zelenskyy đầu hàng. Tôi không thấy có.

Ở đây cần có thêm chút kiến giải: Tại sao trên bản đồ của ISW tôi đánh số 2, hướng đông bắc Kupyansk gần thành phố như thế, mà tôi có vẻ chủ quan thế nào ấy. Thực ra chỗ này các làng như Kalynove, Holubivka… Nga thèm muốn từ lâu nhưng không thể nào chiếm được vì hiện nay việc vượt sông Oskil của chúng là không thể - và chiến tuyến khu vực này từ lâu cũng đã dừng ở bên bờ sông. Xin xem bản đồ số 3

Trong khi đó nguy cơ đe dọa tử huyệt của chúng là Crimea, thì luôn rình rập. Tất nhiên để có Crimea, sẽ phải có các diễn biến khác, chẳng hạn ở Kherson… không thể đoán được là ở đâu, nhưng chắc chắn sẽ có.

• Viết nốt chỗ bỏ dở ở mục 1. Trong mục đó, tôi có ý định để dành một bình luận đến mục này mới viết. Cho đến hôm nay, tôi đã bắt đầu hình dung ra cách thi hành chiến tranh của Nga trong vài tháng qua – tạm gọi là giai đoạn “hậu Avdiivka”, đặc biệt rõ trong thời gian gần đây:

- Khi chúng đã tập trung vào khu vực nào, chúng sẽ tấn công thành nhiều đợt trong ngày vào khu vực đó. Số đợt tấn công trong ngày thể hiện mức độ quan tâm, tầm quan trọng của mục tiêu đó với chóp bu quân sự Nga. Lối tấn công vỗ mặt như vậy nói lên, sức mạnh quân sự của “quân đội thứ hai thế giới” đã yếu đi cực kỳ nhiều và không có khả năng thi hành các mũi tấn công thọc sâu theo lý thuyết quân sự Xô-viết. Những chuyện “thần tốc” với “giải phóng hết làng này đến làng khác” thực sự chỉ có trên báo chí “xe cán chó” của xứ phía đông nước Lào mà thôi.

- Đồng thời, chẳng hạn như hôm qua chúng tổ chức 125 đợt tấn công trên tất cả 7 hướng – 7 hướng của 1100 ki-lô-mét, nghĩa là mỗi hướng tấn công cách nhau 160 ki-lô-mét! Theo quý vị, liệu chúng có thể chiến thắng được với cách thi hành chiến tranh này không – các nguyên soái như Zhukov, Vasilevsky… mà đội mồ sống dậy thì chắc chắn sẽ tế bố anh em nhà nguyên soái Ván Ép và Gerasimov lên.

Trong chiến tranh thế giới lần thứ hai, mỗi phương diện quân của Liên Xô thường chỉ chịu trách nhiệm cỡ 300 – 400 ki-lô-mét mặt trận. Đơn cử, chiến dịch Donbas từ 13 tháng 8 năm 1943 — 30 tháng 9 năm 1943 cũng có một chiến tuyến tương tự. Để đè bẹp lực lượng Đức với 540.000 quân, Liên Xô phải dùng lực lượng của 3 phương diện quân với 1.053.000 người. Mỗi mũi tấn công của họ hồi đó phải sử dụng tối thiểu lực lượng của một Tập đoàn quân, tức là 6 sư đoàn bộ binh. Cách thi hành chiến tranh của bọn Ván Ép hiện nay, theo Zhukov, Vasilevsky và Rokossovsky là “đánh nhau với bàn tay xòe,” không tạo được nắm đấm, chưa nói gì đến tạo ra được cú đấm đủ mạnh để đánh gục đối phương. Đến đây, chúng ta sang gạch đầu dòng tiếp theo.

- Trong 125 đợt tấn công nói trên, thương vong trong ngày qua của Nga là 1.040 kiện hàng 200, như vậy chúng cho ta con số trung bình của Nga là 8 mạng lính cho một đợt tấn công. Các thông tin công khai khác cho chúng ta biết hiện Nga tổ chức tấn công theo đợt cấp trung đội, đây là một con số hai mặt. Nếu sử dụng một trung đội đầy đủ (40 người) tấn công mà hy sinh đến 20 % như thế là rất cao. Nhưng mặt ngược lại do xé lẻ đội hình tấn công làm nhiều đợt, Nga đạt được mức độ hao tổn nhân lực như thế lại là… thấp vì nếu sử dụng những đợt tấn công với số lượng lớn hơn, thì chắc chắn tổn hao đó còn cao hơn thế nhiều. Điều này lại dẫn chúng ta tới gạch đầu dòng tiếp theo nữa.

- Như vậy là, với những chỗ nào thực sự người Ukraine thiếu đạn, nhất là đạn pháo thì sau một thời gian hao binh tổn tướng, Nga chiếm được đất, dù chỉ là từng làng con con. Còn những chỗ nào mãi vẫn chưa chiếm được trong khi vẫn… tổn tướng hao binh, thì lực lượng của Ukraine không hề yếu và có thực sự thiếu đạn hay không, tôi xin để quý vị tự cho câu trả lời.

• Tin thêm của ISW: “Quân đội Nga được cho là đã tái triển khai một tiểu đoàn thuộc Sư đoàn Dù 76 (VDV) tới tỉnh Kursk như một phần trong nỗ lực lớn hơn đang diễn ra của Nga nhằm tập hợp một lực lượng có ý nghĩa hoạt động cho một chiến dịch tấn công có thể xảy ra trong tương lai của Nga nhằm vào vùng đông bắc Ukraine và thành phố Kharkiv.”

Đánh đê, đánh đê! Hôm nay là thứ Hai, 06/05. Tôi không biết 3 ngày nữa, lễ chiến thắng của Putox có sự kiện gì hay không nhưng 10 ngày đến hai tuần nữa thì chắc chắn sẽ đầy chuyện để mà nói.

PHÚC LAI 06.05.2024