Chương trình phát thanh RFI ngày 09.08.2023

 

Huy Đức - Biết thua để nhường chỗ cho công lý

 

Trong lịch sử tư pháp của Việt Nam mà tôi quan sát, hiếm khi có một vụ trọng án mà cơ quan điều tra chịu bó tay. Không ít vụ án được phá trong một thời gian kỷ lục. Nhưng, cũng hiếm khi tôi thấy những vụ án oan nghiêm trọng nhất được chủ động phát hiện bởi các cơ quan tố tụng.

Năm 1983, cho dù mang “trái tim trong trắng” [kịch Lưu Quang Vũ], ông Nguyễn Sỹ Lý vẫn bị giam cầm 2.000 ngày. Và, ông Lý chỉ được minh oan khi một người bạn tù được tha trước, âm thầm giúp ông tìm ra thủ phạm. Ông Huỳnh Văn Nén cũng chỉ nhìn thấy ánh sáng sau 17 năm nhờ hung thủ, bị giữ tình cờ trong một vụ vi phạm luật giao thông, tự thú. Ông Nguyễn Thanh Chấn ở tù 10 năm cho đến khi hung thủ tự đến đồn công an.

Chuyện không phải của thời mông muội. Chỉ mới cách đây 10 năm, 7 thanh niên ở Sóc Trăng cũng chỉ được minh oan sau 4 tháng tạm giam nhờ hai nữ hung thủ cướp của giết người ra đầu thú.

Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 531, 08-08-2023

1. Trong hai ngày 05 và 06-08-2023, 40 quốc gia vào gồm cả đại diện Liên Hiệp Quốc, Mỹ, EU, Trung Quốc… đã có mặt tại Arabia Saudi để hội đàm về tiến trình hòa bình tại Ukraina. Chỉ có đại diện của chính quyền Ukraina có mặt, phía Nga không tới, thông báo rằng "không được mời”.

Meet and talk for peace in Ukraine with Russia in Saudi Arabia. 2023/08/07🔺 pic.twitter.com/O99Ujo8NcT

— Milad (@Miladkardouh99) August 7, 2023

Phúc Lai - Vài gạch đầu dòng về cuộc xâm lược Ukraine của Nga Putox ngày 08/08/2023

 

1. Liên quan đến chiến sự

• Đánh giá của người Mỹ về diễn biến chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine:

- Trong ngày 05/08, các lực lượng Ukraine đang tiếp tục thiết lập các điều kiện cho các hoạt động quyết định trong tương lai, thông qua một chiến dịch ngăn chặn như họ đã làm trước và trong các hoạt động phản công ở các tỉnh Kharkiv và Kherson vào năm 2022. Giờ đây tấn công sâu hơn nhiều vào các khu vực hậu phương của Nga và kết hợp các mục tiêu trên biển. Các lực lượng Ukraine tiếp tục lôi kéo các lực lượng Nga đến khu vực Bakhmut và cố định họ ở đó mặc dù nhịp độ hoạt động của Ukraine ở đó chậm hơn.

- Sang ngày 06/08, các lực lượng Ukraine tiếp tục các hoạt động phản công trên ít nhất hai khu vực của mặt trận. Bộ Tổng tham mưu Ukraine báo cáo rằng các lực lượng Ukraine đã tiến hành các hoạt động tấn công ở Berdyansk (phía tây Donetsk, khu vực phía đông tỉnh Zaporizhia) và hướng Melitopol (phía tây tỉnh Zaporizhia). Bộ Quốc phòng và các nguồn khác của Nga tuyên bố rằng các lực lượng Nga đã đẩy lùi các hoạt động tấn công của Ukraine gần Bakhmut.

Trần Phan - Thêm một trò phá hoại thâm độc của Tàu

Trong ảnh là những máy kích giun đất được bán rất rẻ, thậm chí chỉ vài trăm ngàn, có thể hoạt động với nguồn ắc-quy cỡ nhỏ như bình xe gắn máy. Phần lớn những bộ kích này made in China, nhưng dạo lướt lướt trên mạng có cả hàng Việt Nam chất lượng cao.

Giá thu mua để bán sang Trung Quốc hiện nay là 40-60 nghìn đồng/kg giun tươi, và từ 700.000 - 900.000 nghìn đồng/kg giun khô.

Mình kinh hãi khi thấy các clip quảng cáo sản phẩm cho thấy cả rừng giun chui lên quằn quại khi các cọc điện cực cắm xuống đất, và được kích bởi các sò công suất lớn với dòng phóng ra cực đại có thể lên đến 8 nghìn Volt. Chưa kể các loài côn trùng khác bật tung ra khỏi mặt đất, bay nhảy loạn xạ mỗi khi máy hoạt động.

Dương Quốc Chính - Độc tài dán tem dân chủ

Trong khi mình đang quần quật chém gió Facebook thì bạn Hun Manet đã được quốc vương Campuchia phê chuẩn làm thủ tướng.

Trên lý thuyết, việc Hun Sen "nhường ngôi" cho Hun Manet là hoàn toàn hợp hiến. Vì với thể chế quân chủ lập hiến kiểu này, đảng CPP chiếm 120/125 ghế Hạ viện sẽ có quyền chọn ra thủ tướng. Theo thông lệ, người này là chủ tịch đảng luôn, nhưng ông Hun Sen (chủ tịch đảng) đã nhường vị trí này cho con trai mình.

Hun Sen sẽ tiếp tục giữ chức chủ tịch đảng CPP, sẽ làm thêm chức chủ tịch Thượng viện sau vài tháng tới, khi có bầu cử mà CPP chắc chắn lại nắm đa số. Ngoài ra, Hun Sen còn nắm thêm chức chủ tịch Hội đồng Cơ mật Tối cao, cố vấn cho nhà vua. Như vậy, Hun Sen sẽ ngồi ở ba vị trí kiểm soát cả các nhánh hành pháp, lập pháp và hoàng gia, đích thị là thái thượng hoàng.

Lê Học Lãnh Vân - Ân xá, việc làm ích lợi trăm năm

Những người quan tâm tới xã hội đều biết Việt Nam có những án tử hình được chứng minh là oan sai. Hiện nay, hai trường hợp thu hút lòng thương cảm và sự bất bình trong công chúng là trường hợp Nguyễn Văn Chưởng và Hồ Duy Hải.

Trường hợp tử tù Nguyễn Văn Chưởng thì Phó viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cho rằng “chưa đủ căn cứ vững chắc để kết luận Chưởng là người chủ mưu, cầm đầu vụ giết người”, và vụ án được Viện trưởng kháng nghị. Nhiều chi tiết cho thấy lời khai làm chứng ngoại phạm của Nguyễn Văn Chưởng bị thay đổi, người làm chứng bị nhục hình phải thay đổi lời khai!

Trường hợp tử tù Hồ Duy Hải thì vật chứng, tang chứng chủ chốt để kết tội lại là vật dụng mua mới tại chợ sau khi vụ án xảy ra! Cùng với đó là các chứng cứ pháp y như vân tay, vết máu tại hiện trường không phải của Hồ Duy Hải thì không được xem xét! Với các quốc gia có nền tư pháp công minh, người bị kết tội từ tang chứng như vậy phải được tha bổng, và người dùng tang vật đó bị khép tội ngụy tạo tang vật.

Nguyễn Thông - Một quá khứ không dễ bị chôn vùi (2)

 

Gõ những dòng này sau khi đã mất mấy đêm để dừng ở chữ cuối cùng trong lời kể của nhân chứng Mai Văn Niệm, nhân vật cuối của cuốn sách “phi hư cấu”, tôi bàng hoàng. Tôi sẽ không lược lại nội dung sách, nhất là các anh Thái Kế Toại, Trương Huy San… vừa làm rồi.

Trong sách, 25 người tự kể về đời mình, là 25 mảnh ghép lịch sử về cải cách ruộng đất. Nhiều khi tự hỏi, sao một người thầy giỏi giang, đạo đức, tài năng như thầy Ngụy Cao Hiền mà người ta đang tâm vu cho quốc dân đảng và lôi ra xử bắn. Hiền tài như thầy Hiền (người đã dạy đám học trò nghèo thành người tài giỏi của đất nước, trong đó có nhà sử học lừng danh Hà Văn Tấn), liệu nước này có được mấy người?

Xin chép lại đôi dòng trong cuốn sách, lời kể của chứng nhân-nạn nhân Trần Văn Kinh:

Lưu Trọng Văn - Lương tâm không cho phép im lặng

 

1.

Nhìn bức hình Chưởng nhiều ngày đêm trong tù ngục dùng que tăm đan các mảnh ni-lông thành ba con nai. Con màu đen ở ngực có một chữ O, con màu hồng ở ngực có chữ A, con màu trắng ở ngực có chữ N.

Ghép ba chữ lại là OAN.

Con nai, gã bật khóc khi vang lên câu thơ của cha gã “Con nai vàng ngơ ngác…”

2.

Nhìn tấm hình cha, mẹ của Chưởng đeo bảng viết tay kêu oan cho con trai của mình - hai khuôn mặt nhà nông chất phác, phờ phạc, ánh mắt sao buồn đến vậy, sao uất ức đến vậy?

Chương trình phát thanh RFI ngày 08.08.2023

 

Nguyễn Ngọc Chu - Ân xá là giải pháp nhân văn hợp lý cho Nguyễn Văn Chưởng và Hồ Duy Hải

1. ÉP CUNG

ÉP CUNG là nguyên nhân lớn dẫn đến án oan. Chừng nào còn có ép cung thì chừng đó án oan còn nhiều. Không phải cơ quan điều tra Việt Nam “phá án rất nhanh, thuộc hàng giỏi nhất thế giới”, như một vị Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội đã lầm tưởng, mà ép cung ở Việt Nam mới thuộc nhóm nhiều hàng đầu thế giới.

Ép cung thì phá án nhanh. Nhưng kết quả là án oan. Các vụ án oan chấn động Việt Nam  (Nguyễn ThanhChấn, Huỳnh Văn Nén, Trần Văn Chiến)  đều là hậu quả của ép cung.

Vụ án Nguyễn Văn Chưởng là một vụ án bị ép cung. Nhiều nhân chứng và bị can trong vụ án Nguyễn Văn Chưởng đều tuyên bố trước tòa là bị ép cung. Chẳng hạn như nhân chứng Tuất: “Nhân chứng Tuất trước tòa vẫn trình bày đúng những gì Tuất đã trình bày với các phóng viên Tiền phong: Tối 14/07/2007, Chưởng đi cùng một người bạn đến nhà Tuất. Tuất nhớ chính xác ngày tháng, vì hôm đó nhà Tuất thu hoạch dưa hấu, lại trùng vào ngày mùng Một âm lịch. Hội đồng xét xử hỏi: “Vì sao tại cơ quan điều tra anh đã rút lại lời khai này?”, Tuất đáp: “Do tôi bị đấm, bị còng tay vào ghế, bị giữ suốt cả ngày và dọa bắt, nên tôi sợ”.

Chương trình phát thanh RFI ngày 07.08.2023

Tạ Duy Anh - Tiếc cho Kafka

 

(Nhân vụ án Nguyễn Văn Chưởng)

Trong số các tác phẩm lừng danh của Kafka, tôi bị ám ảnh nhất là tiểu thuyết "Vụ án".

Hình như ông là một Gio An Tẩy giả trong văn chương, loan báo trước cả trăm năm về sự xuất hiện của những điều hãi hùng của một thế giới đánh mất cả lý trí và lương tâm.  Dưới đây là đoạn kết trong "Vụ án":

"…Còn có chuyện kháng án chăng? Còn có những lập luận bác bỏ mà người ta chưa nêu ra chăng? Nhất định thế. Cái lôgích dù không lay chuyển được thế nào đi nữa, nó cũng không cưỡng lại được một con người đương muốn sống. Viên quan tòa anh chưa gặp bao giờ ở đâu? Tòa án tối cao anh chưa đến bao giờ ở đâu? Anh giơ hai bàn tay và căng các ngón ra.

Nguyễn Thông - Một quá khứ không dễ bị chôn vùi (1)

 

Phan Thúy Hà nữ nhà văn (tạm coi là cây bút trẻ dù tuổi đã ngoại “tứ thập bất hoặc”), tác giả của những cuốn sách dậy sóng văn đàn và xã hội hơn 6 năm qua như “Đừng kể tên tôi”, “Tôi là con gái của cha tôi”, “Những trích đoạn của các anh”, và nhất là cuốn “Gia đình” (ghi chép từ những nhân chứng sống về cải cách ruộng đất) vừa cho ra mắt “đứa con” mới của chị.

Cuốn “Đoạn đời niên thiếu”, Nhà xuất bản Hội nhà văn, tháng 7.2023. Cũng xin mở ngoặc chút để ghi nhận: Vị giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản này là nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Ông Thiều râu kẽm đương kim Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.

Những cuốn sách của Hà luôn chứa rất nhiều điều để trao đổi, về các mặt. Những cái ấy, sẽ nói sau. Tôi chỉ te tái khoe sớm điều này: Cuốn mới toanh “Đoạn đời niên thiếu” có thể coi như tập 2, hoặc phần 2, của cuốn “Gia đình” lừng danh. Một thứ vĩ thanh nặng trình trịch 250 trang, chứa đầy xót xa, đau buồn về thân phận con người; dựng lại pho lịch sử từ người trong cuộc mắt thấy tai nghe. Một thời kỳ lịch sử u ám, đen tối, được tái hiện bởi lối văn phi hư cấu.

Phúc Lai - Vài gạch đầu dòng về cuộc xâm lược Ukraine của Nga Putox ngày 06/08/2023

 

1. Tin chiến sự ngày 05/08

Hôm nay tui quyết định lấy tin tổng kết từ CSD (Foundation for support of reforms in Ukraine) cho nó… đa chiều không lại có bác bảo là pro-Ukraine quá.

• Tình hình chung:

- Lực lượng Phòng vệ Ukraine tiếp tục các chiến dịch tấn công trên các hướng Bakhmut, Melitopol, Tokmak và Berdyansk. Địch tập trung lực lượng chính vào các hướng Kupyansk, Lyman, Bakhmut, Avdiivka.

- Lực lượng Phòng vệ Ukraine tiếp tục cuộc tấn công của họ vào ít nhất ba khu vực của chiến tuyến và đang phát triển tiến bộ ở tỉnh Zaporizhzhia.

Ngô Nhân Dụng -Tập Cận Bình có thể học Tần Cối

 

Nếu đương kim Tể tướng Lý Cường không tìm ra một biện pháp giải quyết nạn giảm phát như Tần Cối thì Trung Cộng có thể sẽ bước lên trên con đường “giảm phát không ngừng” mà Nhật Bản đã trải qua từ cuối thập niên 1990.

Cả thế giới đang lo lạm phát, Trung Quốc ngược lại. Giá tiêu thụ ở Mỹ đã tăng 8 % hồi đầu năm; trong tháng Sáu vẫn còn cao 3 % hơn năm ngoái. Lạm phát trong Liên hiệp Âu châu (EU) cũng ở mức 6,4 %. Riêng tại Trung Quốc, tỉ lệ lạm phát trong tháng Sáu là số không, zero. Và đang lo sẽ “giảm phát!”

Giảm phát là hiện tượng giá cả đi xuống, ngược chiều với lạm phát. Đối với cả nền kinh tế, giảm phát nguy hiểm hơn và khó chữa trị hơn lạm phát.

Nguyễn Xuân Nghĩa - Giao kèo của quỷ

 

Trên tấm vải Nguyễn Văn Chưởng bí mật gửi ra cho bố, mẹ từ xà lim tử tù, trại tạm giam Trần Phú của công an Hải Phòng, anh Chưởng viết nghệch ngoặc dòng chữ: BỊ ÉP CUNG Ở BẮC GIANG.

Bị nhục hình ép cung? Tôi tin chuyện này có thật!

Ngoài các trường hợp tổ công an điều tra, phá án bằng hình thức nhục hình để bức cung nghi can, chúng ta đã nghe từ chính nạn nhân Hàn Đức Long, Nguyễn Thanh Chấn kể trong phiên tòa minh oan tuyên vô tội, gây phẫn nộ trong xã hội. Tôi cũng đã nghe kể về các hành vi bức cung loại này trước đó nhiều năm, từ một nạn nhân khác.

Trương Quỳnh Như - Một đêm rất dài của cha mẹ ‘tử tù’ Nguyễn Văn Chưởng

 

Suốt cả đêm, vợ chồng ông Nguyễn Trường Chinh gần như thức trắng. Vừa chợp mắt được đôi chút thì gà đã gáy. Ông thức dậy, ngồi đánh máy cho xong những lá thư đã viết tay đêm qua để mang đi Hà Nội kịp trong ngày.

“Sáng nay, Thứ Bảy, 5 Tháng Tám, tôi sẽ lo xong hết những cái đơn để gửi đi trực tiếp, tôi đón xe đi Hà Nội trong ngày hôm nay. Tôi lên văn phòng chủ tịch nước.” Từ Hải Dương, qua màn hình điện thoại, đôi mắt ông cương trực, giọng nói quả quyết không chút run sợ. Ông là người cha đã lặn lội 17 năm đi kêu oan cho con mình là tử tù Nguyễn Văn Chưởng.

Khoảng hai giờ chiều ngày Thứ Sáu, 4 Tháng Tám (giờ Việt Nam), năm 2023, ông Chinh nhận được cuộc điện thoại “mời” ông ra Ủy ban Nhân dân xã Bình Dân. Họ nói là có công an tỉnh cần gặp. Nhưng khi ra đến nơi thì họ thông báo lại là có Tòa án Nhân dân thành phố Hải Phòng cần làm việc với ông.

Đặng Chương Ngạn - Tiếng kêu oan !

 

Con nai vàng ngơ ngác

Trong  rừng thu

Con nai vàng văn chương ấy

Đã về đâu

Hay vẫn đạp lá vàng khô trong cánh rừng chữ nghĩa mịt mù

*

Những con nai của người tử tù

Được làm từ sợi ni-lông hy vọng

Cần mẫn từng ngày đan bằng tăm

Con nai đen, con nai trắng, con nai hồng

Hoàng Hải Vân - Nên sớm bỏ hình phạt tử hình !

Dư luận đang xôn xao về một trường hợp sắp bị thi hành hình phạt tử hình.

Mặc dù tử tội, gia đình và các luật sư bào chữa liên tục kêu oan và đưa ra nhiều dẫn chứng vi phạm quy trình tố tụng, nhưng chúng tôi không có bằng chứng khẳng định trường hợp này có oan sai hay không. Chúng tôi chỉ nêu những lý do nên bỏ hình phạt tử hình đối với mọi trường hợp.

Việc bãi bỏ hoàn toàn án tử hình là câu chuyện đang tranh cãi nhưng đang là xu hướng chung được sự đồng thuận trên toàn thế giới.  Hiện tại, trong số 193 Quốc gia Thành viên Liên hợp quốc, có tới 162 quốc gia đã không có vụ hành quyết nào trong ít nhất 10 năm, trong đó có 112 quốc gia đã bãi bỏ án tử hình trong luật (tính đến năm 2019, theo Liên minh châu Âu). Như vậy là các nước còn duy trì án tử hình là rất ít trên phạm vi toàn thế giới. Trong số “rất ít” đó, có nước ta.