Cù Mai Công - Sài Gòn mưa đá, cầu vồng và một tháng « giãn cách nghiêm » (23/8 - 23-9-2021)

 

Đêm trước ngày “bộ đội nhập thành” 23-8-2021, Sài Gòn mưa lớn. Dân Thủ Đức lẫn dân mạng ngạc nhiên lẫn xí xào bàn tán trận mưa đá hiếm có ở thành phố mới Thủ Đức.

Gần hết một tháng “giãn cách nghiêm”  (chính quyền không dùng “thiết quân luật” vì thực tế chính quyền dân sự vẫn nắm quyền, dù có giới nghiêm, một biện pháp thường kèm theo thiết quân luật), bầu trời Sài Gòn chiều 21-9 xuất hiện cầu vồng đôi. Dân mạng lại một lần bàn tán, hy vọng vì cầu vồng đôi thường mang lại “điềm lành”.

Sau một tháng “giãn cách nghiêm”, thực tế số ca nhiễm mỗi ngày ở Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) vẫn cao. Ngày 22-8, số ca nhiễm trên dưới 200.000 ca thì đến tối 22-9, số ca nhiễm ở TP.HCM là 353.655 ca, tăng hơn 150.000 ca.

Nguyễn Thông - Thời sự dịch 2021 (1)

 

Dịch Vũ Hán (mà người ta quen gọi thành Covid-19) hai năm qua đã tàn phá cả địa cầu, nhân loại chứ không riêng gì xứ ta. Đúng là “bức tranh vân cẩu, con người tang thương”.

Nhà cháu chỉ ghi nhanh ghi vội những gì xảy ra trong bức vân cẩu ấy, biên chép thô thôi, không có ý trau chuốt gọt giũa, thậm chí gác cả những quy tắc ngữ pháp. Đưa chúng lên đây cho mọi người cùng đọc, nếu ai (nhà văn, nhà viết sử) có ý định sử dụng, nhà cháu cũng chẳng hẹp hòi gì. Lịch sử luôn là của chung.

Do ghi chép dài, mỗi lần nhà cháu chỉ đưa 1.000 chữ cho dễ đọc. Thời gian cũng có thể lộn xộn không theo trình tự, nhưng đảm bảo sự chân thật.

Đỗ Duy Ngọc - Lan man lắm chuyện 7

Mở đầu chuyện lan man hôm nay cũng lại là chuyện chọc ngoáy. Ông bạn nhà báo về hưu của tui vừa đưa lên trang của anh về chuyện anh đã được ngoáy lần thứ 5, nghe hãi thật.

Lại thêm đọc tin này lại ngơ ngác tự hỏi tại sao thế? Tin có tít như thế này: Người Thành phố Hồ Chí Minh được xét nghiệm như thế nào đến 30.9? Theo đó, học sinh, giáo viên, cán bộ công nhân viên tại trường học sẽ được xét nghiệm Realtime PT-PCR mẫu gộp tần suất 7 ngày một lần.

Nhân viên y tế và bệnh nhân điều trị nội trú tại bệnh viện, cán bộ công nhân viên các đơn vị thường xuyên lưu trú đông người như doanh trại quân đội, công an, trại giam...cũng ngoáy theo tần suất thế. Nhân viên, người phục vụ sân bay, bến xe, bến tàu, ga, đường sắt được test nhanh kháng nguyên mẫu gộp tần suất 3 ngày/lần.

Nguyễn Quang Tuân - Lịch sử sẽ ghi lại

 

Một năm dịch tai hại. Đâu đó những tin cuối năm có đủ vaccin - những đơn hàng đặt Astra, Pfizer rộ lên từ tháng Sáu đến giờ, như một cơn mưa tin tức giải hạn cho mảnh đất chữ S trong cơn đại hạn của dịch.

Nhưng…Bao nhiêu kit test vô hiệu, phong tỏa cứng mềm làm dân tình đảo điên (số tiền chi cho chống dịch qua test nhanh và PCR giờ quá khủng khiếp).

Còn y tế, quân đội và người dân oằn mình chẳng hiểu ngày mai thế nào. Chẳng lẽ cả dân tộc trả nợ công mà không biết được sự minh bạch trong công cuộc chống dịch?

Tiểu Vũ - Họ đi đâu, về đâu ?

 

Những người di dân thầm lặng đến Sài Gòn mưu sinh, họ không hề là gánh nặng cho thành phố. Trái lại chính họ đã góp cho sự phát triển chung thành phố này.

Họ là anh Chín hủ tiếu, cô Tư cơm gà, chú Ba mì Quảng. Đừng nói đâu xa, ngay trước ngõ nhà tôi ở, ngày bình thường, bước  đầu hẻm, ới lên một tiếng là có tô hủ tiếu nóng hổi dù lúc đó là một giờ đêm. Người bán hủ tiếu cho tôi ăn mỗi đêm là vợ chồng anh Chín.

Vợ chồng anh Chín người Quảng Ngãi có hai con đều trúng tuyển đại học. Họ không biết làm gì có tiền để cho con ăn học. Thế là đóng cửa nhà rời quê, vô Sài Gòn thuê căn nhà trọ chật hẹp nguyên một gia đình ở và bán hủ tiếu cho con ăn học. Vợ chồng anh thì bán suốt ngày đến 3 giờ sáng mới nghỉ. Tụi nhỏ ban ngày đi học, ban đêm về bưng tô rửa chén phụ cha mẹ.

Đoàn Bảo Châu – Xét nghiệm liên miên, phải chăng vì lợi ích nhóm ?

 

Tôi là người dân, tôi có quyền đặt mấy câu hỏi sau:

1. Tại sao truyền thông nhà nước nói đã hỗ trợ người dân đến đợt 3 rồi mà giờ vẫn có những gia đình công nhân khó khăn, sau mấy tháng không được hỗ trợ?

2. Tại sao khi dân đang đói, đói một cách thực sự chứ không phải là một cách nói hình tượng cho hay, bởi có nhiều cảnh người đi tìm đồ ăn trong thùng rác nhưng chính quyền lại làm một việc rất vô nghĩa, lãng phí là xét nghiệm diện rộng?

Phải chăng việc này liên quan tới lợi ích nhóm, đã nhập bộ kit xét nghiệm thì cố mà làm cho hết?

Nguyễn Ngọc Chu - Ý chính phủ và lòng dân về mua và tiêm Vero Cell ?

 

1. CHỢT NHỚ VỀ CHUYỆN SÓI GỬI CHÂN

Ngay từ đầu Chính phủ Việt Nam hoàn toàn không ngỏ ý mua Vero Cell Trung Quốc. Tưởng chỉ có 500.000 liều Vero Cell Trung Quốc về vào 20/6/2021 để tiêm cho người Trung Quốc làm việc tại Việt Nam, người Việt Nam có nhu cầu sang Trung Quốc, cư dân biên giới hay đi lại. Đó là lý do để Trung Quốc tặng, và cũng là lý do để Việt Nam nhận vaccin Trung Quốc.

Tưởng đó là “kênh duy nhất” mà Vero Cell vào Việt Nam. Tưởng thế thế là chấm dứt duyên nợ với Vero Cell. Nhưng thật không ngờ. Vero Cell  tràn vào Việt Nam không chỉ bằng cách “sói gửi chân”.

“Kênh thứ 2” là Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bỗng dưng tài trợ cho Thành phố Hồ Chí Minh 5 triệu liều vaccin chống Covid, không phải của AstraZeneca, Pfizer, hay Moderna mà là của Vero Cell của Trung Quốc.

Nguyễn Thông - Ngoại giao tầm xóm ấp

 

Đứa nào thiết kế chuyến công du của ông chủ tịch nước sang tây bán cầu thì cứ lôi cổ nó ra mà chặt đi.

Ai đời trước khi sang Mỹ lại mò tới Cuba, hai nước vốn không ưa nhau, chống nhau hơn nửa thế kỷ rồi. Ở Cuba, ông nhà ta lại còn hứng chí tố cáo, đòi bỏ cấm vận, tuyên bố Việt Nam và Cuba sẽ chiến thắng. Thắng ai, thắng cái gì, đến khổ với các bố.

Tháng trước khi bạn sang xin gạo cứu đói, ta rộng lòng cho "bạn" 12 nghìn tấn. Giờ ta sang, được bạn trả lễ bằng việc... bán cho 10 triệu liều vaccin cây nhà lá vườn, thứ chưa được thế giới thừa nhận. Chỉ bán chứ không cho. Chả biết lôi thứ tự cung tự cấp ấy về tiêm chích cho ai, hay lại lôi dân ra thí nghiệm giùm "bạn".

Mai Bá Kiếm - Vì sao lãnh đạo ngành giáo dục và y tế đều bị bắt cùng tội danh ?

 

Ngày 23/9/2021, giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Điện Biên Nguyễn Văn Kiên bị bắt về tội "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Theo đó, ông Kiên thông đồng với Công ty cổ phần thẩm định giá Btcvalue để cho Cty cổ phần Sách và thiết bị trường học Điện Biên trúng 2 gói thầu cung cấp thiết bị dạy học, gây thiệt hại tài sản nhà nước.

Cty thẩm định giá Btcvalue cũng “giúp” giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa Phạm Thị Hằng bị bắt ngày 16/7/2021, và giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Ninh Vũ Liên Oanh bị bắt ngày 24/6/2021, cùng thủ đoạn “nâng khống giá” trang thiết bị dạy học!

Trong vòng 4 tháng nay có 3 giám đốc Sở GD&ĐT bị bắt do đấu thầu sách và thiết bị dạy học. Còn trong 1 năm 9 tháng qua, có 9 lãnh đạo ngành y bị bắt về tội vi phạm quy định về đấu thầu để nâng khống giá: thuốc, trang thiết bị y tế, thủy tinh thể nhân tạo, robot siêu âm:

Đỗ Ngọc - Người về qua nhà…

 

Bà nằm viện mấy tháng, tuổi già sức yếu, như cây nến lụi dần ở tuổi 90. Nến chưa tắt thì bà dương tính với covid, được chuyển từ bệnh viện đến bệnh viện dã chiến. Cầm cự được 10 ngày thì bà yếu hẳn.

Cô bác sĩ “truyền hình” trực tiếp video call giây phút cuối của bà cho vợ chồng con trai bà. Anh khóc òa như đứa trẻ, xót thương mẹ không người thân kề cận phút sinh ly tử biệt.

Bác sĩ thay vợ chồng anh từ biệt mẹ. Cô nói to “Bà nghỉ bình an bà nhé. Bà có nghe con nói không?”. Qua màn hình điện thoại, anh thấy cơ mặt mẹ cử động rồi bà thở hắt, máy đo chỉ số sinh tồn về vạch ngang bằng 0.

Tiểu Vũ – Sài Gòn, bao nhiêu mất mát chia lìa

 

Một túi đồ vẫn còn nguyên vẹn do người con gửi đến cho mẹ đang điều trị Covid-19 tại bệnh viện dã chiến số 16 (Thành phố Hồ Chí Minh). Trên gói đồ có lời nhắn "Mẹ ơi cố lên".

Nhưng người mẹ này mãi mãi không có cơ hội để mở túi đồ ra, vì bà đã mất. Mất khi chưa kịp chạm vào yêu thương hy vọng từ gia đình con cái người thân của bà gửi đến.

Sài Gòn của tôi buồn vậy đó. Những người mắc cúm Tàu thường qua đời đơn độc trong bệnh viện, lúc họ mất không có người thân bên cạnh, không có ai để nói lời trăn trối cuối cùng...Ra đi như thế sao cho đành lòng.

GS Nguyễn Văn Tuấn - Vaccin Abdala của Cuba hiệu quả ra sao?

 

Việt Nam sẽ mua 10 triệu liều vaccin Abdala của Cuba [1]. Nhưng những thông tin khoa học về vaccin này thì rất ư là hiếm. Qua vài thông tin sơ khởi tôi có làm thử một phân tích, và thấy những gì họ báo cáo khá nhứt quán với dữ liệu về hiệu quả.

Rất ít thông tin khoa học về vaccin Abdala của Cuba, vì trong y văn không có bài báo nào đề cập đến. Tuy nhiên, qua báo phổ thông, thì đây là vaccin được bào chế theo phương pháp protein tái tổ hợp (tức recombinant protein như Novavax của Mỹ). Cần nói thêm rằng, Novavax của Mỹ đã được thử nghiệm ở giai đoạn III, đạt hiệu quả 90% [2], và được Úc phê chuẩn.

Vaccin Abdala của Cuba chưa được WHO, FDA hay EMA phê chuẩn. Tuy nhiên, Việt Nam đã phê chuẩn vaccin này. Rất có thể các giới chức y tế Việt Nam có dữ liệu thử nghiệm của vaccin Abdata? Nếu thế thì họ nên công bố dữ liệu cho công chúng Việt Nam biết. Nếu chưa có thì tại sao phê chuẩn?

GS Nguyễn Văn Tuấn - "Vaccin made in Vietnam" và thông tin lẫn lộn

 

Đọc qua vài bản tin liên quan đến vaccin này, không biết đường đâu mà lần mò! Tình trạng nói lên một phần về văn hóa khoa học ở Việt Nam còn hơi khác so với thế giới trong đại dịch này.

Báo Tuổi Trẻ thì viết rằng "Hội đồng đạo đức: Nano Covax có tác dụng với chủng Delta, Alpha" [1]. Báo PLO thì đoán rằng "Nano Covax và cơ hội cấp phép lưu hành trong những ngày tới" [2].

Nhưng đài BBC uy tín thì cho biết "Hội đồng Đạo đức nói chưa đủ dữ liệu đánh giá hiệu lực bảo vệ của Nanocovax" [3], và nhứt quán với báo trong nước "Hội đồng Đạo đức: Vẫn chưa có dữ liệu để đánh giá trực tiếp hiệu lực bảo vệ của vaccin Nanocovax" [4].

Mai Bá Kiếm - « Truy tìm F0 » cùng lập trường « xây dựng chủ nghĩa xã hội » ?

 

Năm 2013, khi góp ý “Lời nói đầu” trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phân tích sự khác biệt giữa hai từ: “Đổi mới chỉ là một giai đoạn, còn xây dựng chủ nghĩa xã hội còn lâu dài lắm. Đến hết thế kỷ này không biết đã có chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa”.

Năm 2021, không biết ai chỉ đạo Thành phố Hồ Chí Minh phải xét nghiệm trên diện rộng để truy tìm hết F0, khiến giới chuyên môn y tế thắc mắc. Chừng nào truy tìm hết F0, và bóc tách F0 để làm gì, khi F0 không triệu chứng được tự cách ly tại nhà?

Chưa kể có câu phát biểu mang tính đảo chiều của lãnh đạo cấp cao “Phải sống chung với dịch”.

Nguyen Khan - Hiểu nhầm gì mà ác vậy trời ?

Theo báo Pháp Luật, Phó giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định, các địa bàn đã hiểu nhầm dẫn đến có tình trạng gom các F0 vào khu cách ly tập trung.

Theo Dân Trí, Sở Y tế TPHCM nói rằng các địa bàn gom F0 đi cách ly tập trung do hiểu nhầm.

Ngoài Thành phố Hồ Chí Minh, chắc không ít tỉnh, thành không chỉ hiểu nhầm gom F0, mà gom cả F1 vào các khu cách ly tập trung?

Nguyễn Đình Bổn - Vì sao... hiểu lầm?

 

Tôi giả sử sự hiểu lầm này là thật, thì lỗi là do người đề ra chính sách, do Sở Y tế đã không xài tiếng Việt cho rõ ràng, dễ hiểu mà thích chơi một thứ chữ mơ hồ, rối rắm...

Trong vụ này là "bóc tách F0 ra khỏi cộng đồng"!

F0, theo định nghĩa của Việt Nam là người bị dương tính. Nên nhớ họ là NGƯỜI, có phải... củ hành đâu mà bóc tách? Còn "ra khỏi cộng đồng" là sao?

Huy Đức - Sài Gòn, Hà Nội : Cái gì nắm, cái gì buông

 

Hình ảnh "đêm Trung Thu" ở Hà Nội cho thấy ý thức của dân chúng cũng rất là vấn đề. Tuy nhiên, điều này không chỉ lỗi ở dân chúng, mà còn vì thông điệp mà Chính quyền cả Hà Nội và Sài Gòn gửi đi mấy tháng qua đã làm cho cách hiểu của người dân trở nên méo mó.

Nhiều người dân Hà Nội đổ ra đường vì với họ, ngồi nhà mấy tuần qua, chủ yếu vì bị cấm, vì phố phường bị rào chắn chứ không phải vì ý thức phòng chống dịch.

Thay vì lô cốt hóa phố phường, rào đường, lập chốt, khóa cổng... Chính quyền đưa ra các khuyến vào và biển báo để người dân biết: Bạn sắp đi tới vùng dịch: Rẽ phải (trái) là vùng dịch... Thì, rất ít ai liều lĩnh.

Đỗ Duy Ngọc - Lan man lắm chuyện 6

 

Đêm qua Tết Trung thu, thấy người Hà Nội đổ ra đường đông nghẹt mà ớn lạnh. Người Hà Nội dũng cảm quá. Nể thiệt. Dân chơi không sợ mưa rơi là đây chứ tìm đâu. Có lẽ họ đã được chích vaccin đầy đủ rồi mới gan thế chứ, mà toàn thuốc Anh, Mỹ thì ngon rồi.

Theo các chuyên gia đánh giá, nhiều người dân thủ đô đã quá khinh suất khi tràn ra đường chơi Trung thu trong khi toàn thành phố vẫn giãn cách theo Chỉ thị 15. Người ta nghĩ rằng nỗ lực chống dịch ở Hà Nội có thể đổ bể sau đêm Trung thu.

Đôi khi việc đổ ra đường kiểu này lại cho ta một phép thử. Nếu trong những ngày tới, Hà Nội không tăng người nhiễm dịch thì có thể kết luận là nếu được tiêm chủng đầy đủ thì chuyện bung ra đường không gây nguy hiểm gì. Các tỉnh thành khác có thể qua đó mà rút kinh nghiệm để giảm giãn cách. Còn ngược lại, số người nhiễm tăng thì là một bài học. Nhưng nếu thế thì bài học phải đổi lấy sinh mạng con người, giá đắt quá.

Đỗ Duy Ngọc - Lan man lắm chuyện 5

 

Hôm nay là Trung thu. Có lẽ là một cái Tết Trung thu buồn nhất ở đất Sài Gòn. Phố không đèn hoa, quầy bánh. Những ngõ nhỏ, những hẻm sâu nhà nhà khép cửa, đầu xóm dây vẫn giăng, kẽm gai vẫn kéo. Những đứa trẻ ngồi buồn, người lớn nằm lo.

Trung thu năm nào thành phố này cũng có mưa, Sài Gòn khó mà được ngắm trăng rằm đêm thu. Nhưng mùa dịch này, còn được đông đủ cả nhà, còn được ngồi xem ti vi, còn được nghe tiếng cười của cháu con dù trong bụng đang lắm điều lo cũng là hạnh phúc rồi.

Ngoài kia biết bao đứa trẻ đón Trung thu khi chẳng còn cha mẹ, ông bà. Biết bao bà mẹ, ông bố đang ở tuyến đầu chống dịch chưa được về với con. Và còn bao nhiêu bệnh nhân đang ở ranh giới sinh tử trong cơn dịch bệnh. Biết bao gia đình đêm Trung thu thắp nén nhang trên bàn thờ có thêm mấy hũ cốt. Người có gia đình đang được bình yên trong đại dịch là hạnh phúc, dù Trung thu héo hắt, lặng lẽ đang đến và đi qua, để lại một kỷ niệm buồn khó quên.

Chương trình phát thanh RFI ngày 22.09.2021