Kate Nguyen - Hai ông chủ Facebook và Twitter điều trần tại Thượng viện Hoa Kỳ

Đây là phiên điều trần thứ hai của hai ông chủ công nghệ truyền thông mạng xã hội lớn nhất hiện nay, Zuckerberg (Facebook) và Dorsey (Twitter) tại Thượng viện Hoa Kỳ.

Thượng viện Hoa Kỳ đang xem xét để sửa đổi Mục 230 (là một phần của luật Internet ở Hoa Kỳ, Chuẩn mực Truyền thông, được đưa ra từ năm 1996), nằm trong Đạo luật truyền thông 1934. Mục 230 chỉ gồm 26 từ - ngắn gọn và trọng tâm, nhưng nó đã có một ảnh hưởng quá lớn.

Hiểu đơn giản, Mục 230 định nghĩa các mạng xã hội chỉ là nhà cung cấp dịch vụ (platform), không phải là nhà xuất bản, do đó họ được miễn trừ trách nhiệm về nội dung bên thứ ba đăng tải (người dùng). Mục này cho phép các platform có quyền kiểm duyệt (xóa/chặn) các nội dung không phù hợp với tiêu chuẩn của platform đặt ra. Điều này lại xung đột với Tu chính án Số 1 -Tự do ngôn luận.

Nguy hiểm hơn, các nhà mạng này đã lợi dụng điểm này, để tạo nên một thứ quyền lực mềm, thực hiện những ý đồ chính trị dơ bẩn như những gì chúng ta đang thấy. Không riêng gì ở các thế chế độc tài, nơi tiếng nói tự do bị bóp nghẹt bởi các chính quyền độc tài, mà ngay cả ở Mỹ, thời gian qua, mạng xã hội như Facebook và Twitter đã và đang sử dụng thứ quyền lực đó để bịt tiếng nói và tư tưởng tự do của chính công dân Mỹ.

Các Thượng nghị sĩ (TNS) đánh giá cao sự đóng góp của các platform Facebook và Twitter đối với cộng đồng, tự hào đây là hai hãng truyền thông lớn của Mỹ đã rất thành công. Tuy nhiên, họ cũng chỉ ra những vấn đề rất bất cập, đặc biệt là việc lạm quyền nghiêm trọng của các platform này.

Các Thượng nghị sĩ cũng đã chỉ ra việc Facebook và Twitter đang phối hợp chặt chẽ với các kênh truyền thông thiên tả, để định hướng dư luận, thiên vị có lợi cho Đảng Dân chủ. Các TNS lên án việc các Facebook và Twitter đã lạm quyền, dán nhãn dưới các tút của những người dùng khi họ đưa ra số liệu hoặc bằng chứng gian lận bầu cử, cáo buộc các tút này là thông tin sai sự thật; trong khi hiện tại chưa có một tuyên bố chính thức nào từ Nhà nước Hoa Kỳ về việc ai là Tổng thống đắc cử 2020.

Ông Lindsey Graham - Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện Hoa Kỳ hỏi ông chủ Facebook: “Này anh Mark, anh xóa bài của người dùng Facebook với lý do vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Vậy anh lấy tiêu chí nào để nói là "tiêu chuẩn cộng đồng ? Anh dán nhãn dưới mỗi tút của người dùng khi họ đưa thông tin về bầu cử 2020, rồi anh dẫn người ta đến factchecker, vậy cơ sở nào để anh bắt người dùng tin vào mấy cái factchecker mà anh liệt kê ra?”

Về vấn đề bầu cử hiện tại, hai kênh truyền thông này đã thể hiện sự thiên vị quá rõ rệt. Ngài TNS Cruz đã chỉ ra sự phối hợp rất nhịp nhàng của các ông chủ truyền thông này với các nhà tài phiệt lớn đứng sau đảng Dân Chủ, lợi dụng Mục 230 để bịt tiếng nói đối lập, nhưng lại truyền tải những thông tin có lợi cho đảng Dân Chủ.

Ngài TNS Cruz hỏi hai ông chủ Facebook và Twitter: “Tại sao hai ông KHÔNG chặn thông tin từ các nguồn tin từ các tờ báo thiên tả như The New York Times, USA Today... mà lại chặn thông tin từ các tờ truyền thông thiên hữu hoặc là trung lập, tệ nữa là các ông tố cáo những thông tin từ những dòng truyền thông này là sai lệch, không có chứng cứ ? Bây giờ các ông có thể lập cho tôi một danh sách những ứng viên đảng Dân Chủ và ứng viên đảng Cộng Hòa bị các ông block hoặc dán nhãn để tôi so sánh xem có sự thiên vị hay không?”

Một trong số những câu hỏi rất đáng chú ý của của TNS dành cho hai ông chủ Facebook và Twitter là: DO YOU BELIEVE ANYTHING YOU READ? Các ông có tin vào tất cả những gì mình đọc được hay không? Tất nhiên là hai ông này trả lời KHÔNG. Vị TNS đặt câu hỏi này lại đặt tiếp một câu hỏi khác: "Vậy sao hai ông lại có quyền control (điều khiển) suy nghĩ của người đọc, phán xét rằng những thông tin họ đưa ra là không chính xác, rồi dẫn họ đến cái factcheck hay đường link nào đó mà hai ông cho rằng là chuẩn?".

Nói về vấn đề vi phạm quyền tự do ngôn luận của hai kênh truyền thông này ở nước ngoài, đặc biệt là ở các nước độc tài, như ở Trung Quốc, Việt Nam, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ… một TNS đã dành cho hai ông Zuckerberg và Dorsey một loạt các câu hỏi trả lời CÓ/KHÔNG.

Tất nhiên là hai ông này suốt từ đầu đến cuối phiên điều trần vẫn quanh co chối tội, hoặc né tránh trả lời, nên bà TNS nói YES, YOU’VE DONE! THÔI ĐỂ TÔI TRẢ LỜI THAY HAI ÔNG (vì tôi có chứng cứ trong tay), rằng hai ông có can thiêp (xóa nick/xóa bài) của những người dùng ở nước ngoài theo yêu cầu của các chính quyền độc tài. Bà TNS này nói, chẳng hạn hiện có trên 60 triệu người dùng Facebook ở Việt Nam, nhưng ông Mark thỉnh thoảng thích thì đóng băng tài khoản, xóa bài của nhiều người dùng khi họ lên tiếng chỉ trích chính quyền…

Tại Trung Quốc, do không được chính quyền độc tài này cho phép dùng mạng xã hội, nhưng các ông chủ này lại câu kết làm ăn với các công ty lớn của Trung Quốc như Huawei, Alibaba… Các ông chủ truyền thông này từ chối trách nhiệm về những sai phạm của mình, họ hoặc là đổ lỗi cho nhân viên bất cẩn, hoặc là đổ lỗi cho phầm mềm máy tính kiểm duyệt sai sót, hoặc viện cớ là phải tuân thủ các quy tắc và luật lệ của các chính quyền độc tài trong việc chặn và xóa bài của người dùng…

Các TNS cũng khẳng định, luật liên bang cho phép các ông chủ truyền thông được phép phát triển các dịch vụ cung cấp thông tin. Tuy nhiên hiện tại họ lại đang lạm dụng điều này và sử dụng nó như một thứ quyền lực để thầm lặng bảo vệ các thế lực chính trị đen tối, điều khiển người dùng dịch vụ, vi phạm quyền tự do ngôn luận, vi phạm quyền con người.

Các cuộc điều trần để sửa đổi Mục 230 vẫn chưa kết thúc, cùng với hai ông Facebook và Twitter, sắp tới các ông chủ truyền thông khác như Google, Amazon… cũng sẽ phải ra điều trần trước Thượng viện. Xóa bỏ Mục 230 có lẽ là không thể, bởi vẫn cần có sự kiểm soát đối với các thông tin gây hại như khủng bố, bạo lực, nhưng việc sửa đổi Mục 230 chắc chắn sẽ phải được thực hiện. Tuy nhiên, đợi từ nay đến lúc nó được sửa đổi, người dùng sẽ vẫn còn phải chịu đựng sự kiểm duyệt thô bạo của các ông chủ lớn này.

KATENGUYEN 18.11.2020