Putin và cuộc chạy đua điên cuồng vì quyền lực

Đăng ngày: 27/04/2021 - 11:24

Theo nhà chính trị học Dominique Moisi trên Les Echos ngày 26/04/2021, khi đột ngột đẩy mạnh căng thẳng ở Ukraina, ông Vladimir Putin muốn tái khẳng định hình ảnh của nước Nga trên trường quốc tế. Tuy nhiên hành động này cũng chứng tỏ thế yếu của Matxcơva trước hai đại cường Hoa Kỳ và Trung Quốc. 

Nga đang chơi ván bài nào ?

Tác giả đặt câu hỏi, Nga đang chơi trò gì đây ? Vì sao Matxcơva lại cho rút quân sau khi rầm rộ tập trung lực lượng trên biển cũng như tại biên giới Ukraina ? Về mặt chính thức thì đơn giản chỉ là do cuộc tập trận đã kết thúc, nhưng trên thực tế, Matxcơva theo đuổi nhiều mục tiêu.

Trước hết là thu hút sự chú ý đối với Nga, như một cường quốc không thể bỏ qua. Bên cạnh đó là đánh lạc hướng các công dân trước tình trạng kinh tế và cả dịch tễ - vốn không mấy khả quan tuy đã có vaccin Sputnik V – trước cuộc bầu cử Quốc hội mùa thu tới. Tất nhiên còn là để tránh nói đến số phận của Alexei Navalny, nhà đối lập đã bị tống giam và vừa mới chấm dứt tuyệt thực trong tù.

Thế nên trong vài ngày qua, thế giới bỗng thấy đứng trước một cuộc xung đột vũ trang tổng lực giữa Nga và Ukraina. Nay đã có thể thở phào nhẹ nhõm thay cho nỗi sợ, nhưng liệu có thể quên được sự đàn áp thô bạo tất cả các dạng thức đối lập theo kiểu Belarus ?

Dù đối xử tệ hại với Navalny, dù liên tục tấn công tin học, Putin vẫn có được cuộc họp thượng đỉnh song phương với tổng thống Mỹ Biden, rất có thể tại một nước trung lập. « Tôi làm bạn sợ hãi, như vậy tôi hiện hữu », công thức này một lần nữa lại có tác dụng. Matxcơva buộc phải « vung gươm » để hiện diện, nhưng điều này tiết lộ sự lép vế của Nga trước hai đại cường Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nhân vật đứng hàng thứ ba luôn phải cố ngoi lên cho bằng anh bằng em.

Củng cố quyền lực bằng mưu toan thu hồi các vùng đất Liên Xô cũ

Đối với Putin, hình ảnh của Nga trên thế giới là chìa khóa cho tính chính danh của ông. Putin không mang lại được thịnh vượng, tự do lại càng không, nhưng đã tìm được vinh dự cho Nga – một tình thế luôn mong manh.

Để củng cố vị trí trên trường quốc tế và quyền lực tại nước Nga, Putin luôn muốn thu hồi những vùng đất thuộc Liên Xô cũ như Ukraina (và Belarus, nếu không thể là các nước cộng hòa vùng Balkan). Ông ta đã từng tuyên bố « Liên Xô sụp đổ là bi kịch lớn nhất của thế kỷ 20 ». Kết thúc hoạt động giương oai diễu võ vừa rồi ở biên giới Ukraina không có nghĩa là Nga đã tha cho quốc gia này.

Putin leo thang căng thẳng với Ukraina còn nhằm trắc nghiệm nước Mỹ của Biden. Washington dường như gởi đi những tín hiệu trái ngược cho thế giới. Nước Mỹ tuy triệt thoái khỏi Afghanistan, mặc nhiên trao quốc gia này vào tay Taliban, nhưng lại « tái cam kết » trên trường quốc tế trên mặt trận các giá trị dân chủ - tất nhiên là khiến Matxcơva bực tức sau những năm dưới thời Donald Trump.

Không quá sớm để trắc nghiệm quyết tâm và sự kiềm chế của đối thủ mới, người không ngần ngại gọi Putin là kẻ « sát nhân ». Đồng thời Matxcơva cũng có thể đánh giá được sự cương quyết của châu Âu đến đâu. Để bảo vệ chủ quyền Ukraina, phương Tây liệu có đoàn kết được với nhau ?

Ngoại giao « lên gân »

Quốc gia thù địch nhất với Nga là Anh quốc vừa rời khỏi Liên hiệp Châu Âu – nếu không phải là vĩnh viễn, thì ít nhất cũng phải nhiều thế hệ. Ở Đức, bà Angela Merkel tuy chỉ trích Matxcơva nhưng cũng không đi đến mức từ bỏ dự án Nord Stream 2 và khí đốt của Nga mà Đức đang lệ thuộc. Còn nước Pháp của ông Emmanuel Macron chừng như vẫn muốn theo đuổi việc lập lại mối quan hệ ưu ái với Nga, một chính sách tốt đẹp trên nguyên tắc nhưng với thời gian đã tỏ ra thiếu thực tế.

Để răn đe các đối thủ, Nga còn thản nhiên bán vũ khí cho Miến Điện và tỏ ra tự hào về việc này, không ngần ngại ủng hộ tập đoàn quân sự. Matxcơva cũng nhấn mạnh đến sự đóng góp vào cuộc chiến chống khủng bố, chẳng hạn ở Syria, nơi Nga vừa không kích tiêu diệt ít nhất 200 chiến binh Hồi giáo.

Tuy nhiên theo tác giả, Putin không che giấu được sự thiếu vắng một chiến lược đúng nghĩa và các nghịch lý trong hoạt động. Dù tỏ ra hung hăng, Nga vẫn không đủ khả năng leo lên ngang hàng với hai đại cường khác - ngoại trừ vũ khí nguyên tử, nhưng khó thể vận dụng đến. Cũng cần nhắc lại, chỉ có Trung Quốc mới là mối đe dọa thực sự của Nga. Trong khi chờ đợi, trước việc Nga giương móng vuốt, phương Tây chỉ có một chọn lựa là đoàn kết, kiên quyết, có nghĩa là ủng hộ Ukraina và Navalny.

Nga Vladimir Putin Ukraina Quân sự Hoa Kỳ Liên Hiệp Châu Âu Trung Quốc Bành trướng Quốc tế Ngoại giao Chính trị Alexei Navalny Độc tài Chuyên mục trên mạng Quyền lực

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20210427-putin-v%C3%A0-cu%E1%BB%99c-ch%E1%BA%A1y-%C4%91ua-%C4%91i%C3%AAn-cu%E1%BB%93ng-v%C3%AC-quy%E1%BB%81n-l%E1%BB%B1c