Hoàng Hải Vân - Sở Khanh trong kinh tế thị trường

Hàng may mặc Việt Nam bán tại Big C (siêu thị Cora của Pháp được người Thái Lan mua lại).

Báo chí nói đại gia Thái Lan thông báo tạm ngưng nhập sản phẩm dệt may Việt Nam vào siêu thị Big C đang khiến cho các nhà cung cấp “choáng váng”. 

Doanh nghiệp điêu đứng, một loạt công nhân có khả năng mất việc làm, đó là lời tố khổ từ phía các nhà cung cấp. Big C chính thức lên tiếng trấn an, rằng tạm ngừng thôi để “tái cấu trúc”, chớ không có ngừng vĩnh viễn. 

Hai bên, một bên lên án, một bên giải thích, chưa có bên nào trưng hợp đồng để chỉ ra hợp đồng có bị vi phạm hay không. Giờ kinh tế thị trường rồi, việc giải quyết nên căn cứ vào hợp đồng. Vì ta không biết các điều khoản trong bản hợp đồng đó được ghi như thế nào, nên chỉ đưa ra vài giả định : 

Nếu như hợp đồng có thỏa thuận chặt chẽ căn cứ trên luật pháp, các nhà cung cấp có thể kiện Big C để yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu Big C vi phạm hợp đồng. Nước có quốc pháp, đâu thể để ai làm bừa.

Nếu như hợp đồng chỉ căn cứ vào “tình tứ” hứa hẹn mông lung để cho phía Big C ngừng lúc nào thì ngừng mà không có cơ sở cho bên cung cấp kiện, thì các nhà cung cấp đã tự biến thành nàng Kiều giao thân phận của mình cho một ông Sở Khanh rồi. Bạn Ngô Nguyệt Hữu vừa than : “Đến Sở Khanh cũng cần dăm bữa nửa tháng mới thôi Thúy Kiều, đằng này một phát quất ngựa truy phong luôn”.

 

Nàng Kiều nổi trôi không nơi nương tựa, do không còn khả năng tự vệ mới bị Sở Khanh lừa. Doanh nghiệp của ta đâu đến nỗi không còn khả năng tự vệ mà phải đưa đầu vào cái bẫy của Sở Khanh ? 

Nàng Kiều đã nhờ Từ Hải mang 10 vạn tinh binh đi báo oán, “Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà/ Bên là Ưng Khuyển, bên là Sở Khanh”, giết hết, “Máu rơi thịt nát tan tành/Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời”. Các nhà cung cấp của ta đâu có thể nhờ đến “tinh binh” để lấy lại công bằng.

Trong kinh tế thị trường, Sở Khanh có nhiều lắm nhưng luật pháp thì không thể trị được. Hứa hẹn mà không ghi cam kết chế tài, quất ngựa truy phong ngay và luôn cũng chẳng ai làm gì được.

Nhưng kinh tế thị trường tự nó có thể ngăn chặn các Sở Khanh bự. Vì lừa người ta, lợi thì ít mà tự gây hại cho mình thì nhiều. Không cần đến 10 vạn tinh binh của cụ Nguyễn Du đâu, chỉ cần biết đích thị là Sở Khanh thì thiên hạ hùa vào tẩy chay không mua hàng nữa cũng đã điêu đứng rồi. 

Đôi khi, cộng đồng Facebook cũng có thể làm thay vài việc của Từ Hải.

HOÀNG HẢI VÂN 04.07.2019