1. Tinh thần quân đội Ukraine thế nào? Chúng ta liên tục nghe nói về tình trạng kém cỏi và tinh thần sa sút nghiêm trọng của quân đội Nga mà không có thông tin nào về quân đội Ukraine.
Điều này đã gây nên một tình trạng “mù mờ” thông tin và gần đây, xuất hiện nhiều bài báo – của phương Tây hẳn hoi mô tả tình trạng trốn lính trong các nam giới Ukraine. Những bài báo như vậy thường được các KOL trích dẫn lại, và làm cho người đọc hiểu là tình hình phía Ukraine cũng bi đát không kém người Nga.
Sau đây là một số ý kiến tôi xin của một người Ukraine (đề nghị giấu tên) kể lại đôi chút về tinh thần chung của mọi người trong suốt hơn một năm rưỡi của cuộc chiến.
Nếu nhìn lại toàn cảnh cuộc chiến tranh, chúng ta sẽ thấy có những thời điểm cực kỳ khó khăn cho người Ukraine. Tuần đầu tiên là khó khăn nhất, có thể nói tinh thần chung là hỗn loạn lan tràn, rất nhiều người nghĩ ngay đến việc sơ tán, bỏ đi thật xa, càng xa khỏi vùng chiến sự càng tốt. Các chuyến tàu từ Kyiv đi Lviv đông nghẹt người. Tàu hỏa từ Kharkiv về Kyiv cũng vậy. Người ta còn đi bằng nhiều phương tiện khác. Tuy vậy tinh thần chung vẫn chưa đến mức hoảng loạn, do vậy trật tự chung vẫn được giữ vững, nhất là trên các con đường không có chuyện ùn ứ, xe cộ dù chậm vẫn có thể đi thoát được.
Vẫn có rất nhiều người ở lại với thủ đô Kyiv. Những người đó còn được phát vũ khí để bảo vệ thành phố. Đó là tình trạng của tuần thứ hai, mọi người dường như bình tĩnh trở lại và đã bắt đầu chuẩn bị cho cuộc chiến đấu trong thành phố. Ông thị trưởng Kyiv tham gia huấn luyện sử dụng súng chống tăng. Đến tuần thứ ba, dòng người đi ngược lại từ biên giới phía tây về thủ đô để xin nhập ngũ gia tăng.
Qua tháng đầu tiên của cuộc chiến tranh, khi Lực lượng phòng vệ lãnh thổ Ukraine giải phóng Irpin (24/03/2022) và sau đó là những nơi khác, nhiều người đã trở nên phấn khích và có hàng dài tình nguyện viên xếp hàng dài trước các văn phòng tuyển quân của quân đội. Ở khắp mọi nơi trên đường phố, người ta có thể nhìn thấy những người mặc quân phục một cách tự hào: ngay cả người lính lực lượng phòng vệ lãnh thổ già nhất và béo nhất cũng cảm thấy mình như một anh hùng. Đó là thời của những video TikTok ngớ ngẩn với những người lính nhảy múa hoặc liên tục giải cứu chó con và mèo con khỏi ngọn lửa chiến tranh.
Sau đó, tinh thần này có thể nói rằng sang giai đoạn đi xuống, không nhanh nhưng có xuống với những tổn thất rất cao về nhân mạng, thời cao nhất của cuộc chiến với đỉnh điểm sử dụng pháo binh từ phía quân Nga. Đó là thời kỳ từ cuối tháng Năm đến tháng Tám năm 2022. Nặng nề nhất là hồi quân Nga cố gắng chiếm hai thành phố Sievierodonetsk và Lysychansk. Do pháo binh Nga còn quá mạnh và sử dụng với mức độ gấp 10 lần so với Ukraine, thương vong của quân Ukraine có ngày lên đến trên 200 người thiệt mạng. Thời gian của sự hưng phấn đã qua.
Cuộc phản công mùa thu của quân Ukraine đã giúp họ phục hồi và sau đó đến thời gian của mùa đông, nhiệt độ ở tiền tuyến thường xuyên là –10 độ C, và ngay cả người tân binh hăng hái nhất cũng hiểu rằng đi lính là một công việc hết sức nghiêm túc và nguy hiểm.
Theo đánh giá của những sĩ quan dày dạn kinh nghiệm, tinh thần quân lính ổn định thì tình hình sẽ tốt hơn. Hay hơn cả là mọi thứ cứ trở nên bình thường đi. Từng người lính hiểu rằng: “Chúng ta đang có chiến tranh, đồng đội hy sinh hàng ngày, cực kỳ khó khăn nhưng chúng ta phải vượt qua.” Ông viết cho tôi: “Tinh thần binh sĩ đã tốt hơn nhiều so với hồi tháng Hai và tháng Ba năm ngoái. Không cao hơn nhưng tốt hơn” – đó là thời điểm cuộc chiến đi qua được một năm.
Khi trao đổi với một người lính khác đã về hưu, thì ông ấy đồng ý với người sĩ quan kia: cảm giác hưng phấn, ngất ngây vì chiến thắng đến khá sớm đã được thay thế bằng quyết tâm. Không ai còn hăng hái thái quá (ta goi là “lạc quan tếu”) khi nhận được lệnh hành quân… Người lính đã biết rằng đất nước cần họ, có lẽ còn cần rất lâu nữa. Đã không còn là tinh thần của những thanh niên ngờ nghệch nhưng hăng hái, mà đã chuyển sang tinh thần của một người chiến binh thực sự.
“Thời điểm cuộc chiến đi qua được một năm, chiến dịch tấn công mùa xuân của người Nga vừa mới diễn ra thất bại, nhưng chúng ta thì vẫn chưa làm được nhiều hơn so với mùa thu năm ngoái. Khi chúng ta tiến công, rất dễ có động lực khi nhìn thấy quân ta giải phóng lãnh thổ và mọi việc diễn ra tốt đẹp. Tuy nhiên, khi đó là thời điểm người lính phải nằm ở trong chiến hào ngập bùn với thời gian dài đằng đẵng, mọi thứ sẽ khác.”
Lực lượng vũ trang Ukraine đã làm tốt được một việc là cố gắng luân chuyển các lực lượng đã chiến đấu lâu ở mặt trận về nghỉ ngơi, thậm chí về thăm nhà. Còn các đơn vị mới được huấn luyện cả trong lẫn ngoài nước để tham gia chiến dịch phản công mùa hè, thì là những đơn vị mới và cũng có những người lính cũ. Cho đến nay khi chiến dịch này được 3 tháng tròn (04/06 – 04/09) có những con số rất ý nghĩa: khi cuộc phản công đến hết một tháng, số đơn vị tham gia mới chỉ 25 % lực lượng chuẩn bị cho chiến dịch, và từ đó đến nay ước tính lực lượng tham chiến mới chỉ đạt 1/3.
Còn có một điều đang giúp cho người lính Ukraine rất nhiều: tinh thần của lính Nga sa sút – điều mà người lính ở tiền duyên rất dễ thấy. Các đơn vị quân Nga từ năm ngoái đã mất đi những người lính tốt nhất, được huấn luyện cẩn thận nhất. Và bước sang năm nay, họ trông chờ vào những cựu binh tái ngũ – lứa lính đã có tuổi trên 30 đến dưới 40, nhưng nhóm này cũng nhanh chóng tổn thất gần hết. Hiện tại trên chiến trường đang là những nhóm lính Nga chất lượng thấp nhất cả về lứa tuổi lẫn kinh nghiệm chiến đấu.
Chiến lược bào mòn của người Ukraine đang có tác dụng tốt: tinh thần binh sĩ là yếu tố cực kỳ quan trọng và hiện nay, quân Nga không còn giữ được điều đó.
Bình loạn : Tất nhiên, ở đâu cũng có người thế này, người thế kia. Bước chân vào chiến tranh theo kiểu thế chiến thứ nhất, coi như cầm chắc cái chết. Chúng ta cũng chẳng biết bản thân mình khi vào hoàn cảnh như vậy, có đủ dũng cảm được hay không. Nhưng từ đầu chiến tranh người lính Ukraine đã cho thế giới thấy rằng họ có đủ khả năng để vượt qua ngay cả những tình huống tồi tệ nhất. Vậy thì cuộc chiến đi qua đã được hơn một năm rưỡi với đà đi lên của quân đội Ukraine, đi xuống của quân Nga – dù bào mòn sẽ mất nhiều thời gian hay đi lên và đi xuống đều từ từ không phải ngày một ngày hai, nhưng xu thế đó là tất yếu và không đảo ngược được.
Nếu tinh thần của lính Ukraine có vấn đề, thì họ đã thua từ lâu rồi, từ lúc quân Nga đang hùng hổ đòi ăn sống nuốt tươi toàn đất nước Ukraine kia. Bây giờ là lúc tinh thần của người lính Ukraine đi vào chiều sâu. Người nào sẵn sàng cống hiến tất cả vì tự do của đất nước, thậm chí cả mạng sống của mình, thì vẫn vững chãi. Người nào không sẵn sàng, thì người ta bỏ đi cũng “từ lâu rồi.”
Những người ở lại với đồng đội, tinh thần của họ sẽ giúp họ không lùi bước.
• Chuyện lớn nhất của hôm nay có lẽ là chuyện ông bộ trưởng quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov bị miễn nhiệm.
Cá nhân tui nghĩ, việc này đã được nhen nhóm từ lâu rồi nhưng chưa được thực hiện, thì trước sau nó cũng sẽ đến. Nếu những đồn đoán về vấn đề tham nhũng là có thật, thì nó cũng là cần thiết. Tham nhũng sau lưng những người lính đang chiến đấu làm mất tinh thần lớn lắm. Nga thua một phần lớn vì tham nhũng, thì bây giờ chúng ta phải thắng họ bằng cách trong sạch hơn họ chứ.
Tốt, rất tốt. Các đồng chí Valerii Zaluzhnyi và Oleksandr Syrskyi cứ yên tâm công tác cho tôi.
2. Thời gian vừa qua là thời gian chúng ta chứng kiến cách thức tiến hành chiến tranh mới của bên nào đó nhưng trên đất Nga: dùng UAV với số lượng ngày càng tăng. Về tác động của nó, đồng chí Brent Cooper gửi cho bạn đọc một số ý kiến như sau.
• Tình trạng hiện tại của các chuyến bay tại các sân bay ở Mátxcơva sau các sự cố liên tục gây ra bởi máy bay không người lái:
- Mức độ hành khách đi máy bay đang giảm vì thường xuyên bị delay chuyến.
- Các nhà nguyện Nga chật kín người cầu nguyện rằng “hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga sẽ không bắn trúng máy bay của họ sẽ đi”.
- Doanh số bán bảo hiểm nhân thọ cho chuyến đi tăng trưởng nhanh.
- Các công ty đang cố gắng đảm bảo rằng tất cả các giám đốc điều hành của họ không đi cùng trên một chuyến bay.
- Mọi người kiểm tra danh sách trên chuyến bay của mình để đảm bảo không có kẻ thù nào của Putox trong số đó.
Bình loạn : Nga cũng dùng UAV tấn công vào đất nước Ukraine, bây giờ họ cũng bị tấn công lại bằng UAV, vậy tại sao tôi lại viết đây là cách thi hành chiến tranh mới?
- Đầu tiên, mục tiêu của các cuộc tấn công là khác nhau. Nga tấn công vào các mục tiêu cố định thuộc hạ tầng dân sinh nhằm làm nhụt chí người Ukraine. Bây giờ họ bị tấn công lại đầu tiên là vào kinh tế, bằng cách làm ngừng trệ ngành hàng không, tức là nhắm vào nhóm trung lưu là nhóm có khả năng lan truyền tin tức và tinh thần, tư tưởng nhanh nhất và tác động mạnh nhất. Sau đó là tấn công các mục tiêu thuộc công nghiệp quốc phòng và các cơ sở quân sự khác. Vì vậy các cuộc tấn công bằng UAV vào nước Nga, nhằm làm kích động tinh thần của người Nga, không phải làm họ nhụt chí.
- Thứ hai, về bản chất thì các cuộc tấn công bằng UAV của Nga là sự trả thù thô thiển của Putox đối với tinh thần bất khuất của người Ukraine, thể hiện sự thất vọng của hắn ta và hoàn toàn không có mục tiêu chiến lược. Còn các cuộc tấn công của UAV vào Nga, thì là những đòn đánh trực tiếp vào uy tín của Putox, là những đòn rất có chủ đích.
Những đòn tấn công bằng UAV vào nước Nga hiện nay, nó nằm trong bối cảnh sau cú binh biến của Prigozhin và Wagner. Ngay cả sự kiện rơi cái máy bay được cho là có ông chủ Wagner ở trên, cũng góp phần làm suy yếu uy tín của Putox chứ không làm cho nó tốt lên. Với các cuộc tấn công bằng UAV kết hợp với tinh thần quân đội suy yếu, các sĩ quan từ hiểu biết đến mù quáng đến mấy cũng có thể nhận ra rằng, không còn cơ hội cho quân Nga trong cuộc chiến tranh này.
Vì thế thời điểm hiện tại là thời điểm tháng Bảy âm lịch của Trung Quốc, Việt Nam chưa hết, tức là “tháng đổ lỗi vĩ đại” chưa đi qua – nội bộ Nga đang đi vào chiến dịch đổ lỗi cho Putox. Gần như chắc chắn, Putox không còn cơ hội tranh cử vào năm tới, nếu có hy vọng gì chỉ còn là ngồi được đến càng gần thời điểm đó càng tốt, và tìm một giải pháp chính trị nội bộ…
Ảnh: Hành khách vạ vật ở một sân bay ở Mátxcơva đang đóng cửa.
3. Vậy thì, cuộc chiến sẽ như thế nào trong vài tháng tới? Liệu có cơ hội nào để các tướng lĩnh của Putox thuyết phục được hắn ta dừng cuộc chiến lại hay nói cách khác, cho quân rút lui?
Cho đến nay, tất cả các tướng lĩnh của Putox, những người có thể cho hắn ta những lời khuyên thiết thực, đúng đắn đều… không còn tồn tại theo một cách nào đó, hoặc đã chết, hoặc bị giam ở đâu đó với số phận không rõ ràng. Nhiều người bị chết trong chiến tranh đều là những vị tướng giỏi. Còn lúc này, các tướng lĩnh hiện tại của Nga – Putox đều kém xa về trình độ. Trên chiến trường, các tướng này ẩn nấp ở phía sau chiến tuyến xa đến nỗi họ không biết chuyện gì đang xảy ra.
Điều này dẫn đến hỏa lực pháo binh Nga thường xuyên bắn vào chính quân mình và do đó con số thương vong (mà tỉ lệ tử vong rất cao) của quân Nga có thể cao hơn đáng kể so với ước tính của Ukraina. Cuối cùng thì tất yếu những viên tướng này bị huyền chức do thể hiện kém cỏi được thay thế bằng người… kém hơn.
Cố gắng tìm hiểu xem đang có những gì diễn ra trên tiền tuyến, tôi phải lục lọi cả trăm tài khoản Twitter và Telegram cũng như mấy diễn đàn của các thành viên Nga. Và thấy bất ngờ vì chính trong thời gian qua, thời gian mà quân Ukraine tấn công có kết quả, thì quân Nga luôn luôn tấn công, hay nói cách khác họ luôn phản công. Đặc điểm này góp phần làm rõ thêm một ngờ ngợ về cách đánh của quân Ukraine: chiếm điểm này điểm khác chỉ mang tính đe dọa gây ra yêu cầu kéo quân của Nga về từ đâu đó, rồi tiếp tục tiêu hao sinh lực đối phương bằng pháo binh.
Nghĩa là, cách giữ phòng tuyến của quân Nga hiện nay vẫn là bằng sức người, và cái lực lượng “sức người” này chất lượng càng ngày càng kém.
Hy vọng duy nhất của Putox là thời gian kéo dài sẽ làm cho phương Tây nản chí và không hỗ trợ người Ukraine nữa. Rất nhiều người nghĩ rằng, nếu cho Nga giữ một phần lãnh thổ thì hòa bình sẽ đến với Ukraine. Điều này hoàn toàn sai – cho Nga của Putox giữ một số lãnh thổ nào đó thì điều đó chỉ khích lệ Putox và toàn thể những thần dân ủng hộ hắn ta tin rằng chúng có thể chiến thắng. Quá hiểu người Nga, người Ukraine không bao giờ đồng ý với giải pháp đó.
Thực tế, con sông Dnipro quá hiểm, nằm bên hai bờ của nó có nhiều thành phố quan trọng nhất là bờ bắc do Ukraine kiểm soát. Vì vậy, nếu không đẩy quân Nga ra xa khỏi bờ nam của sông, thì chiến tranh sẽ kéo dài nhiều năm. Không thể coi con sông này là ranh giới được – chiến tranh kéo dài sẽ biến nó thành dòng sông chết, mặc dù trước đây nó là con đường thủy quan trọng.
Nếu như chúng ta chỉ nhìn vào bản đồ chiến sự, thì chắc chắn sẽ thấy có một sự bi quan nhất định: suốt ba tháng quân Ukraine chỉ tiến được một chút, mà cũng chỉ ở một góc. Về kết quả của chiến lược bào mòn, tôi sẽ không nhắc lại nữa.
Cái đinh của chiến thắng cho người Ukraine, là Crimea. Đây là điểm mạnh và cũng là điểm yếu của Putox. Giữ được Crimea, Nga – Putox có toàn bộ Biển Đen (về lý thuyết, nhưng với tình trạng của Hạm đội của họ hiện nay, điều này đã rất… khó nói). Tuy vậy, Crimea quá dễ tổn thương, như tôi đã viết trước đây. Chỉ cần cái cầu Kerch bị đứt vĩnh viễn, thì bằng mọi giá quân đội Nga phải giữ được hành lang trên bộ nối Kherson với Donbas. Còn nếu mất Crimea, thì quân đội Nga trước hết ở Kherson, sau đó ở Zaporizhia sẽ tan rã, vỡ trận.
Vì vậy mục tiêu của quân Ukraine lúc này sẽ đầu tiên phải là Crimea, phối hợp với nó là hướng Melitopol và cả Berdyansk. Tuy nhiên, mục tiêu rất gần của quân Ukraine là Tokmak, cứ đến gần nó thêm 5 ki-lô-mét nữa thôi thì mặt trận của Nga ở phía nam này, cũng sẽ có biến.
Khi nào Crimea có biến, thì Putox xong đời. Như trên đây tôi viết: đang bắt đầu chiến dịch đổ lỗi vĩ đại. Nước Nga bị UAV tấn công – những những đợt sóng nhỏ và các diễn biến lớn của chiến trường sẽ là đợt sóng lớn. Putox sẽ xong đời bằng một kịch bản nào đó và sau đó những người kế vị hắn ta sẽ phải tìm ra một giải pháp chính trị – ngoại giao cho Nga để rút ra khỏi chiến tranh. Chiến tranh sẽ kết thúc như thế.
Vì vậy tại sao tôi không quan tâm quá nhiều đến tình hình đánh nhau ngoài mặt trận mà quan tâm đến những cái đằng sau. Chẳng hạn, hiện nay Nga đang tăng cường tuyên truyền ở các nước Liên Xô cũ để lôi kéo công dân của họ gia nhập quân đội Nga. Tại sao vậy? Trước hết, cái bọn Nga Putox mất dạy này đã có mười mấy năm thi hành một chính sách thâm độc “phát hộ chiếu Nga một cách cực kỳ dễ dàng cho các công dân của các nước cộng hòa Liên Xô cũ” – hồi đó tôi đã viết: đây là một lực lượng quan trọng trong trường hợp có chiến tranh. Y như rằng.
Thứ hai, rõ ràng Nga không thể lôi kéo được người dân của mình tham gia chiến tranh.
Vậy tại sao những người công dân nước khác lại tình nguyện làm bia đỡ đạn, dù họ có hộ chiếu Nga? Lúc đó đơn giản chỉ cần xé cái hộ chiếu Nga đó đi là đủ. Coi như tôi từ chối quốc tịch Nga.
Tuy nhiên, chính sách bưng bít thông tin của Nga có tác dụng: hầu hết mọi người không thực sự biết chuyện gì đang xảy ra trong quân đội của chúng. Một người bình thường trên đường phố rất khó có thể biết được rằng hàng trăm binh sĩ Nga làm bia thịt chết hàng ngày ở Ukraine, chưa kể hàng trăm người khác chết vì hỏa lực của quân mình. Hầu hết mọi người không biết rằng khi họ nhận được suất ăn dã chiến thì đó thường những thứ đã hết hạn, còn bây giờ thì thậm chí còn bị bỏ đói. Do không được huấn luyện và trang bị đúng mức, họ sẽ nhanh chóng biến thành các kiện hàng 200.
Quảng cáo của quân đội Nga thì lúc nào cũng hấp dẫn với mức lương cao và… tử tuất cũng rất cao. Rõ ràng là bây giờ quân đội Nga chỉ còn một nguồn lực duy nhất dồi dào là thịt người, ấy thế mà cũng đã đến lúc khó khăn.
Ảnh: Công dân các nước cộng hòa Liên Xô cũ đang chen chật một ga tàu điện ngầm ở Mátxcơva. Ai trong số họ sẽ ra trận trong màu áo lính Nga?
• Những thông tin từ nguồn Nga gần đây cho thấy, binh lính quân đội nước này ngoài chiến trường Ukraine đang cực kỳ lo sợ với tình trạng dùng bom lượn cỡ lớn của không quân họ đang tiến hành: Khi chúng được thả xuống, những người lính của hai bên không thể biết được rằng nó sẽ rơi vào đâu. Hoàn toàn trái ngược với quảng cáo của Shoigu qua cái loa Konashenkov, bom này không hề là “vũ khí chính xác có điều khiển” mà nó đang gây cho quân Nga những thương vong nặng nề.
• Cầu Crimea một lần nữa bị đóng vào ngày 02/09. Nga tuyên bố họ đã phá hủy 3 drone mặt nước không người lái của Ukraine nhắm vào Cầu Crimea. “Vào ngày 2 tháng 9, vào khoảng 02:20 giờ Mátxcơva (tức Thứ Sáu, 23:20 GMT), chiếc tàu không người lái bán chìm thứ ba của Ukraine, được “chế độ Kyiv” gửi đến để thực hiện một cuộc tấn công khủng bố trên cầu Crimea, đã bị phá hủy ở Biển Đen.”, Bộ Quốc phòng Nga viết trên kênh Telegram của mình.
Vậy tại sao F-16 và nhất là ATACMS xuất hiện muộn như vậy?
F-16 không chỉ đem lại khả năng tấn công trên không, mà còn khả năng phòng thủ, nghĩa là máy bay Nga hết cơ hội tấn công vào đất nước Ukraine. Hiện nay máy bay Nga vẫn còn bay và gánh nặng được đặt lên vai những người lính tên lửa phòng không, nhưng với thời gian thì máy bay Nga sẽ càng ngày càng ít. Khi F-16 xuất hiện cũng chính là điểm mốc cho sự kiện tương quan hai bên sẽ nghiêng dứt điểm về phía quân đội Ukraine và là dấu chấm hết cho bất cứ tư tưởng chủ chiến nào của Nga.
Vì vậy, F-16 và ATACMS dù đã sẵn sàng, nhưng thời điểm chúng xuất hiện cần phải “ngấu” hơn nữa. Do đó việc trì hoãn chúng không phải là để… kéo dài cho Nga chảy máu đến chết, mà chính là để đánh một đòn chết hẳn, và chiến tranh không có cơ hội kéo dài thêm nữa.
“Người Ukraine có quyền quyết định chiến tranh sẽ kết thúc như thế nào.”
Trong một diễn biến khác, việc Bộ chỉ huy Nga rút quân dù ở hướng chiến trường phía đông sang hướng nam, cho thấy tình hình thiếu quân là có thật, không những thế còn thiếu luôn cả quân có thể đánh nhau được. Có mỗi vài đơn vị thực sự chiến đấu được quăng quật từ chỗ này sang chỗ khác, thì quả là thực sự bế tắc. Trong khi đó, quân Ukraine được cho là tiếp tục tiến lên ở các hướng Kreminna và Bakhmut.
Ảnh : Lữ đoàn xung kích độc lập số 3 Ukraine đang tấn công ở Bakhmut.
PHÚC LAI 04.09.2023
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.