Giang Lê - Giải pháp « chung cư mini »

 

Có thể bạn chưa biết "chung cư mini" thực ra khá phổ biến ở Anh và Mỹ, nếu định nghĩa nó là một căn/tòa nhà (nhỏ) do một chủ đầu tư tư nhân (nhỏ) sở hữu, và có nhiều hộ gia đình chung sống.

Ở Úc mô hình này đang được triển khai mạnh tại bang Victoria và Queensland dưới cái tên "build-to-rent", các bang khác cũng đã bắt đầu. Hồi tháng Ba năm nay chính quyền bang Queensland đưa ra một số chính sách (giảm thuế) khuyến khích đầu tư vào hình thức nhà ở build-to-rent này.

B2R được cho là một giải pháp quan trọng cho vấn đề "affordable housing", không chỉ ở Úc mà gần như toàn bộ thế giới đang phải đối mặt, đặc biệt ở những nước mà tỉ lệ nhà chung cư (apartment) thấp.

Với quy mô nhỏ, ví dụ bang Queensland đang khuyến khích xây những căn nhà chỉ có 5-6 căn hộ một phòng (studio), B2R có thể triển khai nhanh hơn các tòa chung cư lớn. Có thể xây trên những mảnh đất nhỏ mà trước đây chỉ dành cho nhà đơn lập. Đầu tư B2R là rất nhiều các nhà đầu tư nhỏ, chứ không tập trung vào một số developer lớn/có tiềm lực.

Với những đặc điểm như vậy thị trường B2R có thể phát triển rất nhanh giúp tăng supply (nhà giá rẻ) cho tầng lớp người thu nhập thấp. Chính quyền không phải thay đổi các quy định zoning nhiều để phát triển B2R, là điều rất khó khăn vì thường bị giới NIMBY phản đối.

Số lượng lớn các nhà đầu tư nhỏ cũng giúp nền kinh tế/hệ thông tài chính tránh bị các cú sốc khi một/vài developer lớn gặp khó khăn (như Evergrande/Country Garden ở Trung Quốc). Tất nhiên chính quyền vẫn giữ các tiêu chuẩn xây dựng/phòng cháy chữa cháy với những căn nhà B2R.

Vấn đề affordable housing ở các đô thị lớn của Việt Nam chắc chắn khó hơn ở Úc, bởi tốc độ di dân lớn và hạ tầng còn kém. Bởi vậy các đô thị đó cần/nên khuyến khích phát triển mô hình chung cư mini, chứ không phải vì một tai nạn đáng tiếc mà siết lại. Điều cần làm là giám sát chặt chẽ các tiêu chuẩn xây dựng (bao gồm cả phòng cháy), và đầu tư cơ sở hạ tầng để những chung cư mini đó không bị dồn nén vào những khu dân cư quá chật hẹp.

Đối với các chung cư mini hiện tại, bên cạnh việc rà soát và yêu cầu chủ đầu tư năng cấp các biện pháp phòng cháy chữa cháy, chính quyền nên dành một phần ngân sách giúp nâng cấp (mua bình chữa cháy, lắp cầu thang thoát hiểm). Đành rằng đó là trách nhiệm của các chủ đầu tư, nhà nước cũng có trách nhiệm với tính mạng của người dân, nhất là với những người thu nhập thấp.

GIANG LÊ 22.09.2023 (Tựa bài do Thụy My đặt)