Mai Bá Kiếm - « Bốn tại chỗ, ba sẵn sàng »

Trên 30 năm qua, khi viết về bão lụt, tôi thuộc làu phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ; hậu cần tại chỗ) và “ba sẵn sàng” (phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả).

Khi tác nghiệp ở nơi bão lũ, tôi thấy "bốn tại chỗ" chưa đủ và không mạnh, nên "ba sẵn sàng" không chủ động, kịp thời và hiệu quả".

Cái tin mừng "115 người "nghi mất tích" tìm thấy trên núi" đã nói lên cái may của "bốn tại chỗ". Nhưng, thảm họa ở Thủy điện Rào Trăng 3 cho thấy cái xui của "bốn tại chỗ". Ban đầu, 17 công nhân bị đất lở vùi, lực lượng tại chỗ không có, mà đường 10 km vào Rào Trăng 3 cũng lở sạt. Đoàn cán bộ 13 người vào ứng cứu, dừng chân qua đêm cũng bị đất lở chôn vùi!

Một năm sau, với binh lực hùng hậu, qua 7 giai đoạn đào bới nửa triệu mét khối đất đá, dài 5 km đến tận chân đập thủy điện, nhưng chỉ tìm được 6 thi thể công nhân, còn 11 công nhân vĩnh viễn mất tích.

Một thôn 115 người (chừng 20 hộ) thì "lực lượng tại chỗ" gồm "trưởng, phó thôn và 30 đàn ông", phương tiện, vật tư và hậu cần không có gì, nên kéo lên núi trốn chắc ăn, UBND xã không biết nên báo cáo mất tích.

"Bốn tại chỗ" khiến lực lượng tìm kiếm cứu nạn đông gấp 10 lần số mất tích; số người vào tận nơi cứu trợ đông như số người "bốn tại chỗ"; người cứu trợ cũng gặp nguy như người "tại chỗ" nhưng thức ăn mang tới nơi thì ôi thiu! 

Nhớ lại, ngày 06/10/2016 tôi rời nhà chị Ba (chị cô cậu) ở Jacksonville, Florida bay sang Sacramento, Cali thì hai ngày sau bão Matthew 160 km/g tới, chị Ba "video call" nói "Phải chi cậu còn ở đây, bị cảnh sát lùa vô trường học trốn bão vui lắm!". Rốt cục, bão tàn phá nhà cửa nhiều lắm, nhưng chỉ có 6 người chết vì không chịu lánh nạn trong các trường học.

Giật mình nghĩ, ở Việt Nam nếu lánh bão trong trường học coi như tiêu đời!  Xem trên mạng, thấy bang Queensland mời gọi "Trung tâm sơ tán đã mở cửa đón người dân lo ngại triều cường cao lúc tối nay", nghĩ tủi thân "bốn tại chỗ".

MAI BÁ KIẾM 13.09.2024