Phúc Lai - Kỷ niệm hai năm cuộc chiến tranh của Putox ở Ukraine (2)

PHẦN 2: Ý NGHĨA CỦA HAI TRẬN ĐÁNH BẢO VỆ BAKHMUT VÀ AVDIIVKA

1. The Battle of Bakhmut

Tháng 10 năm 2022-tháng 5 năm 2023 – trận chiến quân sự lớn nhất ở châu Âu sau năm 1945 đã nổ ra. Trận đánh này kéo dài đến 8 tháng, và tiêu tốn của hai bên, đặc biệt là Nga một lượng nguồn lực quân sự khổng lồ.

Phải nói một cách chính xác rằng trận đánh đã hút của quân đội Nga, hay nói chung là lực lượng vũ trang Nga (tính cả hải quân và đánh thuê tư nhân), một lượng nguồn lực quá lớn cả người và thiết bị. Chẳng hạn con số mới nhất do Prigozhin công bố rằng chỉ trong 5 tháng Wagner của hắn đã chết đến 20.000 lính (4000 một tháng và hơn 100 một ngày). Thực tế con số công bố của phía Ukraine cao hơn nhiều, và chắc chắn con số của Hoa Kỳ quan sát được còn cao nữa.

Trong trận đánh này, vai trò của Prigozhin và tập đoàn quân sự (đánh thuê) Wagner được đặc biệt chú ý. Từ đầu cuộc chiến và nhất là từ khi The Battle of Bakhmut bắt đầu, danh tiếng của Prigozhin – Wagner nổi lên như cồn.

Lực lượng đánh thuê Wagner đã từng được coi là một bộ phận tinh hoa, tinh túy, đơn vị hàng đầu, lực lượng quân sự tốt nhất của Nga và bắt đầu có những chuyện đề nghị phong anh hùng cho những kẻ hôm trước còn là tội phạm hình sự. Người Nga lúc đó dường như mê tơi lên vì những nhu cầu phải có những tấm gương anh hùng, phải có chiến công, phải có thắng lợi và bất chấp sự đổ vỡ những chuẩn mực đạo đức, họ vẫn tôn vinh tập đoàn tội phạm.

Điều này thể hiện rõ ràng bế tắc của Putox, của lực lượng vũ trang Nga. Với tình thế đó, không rõ vô tình hay có cố ý hoặc cả hai, mà một trận đánh ở tầm cấp quận (đúng bằng quận Hoàng Mai của Hà Nội) được nâng lên cấp chiến lược, thậm chí nhiều chuyên gia (có cả từ phương Tây!) còn đánh giá rằng nó có khả năng quyết định chung cuộc của chiến tranh. Có những con số biết nói, ví dụ như con số thiệt hại đến 100.000 quân trên đây, ngoài ra nó chiếm 1/4 đến 1/3 số xe tăng tổn thất của cả cuộc chiến tranh… cho thấy người Ukraine đã quá thành công trong mục tiêu làm suy kiệt nguồn lực, sinh lực của lực lượng vũ trang Nga.

Ngay cả lãnh đạo Kyiv cũng không giấu diếm rằng, chiến thuật của họ trong trận chiến “máy xay thịt” là lôi kéo quân đội của Putox vào Bakhmut và làm suy yếu tuyến phòng thủ của họ ở những nơi khác…

Đỉnh cao của trận đánh The Battle of Bakhmut lại chỉ là một kết quả thành công gián tiếp của Ukraine: cuộc binh biến của Prigozhin – Wagner tháng 6/2023. Chỉ trong mấy ngày, lực lượng của Wagner tiến như vũ bão về Mátxcơva, đe dọa trực tiếp thủ đô nước này. Vụ binh biến của tên thân cận đến mức được mệnh danh là “đầu bếp của Putox” – nay con chó săn quay lại cắn chủ.

Cái sự hỗn hợp thật – giả chính là ở chỗ này: sự hờn dỗi của Prigozhin với ông chủ của hắn, là có thật. Sự hỗn láo của hắn với ông chủ, là có thật. Thằng con bố láo dọa đốt nhà, là có thật. Nhưng vẫn có những chỉ đạo cho bọn ở dưới, cái gì diễn vẫn cứ là diễn, và máy bay cái nào rơi cái nào không ta cũng chịu, gì chứ máy bay Nga chẳng bắn nó cũng rơi là chuyện bình thường. 

Màn kịch này thực sự hay, vì nó có thể chưa kịp là nhân tố thúc đẩy tinh thần cho người Ukraine, nhưng nó lại chứng minh cho toàn thế giới rằng: Về bản chất nhà nước Nga, chính quyền Nga… là tập đoàn mafia, tập đoàn tội phạm. Và việc sử dụng một tập đoàn quân sự tư nhân để làm những việc bỉ ổi bẩn thỉu, thì tập đoàn cầm quyền đó cũng chính là tổ chức của những tên tội phạm.

Khi Wagner bắt đầu rút khỏi Bakhmut, có ý kiến cho rằng chúng về nghỉ ngơi kiếm thêm quân, và ngay khi đó tôi lại nghĩ: “Chúng sẽ không bao giờ quay lại Ukraine” – chắc chắn có quý vị độc giả còn nhớ. Ngoài mấy cân muối, Prigozhin và bộ sậu không kiếm được cái gì ở Ukraine cả, ngoài danh tiếng tội phạm ngày càng chồng chất – và tiền thì đi đòi bọn Shoigu và Gerasimov chắc cũng còn khướt.

Đau đớn quá, có thằng Blogger quân sự Nga viết: Cuộc binh biến không ảnh hưởng gì đến “Chiến dịch quân sự đặc biệt,” thậm chí úp mở rằng đó là một trò xiếc diễn sâu. Cuộc binh biến dù có là diễn hay diễn một phần, thật một phần thì cũng bộc lộ những điểm quan trọng thuộc về cốt lõi:

- Gần như tất cả lực lượng quân sự Nga, đã kéo sang Ukraine, bên trong còn toàn những đơn vị của Vệ binh quốc gia Nga hay Bộ Nội vụ (công an). Một cánh quân chỉ khoảng 3 sư đoàn (không đến 1 tập đoàn quân) là đủ sức quây cả thủ đô. Prigozhin đang nắm một nhóm quân có thực lực là đủ dọa làm rung chuyển cả chế độ.

- Putox cực kỳ phụ thuộc vào bọn chóp bu, chứ không phải nắm quyền sinh quyền sát với chúng. Vì vậy cuộc binh biến diễn ra đến quá nửa ngày, Putox mới có thể xuất hiện và không những thế, nói mập mờ nước đôi ở gần hết nội dung, lên án phản bội nhưng chỉ dám nói… đồng chí X.

- Bản thân Prigozhin có thể vẫn nắm thóp được Putox ở một số vấn đề, cho thấy sau lưng Prigozhin cũng có ai đó nữa.

- Bộ mặt hèn hạ của Putox đã quá rõ ràng, nếu cần thì hắn bỏ chạy ngay lập tức. Rất nhiều người Nga qua cuộc binh biến sẽ nhận ra rằng: Hóa ra cuộc chiến tranh chúng gây ra ở Ukraine chẳng có gì là cao cả, là chống phát-xít… mà là vì quyền lợi của chúng. Rồi sẽ đến lúc người Nga vùng lên đòi nợ, tính sổ với bọn cầm quyền mà Putox là đầu sỏ, vì xương máu của con em họ đang làm phân bón cho hướng dương Ukraine.

• Vậy người Nga nhận xét gì về biến cố này? Xin đọc những bình luận trên mạng xã hội Nga để hình dung phần nào:

- Đầu tiên là hành vi của bọn đầu sỏ và quan chức cấp cao của chúng ta. Họ chạy như gián. Tất cả máy bay phản lực của họ đã cất cánh. Nhưng điều chính là một làn sóng dối trá rằng chúng ta đang ở đây, con chúng ta chết ngoài chiến trường, và những chiếc máy bay thì “ĐÓ!”.

- Thứ hai là thái độ về những cam kết chính trị trước đây. Khi mọi việc trở nên không kiểm soát được; trước khả năng chết chìm của các thần tượng của ngày hôm qua, người ta đã bắt đầu quay lưng lại với họ, thậm chí có những lời khuyên rằng hãy tự kết liễu cuộc đời của ông đi. Một dạng quan hệ “người với người là chó sói” xuất hiện ngay khi có biến cố.

- Thứ ba, lực lượng an ninh tuyệt đối không có khả năng và không muốn làm việc với hệ thống thông tin đại chúng. Bộ Quốc phòng cũng như các cá nhân lãnh đạo lập tức vào cuộc. Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã trình diễn video mô tả một chuỗi hành động kỳ lạ với việc bố trí các bếp dã chiến. Bộ Tình trạng khẩn cấp đã quên mất dịch vụ báo chí và nhiệm vụ thông báo cho người dân.

- Thứ tư, các “sáng kiến” mang tính khu vực. Lãnh đạo là vùng Lipetsk đã phá hủy những con đường và cây cầu của khu vực mình. Sau đó xin trợ cấp để xây lại phải không? Thống đốc Vasily Golubev của tỉnh Rostov đã làm rất tốt khi không làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn và duy trì cảm giác bình thường cho dân chúng. Người đứng đầu vùng Voronezh Aleksander Gusev thì như ở trên trời.

- Ai được cử ra dẹp “loạn Wagner” – những chiến binh tốt nhất của nước Nga hiện nay? Là bọn Chẹc (Chechnya) “Vệ binh Akhmat” và “Vệ binh Akhmat” thì nhanh chóng bị Wagner đè bẹp. Và bây giờ thì những chiến binh Wagner đang ngạo nghễ rời khỏi đất nước, chúng ta còn lại ai? Bọn “Vệ binh Akhmat”! Ôi giời ơi!

Hãy xem thế giới đưa tin gì về chúng ta đấy!

Trong 8 tháng giao tranh ác liệt, với đánh giá thận trọng thì ai cũng biết quân Nga (nói chung) thiệt mạng hàng chục nghìn binh sĩ, mất một lượng lớn trang thiết bị quân sự. Kết quả của trận chiến là xung đột giữa Bộ Quốc phòng Liên bang Nga và Prigozhin, dẫn đến việc loại bỏ Prigozhin về mặt vật lý, khiến các nhóm tấn công của Nga bị suy yếu đáng kể do việc loại bỏ lực lượng đánh thuê “Wagner” khỏi mặt trận. Đây có thể coi là thành công về lâu dài rất ý nghĩa của Ukraine.

2. The Battle of Avdiivka

Trận đánh chiếm Avdiivka của Nga bắt đầu ngày 10/10/2023 và chỉ mấy ngày sau đó, nó đạt đỉnh điểm của cuộc chiến về số lượng xe tăng và xe bọc thép Nga bị đốt cháy cũng như số “kiện hàng 200”, đó là ngày 20/10:

Xe tăng 55

Xe chiến đấu bọc thép 120

Hệ thống pháo binh 29

MLRS 4

Ô tô và xe bồn 33

Kiện hàng 200: 1380

Trong báo cáo chiến sự hôm đó các hướng khác có giao tranh nhưng không đáng kể nên chúng ta hoàn toàn có thể cho rằng hướng Avdiivka chiếm phần lớn, khả năng là 90 % các con số trên đây. Đến đầu tuần này đã có những con số của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine sau thời gian chiếm giữ, bảo vệ thị trấn này trong hơn 4 tháng, họ đã khiến quân Nga mất gần 50 nghìn binh sĩ (thiệt mạng và bị thương), hàng trăm đơn vị thiết bị quân sự.

Trận đánh bảo vệ Avdiivka đã đánh dấu một số sự thay đổi trong các thi hành chiến tranh của hai bên. Có những thời gian Nga cố sử dụng cách đánh truyền thống, sử dụng số lượng lớn pháo binh, xe tăng và xe bọc thép và bộ binh cơ giới, nhưng sau đó càng ngày số lượng xe và xe bọc thép càng ít đi.

Về phía Ukraine, có những thời gian họ sử dụng pháo binh để chống lại những nhóm tấn công đông đảo bằng bộ binh của Nga, nhưng dần dần tập trung vào nhiệm vụ phản pháo để tiêu diệt “xương sống tấn công” của quân Nga là pháo binh.

Đây là con số báo cáo của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine. Ngày 10/10/2023 số pháo bị tiêu diệt tính từ đầu chiến tranh là 6713 và đến hết ngày 20/2/2024 là 9.826 cỗ pháo, (diệt 53 cỗ chỉ trong ngày 19/2), như vậy sau hơn 4 tháng phía Ukraine đã diệt của Nga 3.113 cỗ pháo các loại. Sau 4 tháng 10 ngày số lượng pháo binh của Nga bị Ukraine diệt chiếm 46 % của 20 tháng trước đó và chiếm 31 % của toàn bộ 2 năm chiến tranh.

Vì vậy, lúc nãy có anh bạn gửi cho tôi ý kiến của một thành viên diễn đàn nào đó (tiếng Việt) có người cho rằng ở Avdiivka pháo binh Nga gấp 20 lần của Ukraine, tôi không rõ con số này ở đâu ra – chắc cũng là ước lệ thôi, tất nhiên với việc Ukraine thiếu đạn thì nó không chắc đã sai, nhưng nếu đặt nó nằm cạnh thông tin chúng ta biết chắc chắn rằng:

Đến những ngày cuối của The Battle of Avdiivka, Nga phải dùng ồ ạt biện pháp ném bom lượn và cả việc vài cái Kamov “gần như cuối cùng” ra mặt trận để thủ thắng (và máy bay Nga bị bắn rơi cũng khá là đáng kinh ngạc) thì mới có thể ép được quân Ukraine phải rút lui. Việc “chế tạo” ra bom lượn từ số lượng bom thả nhiều vô vàn có sẵn trong kho của Nga, là một thành công trong nỗ lực duy trì chiến tranh của nước này. Nhưng lại đặt lực lượng không quân của chúng vốn đã mỏng manh lại càng “được” tiêu hao số lượng cả máy bay lẫn phi công, nhanh bất thường.

Kết quả này cũng bộc lộ một vấn đề lâu nay người ta, cả ở Nga lẫn xứ phía đông nước Lào vẫn thích thổi phồng nhiều thứ và giấu diếm đi quá nhiều thứ về vũ khí, khí tài của Nga và hệ Xô-viết nói chung: Bốc phét quá đà về các tính năng, và giấu biến đi việc phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài.

Ý nghĩa của “chiến thắng Avdiivka” đối với Nga Putox là gì? – Không cần đi đâu xa, đọc báo chí xứ phía đông nước Lào là đủ hình dung ra được, vì bọn chúng nó lấy nguồn chính từ báo chí Nga. Đáng chú ý nhất là một bài báo – mà khi gửi cho mấy người bạn đều nhận xét: như tin giả. Đó là bài báo lên sáng nay có tựa đề: “Ukraine chưa kịp ăn mừng, đã dính đòn 'hồi mã thương' của Nga”. Trong đó thằng biên tập Tiến Minh nào đó (dẫn nguồn Sina) viết: “Ukraine chưa kịp ăn mừng việc họ đánh chìm tàu đổ bộ Tsezar Kunikov (do Kiev tự công bố), thì dàn máy bay ném bom chiến lược Nga đã cất cánh và các cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn lại bắt đầu.” 

Việc nó lấp liếm chuyện cái tàu Kunikov “chưa chắc đã chìm” vì bộ quốc phòng Nga chưa công nhận, ta không cần quan tâm. Nhưng chi tiết này thì nên: “Hiện tại Nga đã bắt đầu chiếm thế chủ động trên nhiều mặt trận như giành thế chủ động về kinh tế, quân sự, giành thế chủ động trong quan hệ quốc tế, giành thế chủ động trong tình hình quốc tế. Trên chiến trường Ukraine, Nga cũng giành được thế chủ động tuyệt đối.

Tổng tư lệnh mới của Ukraine, Tướng Syrskyi thừa nhận tình hình ở mặt trận rất thụ động và tình hình của họ ngày càng xấu đi. Đến ngày 17/02, Tướng Syrskyi chính thức tuyên bố rút quân khỏi “chảo lửa” Avdiivka, sau 2 năm “căng mình” chống chọi trước các cuộc tấn công của Nga.” Và trước đó nó dẫn buổi trả lời phỏng vấn “Cuội” của Putox với Tucker Carlson cho rằng Nga rất tự tin.

Tôi thấy gì? Tôi thấy Nga Putox muốn biến Avdiivka trở thành một cái mốc đánh dấu một xu thế, đó là xu thế thay đổi chiến tranh về mặt chiến lược: Nga ngày càng chiếm thế chủ động chiến lược còn Ukraine thì lâm vào tình thế bị động. “Hiện tại Nga đã bắt đầu chiếm thế chủ động trên nhiều mặt trận như giành thế chủ động về kinh tế, quân sự, giành thế chủ động trong quan hệ quốc tế, giành thế chủ động trong tình hình quốc tế. Trên chiến trường Ukraine, Nga cũng giành được thế chủ động tuyệt đối.”

Thằng Tiến Minh này nó còn cố tư duy: Lồng ghép thông tin “Ukraine đang rất thiếu quân” và “không có khả năng tấn công nào”, kết luận hay chốt hạ một câu “Xu hướng chung của xung đột Nga – Ukraine đã trở nên rất rõ ràng, Mỹ, phương Tây và Ukraine về cơ bản đã mất khả năng thay đổi tình hình hiện tại và đều không thể tìm ra cách đối phó với các cuộc không kích của Nga.”

Thế là đã rõ, Nga Putox muốn biến một trận đánh cấp – còn bé hơn cấp quận (bằng 3/4 Bakhmut nhỉ) thành đỉnh cao của cuộc chiến và rất logic, sau đó Bộ chỉ huy Nga phải nỗ lực tấn công ở khắp nơi, để cho các cơ quan báo chí tuyên truyền còn mô tả là “Nga tấn công trên khắp mặt trận” và từ đó, kể cả thằng ngốc cũng hiểu rằng phía Ukraine đã phải rút ở Avdiivka cũng có nghĩa là vỡ trận và rút lui ở hàng loạt hướng khác.

Tôi sẽ không sa đà vào phân tích độ nhảm nhí của những bản tin kiểu này – nếu quý vị có vị nào theo dõi tôi đủ lâu đã thấy tôi khẳng định từ lâu, chưa bao giờ tôi xấu hổ với quân đội Nga như trong cuộc chiến này. Không nhìn thấy bóng dáng của những lý thuyết quân sự từ Tukhachevky đến Zhukov ở đâu cả – không thấy những mũi nhọn tấn công như những quả đấm thép xuyên thủng hàng phòng ngự đối phương để tạo ra thế trận tác chiến chiều sâu, mà “kiên trì” gặm nhấm từng mét đất với số lượng mạng người, “mạng” thiết bị kỷ lục.

Chiến thuật “làn sóng người” của Bakhmut lại lặp lại ở Avdiivka. Hồi đó, có một KOL cao tuổi và đáng kính, ủng hộ Ukraine (bây giờ thì tôi cũng không biết cụ này còn ủng hộ Ukraine hay không nữa) phân tích rằng Prigozhin đáng mặt anh hùng vì ra tận tiền tuyến (cấp tướng, anh hùng Nga có cần ra tận nơi như thế không thì tôi chưa rõ) và là “chỉ huy tài năng.”

Nhưng cũng chính hồi đó chúng ta đã biết thằng đồ tể này nó dùng “chiến thuật 3 làn sóng,” mà làn sóng thứ nhất là những kẻ tử tù, chắc chắn chết; làn sóng thứ hai tấn công tiếp ngay theo đó là những kẻ có mức án thấp hơn nên được cơ hội sống cao hơn một chút; làn sóng thứ ba mới là bọn lính Wagner. Sau bài đó, uy tín của KOL này trong tôi biến mất hẳn, như bọt biển bị sóng đánh vậy.

Lại nói báo chí xứ phía Đông nước Lào, hôm trước con chó gì của Dân Chí nhỉ, tôi quên tên rồi, nó giật tít “quân Ukraine rút lui trong hoảng loạn” và sau đó vội vàng ôm lấy công bố của Bộ Quốc phòng Nga về vụ tập kích gây thương vong cho quân Ukraine khi rút khỏi nhà máy Coke. Còn đây là cảnh quay về ngày cuối cùng của Lữ đoàn xung kích số 3 của Ukraine trong Avdiivka hôm thứ Bảy, 17/02/2024, quý vị có thể xem từ đầu video đến khoảng giây thứ 22. Tôi không thấy ngày cuối cùng trước khi rút quân của họ có chỗ nào hoảng loạn – khẩn trương thì có, nhưng hoảng loạn thì không. Tôi gửi kèm bài này một cảnh trong đoạn video đó. 

 

Xem video nếu bác nào thạo tiếng Anh thì không nói làm gì, mục đích của CNN là kêu gọi các nghị sĩ Cộng hòa đang chuẩn bị vote cho gói viện trợ 60 tỉ đô-la vào tuần sau. Nhưng cũng có những ý kiến khác từ chính chính trường nước Mỹ cho rằng, trò giả vờ rút quân ở Avdiivka này là một “trò diễn về chính trị” của lãnh đạo Ukraine cùng cánh Dân chủ Mỹ. Điều này vượt quá khả năng nhận xét của tôi.

Còn đây là người Nga nói về Avdiivka, sau khi hôm trước tôi dẫn một tay khác với nick “Cựu chiến binh phương Bắc” than phiền rằng đã phải tốn đến 16.000 mạng lính để chiếm cái thị trấn con con: “Avdiivka chỉ đơn giản là giao cho Nga để tránh tổn thất, trong khi tiến trình đi tiếp về phía tây trong tương lai sẽ rất phức tạp. Người Ukraine đã có những có tuyến phòng thủ thứ 2 và thứ 3 ngoài Avdiivka trong khi các tuyến tiếp tế của Nga không được xây dựng để tiếp tục tiến về phía trước.”

Còn anh LHA bạn của tôi thì ngay trước hôm Ukraine rút quân, nói rằng với địa hình như thế (như cái lòng chảo) và nếu quân Ukraine xây dựng được các tuyến phòng thủ ở phía ngoài sẵn sàng đón quân Nga, thì Avdiivka lại trở thành một cái bẫy. Lời anh LHA nói chưa bị gió thổi bay mất thì hôm qua xảy ra vụ Ukraine dùng HIMARS phục kích bắn, tiễn mấy chục lính Nga chầu trời. Sợ quá.

3. So sánh hai trận đánh và Kết luận

Hai trận đánh này nếu so sánh với nhau, còn có những điểm đáng lưu ý khác nữa. Chẳng hạn, với trận đánh chiếm Bakhmut, Nga khá thoải mái sử dụng không quân, đặc biệt là trực thăng và đó là thời gian mà trực thăng Nga hoành hành nhiều nhất, tình trạng này kéo dài cả đến chiến dịch phản công của Ukraine một tháng sau trận đánh.

Trong giai đoạn diễn ra trận đánh chiếm Bakhmut (tính từ 01/08/2022 đến 20/05/2023) các con số tiêu hao của quân Nga như sau. “Phase A”

Xe tăng: 3781 – 1768 = 2013

Xe chiến đấu bọc thép: 7382 – 4011 = 3371

Hệ thống pháo binh: 3229 – 932 = 2297

MLRS: 564 – 259 = 305

Hệ thống tác chiến phòng không: 325 – 117 = 208

Máy bay: 308 – 223 = 85

Trực thăng: 294 – 190 = 104

Ô tô và xe bồn: 6103 – 2912 = 3191

“Kiện hàng 200”: 202430 – 41030 = 161.400 (người)

Tiêu hao của quân Nga trong trận đánh bảo vệ Avdiivka (tính từ 10/10/2023 đến 17/2/2024) như sau: (Phase B)

Xe tăng: 6476 – 4829 = 1647

Xe chiến đấu bọc thép: 12145 – 9129 = 3016

Hệ thống pháo binh: 9669 – 6713 = 2.956

MLRS: 984 – 808 = 176

Hệ thống tác chiến phòng không: 671 – 544 = 127

Máy bay: 332 – 315 = 17

Trực thăng: 325 – 316 = 9

Ô tô và xe bồn: 12734 – 9125 = 3609

“Kiện hàng 200”: 401350 – 283080 = 118.270 (người)

- Thứ nhất, thời gian diễn ra trận đánh bảo vệ Bakhmut là thời gian lực lượng xe tăng Nga bị đánh gãy xương sống, đặc biệt với các sự kiện bỏ lại và bị phá hủy ở Chernihiv – Sumy số lượng lớn xe tăng tốt, hoặc Sư đoàn xe tăng cận vệ số 4 Kantemirovskaya bị mất gần như hết số xe tăng của mình trong chiến dịch tấn công vào phía bắc của Ukraine. Do vậy số lượng xe tăng bị tiêu diệt trong giai đoạn này, bây giờ tôi sẽ gọi là Phase A chỉ nhiều hơn so với Phase B 20 % (gấp 1,2 lần).

- Thứ hai, lượng xe chiến đấu bọc thép bị diệt của Phase B dù thời gian bằng một nửa, nhưng số lượng lại chiếm 80 %, cho thấy việc Nga thay đổi chiến thuật với nỗ lực tăng cường lượng xe tăng và đặc biệt nhiều là lực lượng xe bọc thép. Chất lượng những xe cộ này như thế nào thì chúng ta không bàn ở đây.

- Thứ ba, trong thời gian bằng một nửa, Phase B có số pháo của Nga bị diệt gấp gần 1,3 lần (128,86 %), như vậy nếu quy về đơn vị thời gian là gấp 2,6 lần (257,38 %). Điều này thể hiện năng lực phản pháo của Ukraine tăng lên, cũng như việc xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm của giai đoạn.

- Thứ tư. Lượng giàn pháo phản lực phóng loạt trong thời gian ngắn một nửa, chỉ diệt được của Nga quá một nửa lượng của thời gian trước một chút (58 %) phản ánh đúng tình hình: diệt giàn này khó hơn nhiều so với diệt pháo binh có độ tĩnh tại cao hơn là pháo có nòng, nhưng cũng có tăng.

- Thứ năm. Lượng máy bay bị diệt trong Phase B chỉ bằng 20 % so với Phase A. Điều này làm chúng ta có thể rút ra kết luận rằng không còn nhiều máy bay Nga để diệt, trong khi chắc chắn rằng Ukraine đã nhận được nhiều hệ thống phòng không tốt (Iris-T, Patriot…). Những ngày gần đây, Sukhoi của Nga đã chính thức đổi tên thành Sung-khui, máy bay như “khui” hay sao mà “rụng cứ như sung”, chứng minh một điều: Nga đã rất bí nên vẫn phải cho những của quý như vàng này ra ném bom lượn và cứ ra là bắn hạ, ra là bắn hạ. Hôm nay 21/02/2024 lại báo cáo thêm một cái nữa.

Một kết luận nhỏ nữa cần phải rút ra, là có một chiến lược rất rõ ràng của Ukraine: dám đưa các dàn phòng không xịn nhận được đến sát tiền tuyến để phục kích bắn hạ Sung-khui. Mấy ngày qua mạng xã hội Nga bọn Milblogger Nga còn đoán, với cái Sung-khui bị bắn rơi trên biển Azov gần Mariupol, thì khả năng cao là đó là kết quả của… F-16.

- Thứ sáu. Trực thăng bây giờ mới là hiếm để bắn. Phase A hơn 100, Phase B còn có 9 cái.

- Thứ bảy. Vụ diệt ô tô và xe bồn này mới đáng chú ý. Hôm trước bác NTT có nói với tôi: rõ ràng là GLSDB có rồi, mà sao vẫn chưa dùng nhỉ. Tôi có trả lời sơ sơ, vì thực ra tôi mù tịt về vũ khí, nhưng tôi hình dung ra rằng cái món GLSDB này không thể bằng ATACMS được, vì thế chưa dùng hoặc chưa dùng nhiều, cũng phải. Mỹ viện trợ cho Ukraine một phần vì nó rẻ, một phần thì hình như nó là của gói viện trợ cũ không liên quan gì đến 60 tỉ đô-la bây giờ thì phải, tôi cũng không rõ nữa.

Nhưng hiện nay có một vấn đề làm cho điều mà tôi báo cáo quý vị trước đây không còn đúng nữa. Nga cũng là những người có tài xoay sở và thay đổi thích ứng, chứ không phải là ngốc nghếch gì – và họ đối phó với chiến lược bào mòn bằng HIMARS của Ukraine bằng cách không phải là chuyển kho tàng ra xa 90 ki-lô-mét, mà là hàng trăm ki-lô-mét vì không biết là Ukraine có những vũ khí gì, có thể bắn xa bao nhiêu. Một điều nữa không còn đúng như tôi viết hồi năm 2022 “Nga không làm được ki-lô-mét đường nào” thì bây giờ nhờ có máy móc Trung Quốc, Nga không chỉ làm được đường mà còn xây dựng cả phòng tuyến Surovikin bằng thiết bị của “nước lạ” này cung cấp.

Chúng ta không hề nghi ngờ rằng ngoài xe tải hạng nặng nhập khẩu, phụ tùng Trung Quốc (vòng bi) còn giúp KamAZ, Ural… duy trì và tăng sản lượng xe tải quân sự cho chiến trường. Vì vậy mà số xe tải và xe bồn bị diệt của Phase B so với Phase A là 113 %, quy về đơn vị thời gian là tăng hơn gấp đôi, thể hiện chiến lược thích ứng này của Nga với đòi hỏi sử dụng nhiều xe tải. Do vậy, thực tế thì có tăng gấp đôi thì cũng vẫn không thể làm Nga vỡ trận được.     

- Thứ tám. Về lượng “kiện hàng 200” mới kinh dị, chỉ trong 4 tháng Phase B Nga tiêu tốn quân số bằng 73 % so với 8 tháng của Phase A, như vậy mức độ tàn bạo của bọn chỉ huy cái quân đội khốn nạn này tăng lên hẳn.

Cuộc tấn công vào hai thị trấn Bakhmut và Avdiivka đã trở thành những nỗi nhục nhã đối với quân đội Nga, vốn có lợi thế gấp 10 lần về vũ khí và nhân lực, lại phải chịu tổn thất nặng nề nhất mọi thời đại khi thi hành một cuộc xâm lược toàn diện trên một khu vực tương đối hẹp của mặt trận. Thời gian kéo quá dài của cả hai trận đánh trong tương quan thiệt hại của Nga, là tương đương nhau. Nếu Bakhmut kéo dài 8 tháng làm tiêu hao của Nga khoảng 100 nghìn lính và Avdiivka kéo dài hơn 4 tháng cũng tiêu hao gần 50 nghìn lính.

Về tình hình thiếu đạn dược của Ukraine, cụ thể là đạn pháo, là có thật và nghiêm trọng, do vậy khi tập trung vào nhiệm vụ phản pháo, thì sẽ không còn đủ để chống bộ binh nữa. Điều đó đã dẫn đến việc phải rút khỏi Avdiivka. Mất thị trấn này, các vị trí pháo binh của Ukraine bị đẩy ra xa khỏi thành phố Donetsk thêm khoảng 10 ki-lô-mét nữa. Trước đây vì có thị trấn, pháo binh của Ukraine đã gây ra cho quân Nga trong thành phố này những điều cực kỳ khó chịu.

Việc rút khỏi Bakhmut trước đây cũng như Avdiivka ngày nay – ai cũng hiểu mà cả người Nga tỉnh táo cũng hiểu, là phía Ukraine muốn tránh những thương vong không cần thiết, mặc dù đã có con số chính thức theo bản tin của CNN trên đây là cứ một mạng lính Ukraine, họ phải tiễn 7 mạng lính Nga về thế giới bên kia.

Thành công duy nhất của Nga là đã nỗ lực chấm dứt được trận đánh không để bị kéo dài lên đến… 8 tháng, và bằng… sử dụng bom lượn. Cái giá phải trả của thành công này là khoảng hơn chục cái máy bay chiến đấu (20 chiếc trên toàn mặt trận từ ngày 10/10/2023 đến ngày 18/02/2024 nên tôi tính Avdiivka chiếm một nửa số đó thôi).

Nhưng điều này cũng giúp chúng ta nhận ra một điều: Chỉ trong vòng 48 giờ, không quân Nga đã ném 250 quả bom xuống Avdiivka, phá hủy toàn bộ những nơi quân Ukraine có thể ẩn nấp được, vì vậy họ buộc phải rút lui. Trước đây, dùng pháo binh để đập nát Sievierodonetsk. Bây giờ, dùng bom lượn. Chẳng tài cán gì, nhưng nó chứng minh rằng Putox đã quá cần cái chiến thắng này để chắc chân trong chiến dịch bầu cử.

Để bàn luận tiếp, tôi xin phép để đến bài của ngày thứ Sáu tới. Ngày mai cũng có bài, nhưng là một bài cực kỳ chán.

PHÚC LAI 21.02.2024

Phúc Lai - Kỷ niệm hai năm cuộc chiến tranh của Putox ở Ukraine (1)