Nguyễn Quang Thiều - Một số bài thơ về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc

 

Hôm nay là ngày 17 tháng 2, ngày Trung Quốc nổ súng xâm lược Việt Nam dọc biên giới phía Bắc. Hồi đó tôi đã viết một số bài thơ về cuộc chiến tranh này. Nay xin được đưa lại để nhớ về ngày này 45 năm về trước.

CHÚNG TÔI GỌI TÊN ANH

(Tưởng nhớ liệt sĩ Lê Đình Chinh. Người liệt sĩ đầu tiên trong cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc trên biên giới phía Bắc).

Anh Chinh ơi ! Chúng tôi gọi tên anh

Khi lũ quỷ tràn sang đất mẹ

Những họng súng đen ngòm

Những mắt đầy man rợ

Bước chân đi làm bẩn đất rừng

Trời đang xanh bỗng xám khói đạn bom

Rừng tắt tiếng chim

Suối ngầu sắc máu

Cháy những mái nhà tranh, những bản làng êm ả

Lòng chúng tôi cháy lửa căm hờn

Anh Chinh ơi ! Chúng tôi gọi tên anh

Khi rừng núi quê ta rùng rùng nổi bão

Khi dựng sắc mũi chông, khi giương cao nòng pháo

Đập nát đầu bọn giặc xâm lăng

Chúng tôi gọi tên anh

Khi tay đã siết cò

Những đường đạn căm hờn sáng lòa ánh chớp

Như ánh mác, ánh gươm của ông cha bao lần chém giặc

Chúng rú kêu như một lũ quỷ ma

Rừng núi của ta, trời đất của ta

Chúng tôi lại siết cò

Anh Chinh ơi ! Có biết

Xác giặc chất chồng đẫm máu tanh hôi

Anh Chinh ơi ! Chúng tôi gọi tên anh

Trời lại xanh hơn, sau từng trận đánh

Nơi anh nghỉ, gió và hoa bát ngát

Hoa của rừng và hoa của chiến công

Trên xác tăng thù, chim lại hót vang

Đàn trâu lại lên nương, rộn ràng tiếng mõ

Trong chiến hào, chúng tôi thầm hát nhỏ

Bài hát về anh...

Rừng, trời cao xanh

ĐÊM SÂN GA

Đêm trên sân ga

Chúng tôi thức chờ tàu lên phía Bắc

Những lá bàng rủ nhau đi tránh rét

Những người dân sơ tán ngủ bên thềm

Biên giới giờ này đạn giặc xé rừng đêm

Nàng Tô Thị bồng con đi lối tắt

Trên sân ga

Chúng tôi ngồi quanh một người kéo nhị

Một vùng trời chớp đạn rạch sau lưng

Chúng tôi ngồi trong đêm rưng rưng

Thương dáng nhị như mẹ ngồi bậc cửa

Bao câu hát khi già mẹ chẳng còn nhớ nữa

Đồng đội ơi cây nhị thay lời

Cung dây kéo như thuyền về bến đợi

Dây thấp dây cao bên lở bên bồi

Chân bước xuống thuyền em ơi ...đừng khóc

Đất nước mình Quan họ vẫn chia tay

Đất nước mình thương quá ...đêm nay

Cây nhị đã bao thời gánh lời ca lưu lạc

Nỗi thương nhớ chập chờn theo tiếng vạc

Cứ dồn vào bạc trắng cả hai dây

Đồng đội ơi lại tiếng nhị đêm nay

Lại Lý ngựa ô đưa người lên biên giới

Kéo nữa đi anh kéo thay lời người đợi

Trên sân ga đưa tiễn chẳng dùng dằng

Chúng tôi sẽ về để nghe nhị dưới trăng

Lời thương nhớ phập phồng sau áo lính

Tay chai cứng để rồi mà lúng túng

Để rồi mà…dây nhị lại dây tơ

Đồng đội ơi chúng mình còn mắc nợ

Với miền đất đêm nay ta đến đỏ đạn thù

Sau lưng ta đi cây nhị ngồi không ngủ

Hai dây dài kéo mãi trăng lên.

THÁNG GIÊNG VÀ EM

Sao em không về A Sinh ơi

Để nỗi đau lòng anh chưa ai cởi được

Anh đi ngược những miền rừng biên giới

Tháng Giêng này tìm em

Những con đường mưa Xuân bay nghiêng

Hoa ban nở dẫn anh về lối cũ

Tiếng chim xanh suốt đôi bờ lau cỏ

Hoa vông vang sau lèn đá nở vàng

Nhạc ngựa rung reng, lồ cam chín ngọt

Tiếng khèn lượn theo dáng uốn con đường

Cô gái Mèo xòe ô xuống chợ

Anh tìm em, tháng Giêng A Sinh ơi

Tháng Giêng như kỷ niệm cầm tay

Đưa anh về với em cô gái Mèo thương nhớ

Nơi anh yêu em là nơi chốt lửa

Nơi quân thù như rắn độc ùa sang

Bản mường yêu thương giặc phá tan hoang

Em lên chốt cùng đồng đội anh đánh giặc

Chiếc váy Mèo quấn bắp chân tròn lẳn

Chuyển từng ống mén mèn, viên đạn, cây chông

Rồi chiều ấy em đi không về chốt nữa

Đồng đội bồn chồn, đạn giặc xoáy rừng sâu

Anh đi tìm em gió lạnh lùa ngực áo

Câu thơ viết đêm đêm có đôi mắt rơi vào

Dẫu chưa hẹn lời những mắt nói thay nhau

Chiếc khăn em thêu dở chừng đẫm máu

Ngôn ngữ người Mèo anh chưa thuộc hết

điệu mưa Xuân em hát lúc qua lèn

Tháng Giêng này A Sinh ơi, anh tìm em

Tháng Giêng này anh không xuống chợ

Anh đi ngược những miền rừng biên giới

Nơi quân thù lấp ló nhòm sang

Anh gặp em rồi, A Sinh ơi tháng Giêng

Trong hội bản Mèo váy xòe như hoa nở

Quả còn ai tung cho lòng anh thêm nhớ

Điệu hát lúc qua lèn, lời hẹn giấu trong khăn

Anh gặp em rồi, tháng Giêng - A Sinh ơi

Em vẫn sống trong mùa xuân của bản

Đồng anh mùa này lên chốt

Thơ anh viết bây giờ: tháng Giêng và em

NGUYỄN QUANG THIỀU 17.02.2024