Huỳnh Duy Lộc - Bến tàu hay ga tàu thủy?

 

Trong hơn nửa thế kỷ qua, bến tàu trên sông Bạch Đằng gần cảng Saigon được người dân Saigon gọi là “bến tàu” hoặc “bến Bạch Đằng” sau ngày 30.4.1975.

Vào thời Pháp thuộc, bến sông từ công trường Mê Linh đến cảng Ba Son lúc đầu mang tên Primauguet, đến năm 1920 đổi thành Quai d’Argonne (trong tiếng Pháp, quai có nghĩa là “bến tàu”).

Mới đây, bến tàu này được đặt một cái tên mới là “ga tàu thủy Bạch Đằng”, dấy lên những lời châm biếm của cư dân mạng. Ga là từ tiếng Việt phiên âm từ tiếng Pháp “gare” có nghĩa là một trạm dừng trên đường sắt. Ga có liên quan gì tới tàu thủy?

Từ điển Larousse của Pháp định nghĩa “gare”:

1. Toàn bộ những cơ sở của ngành đường sắt cho phép công ty đường sắt thực hiện những công việc liên quan tới sự vận hành của xe lửa, phục vụ việc đi lại của hành khách hay vận chuyển hàng hóa.

2. Một nơi trên sông dùng để neo đậu an toàn những chiếc tàu thủy, giúp tránh ùn tắc trên sông.

3. Nơi đủ rộng trên một con kênh để hai chiếc tàu có thể đi qua ngược chiều nhau mà không phải cập sát bờ.

Từ “ga” có thể được dùng để gọi vài nơi trên sông, nhưng đó là những nơi neo đậu an toàn dành cho tàu thủy, hay nơi đủ rộng trên con kênh để hai chiếc tàu thủy không va vào nhau khi di chuyển.

Như vậy, bến tàu trên sông Bạch Đằng có những chiếc tàu đến và đi chỉ có thể gọi là “bến tàu Bạch Đằng”(quai Bạch Đằng), không thể gọi là “ga tàu thủy Bạch Đằng” (gare maritime Bạch Đằng).

Ảnh:  Bến tàu Bạch Đằng trước năm 1975 và Ga tàu thủy Bạch Đằng hiện nay.

HUỲNH DUY LỘC 28.02.2024