Bông Lau - Chiếc tuần duyên JA722A xấu số

 

BBC đăng lại cuốn băng thâu âm cuộc đàm thoại vô tuyến của đài kiểm soát phi trường quốc tế Haneda, Tokyo với chiếc Airbus A350 Hàng không Japan Airlines (JAL) có phiên hiệu là “JAL516”, và chiếc máy bay Tuần duyên Nhật De Havilland DHC-8 hai động cơ cánh quạt bán phản lực do Canada chế tạo có phiên hiệu là “JA722A”.

Cuộc đàm thoại vô tuyến giữa các máy bay với đài kiểm soát bằng Anh ngữ, để các phi công các chuyến bay quốc tế theo dõi diễn tiến không lưu rộn rịp khi nào thì đến phiên mình cất cánh hay được đáp. Phi trường quốc tế Haneda – Tokyo được coi là một trong những phi trường nhộn nhịp nhứt trên thế giới.

17:43:02 pm: Hàng không JAL516 gọi đài Haneda: “Đài Tokyo, đây JAL516, lô 18”.

17:43:02 pm: “JAL516, đây Đài Tokyo. Chào buổi tối (good evening). Phi đạo 34R. Cứ tiếp tục đến gần. Gió hướng 320/vận tốc 7 knots. Chúng tôi có một máy bay cất cánh”. (Ghi chú: có hai phi đạo số 34 song song, một bên trái là L và một bên phải là R, đáp lộn là tiêu tùng).

17:43:12 pm: “JAL516 tiếp tục đến gần phi đạo 34R”. Hàng không JAL516 lặp lại thông báo của đài Tokyo vì luật không lưu bắt các phi công lặp lại để chứng minh đã hiểu.

17:44:56 pm: Đài kiểm soát Tokyo: “JAL516 được phép đáp (clear to land) phi đạo 34R. Gió 310/7”. Phi công nào cũng hớn hở khi nghe “clear to land”. Điều kiện gió ở đây hầu như hoàn hảo vì gió ngược chiều gần như song song với phi đạo hướng 340.

17:45:01 pm: Hàng không JAL516 lặp lại trong 5 giây: “Được phép đáp 34R, đây JAL516”.

Mười giây sau đó, chiếc máy bay Tuần duyên “JA722A” định mệnh gọi đài kiểm soát Tokyo.

17:45:11 pm: “Đài kiểm soát, đây JA722A”.

17:45:11 pm: “A722A. Đây là đài Tokyo. Chào buổi tối. Số 1. Bạn hãy taxi đến điểm đợi C5”.

17:45:19 pm: Máy bay Tuần duyên lặp lại 8 giây sau như đã hiểu: “Taxi đến điểm đợi C5. Đây A722A số 1. Cám ơn bạn”.

Tuy nhiên chiếc Tuần duyên A722A số 1 đã không đậu đợi ở C5 mà cất cánh ở phi đạo 34R đang có chiếc Hàng không JAL516 sắp sửa chạm bánh đáp. ĐÙNG. Hai chiếc đụng nhau và bốc cháy. Chiếc Tuần duyên A722A số 1 có phi hành đoàn 6 người chỉ có phi công trưởng sống sót và bị thương nặng. Toàn thể 379 người trên chiếc Hàng không JAL516 thoát chết trong đường tơ kẽ tóc. Sẽ có bài viết riêng về sự thoát chết kỳ diệu này.

Viên phi công sống sót của chiếc Tuần duyên A722A sau đó cãi là đã được lịnh cất cánh. Ủa, zậy ai đã lặp lại là đến đợi ở C5? Hay là lặp lại như con vẹt mà hỏng hiểu ý nghĩa. Hay zừa mới tu Sake xong? Cuộc điều tra đang tiến hành. Một số chuyên gia hàng không cho rằng đó là sự cẩu thả thiếu chuyên nghiệp của phi công chiếc Tuần duyên A722A.

Xạ thủ ít khi nào dám bén mảng đến các phi trường quốc tế thuộc loại A hay B vì mức độ không lưu nơi ấy tấp nập như đi chợ. Nhân viên đài kiểm soát ở các phi trường ấy nói nhanh như gió và toàn nói vắn tắt với các ký hiệu nên khó hiểu và khó nhớ để lặp lại. Họ nói nhanh và vắn tắt vì có quá nhiều máy bay đang đợi đáp và cất cánh. Ông phi công chiếc Tuần duyên A722A là nhà binh nên hỏng kinh nghiệm bằng phi công hàng không thường có mấy chục ngàn giờ bay và rất thông thuộc thể thức đáp ở các phi trường quốc tế.

Mỗi lần xạ thủ có việc đến phi trường quốc tế thì ráng bay hai thằng. Sau khi đáp, một thằng taxi, còn thằng kia vừa nói chuyện với đài kiểm soát vừa lật lia lịa cuốn sách bản đồ chỉ đường phi đạo và đường taxi chằng chịt như mạng nhện. Đi lạng quạng lạc đường thì sẽ bị mấy chiếc airline bự như chiếc hàng không mẫu hạm nó cán dẹp lép như khô mực. Khi được đài kiểm soát cho phép băng qua một phi đạo rộng thênh thang, xạ thủ luôn luôn nhìn trái phải để chắc chắn hỏng thấy chiếc nào sắp đáp. Và khi băng qua vẫn cẩn thận thông báo “760 đang băng qua phi đạo” vì sợ bị cán ẩu chết lãng xẹt.

Có một lần nhớ đời khi bay đến một phi trường lớn ban đêm. Lắng nghe trong vô tuyến thấy đài kiểm soát đang nói chuyện ào ào với cả chục chiếc máy bay. Xạ thủ nghe lộn vì volume vặn nhỏ: “760 clear to land (được phép đáp)”. Mình lặp lại “760 clear to land” thì nghe anh nhân viên đài kiểm soát hốt hoảng lớn tiếng “760 anh không được phép đáp”.

Thường thì nhân viên đài kiểm soát không lưu ít khi lớn tiếng mà rất lịch sự, luôn luôn chúc buổi sáng, buổi chiều, buổi tối, hay chào tạm biệt “Good night”. Thì ra anh ta cho phép một chiếc máy bay có số đuôi gần giống 760 nên tưởng mình được phép đáp. Anh ta hốt hoảng là đúng vì nếu đáp ẩu hai chiếc hun nhau thì rất là phiền. Mình xin lỗi rồi ngậm tịt mõm lại vì quê quá trời.

BÔNG LAU 07.01.2024