Dương Quốc Chính - Cách đặt tên

 

Cái vụ biển tên trường CHUYÊN NGUYỄN HUỆ Hà Đông, mình thấy việc viết hoa chữ chuyên cũng sai sai, nhưng mà không nghiêm trọng lắm, như mọi người kêu.

Cái mà mọi người không để ý bao lâu nay mà mình thì để ý, là việc các trường lấy tên danh nhân đặt rất tùy tiện.

Đúng ra, trường học thì chỉ nên lấy tên danh nhân học giỏi, đỗ đạt cao, hoặc ít ra cũng quan chức trong ngành giáo dục có uy tín. Đại khái như Nguyễn Xiển, Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến, Lương Thế Vinh, Lê Quý Đôn, Chu Văn An...

Đây lấy tên Nguyễn Huệ, là ông võ tướng ít học, hay ông Lê Hồng Phong, bà Nguyễn Thị Minh Khai, ông Trần Phú, ông Đội Cấn (trường cấp 1 cũ của mình), học mới hết tiểu học. Mà tên ông Huệ, ông Phong, còn đặt tên trường chuyên thuộc loại hàng đầu cả nước.

Chả biết mấy ông đặt tên nghĩ gì mà lấy tên mấy ông thất học đó để đặt tên trường chuyên (để đào tạo toàn học sinh giỏi hàng đầu tỉnh). Ông Huệ nên dùng để đặt tên trường quân đội, như võ bị Quang Trung của Việt Nam Cộng Hòa. Ông Phong đặt tên trường cán bộ...thì OK rồi.

Mấy bố đặt tên não ngắn quá thôi. Chứ để đặt tên mấy ông cộng sản mà học nhiều tí cũng không hiếm. Ví dụ Trần Đại Nghĩa (trường chuyên khác ở TPHCM), hay Võ Nguyên Giáp, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng cũng không tệ. Đa số các ông cộng sản là ít học, nhưng vẫn có một số học hành tử tế, có thể lấy để đặt tên trường.

Cựu học sinh trường Petrus Ký bị đổi tên qua Lê Hồng Phong (Sài Gòn) là đau lòng nhất. Đang tên nhà bác học biết 28 ngoại ngữ gì đó giờ đổi sang ông tổng bí thư học chưa hết tiểu học!

Tên trường học nó khác tên phố, địa danh, ở chỗ đó. Cách đặt tên nó thể hiện trình độ nhận thức, văn hóa của người đặt. Đặt tên con cũng vậy thôi, là kỳ vọng của bố mẹ vào con cái.

Đặt tên trường là Lê Văn Tám mới là hài hước nhất (vì nhân vật hư cấu). Đặt tên Võ Thị Sáu thì hài thứ nhì (vì chị ấy hơi mát mát)! Mà bây giờ vẫn đầy ra.

DƯƠNG QUỐC CHÍNH 07.09.2023