“BOM TẤN THÀNH PHÁO XỊT”
Mặc dù hôm qua tui viết bài về vụ binh biến của Prigozhin và chốt hạ câu: “Có thể việc này chỉ diễn ra đến chiều nay là hết vị…”. Và đến phần sau, tui vẫn khẳng định niềm tin của mình: “Prigozhin bằng tuyên bố trông chờ vào phán xử của Tổng tư lệnh tối cao, cho thấy bọn chúng vẫn tìm phương án thỏa hiệp.”
Nhưng khi một bác share lại bài của tui, có bác khác comment ở dưới: “Không đời nào có thỏa hiệp.” Thậm chí có những bác đã tung hô những khẩu hiệu đỏ rực: “Prigozhin là anh hùng.”
Còn lâu. Thằng tướng cướp vẫn cứ là tướng cướp. Bản chất của Prigozhin vẫn không thay đổi từ đầu chiến tranh đến nay và hoàn toàn không vì hắn đăng đàn chửi Putox, thậm chí đâm dao vào sau lưng Putox thì hắn trở thành anh hùng cứu nhân dân Ukraine. Cho đến nay những kẻ ôm chân Putox vẫn lải nhải một luận điệu rằng “thế giới dùng đầy các công ty quân sự tư nhân” và “có đầy lính đánh thuê”.
Đúng là Hoa Kỳ đã sử dụng các công ty quân sự tư nhân trong các cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan, nhưng có sự khác biệt cơ bản về cách tiếp cận việc sử dụng PMC ở Mỹ và phiên bản của Nga.
Theo tiến sĩ András Rácz, một chuyên gia về Nga tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Đức : “Ở các nước NATO, ở các nước phương Tây, logic chính đằng sau việc sử dụng các nhà thầu tư nhân khi nói đến chính sách an ninh và quốc phòng là sự linh hoạt của các nguồn lực. Tuy nhiên, về phía Nga, logic đã khác. Ngay từ đầu, Nga đã coi các công ty này là một cách để sử dụng quyền lực nhà nước một cách bí mật.”
Nôm na là làm những hành động mờ ám và xấu xa để Chính phủ Nga đỡ phải nhúng tay vào.
Bây giờ nếu nhìn lại những diễn biến của cuộc dấy loạn, chúng ta sẽ tỉnh táo hơn để rút ra được nhiều nhận xét. Chẳng hạn, có rất nhiều ý kiến khá thú vị, như “đây là một cái bẫy giăng lên cho quân Ukraine” – bẫy như thế nào thì thú thực, tui chưa hình dung ra nhưng có điều chắc chắn là một phiên bản hoàn hảo của thuyết âm mưu thì rất đạt. Các bác thử tưởng tượng rằng, nếu “quân đội Ukraine thấy hấp dẫn quá và… mở cửa thành xông ra đuổi theo chém đầu tướng giặc” thì có giống La Quán Trung hay không? Chúng ta có quyền đặt giả thiết, nhưng cái gì cũng nên có căn cứ logic của nó.
Hoặc, có ý kiến cho rằng đây là môt vở kịch diễn sâu từ đầu đến cuối. Tui đính kèm bài này một tấm ảnh chiếc trực thăng Nga bị cho là cháy và rơi vì bị Wagner bắn, nó lan tràn trên mạng xã hội và đến cuối ngày hôm qua thì được một số nguồn tin phương Tây xác định là ảnh giả được tạo ra bằng những công cụ trí tuệ nhân tạo.
Có một tin nữa: không quân Nga ném bom vào kho nhiên liệu Voronezh để ngăn không cho Wagner sử dụng để đi về Mátxcơva – tin này thật không? Theo bản tin thông tấn của Reuters thì đúng là có cháy nổ tại kho dầu dùng cho máy bay, và duy nhất một bể chứa 5 tấn bị cháy, kéo theo việc 100 lính cứu hỏa phải đến phun nước. Bản tin cho biết có một trực thăng quân sự bay gần đó nhưng không xác định được là nó có ném bom hay bắn tên lửa gì đó hay không.
Vì vậy các căn cứ để cho rằng đây là một vở kịch là khá nặng ký và bản thân kết thúc của nó lúc hạ màn cho thấy đây là kết luận rất có lý. Nhưng tui thì vẫn nghĩ rằng, trong cái vở kịch này có yếu tố thật và có yếu tố diễn, đan xen và liều lượng mỗi thứ có thể khác nhau trong từng chương hồi.
Chúng ta cần lấy điểm xuất phát là, như bài hôm trước tui đã viết: tập đoàn Wagner với quân đội Nga là một, vì thế tui không có xu hướng đánh giá rằng “Wagner tiến quân như chẻ tre, như tiến vào chỗ không người…” – với cách tiếp cận đó quân đội Nga quá bệ rạc và yếu kém. Nhưng những mệnh đề này thì vẫn đúng này:
- Năm 2021: Quân đội Nga là đội quân số Hai trên thế giới
- Năm 2022: Quân đội Nga là đội quân số Hai ở Ukraine
- Năm 2023: Quân đội Nga là đội quân số Hai ở chính nước Nga
Wagner tuy là quân đội nhưng do tổ chức là tư nhân nên khắc phục được rất nhiều nhược điểm của một quân đội vừa độc tài, vừa tham nhũng lại vừa quan liêu, do đó chúng thiện chiến. Nhưng chúng ta cần nhìn rõ rằng: phần lớn những nguồn lực quan trọng của Wagner như vũ khí nặng và cả không quân… đều được chia sẻ từ quân đội cả.
Nôm na là tôi có xe tăng nhưng không có khả năng đưa vào đánh nhau, ông có thì tôi thuê ông. Ăn chia cả.
Vì vậy tui đã viết rằng cái vụ kèn cựa, chỉ là chuyện lợi ích và sở hữu với cái tập đoàn đó, mà bây giờ chắc chắn nó đã phình to lên và có đủ các thứ trong đó, chẳng hạn xe tăng 10 chiếc đem đánh nhau cũng phải có 2, 3 chiếc làm vốn. Prigozhin và Shoigu, Gerasimov thụi nhau chí tử chỉ vì chuyện đó, và thằng nào thắng thì Putox vẫn cứ có phần.
Đứng trước nguy cơ mất trắng – bọn Shoigu, Gerasimov cùng lắm chỉ mất cổ phần trong công ty chứ chúng vẫn còn chức vụ trong bộ máy nhà nước, còn Prigozhin hóa ra… chẳng có cái gì ngoài các hợp đồng thầu (có thể nói là cực béo bở) và rõ ràng là những hợp đồng như thế thì luôn phụ thuộc… thằng khác.
Vì thế lúc đầu Prigozhin tính chuyện làm anh hùng, để xây dựng sự nghiệp chính trị cho riêng mình, nhưng sống đời đâu có dễ vậy – Khánh trắng có hồi định kiếm cái ghế… Hội đồng nhân dân thành phố đấy, nghe vậy các bác tin không? Đi họp xách cặp cho “bác Ch” còn được gọi “đồng chí Dương Văn Khánh” – ai mà chấp nhận được. Ngay bọn chóp bu Nga còn chẳng chấp nhận được thằng tội phạm, chưa nói đến chính trường thế giới.
Nhân đây xin nói thêm, Prigozhin là nhà thầu cung cấp thực phẩm cho nhiều cơ quan Chính phủ Nga, trước đó là chủ nhà hàng chứ chưa bao giờ có nghề chính thức là đầu bếp. “Đầu bếp của Putox” chỉ là biệt hiệu của hắn ta thôi. Mong các bác khi comment không có tỉa tót “phụ bếp phụ biếc” lắm lúc nó dở ra.
Không làm được chính trị, Prigozhin quay lại với tiền – và hắn quyết giữ thế bằng được. Tuy nhiên cuộc chiến tranh của Putox ở Ukraine chắc chắn đang đi đến hồi kết, thể hiện qua một số phát biểu thẳng thắn của thằng đồ tể này về cuộc chiến trong thời gian gần đây: quân Nga có thể phải rút toàn bộ khỏi lãnh thổ Ukraine. Vậy thì hắn còn gì?
- Nếu Putox còn, thì Wagner còn và hắn và tập đoàn sẽ quay về đúng với những chức năng của nó, thậm chí đúng với những chức năng của tổ chức quân sự tư nhân theo định nghĩa: cung cấp những dịch vụ cho quân đội không mang tính đánh đấm, hoặc hoạt động ở nước ngoài.
- Nếu Putox teo, thì chẳng còn tính trước được cái gì.
Nhiệm vụ bây giờ là phải giữ được Putox, nhưng đuổi được bọn Shoigu, Gerasimov đi đâu đó, hoặc ít nhất bọn đó không còn cái gì trong Wagner, nhưng nếu bọn đó còn giữ chức vụ trong Bộ Quốc phòng thì hết vị.
- Thượng sách là Shoigu, Gerasimov ra đi khỏi Bộ Quốc phòng, thằng nào thay sẽ nhận được cổ phần của Wagner, lúc đó nếu cần quay lại đánh nhau ở Ukraine thì còn phụ thuộc vào thỏa thuận mới giữa lãnh đạo Bộ mới và Prigozhin.
- Trung sách, là Shoigu, Gerasimov vẫn tại vị nhưng không còn gì ở Wagner, Wagner vẫn đánh thuê cho Nga nhưng có thể bây giờ là… Tổng tư lệnh (Putox) trực tiếp thuê và chỉ đạo, hoặc Hội đồng quốc phòng chẳng hạn. Lằng nhằng lắm.
- Hạ sách là giải tán Wagner, bán thanh lý hết tài sản, ai về nhà đấy.
Sau khi màn kịch chấm dứt, chúng ta còn chưa biết số phận của Shoigu và Gerasimov ra sao nhưng có điều chắc chắn là uy tín của hai thằng cha này với quân đội Nga cũng chỉ ở tầm số 0.
Tạm thời có vẻ một giải pháp hỗn hợp đang được thi hành:
- Wagner vẫn còn, nhưng tạm tá túc ở Belarus, nhìn mặt nhau cho đỡ ngại.
- Tên nào trung thành với Prigozhin thì ở lại.
- Tên nào muốn ra đi thì đảm bảo cho một cửa là ký hợp đồng đánh nhau cho Bộ Quốc phòng Nga, giải được bài toán thiếu nhân lực cho quân đội.
- Chưa rõ về số phận các thiết bị khí tài, nhưng chắc cái gì mượn của quân đội thì trả, vũ khí nhẹ tự đầu tư thì mang theo.
Trước mắt để có thêm nguồn lương thảo, Wagner thu xếp được một hợp đồng canh cửa cho lão chủ nhiệm HTX Lukashenko, phòng trường hợp bị đảo chính quân sự hoặc gì đó. Với mức độ suy giảm nguồn lực như hiện nay chưa có căn cứ cho thấy Wagner có thể tấn công Ukraine từ phía Belarus.
Liệu việc PMC Wagner làm chủ Rostov một thời gian nhất định có làm suy yếu lực lượng Nga đang chiến đấu trên tuyến đầu với Ukraine? Về vấn đề này, sẽ có nhiều cách tiếp cận. Ví dụ quân đội và thiết bị quân sự sẽ phải được rút khỏi tiền tuyến để bảo vệ nước Nga trước đòn tấn công của Wagner, nhưng điều đó đã không xảy ra. Tuy nhiên, nó có những tác động vô hình rất lớn, chẳng hạn nó giáng một đòn vào tinh thần của người Nga.
Từ đầu cuộc chiến và nhất là từ khi The Battle of Bakhmut nổi lên như cồn, Wagner đã từng được coi là một bộ phận tinh hoa, tinh túy, đơn vị hàng đầu, lực lượng quân sự tốt nhất của Nga và bắt đầu có những chuyện đề nghị phong anh hùng cho những kẻ hôm trước còn là tội phạm hình sự… Người Nga lúc đó dường như mê tơi lên vì những nhu cầu phải có những tấm gương anh hùng, phải có chiến công, phải có thắng lợi và bất chấp sự đổ vỡ những chuẩn mực đạo đức, họ vẫn tôn vinh tập đoàn tội phạm.
Bây giờ thì con chó săn quay lại cắn chủ. Cái sự hỗn hợp thật – giả chính là ở chỗ này: sự hờn dỗi của Prigozhin với ông chủ của hắn, là có thật. Sự hỗn láo của hắn với ông chủ, là có thật. Thằng con bố láo dọa đốt nhà, là có thật. Nhưng vẫn có những chỉ đạo cho bọn ở dưới, cái gì diễn vẫn cứ là diễn, và máy bay cái nào rơi cái nào không ta cũng chịu, gì chứ máy bay Nga chẳng bắn nó cũng rơi là chuyện bình thường.
Màn kịch này thực sự hay, vì nó có thể chưa kịp là nhân tố thúc đẩy tinh thần cho người Ukraine, nhưng nó lại chứng minh cho toàn thế giới rằng: về bản chất nhà nước Nga, chính quyền Nga… là tập đoàn mafia, tập đoàn tội phạm và việc sử dụng một tập đoàn quân sự tư nhân để làm những việc bỉ ổi bẩn thỉu, thì tập đoàn cầm quyền đó cũng chính là tổ chức của những tên tội phạm.
Khi Wagner bắt đầu rút khỏi Bakhmut, có bác nêu ý kiến rằng chúng về nghỉ ngơi kiếm thêm quân, tui có trả lời: “Chúng sẽ không bao giờ quay lại Ukraine” – chắc chắn có bác còn nhớ. Ngoài mấy cân muối, Prigozhin và bộ sậu không kiếm được cái gì ở Ukraine cả, ngoài danh tiếng tội phạm ngày càng chồng chất – và tiền thì đi đòi bọn Shoigu và Gerasimov chắc cũng còn khướt.
Ngày hôm qua khi đọc mạng xã hội Nga thấy bọn blogger quân sự Nga vẫn viết: hành động của Wagner không ảnh hưởng gì đến chiến dịch quân sự đặc biệt – tuy chưa được xác minh nhưng đã làm tui nghi ngờ: phải chăng là diễn?
Cuộc binh biến dù có là diễn hay diễn một phần, thật một phần thì cũng bộc lộ những điểm quan trọng thuộc về cốt lõi:
- Gần như tất cả lực lượng quân sự Nga, đã kéo sang Ukraine, bên trong còn toàn những đơn vị của Vệ binh quốc gia Nga hay Bộ Nội vụ (công an). Một cánh quân chỉ khoảng 3 sư đoàn (không đến 1 tập đoàn quân) là đủ sức quây cả thủ đô. Prigozhin đang nắm một nhóm quân có thực lực là đủ dọa làm rung chuyển cả chế độ.
- Putox cực kỳ phụ thuộc vào bọn chóp bu, chứ không phải nắm quyền sinh quyền sát với chúng. Vì vậy cuộc binh biến diễn ra đến quá nửa ngày, Putox mới có thể xuất hiện và không những thế, nói mập mờ nước đôi ở gần hết nội dung, lên án phản bội nhưng chỉ dám nói… đồng chí X.
- Bản thân Prigozhin có thể vẫn nắm thóp được Putox ở một số vấn đề, cho thấy sau lưng Prigozhin cũng có ai đó nữa.
- Bộ mặt hèn hạ của Putox đã quá rõ ràng, nếu cần thì hắn bỏ chạy ngay lập tức. Rất nhiều người Nga qua cuộc binh biến sẽ nhận ra rằng: hóa ra cuộc chiến tranh chúng gây ra ở Ukraine chẳng có gì là cao cả, là chống phát-xít… mà là vì quyền lợi của chúng. Rồi sẽ đến lúc người Nga vùng lên đòi nợ, tính sổ với bọn cầm quyền mà Putox là đầu sỏ, vì xương máu của con em họ đang làm phân bón cho hướng dương Ukraine.
• Vậy người Nga nhận xét gì về biến cố này?
- Đầu tiên là hành vi của bọn đầu sỏ và quan chức cấp cao của chúng ta. Họ chạy như gián. Tất cả máy bay phản lực của họ đã cất cánh. Nhưng điều chính là một làn sóng dối trá rằng chúng ta đang ở đây, con chúng ta chết ngoài chiến trường, và những chiếc máy bay thì ở đó.
- Thứ hai là thái độ về những cam kết chính trị trước đây. Khi mọi việc trở nên không kiểm soát được; trước khả năng chết chìm của các thần tượng của ngày hôm qua, người ta đã bắt đầu quay lưng lại với họ, thậm chí có những lời khuyên rằng hãy tự kết liễu cuộc đời của ông đi. Một dạng quan hệ “người với người là chó sói” xuất hiện ngay khi có biến cố.
- Thứ ba, lực lượng an ninh tuyệt đối không có khả năng và không muốn làm việc với thông tin. Bộ Quốc phòng cũng như các cá nhân lãnh đạo lập tức vào cuộc. Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã trình diễn video mô tả một chuỗi hành động kỳ lạ với việc bố trí các bếp dã chiến. Bộ Tình trạng khẩn cấp đã quên mất dịch vụ báo chí và nhiệm vụ thông báo cho người dân.
- Thứ tư, các “sáng kiến” mang tính khu vực. Lãnh đạo vùng Lipetsk đã phá hủy những con đường và cây cầu của khu vực mình. Sau đó xin trợ cấp để xây lại phải không? Thống đốc Vasily Golubev của tỉnh Rostov đã làm rất tốt khi không làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn và duy trì cảm giác bình thường cho dân chúng. Người đứng đầu vùng Voronezh Aleksander Gusev thì như ở trên trời.
- Ai được cử ra dẹp “loạn Wagner” – những chiến binh tốt nhất của nước Nga hiện nay? Là bọn Chẹc (Chechnya) “Vệ binh Akhmat” và “Vệ binh Akhmat” thì nhanh chóng bị Wagner đè bẹp. Và bây giờ thì những chiến binh Wagner đang ngạo nghễ rời khỏi đất nước, chúng ta còn lại ai? Bọn “Vệ binh Akhmat”! Ôi giời ơi.
- Hãy xem thế giới đưa tin gì về chúng ta…
Trước mắt điều thuận lợi cho người Ukraine là, những thằng nguy hiểm nhất cho họ sẽ còn chưa biết bao giờ mới quay lại chiến trường. Và cái cầu thì vẫn cứ phải bắn, vậy thôi.
P/S. Một màn kịch như thế này sẽ kéo theo rất nhiều “hú họa” đi theo, ngay cả tui vốn rất thận trọng nhưng trong bài hôm qua cũng đặt giả thiết rằng Prigozhin muốn dấy loạn thật (cát cứ) và bắt tay với người Ukraine. Tây, cũng có đầy bác như thế. Thậm chí những sự kiện dạng này sẽ kéo theo những trò tinh vi khác nữa, như câu chuyện tui dẫn theo đây, một bác nhà mình đưa tin:
“THÔNG TIN ĐANG CẦN KIỂM CHỨNG LẠI
Cộng hòa Séc ngay lập tức chớp cơ hội để giải phóng các phần lãnh thổ do quân Nga đang chiếm đóng dưới danh nghĩa “gìn giữ hòa bình”. Quân đội Séc đang tiến vào Kralovec. Những thành công đầu tiên được báo cáo. Quân đội Ba Lan tham gia cùng chúng tôi để tấn công giải phóng lãnh thổ lịch sử của Séc. Hiện Lực lượng Cộng hòa Séc đang giao tranh với lực lượng Nga tại ngôi làng gần Kralovec. Lực lượng Nga bị tấn công ở mọi hướng. Lực lượng Cộng hòa Séc đang tiến lên, Královec sẽ sớm được giải phóng! Người ta nói rằng Ba Lan và Slovakia đang tham gia tấn công cùng quân đội Séc. Liên quân lúc này đang áp đảo quân đội Nga ở đây."
Bình loạn :
Kralovec là tên tiếng Tiệp của thành phố Koenigsberg, vốn được đặt dưới sự ủy trị của Liên Xô theo Hiệp ước Posdam năm 1945 (hôm qua tui nhầm thành Yalta, Hiệp ước Yalta là phân chia trách nhiệm đánh bại nước Đức trong đó có chiếm Berlin, và định hình biên giới nước Đức mới). Thằng ma quỷ nào đã rất mưu mô khi dùng tên Séc của thành phố, đẩy người Séc vào câu chuyện đánh chiếm lại thành phố mà thực chất nếu đòi lại nó, thì trước mắt chỉ có hai nhân dân liên quan là Ba Lan và Đức. Câu chuyện này làm cho chúng ta nhận ra một điều rằng trong cuộc chiến tranh này, không ai ngoài cuộc và chúng ta là những người đang tham gia vào cuộc chiến tranh thông tin. Chẳng hạn tin này do tài khoản Pro-Putox nào đó tung ra, nó sẽ gây tổn lại lập tức đến uy tín của ít nhất hai nước EU là Séc và Ba Lan.
Các Hiệp ước Yalta và Posdam là hiệp ước định hình nên mô hình địa lý của châu Âu thống nhất sau này, mà bây giờ để đảm bảo ổn định và hòa bình, chẳng ai trong số các nước EU dại gì mà phá đi cả. Máu chiếm đất chỉ có Nga.
PHÚC LAI 25.06.2023
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.